week 7 Flashcards

Question

Wat bepaalt de opname van een geneesmiddel?

Answer 1

Ionisatiegraad, evenals vetoplosbaarheid en molecuulgrootte, bepaalt opname van geneesmiddel (alleen niet-geïoniseerde vorm passeert membranen!) --> HA vorm kan beste membranen passeren

Answer 2

Alle manieren, behalve oraal, hebben geen first pass effect. Ze hebben snelle opname vanwege rijk doorbloede gebieden.

Answer 3

--> voor de bereking van het Vd wordt het lichaam beschoud als één compartiment, waarvan de concentratie in bloed een representatieve voorstelling geeft Dus Vd = hoeveelheid geneesmiddel in het lichaam / concentratie geneesmiddel in bloed

Answer 4

Een geneesmiddel gaat over het hele lichaam verspreid, zal zelden gaan naar alleen de plek waar het hoort.

Answer 5

Geneesmiddelen kunnen in bloed ook aan grote eiwitten binden, zoals albumine. Dus het geneesmiddel kan voorkomen als vrije stof of als gebonden stof (inactieve vorm).

Answer 6

Albumine blijft lang in het lichaam aanwezig, lange halfwaardetijd, dus gebonden geneesmiddel blijft langer in lichaam, dus is inactief, maar ook beschermd tegen snelle afbraak en uitscheiding.

Answer 7

Alleen de vrije fractie is actief en kan gemetaboliseerd/uitgescheiden worden! De vrije fractie neemt toe onder de volgende condities: Leverinsufficiëntie (minder eiwitaanmaak), nierinsufficiëntie (eiwitverlies) en gelijktijdig gebruik van verschillende geneesmiddelen die aan eiwit binden (competitie) zorgen voor minder binding van geneesmiddel aan eiwitten (albumine). Dus toename vrije fractie.

Answer 8

· Vetoplosbaar, niet geïoniseerde verbinding --> wateroplosbaar, geïoniseerde verbinding (dan kan het via de urine bv het lichaam weer snel te verlaten, dus snel lichaam verlaten) · Actieve --> niet-actieve verbindingen · Actieve --> actieve verbindingen → Diazepam --> desmethyldiazepam vb --> metaboliet die net zo goed werkt als moederstof · Niet-actieve --> actieve verbindingen → Enalapril --> enalaprilat ('prodrug') vb

Answer 9

Fase I reacties --> molecuul wordt iets aangepast * Oxidatie --> enzym cytochroom P450 * Hydrolyse --> esterases * Reductie --> reductases

Answer 10

Fase II reacties (conjugatie) --> polaire groep eraan plakken * Acetyl --> N-acetyltransferases * Glucuronide --> glucuronyltransferases * Sulfaat --> sulfotransferases

Answer 11

Galzouten worden weer opgenomen en opgeslagen. Galzouten kunnen met cholesterol een eenheid vormen, die weer heropgenomen kunnen worden. Hier kan weer een geneesmiddel aan binden. Digoxine kan weer terugkomen in maag-darmkanaal, dus weer in bloed komen. Stof kan dus tijdelijk worden opgeslagen in galblaas --> weer met galzouten eruit bij volgende maaltijd --> weer bloed in = enterohepatische kringloop

Answer 12

* 0de orde: afbraak van een vaste hoeveelheid per tijdseenheid, want weinig enzym: er kan dan geen halfwaardetijd berekend worden (= t1/2) --> uitzondering, bijvoorbeeld alcohol wordt zo afgebroken (rechte lijn) * 1ste orde: afbraak van een vast percentage per tijdseenheid: wel t1/2 --> meestal (kromme lijn)

Answer 13

Als er 2 compartimenten zijn die met elkaar zijn verbonden en er in eentje een kraan zit, dan als een stof in een compartiment terechtkomt zou er of verdeling of eliminatie/afbraak kunnen zijn, allebei 1ste orde. Verdeling iets sneller dan eliminatie. Dus op een gegeven moment hou je alleen eliminatie over. Door de kromme rode lijn af te trekken van rechte rode lijn + stukje groen dan krijg je de alleen distributie lijn.

Answer 14

Stijgt door totdat therapeutische concentratie bereikt is --> in stand houden door steeds op zelfde moment weer die pil te nemen Heeft een bepaald minimum om effect te hebben Oplaad dosis is dat je in een klap op een bepaald niveau te komen, mocht dat een keer nodig zijn.

Answer 15

Steady state concentratie = Css --> concentratie die we het liefst willen bereiken --> wordt bepaald door dosis, doseringsinterval (hoe vaak neem je de dosis), halfwaardetijd en verdelingsvolume Hoe langer halfwaardetijd, hoe hoger steady state concentratie Hoe groter verdelingsvolume, hoe lager Css

Answer 16

ml per tijdseenheid dat ontdaan wordt van het geneesmiddel

Answer 17

Stikstof wordt uiteindelijk ammoniak in het lichaam, wat zeer giftig is.

Answer 18

* Ammoniak * Aminozuren/eiwitten * Spieren * Enzymen * Hormonen * RNA * Neurotransmitters * Nitric oxide

Answer 19

* Koolhydraten: korte termijn energieopslag * Vetten: lange termijn energieopslag * Eiwitten: zeer weinig functie als energieopslag * Eiwitten bestaan uit aminozuren * In natuurlijk eiwit zitten essentiële (kunnen we zelf aanmaken) en niet essentiële aminozuren (uit eten halen)

Answer 20

* Eiwitturnover in het lichaam = +- 280 gram per dag * 20% van ons rustmetabolisme

Answer 21

* Minimum: 0,6 gram per kilogram goede kwaliteit eiwit * Aangeraden: 0,8 gram per kilogram

Answer 22

Er zijn meerdere situaties waarin een hogere behoefte nodig is: groei, infectie, obesitas etc

Answer 23

* Een mechanisme om beschadigde (door bv UV licht, toxische stoffen etc), verkeerd gevouwen of overbodige eiwitten te verwijderen en te vervangen door nieuwe functionele eiwitten * Tijdens vasten/ziekte wordt de skeletspier gebruikt als eiwit bron, om andere weefsels van aminozuren te voorzien

Answer 24

Positieve N-balans: N-intake > N-verlies * Groei * Wond genezing * Zwangerschap * Bodybuilding

Answer 25

Negatieve N-balans: N-loss > N-intake * Ondervoeding/vasten (protein-energie malnutritie) * Grote wonden/brandwonden * Koorts * Cachexie (bv kanker, COPD) * Hyperthyroidisme

Answer 26

* Kleine anorganische verbinding, basisch * Productie uit afbraak aminozuren (katabolisme)

Answer 27

Neurotoxiciteit/hersenoedeem Triggers: catabolie/eiwitoverload

Answer 28

Best veel patiënten met hoog ammoniak, vaak door alcoholabuses. Je ziet hersenoedeem niet zo snel, wel verwardheid bijv of andere symptomen.

Answer 29

Bij veel ammoniak wordt er veel glutamine aangemaakt, waarschijnlijk zorgt dat voor het hersenoedeem. Bij leverziekte is glutaminesynthase uitgeschakeld, dus ammoniak wel hersenen in, maar dan krijg je chronische hepatoencefalopathie --> minder acuut, niet dodelijk

Answer 30

Bij volwassenen en kinderen > 50 micromol/L Bij pasgeborenen > 80 micromol/L --> Maar tot 80 is vals positief mogelijk * Hemolyse * Na afname bloed ammoniak vorming door leucocyten in de buis * Arterieel vs veneus

Answer 31

Lever * Hepatocellulaire dysfunctie * Shunt: portale collaterale circulatie Infectie/sepsis * Infectie ureasesplitsende bacteriën Nier-darm problematiek * Distale renale tubulaire acidose * Uretero-sigmoidostomie Medicatie * Chemotherapie * Glycine etc Anders * Ondervoeding * Eiwitoverload * Gastric bypass Erfelijke metabole ziekten * Ureumcyclusdefecten --> komt meest voor, defect enzym in ureumcyclus

Answer 32

* Encefalopathie * In neonaten: → Progressieve sufheid → Slecht drinken/braken → Hypotonie → Convulsies * Kinderen/volwassenen: → Hoofdpijn → Anorexie, braken, buikpijn → Tremor/ataxie/convulsie → Veranderd bewustzijn/coma → Geprikkeldheid/psychose → Weigering van eiwitrijk voedsel → Ontwikkelingsachterstand · Hyperventilatie: ammoniak prikkelt het ademcentrum

Answer 33

· Encefalopathie · Neurologische symptomen (cave sedatie) · Onbegrepen psychiatrie · Verminderde leverfunctie · Sepsis · Ernstig ziek zijn 'plus' signs: zoals familiaire belasting, weerzin tegen vlees, agressief

Answer 34

· Stapeling van (toxische) metabolieten (voor blokkade) · Tekorten van metabolieten Beiden kunnen aanleiding geven tot symptomen

Answer 35

· 7 deficiënties · Ammoniak · Kliniek is min of meer gelijk, behalve arginase deficiëntie · Presentatie: kan op elke leeftijd → Neonataal → Latere kinderleeftijd → Puberteit (late onset)

Answer 36

· Autosomaal recessief · Behalve OTC deficiëntie: X gebonden recessief · Veel verschillende gen mutaties Als je erachter komt, zsm behandelen!

Answer 37

Anabolisme · Geef voldoende energie · Vermijd tekort essentiële aminozuren en vitamines/mineralen · Behandel onderliggende oorzaak die energie kost (bv koorts) Verwijdering van ammoniak/stikstof · Geef zo min mogelijk eiwit · Geef stikstofscavengers (natriumbenzoaat en fenylbutyraat) --> vangen stikstof en dan plas je het uit · Geef aminozuren die essentieel zijn voor de ureumcyclus (L-arginine of L-citrulline) en carnitine · Lactulose / rafaximin Overweeg serieus hemodialyse als ammoniak > 200 micromol/L

Answer 38

- katabolisme: infectie/koorts/vasten/bariatrische chirurgie - anesthesie/operatie - eiwit overdosis: postpartum/parenteral nutrition, Atkin's dieet - medicatie: valproine zuur - onbegrepen

Answer 39

· Beperking hoeveelheid stikstof inname (laag in natuurlijk eiwit, pas op niet te laag!) · Voorkomen tekorten essentiële aminozuren vitamines en mineralen/eiwitmalnutritie (aminozuur preparaten met essentiële aminozuren) · Voorkomen catabolie (voldoende calorieën, verdelen over de dag, nachtelijke sondevoeding) Bijwerking: alimentaire tekorten/catabolie/overgewicht

Answer 40

Hoog phenylalanine, want weinig phenylalanine hydroxylase (PAH) · Autosomaal recessieve aandoening · Pathogene mutaties in het PAH gen · 1 op 18000 pasgeborenen

Answer 41

· Ernstige irreversibele psychomotore ontwikkelingsachterstand · Verstandelijke handicap · Epilepsie · Gedragsproblemen: hyperactief en autismespectrum · Hypopigmentatie: bleek, blond en blauwe ogen · Muizengeur: afbraakproduct phenylacetaat

Answer 42

Hersenschade door: · Hoge plasma phenylalanine waarden · Laag tyrosine: minder catecholamine synthese/DOPA/melanine en schildklierhormoon · Competitie bloed hersenbarrière overgang met andere aminozuren --> daling neurotransmitter productie (bv dopamine, serotonine), oxidatieve stress en verstoorde eiwit synthese

Answer 43

· Start direct na de hielprik: dag 7-9 · Phenylalanine beperkt dieet en tyrosine verrijkt · Levenslang? Zeker gedurende kindertijd · Doel: voorkomen van hersenschade · Bijwerking: tekorten

Answer 44

· Kinderleeftijd Phe < 360 micromol/L (met name < 12 jaar) · Volwassen leeftijd < 600 micromol/L · Zwangerschap < 360 micromol/L (of 240?) --> bij foetus wordt het verdubbeld, dus belangrijk dat zwangere vrouw weinig neemt

Answer 45

· Natuurlijk eiwit beperkt (want daar zit Phe in) · Aanvulling eiwit met Phe-loze aminozuurpreparaten. Essentiële aminozuren! · Supplementen nav alimentaire deficiënties: vitamine B6, B11, B12, ijzer · Voldoende calorieën geven voor beperken negatieve stikstofbalans: anders stijgen Phe Voor volwassenen is strenge beperking van natuurlijk eiwit onder 12 g eiwit (bevat ong 600 mg Phe) < 0,5 k per kg lichaamsgewicht natuurlijk eiwit

Answer 46

- klassieke PKU --> enzymactiviteit van minder dan 1% --> Phe waardes > 1200 micromol/L (normaal tot 79) - niet klassieke PKU --> enzymactiviteit van 1-5% --> Phe waardes in plasma > 600 micromol/L - HPA hyperphenylalaninaemie --> enzymactiviteit van 5% of meer --> Phe waardes in plasma < 600 micromol/L

Answer 47

1. tetrahydrobiopterin (BH4) --> co-factor van PAH --> is al beschikbaar: 20% van patiënten 2. phenylalanine ammonia lyase --> zeer effectief maar niet vergoed in NL

Answer 48

risico's voor foetus van onbehandelde zwangere met PKU - laag geboortegewicht - na de geboorte blijft de groei vertraagd - microcefalie: klein hoofd --> ernstige groeiachterstand van de hersenen - hartafwijkingen: klep insufficiënties - irreversibele verstandelijke beperking

Answer 49

* De hypothalamus speelt een centrale rol bij onze voedselintake en het verbruik van energie door het lichaam * In de hypothalamus is er waarschijnlijk een energie-thermostaat (Lipostat) die het lichaamsgewicht op een bepaald setpoint probeert te houden

Answer 50

Het setpoint van de gewicht-thermostaat (Lipostat) is bij obesitas/overgewicht is verkeerd afgesteld (op een iets te hoog niveau). Als gevolg hiervan treedt chronisch een kleine positieve verschuiving in de energieopslag op die een overmatige opslag van vet veroorzaakt.

Answer 51

Componenten totaal energieverbruik bij een gezond persoon (70 kg) met een voedsel intake van 2000 kcal per dag --> 70% naar basaal rustmetabolisme (hersenen vooral), 10% thermisch effect voedsel, 20% lichamelijke activiteit

Answer 52

Hoger, want meer gewicht om mee te dragen en meer gewichtweefsel om te onderhouden --> meer massa waar stofwisseling plaatsvindt Dus meer calorieverbruik bij basale stofwisseling en lichamelijke activiteit dan normaal persoon

Answer 53

Wel degelijk belangrijke genetische aanleg, vooral als je ook in zo'n omgeving zit 'genetic loads the gun, environment pulls the trigger'

Answer 54

Een anti-obesitas therapie kan overwogen worden als succesvol wanneer: * Verdere gewichtstoename wordt voorkomen * Het het lichaamsgewicht verminderd met minimaal 5-10% * Het het gewichtsverlies kan onderhouden

Answer 55

* Dieet * Fysieke activiteit * Farmacotherapie (anti-obesitas drugs) * Bariatrische chirurgie

Answer 56

Bariatrische chirurgie kan overwogen worden bij obese mensen die: * Een BMI > 40 hebben of meer * BMI > 35 of meer en een potentieel levensbedreigende ziekte die beter kan worden gemaakt met gewichtsverlies, zoals slaap apneu, type 2 diabetes of hartziekte

Answer 57

1. restrictieve procedure --> grootte maag verkleinen (maagbandje) 2. malabsorptie procedures --> grootte maag verkleinen en minder goede absorptie van calorieën, vitaminen en mineralen (effectiever, gasrtic bypass)