wykład 5 Flashcards
(18 cards)
Jakie substancje stanowią większość substancji org w morzu pochodzenia naturalnego?
substancje humusowe 60-80%
Jaki jest podział naturalnych zw. org. w morzu?
- białka
- lipidy
- węglowodany
- pigmenty/barwniki
- substancje kompleksujące (z pośrednich produktów rozkładu)
Podaj przykład związków wielofunkcyjnych
- aminokwasy (-COOH i -NH2)
- hydroksykwasy (-COOH i -OH)
Jak nazywa się wiązanie w białkach?
wz. peptydowe -COHN-
Z czego są zbudowane tłuszcze?
z alkoholu (np. gliceryny) i kwasów tłuszczowych
Podaj przykład biopolimerów (polimery naturalne)
- białko (polipeptyd),
- DNA (polinukleotydy)
- celuloza, skrobia (polisacharydy)
Co to tworzywa sztuczne?
materiał, w którym oprócz polimeru znajdują się też składniki dodatkowe/pomocnicze np.
- stabilizatory
- zmiękczacze
- barwniki
- przeciwutleniacze
Jaki jest łańcuch wytwarzanie wyrobów gotowych?
surowce -> monomery -> polimery -> tworzywa sztuczne -> wyroby
Podaj przykłady plastyfikatorów (zmiękczaczy)
- ftalany - sole i estry kw. ftalowego
- BPA, Alkilofenole
Jak degradują tworzywa sztuczne w morzu?
nie “znikają” tylko dzielą się na coraz mniejsze szczątki wydzielając przy tym toksyczne zw.
Jakie są źródła zanieczyszczeń?
lądowe:
- turystyka (zaśmiecane plaże)
- ścieki
- przemysł (granulki tworzyw)
morskie:
- pozostawione narzędzia połowowe
- katastrofy/kontenerowce
Co się dzieje z odpadami sztucznymi w morzu?
- 15% jest unosi się na powierzchni,
- 15% jest wyrzucane na brzeg,
- 70% opada na dno morza
Jakie zagrożenie dla organizmów stanowią odpady?
- pułapki np. woreczki, siatki
- mylenie z pokarmem -> zatkanie układu pokarmowego
- zaplątanie w sieci/liny
Czy polimery są bezpośrednio szkodliwe?
Nie, bo są zbyt duże aby przenikały przez błony, ALE mogą być nośnikami toksycznych substancji i przedłuża ich trwałość
Czym są zw. metaloorganiczne?
- zw. metali zawierające przynajmniej jedno wz. metal-węgiel
- składają się z centrum metalicznego oraz z otaczających ligandów (atomy niemetalu/gr. org. lub nieorg.
Jakie są 2 rodzaje metylortęci?
Metylortęć - najważniejsza postać Hg
- monometylortęć - trwała, rozp. w wodzie, absorbowana przez organizmy
- lotna dimetylortęć - wyparowuje i jest rozkładana fotoltycznie/utleniana
Podaj przykład zw. cynoorganicznych
- butylocyna TBT
- fenylocyna TPhT
ich toksyczność wzrasta wraz z dł. łańcucha i z ilością gr. alkilowych (najbardziej toksyczne są trójpodstawione)
Przykład źródła antropogenicznego zw. cynoorganicznych
farby antyporostowe - biocydy (zatrucie organizmów porastających statki -> zaburzenia hormonalne: maskulinizacja i obojnactwo)
