zagadnienia 31-40 Flashcards

(39 cards)

1
Q

cukrzyca definicja

A

grupa chorób charakteryzujących się przewlekłą hiperglikemią wynikającą z zaburzeń wydzielania i/lub działania insuliny. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów: oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

czynniki ryzyka cukrzycy 2

A

Nadwaga, zła dieta i zbyt mała aktywność fizyczna – na pierwszym miejscu stoi otyłość i nadwaga

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

czynniki ryzyka cukrzycy 1

A

Najczęstsze czynniki ryzyka tego typu cukrzycy to częste infekcje w dzieciństwie, stan przedrzucawkowy w ciąży, cukrzyca typu 1 u krewnego pierwszego stopnia, występowanie innych chorób autoimmunologicznych jak stwardnienie rozsiane, nadczynność lub niedoczynność tarczycy i inne.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

klasyfikacja cukrzycy 1

A

autoimmunologiczną destrukcja komórek b trzustki, prowadząca do bezwzględnego niedoboru insuliny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

klasyfikacja cukrzycy 2

A

postepujaca utrata zdolności komórek b trzustki do prawidłowej sekrecji insuliny z towarzyszącą insulinoopornoscia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

różnice miedzy cukrzyca 1 a 2

A

-mechanizm działania
-etiologia
-wiek zapadania

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

czynniki ryzyka cukrzycy ciazowej

A

-ciąża po 35. rż.
-urodzenie uprzednio dziecka o masie ponad 4 kg
-urodzenie dziecka z wadą rozwojową
-zgon wewnątrzmaciczny w przeszłości
-nadciśnienie tętnicze lub BMI powyżej 27 kg/m2 (nadwaga lub otyłość) przed ciążą
-cukrzyca typu 2 występująca w rodzinie
-uprzednio przebyta cukrzyca ciążowa
-wielorództwo.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

objawy hiperglikemii

A

2 godziny po posiłku ≥140 mg/dl.
poliuria
polidypsja
cechy odwodnienia
utrata masy ciała
osłabienie i wzmożona senność
nawracające zmiany ropne na skórze;
skłonność do infekcji dróg moczowo-płciowych.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

przyczyny hiperglikemii

A

błędy dietetyczne
błędy w insulinoterapii
ostry stan zapalny, infekcja
niski poziom aktywności fizycznej, siedzący tryb życia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

co to stan przedcukrzycowy

A

Stan przedcukrzycowy charakteryzuje się podwyższonym poziomem cukru we krwi. Występuje u nas wtedy gdy mamy nieprawidłowy wynik glikemii na czczo oraz gdy występuje u nas nieprawidłowa tolerancja glukozy. Stan przedcukrzycowy jest dla nas ostrzeżeniem przed rozwijającą się u nas cukrzycą typu 2.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

co to insulinoopornosc

A

to stan, a nie choroba! Powstaje, gdy obniża się wrażliwość tkanek obwodowych na działanie insuliny – głównie dotyczy to mięśni i komórek tłuszczowych. W skrócie: insulinooporność ma miejsce, gdy insulina dociera z krwią do tkanek, a one są „głuche” na jej działanie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

norma glikemi na czczo

A

prawidłowa glikemia na czczo: 70-99 mg/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

norma glikemi po posiłku

A

Po 2 godzinach od jedzenia nie powinien przekraczać 140 mg/dl.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

wartość glikemi przygodnej

A

nie więcej niż 200mg/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

co to OGTT

A

doustny test tolerancji glukozy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

zasady przeprowadzania ogtt

A

-Odstęp od ostatniego posiłku powinien wynosić przynajmniej 8 godzin.
-Czas na wypicie płynu nie powinien przekraczać 5 minut.
-Po 2 godzinach od wypicia roztworu ponownie następuje badanie poziomu cukru
- W trakcie oczekiwania na drugie pobranie krwi nie wolno nic pić, jeść, palić papierosów oraz podejmować się aktywności fizycznej.
-na kilka dni przed badaniem nie należy robić drastycznych zmian w sposobie odżywiania, w szczególności rozpoczynać diety niskowęglowodanowej.

17
Q

interpretacja wyników OGTT

A

Glikemia w 120 minucie doustnego testu tolerancji glukozy:

prawidłowa tolerancja glukozy: <140 mg/dl (<7,8 mmol/l)
cukrzyca: ≥ 200 mg/dl (11,1 mmol/l)

18
Q

przyczyny hipoglikemii

A

<70mg/dl
-zbyt duża dawka insuliny lub leków doustnych
-niespożycie posiłku po wstrzyknięciu insuliny,
-zbyt mała kaloryczność spożytego posiłku,
-zbyt duża przerwa między wstrzyknięciem insuliny a posiłkiem,
-zbyt szybkie wchłonięcie się insuliny po zastrzyku (insulina szybciej się wchłania z tkanki podskórnej do krążenia z miejsc ogrzanych, co może mieć miejsce podczas upałów lub po gorącej kąpieli),
-intensywny nieplanowany wysiłek fizyczny,
-spożycie alkoholu.

19
Q

jakie są rodzaje hipoglikemii

A

Wyróżnia się trzy rodzaje hipoglikemii:
– jatrogenną (egzogenną),
– głodową (na czczo),
– reaktywną.

20
Q

czym jest hipoglikemia jatrogenna

A

Hipoglikemię jatrogenną powoduje głównie stosowanie niektórych doustnych leków przeciwcukrzycowych, insuliny. Może do niej dojść także w wyniku dużego wysiłku fizycznego, głodzenia, spożycia dużej ilości alkoholu.

21
Q

czym jest hipoglikemia głodowa

A

Hipoglikemię głodową powoduje nierównowaga miedzy syntezą glukozy w wątrobie a jej tkankowym zużyciem. Najważniejszymi jej przyczynami jest wyspiak trzustki lub niektóre zespoły endokrynologiczne (np. choroba Addisona czy niedoczynność przysadki mózgowej), a także niewydolność wątroby i choroby nerek.

22
Q

czym jest hipoglikemia reaktywna

A

Hipoglikemia reaktywna to niedocukrzenie po posiłku. Obserwujemy ją we wczesnej fazie cukrzycy, a także u chorych z zaburzeniami opróżniania żołądkowego oraz u osób po resekcji żołądka lub jelita cienkiego. Wiąże się z opóźnionym czasem wydzielania insuliny endogennej w stosunku do wchłaniania pokarmu.

23
Q

czym jest hipoglikemia nieuswiadomiona

A

incydent niedocukrzenia, któremu nie towarzyszą objawy niskiego poziomu cukru we krwi. Brak sygnałów ostrzegawczych ze strony organizmu to większe ryzyko ciężkiego niedocukrzenia z utratą przytomności.

24
Q

postepowanie w hipoglikemii u osoby przytomnej

A

-podanie 10-20glukozy

25
postepowanie w hipoglikemii u nieprzytomnej osoby
glukagon domięśniowy, 1 mg
26
jak działa insulina
Działanie insuliny polega na zwiększaniu transportu glukozy do wnętrza komórek, co z kolei obniża poziom glukozy we krwi
27
jak przechowywać insuline
-Po otwarciu ampułkę insuliny umieszczoną we wstrzykiwaczu można przechowywać w temperaturze pokojowej (poniżej 25°C) do 4–8 tygodni -Zapas insuliny najlepiej przechowywać w lodówce w temperaturze 2-8°C.
28
jak działa glukagon
zwiększa stężenie glukozy we krwi poprzez jej uwalnianie z glikogenu wątrobowego oraz przez zwiększanie jej powstawania z różnych prekursorów, jak np. aminokwasy.
29
jak podawać glukagon
w podaniu podskórnym lub domięśniowym: 1 mg. Reakcja na glukagon następuje w ciągu 10 minut. Dawki zwykle stosowane (dobowe) u osób dorosłych w podaniu dożylnym: 0,2–0,75 mg.
30
działania niepożądane glukagonu
Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi są nudności i wymioty.
31
komu nie podamy glukagonu?
Łagodna, ale klinicznie istotna hipoglikemia to wynik poziomu cukru poniżej 70 mg/dl (ale powyżej 30 mg/dl). W takim stanie nie podajemy glukagonu. Wystarczy wypić np. mały soczek w kartoniku czy zjeść glukozę w żelu, aby zapobiec dalszemu spadkowi glikemii.
32
co to wymiennik węglowodanowy
to jednostka używana w diabetologii, określająca 10 gramów węglowodanów przyswajalnych. Równoważna definicja wymiennika węglowodanowego, stosowana w Polsce, określa 1 wymiennik węglowodanowy jako 40 kcal
33
co to indeks glikemiczny
klasyfikacja produktów żywnościowych na podstawie ich wpływu na stężenie glukozy we krwi w ciągu 2–3 godzin po ich spożyciu.
34
produkty o wysokim indeksie glikemicznym
piwo, ziemniaki pieczone, frytki, chipsy, białą bagietkę, marchewkę gotowaną, popcorn, arbuza i dynię
35
produkty o średnim indeksie glikemicznym
miód oraz syrop klonowy; owoce – ananas i brzoskwinie w puszce, papaja, rodzynki, kiwi; bataty, groszek konserwowy, kukurydza; makaron z semoliny, ryż basmati, brązowy i długoziarnisty, kuskus;
36
produkty o niskim indeksie glikemicznym
pieczywo pełnoziarniste, kaszę gryczaną i pęczak, płatki owsiane czy orkiszowe; nasiona roślin strączkowych sery i jogurty, mleko, kefir, maślanka, śmietana, ser feta, ricotta oraz mascarpone; soki warzywne, niskoskrobiowe warzywa i niektóre owoce; orzechy gorzka ciemna czekolada.
37
co to Hba1c
Hemoglobina glikowana powstaje wskutek glikacji globiny, która jest podstawowym składnikiem budowy hemoglobiny. Istnieją różne frakcje hemoglobiny glikowanej, jednak wyłącznie frakcja HbA1C znalazła zastosowanie w diagnostyce cukrzycy. Zawartość na poziomie 6,5% jest równoznaczne z rozpoznaniem cukrzycy.
38
czym jest peptyd C
- Poziom peptydu C może pomóc w rozróżnieniu między cukrzycą 1 a 2, ponieważ osoby z c1 mają niski lub niewykrywalny peptyd C, gdyż ich trzustka nie produkuje insuliny, podczas gdy osoby z c2 często wykazują prawidłowe lub podwyższone wartości. - Badanie stężenia peptydu C wykorzystywane jest w diagnostyce hipoglikemii na czczo, do oceny oporności na insulinę, do rozpoznawania guzów produkujących insulinę, a także aktywności komórek trzustki.
39
czym są ciała ketonowe w cukrzycy
Ciała ketonowe mogą powstawać w przebiegu cukrzycy (częściej typu 1), w której mamy do czynienia z niedoborem insuliny. Nagły i znaczny niedobór insuliny uniemożliwia glukozie obecnej we krwi wnikanie do wnętrza komórek - zachowują się one tak, jakby jej nie było. Aby pozyskać energię na drodze alternatywnej, dochodzi do rozkładu białek i tłuszczów, a następnie do powstawania ciał ketonowych.