Week 9 Flashcards
waar is de normale ontwikkeling van organen van afhankelijk
verschillende embryonale processen en interctie die in een bepaalde plaats en volgorde voorkomen die specifiek is voor het weefsel of voor een bepaalde structuur
–> timing van de verschillende processen is erg belangrijk
embryonale processen
- Proliferatie –> vermeerdering
- Differentiatie –> uitrijping
- Migratie –> verplaatsing
- Apoptose –> geprogrammeerde celdood
- Fusie –> samenvoeging
- Inductie –> beinvloeding (chemisch of fysich)
fetal alcohol syndrome
- Vlakke, lange philtrum
- Hele dunne bovenlip
- Spaarzame wenkbrouwen
ook:
- variabel fenotype: fysiek en mentaal
- aangeboren hartafwijkingen
- groeiachtertand
- nier, hersen- en skeletafwijkingen
- faciale dysmorfie soms subtiel: korte oogspleten en lang en valk philtrm
abnormale cognitieve functie
gedragsproblemen tot op volwassen leeftijd
teratologie
alles wat schade kan aanrichten bij de ontwikkelende foetus gedurende de zwangerschap
principe van wilson
Teratogeen effect is afhankelijk van:
- Structuur en werkingsmechanisme van de stof
- Dosis en duur van de bloodstelling - Maternale modificatie van de dosis : voordat het bij het kind komt de moeder nog iets aan die stof veranderd. - Mogelijkheid de foetus te bereiken: kan het door de placenta heen? - Embryonale periode: specifieke gevoelige processsen/ periode - De capaciteit van de verschillende organen om de stof te metaboliseren - Genetisch bepaalde gevoeligheid van het organisme --> predictie vanuit dierstudies
eindpunten teratogeen
- Dood
- Malformatie
-Groeiretardatie - Functionele afwijkingen
teratogene bloodstellingen
- Geneesmiddelen (cave: maternale ziekten)
- Genotmiddelen
- Beroepsblootstellingen
- Intoxicaties, bv gif in tuin doen
- Infecties (cave maternale medicatie)
- Maternale ziekten (cave: behandeling)
- Straling ( cave maternale ziekten + diagnostisch en therapeutisch)
- Voeding: te veel of te weinig bv vit a en foliumzuur, sommige vitamines te veel
toxoplasmose
parasiet die de placenta kan passeren
–> katten een rol in levenscyclus van T. Gondii
–> zwangeren vrouwen uit de buurt blijven van kattenpoep
Infectie kan zorgen voor:
- Hydrocephalie
- Microphthalmie
- Chorionrenitis
- Hersenbeschadiging
- Multiple overige orgaanschade en dysfunctie
congenitale rubella infectie
- Glaucoom
- Microphthalmie
- Cataract
- Hartafwijkingen
- Slechthorendheid
- Mentale retardatie
–> veel oogafwijkingen
Mechanismen voor pathogenese:
- Directe virale effecten
- Schade door immuunrespons
–> virus stop met delen van cellen: inhibitie organogenese –> malformaties
Veranderde organogense resulteert in malforamties van oog en hart
Immuunrespons:
- Cel lysis
- Weefseldistructie: gehoorverlies, hersenafwijkingen, cataract en arteria pulmonalis stenose
- littekenvorming
Minder frequent:
- skelet afwijkingen
- Viscerale afwijkingen
- Genitale afwijkingen
–> 1963 epidemie
valprolaat
–> subtiele gelaatsafwijkingen:
- Smal voorhoofd
- Epicanthi
- Breed/vlak neusbrug
- Korte neus
- Lang/ vlak philtrum
- Kleine mond
- Dunne lippen
–> ook radiale straalafwkijkingen, hartafwijkingen, ontwikkelingsachterstand en lumbosacrale neural buis defecten
vit a
al teratogeen bij zeer lage dosis en vroeg in de zwangerschap: 3e- 5e week
–> vaak voor vrouw weet dat ze zwanger is
Afwijkingen:
- Craniofaciale afwijkingen
- Palatum schisis
- Neuraalbuisdefecten
- Cardiovasculaire afwijkingen
- Aplasie van de thymus
- Psychologische beperkingen
- Oorafwkijkingen
- Kleine kaak
- Nierafwijkingen
–> sommige crempjes die je smeert kan dit in zitten
–> vaak ook laag iq
torches
Groep vergelijkbare aangeboren afwijkingen die veroorzaakt worden door microbiele teratogenen:
- Toxoplasmose
- Others: coxackie, hiv, parvovirus B12, varicella zoster
- Rubella
- Cytomegalovirus
- Herpes simplex birus
- Syphillis
–> 1-5 % van alle levendgeborenen
deformatie
afwijking die ontstaat meestal door een mechanise kracht baan buiten af die inwerkt op een aanvankelijk normale structuur
–> als je deze kracht weg haalt kan er correctie optreden
disruptie
ook door buitenaf maar gaat dwars door structuren heen en is niet meer herstelbaar
–> bv amniotic bands
Extrinsieke facroen als oorzaak:
- Infectie
- Ischemie
- Bloeding
- Teratogenen
- Trauma
Ook erfelijke facroen kunne predisponeren maar niet echte oorzaak
malformatie
een afwijking die vanaf het begin niet goed is aangelegd
–> aanleg, genetisch bv genmutatie
Kan wel ook bv door softanon of combinatie
dysplasie
afwijking in soort weefseltypeL abnormale histiogenese kan in meerdere orgaansystemen
Kan ook door vit d gebrek: rachitis
belang diagnose
- Beperkt diagnostisch ciruit
- Zekerheid over oorzaak
- Prognose mogelijk
- Optimale opvang/ begeleiding van kind en ouders
- Erfelijkheidsadvies
- Lotgenoten contact
doel registratie
- Vasstellen van frequentie van een afwijking
- Evalueren van het effect van interventies
- Evalueren van het effect verandering in de populatie
- Snelle herkenning van teratogene exposities ( bv thalidomide en softenon)
- Etiologisch onderzoek
Planning medische zorg
registratie EUROCAT
om de frequentie van aangeboren afwijkingen te bepalen
- Om eventuele veranderingen in de frequentie door exogene factoren op te sporen
- Om de effecten van preventieve maatregelen, erfelijkheidsvoorliching en prenatale diagnostiek e evalueren
- Voor wetenschappelijk onderzoek
vermoeden op syndroom getriggerd door:
- Voorkomen van 1 of meerdere aangeboren afwijkingen
- Groeiachterstand aanwezig bij de geboorte of in de eerste levensjaren optredend
- Achterstand in verstandelijke ontwikkeling
hoofdsymptomen
kenmerken waarop de diagnose geteld wordt
nevensumptomen
kenmerke welke de diagnose ondersteunen
syndromen en oorzaak
- Congenitaal rubella syndroom –> teratogeen effect
- Down syndroom: chromossom afwijking
- Smith- lemli- Optz syndroom: stoornis in het cholestrol metabolisme, AR
- Apert syndroom: vrijwel altijd een nieuwe mutatie, AD
- Fragiele X syndroom: X- gebonden, repeat verlenging
variabele expressie
bij bepaalde aandoening kunnen verschillende symptomen ontstaan en in verschillende ernst