YUNIT 3 Flashcards
(24 cards)
Sa pagtataguyod ng wikang Filipino bilang wika sa pagtuturo
sa mga larangang siyentipiko-teknikal, kailangan ang
intelektwalisasyon ng wika.
Ang salitang siyensiya o science ay mula
sa salitang Latin
“scientia” na
nangangahulugan ng karunungan.
MGA DISIPLINA SA LARANGAN NG AGHAM
- BIYOLOHIYA (BIOLOGY)
- KEMISTRI
- PISIKA
- EARTH SCIENCE/ HEOLOHIYA
- ASTRONOMIYA
- MATEMATIKA
Ang teknolohiya ay pinagsamang salitang Griyego na
“techne” (sining, kakayahan, craft o parang kung
paano ginagawa ang bagay); at “logos” o salita,
pahayag, o binigkas na pahayag.
Ito ay tumutukoy sa pag-aaral at gamit ng teknolohiya kaugnay ng pagbibigay at paglilipat ng impormasyon, datos at
pagpoproseso.
Information Technology (IT)
Ito ay nakatuon sa paglalapat ng agham
upang matugunan ang pangangailangan ng
sangkatauhan.
Inhinyeriya
METODONG IMRAD
I – INTRODUKSYON
M – METODO
R – RESULTA
A – ANALISIS
D - DISKUSYON
Nakapaloob dito ang problema, motibo, layunin. Background at pangkalahatang pahayag. Bakit isinagawa ang pag-aaral? Ang mga tanong na dapat sagutin? Ano ang pinatunayan ng hipotesis?
Introduksyon
Nakapaloob ang mga modelo at panukat na
gagamitin, ano, kailan, saan, paano, gagamitin ang materyal. Sino-sino ang sangkot? (Disenyo ng Pag-aaral, Respondente at paraan ng pagpili, Lugar ng Pag-aaral, Hakbang na Isasagawa, Instrumentong gagamitin, Istatistikang Panunuri)
Metodo
Nakapaloob dito ang resulta ng ginawang
empirikal na pag-aaral. Tama ba ang hipotesis? Ipapakita ito sa pamamagitan ng mga tsart, graph, plot at iba pang graphic organizer.
Resulta
Nakapaloob ang analisis ng isinagawang
pag-aaral batay sa resulta.
Analisis
Nakapaloob dito ang diskusyon at konklusyon
ng isinagawang pag-aaral. Ano ang implikasyon ng resulta? Bakit? Ano ang maitutulong nito sa lipunan sa hinaharap? May mga paglabag ba ito sa etika? Makabuluhan ba ito? Masasabi bang malaking kontribusyon ito sa sangkatauhan.
Diskusyon
ang pangunahing layon nito ay ang magkaroon ng mas malinaw at mabilis na komunikasyon gamit ang Filipino sa larangan
ng agham at teknolohiya.
pagsasaling
teknikal
- Pagtutumbas mula Tagalog/Filipino o mula sa
katutubong wika ng Pilipinas - Panghihiram sa Español
- Panghihiram sa Ingles; pagbabago sa baybay o
pananatili ng orihinal na baybay sa Ingles - Paglikha
MGA HAKBANG SA PAGSASALIN
(Unibersidad ng Pilipinas)
- malawak na kaalaman;
- mayamang imahinasyon;
- katalinuhan;
- kakayahang makapamili at makapagpasya sa
pinakaangkop na terminong katumbas mula sa literatura
ng mismong larangan o sa diksiyonaryo; - kasanayang gamitin ang pinagsasalinang wika nang
may kalinawan, katiyakan, at bisa; at - karanasan sa pagsasalin sa mga kaugnay na larangan o
disiplina.
Katangiang Dapat Taglayin ng mga Taga
Salin sa Tekstong Siyentipiko at Teknikal
Halimbawa:
persepsyon mula sa Latin na perception amnesya mula sa Ingles na amnesia sikolohiya mula sa Kastila na psicologia mahal mula sa Bahasa Malaysia na mahal salin mula sa Javanese na salin
saling-angkat (direct borrowing)
Halimbawa:
reimporsment mula sa reinforcement suggestment mula sa suggestion its depends mula sa it depends bolpen mula sa ballpen tsaa mula sa cha
saling-paimbabaw (surface assimilation)
Halimbawa:
inter-aksyong sosyal —- social interaction
kumperensyang internasyunal —- international
conference
reaksyong abnormal —- abnormal reaction
saling-panggramatika (grammatical translation)
Halimbawa:
paghuhugas-isip para sa brainwashing alon ng tunog para sa sound waves alon ng utak para sa brain waves susing-panalita para sa keynote speaker
saling-hiram (loan translation)
Halimbawa:
punlay (punla+buhay) – sperm
banyuhay (bagong anyo ng buhay) -
metamorphosis
balarila (bala ng dila) - grammar
saling-likha (word invention)
Halimbawa:
BSU-Batangas State University
LPU-Lyceum of the Philippines University
UB-University of Batangas
TAPSILOG - Tapa-Sinangag-Itlog
saling-daglat (acronyms/abbreviated word)
Halimbawa:
panaderya para sa bakery
Lesson Plan para sa guro
saling-tapat (parallel translation)
Halimbawa:
Pakikitungo (transaction/civility with)
Pakikisalamuha (inter-action with)
Pakikilahok (joining/participating)
saling-taal (indigenous-concept oriented translation)
gahum (Cebuano) para sa hegemony
hinupang (Hiligaynon) para sa adolescence
saling-sanib (amalgamated translation)