zakażenia układu nerwowego Flashcards

(76 cards)

1
Q

dla jakich substancji przepuszczalna jest bariera krew-mózg?

A

substancji lipofilnych -> glukoza, tlen, dwutlenek węgla

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

w jakich miejscach OUN nie występuje bariera krew mózg?

A

w tylnym płacie przysadki mózgowej i komorach mózgu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co nie przechodzi przez barierę krew mózg?

A

bakterie i antybiotyki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

jakie są mechanizmy obrony OUN?

A

bariera krew mózg
kom mikrogleju
IgG i inne immunoglobuliny w płynie mózgowo-rdzeniowym

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Czy OUN ma florę fizjologiczną?

A

nie -> układ jałowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

jakie trzy najważniejsze bakterie atakują OUN?

A

Neisseria meningitidis
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

co kolonizują bakterie wywołujące zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych?

A

nosogardziel

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

co lekarz musi zrobić jak zdiagnozuje ZOMR?

A

zgłosić to

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

jakie bakterie przechodzą przez łożysko i atakują OUN?

A

Treponema pallidum
Listeria monocytogenes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

jakimi bakteriami jest najbardziej prawdopodobne zakażenie po zabiegach chirurgicznych?

A

zakażenia bakteriami ze skóry -> maczugowce, gronkowce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

jakie są czynniki ryzyka zakażeniami OUN?

A

-wiek – bardziej narażone osoby starsze i noworodki
-wcześniactwo, przedłużony poród (50% kobiet ciężarnych jest skolonizowanych S.agalactiae) –
dłuższa ekspozycja na tę bakterię (może też powodować zapalenie płuc i posocznicę)
-anatomiczne wady wrodzone ułatwiające wniknięcie drobnoustrojów
-matka będąca nosicielką – przekazanie dziecku z mlekiem lub przez łożysko
-immunoniekompetencja (AIDS, leki immunosupresyjne, wrodzone niedobory odporności)
-przebyte urazy głowy, zabiegi neurochirurgiczne
-zakażenia układu oddechowego
-przebywanie w środowiskach zamkniętych
-związane z czynnikiem chorobotwórczym – obecność antygenów otoczkowych, zjadliwość

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

jakie mogą występować postaci zakażenia OUN?

A
  • ZOMR - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (meningitis)
  • encephalitis
  • meningoencephalitis
  • miejscowe ropnie
  • podrażnienie opon mózgowo-rdzeniowych (meningismus) - dur brzuszny, leptospiroza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

jakie mogą być drogi zakażenia OUN?

A
  • ktriopochodna
  • przez ciągłość
  • przez bezpośredni kontakt
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

kiedy może zachodzić zakażenie drogą krwiopochodną?

A

najczęściej organy dobrze ukrwione (jama nosowo-
gardłowa, płuca, nerki, zastawki serca, rana pępkowa, przewód pokarmowy – zapalenie otrzewnej);
w przypadku nosicielstwa lub innej infekcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

kiedy może zachodzić zakażenie drogą przez ciągłość ?

A

infekcja okolic mających bliski kontakt z OUN (zatoki oboczne nosa, zapalenia
okołozębowe, zapalenia ucha)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

kiedy może zachodzić zakażenie drogą przez bezpośredni kontakt?

A

droga egzogenna; przedostanie się drobnoustrojów bezpośrednio do
OUN (uraz, operacja, rana chirurgiczna, po drenażu „shunt” (PMR odprowadzany z komór cewnikiem
umieszczonym pod skórą do otrzewnej, u osób z wodogłowiem)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

jaki jest NAJCZĘSTSZY czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?

A

Neisseria meningitidis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u NOWORODKÓW?

A

Streptococcus agalactiae
Escherichia coli K1
Klebsiella pneumonie
Listeria monocytogenes

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI?

A

Neisseria meningitidis
Haemophilus influenzae
Streptococcus pneumoniae
rzadko Listeria monocytogenes i Streptococcus agalactiae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u DZIECI STARSZYCH I DOROSŁYCH?

A

Częściej wirusy Coxackie A i B, ECHO, herpes, wirus świnki;
Neisseria meningitidis, Streptococcus pneumoniae

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

jaki jest czynnik etiologiczny ropnego/septycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u LUDZI STARSZYCH?

A

Streptococcus pneumoniae
Listeria monocytogenes
Neisseria meningitidis
Enterobacteriaceae
Pseudomonas aeruginosa
Acinetobacter baumanii

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Czy ZOMR można leczyć empirycznie?

A

tak, ponieważ jest prawdopodobna etiologia dla konkretnej grupy wiekowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

jakie są podstawowe objawy ZOMR?

A

pulsujący ból głowy
nudności
wymioty
gorączka
światłowstręt
przeczulica
senność
sztywność karku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

jakie są objawy ZOMR u noworodków?

A

płaczliwość
brak łaknienia
przeczulica
rozdrażnienie
może być bez gorączki
BRAK OBJAWÓW OPONOWYCH
uwypuklenie i tętnienie ciemiączka
żółtaczka
wymioty
biegunka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
jakie są objawy ZOMR u małych dzieci?
gorączka wymioty sztywność bladość skóry biegunka
26
jakie są objawy ZOMR u starszych dzieci i dorosłych?
gorączka ból głowy (związany ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego) nudności wymioty OBJAWY OPONOWE apatia/nerwowość przeczulica wysypka światłowstręt
27
jakie są objawy ZOMR u osób starszych?
niespecyficzne ospałość apatia gorączka
28
Jakie wyróżniamy objawy oponowe?
*objaw Brudzińskiego – odruchowe zgięcie kończyn dolnych podczas próby dotknięcia brodą klatki piersiowej *objaw Kerniga – mięśnie kończyn dolnych stawiają opór podczas próby energicznego wyprostowania kończyny w stawie kolanowym, zgiętej pierwotnie w stawie biodrowym i kolanowym *objaw Flataua – podczas próby dotknięcia brodą klatki piersiowej źrenice rozszerzają się *objaw Hermana – odruchowe zgięcie palucha przy zginaniu brody do klatki piersiowej
29
jaka jest etiologia inwazyjnej choroby meningokokowej?
Neisseria meningitidis
30
na co składa się inwazyjna choroba meningokokowa?
ZOMR + sepsa
31
Czy można nie leczyć ZOMR wywołanej N.meningitidis?
można, jeszcze jak, ale jest 100% śmiertelność
32
jaki jest charakterystyczny objaw zakażenia Neisseria meningitidis?
wykrzepianie wewnątrznaczyniowe = posocznica meningokokowa
33
czym jest test szklankowy?
ciemnoczerwone plamy związane z posocznicą, nie ustępują pod wpływem ucisku
34
jaka jest BAKTERYJNA etiologia nieropnego/aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?
Mycobacterium tuberculosis - gruźlica OUN Borrelia burgdorferi – neuroborelioza Treponema pallidum – neurosyfilis Listeria monocytogenes – listerioza objawiająca się pod postacią nieropnego ZOMR Rickettsia prowazekii – nerwowa postać tyfusu plamistego Rickettsia rickettsiae Chlamydia psittaci Mycoplasma pneumoniae Mycoplasma hominis Ureaplasma urealyticum Leptospira interrogans
35
jaka jest WIRUSOWA etiologia nieropnego/aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?
RNA – Coxackie A i B, ECHO (polio), parakyksowirusy (świnka), ortomyksowirusy (grypa) DNA – herpeswirusy
36
jaka jest MYKOLOGICZNA etiologia nieropnego/aseptycznego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych?
Candida albicans Cryptococcus neoformans Aspergillus sp.
37
przez jaki skutek wirusowego ZOMR wywoływane są objawy charakterystyczne dla ZOMR?
zwiększone ICP ->ciśnienie śródczaszkowe gorączka typowe objawy oponowe
38
jaka jest droga zakażenia Candida albicans prowadzące do ZOMR?
endogenna - krwiopochona
39
jaka jest droga zakażenia Aspergillus prowadząca do ZOMR?
egzogenna - inhalacja zarodników -> grzybica płucna, zazwyczaj dominuje ból głowy, a objawy płucne i oponowe mogą nie występować
40
jaka jest etiologia szpitalnego ZOMR?
Staphylococcus aureus Staphylococcus epidermidis (shunt) Enterobacteriaceae (Klebsiella, Enterobacteriaceae, Escherichia) Pseudomonas aeruginosa Acinetobacter baumanii Enterococcus sp. Candida sp.
41
jakie są objawy encephalitis/zapalenia mózgu?
bóle głowy nudności wymioty dominują zaburzenia świadomości gorączka napady padaczkowe niedowłady
42
kiedy dochodzi do zakażenia mózgu?
dochodzi do niego w przypadku przedostania się drobnoustrojów do pierwotnie jałowej tkanki mózgowej
43
jaka jest etiologia BAKTERYJNA encephalitis?
Mycobacterium tuberculosis - gruźlica OUN Borrelia burgdorferi (neurobolerioza) Treponema pallidum Listeria monocytogenes (listerioza objawiająca się pod postacią zapalenia mózgu; okołoporodowe/rozsiane - przez łożysko) Rickettsia prowazekii - nerwowa postać tyfusu plamistego Leptospira interrogans
44
jaka jest etiologia WIRUSOWA encephalitis?
wirus odkleszczowego zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, HSV-1, wirus ospy wietrznej i półpaśca, wirus odry (najgorsze powikłanie)
45
jaka jest etiologia MYKOLOGICZNA encephalitis?
C.albicans, Cryptococcus neoformans, Aspergillus sp.
46
gdzie może lokalizować się ropień mózgu?
nadtwardówkowy podtwardówkowy w tkance mózgowej
47
jakie są czynniki etiologiczne ropnia mózgu?
czynniki etiologiczne zależne od miejsca pierwotnego ogniska zakażenia będącego punktem wyjścia ropnia: - zapalenie zatok/ucha środkowego - Streptococcus, Enterobacteriaceae, Bacterioides, Fusobacterium - zapalenie wsierdzia - Streptococcus viridans - uraz - Staphylococcus aureus
48
jaka jest droga zakażenia mózgu?
- przez ciągłość (zapalenie ucha/zatok) - hematogenna (powikłanie zapalenia wsierdzia) - bezpośredni kontakt (uraz)
49
Czym jest ten ropień mózgu?
naciek zapalny – utworzenie zbiornika z treścią ropną, który uciska struktury w obrębie czaszki
50
jakie są objawy ropnia mózgu?
przewlekłe, tępe, rozlane bóle głowy gorączka niedowłady afazja podrażnienia napady padaczkowe
51
jaka jest etiologia choroby Heinego-Mediena/polio/nagminne podrażenie dziecięce?
wirus zapalenia rogów przednich rdzenia kręgowego
52
czy istnieje szczepionka na polio?
tak, istnieje szczepionka zawierająca 3 typy serologiczne inaktywowanego wirusa
53
jaka jest droga zakażenie wirusem zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego?
droga fekalno-oralna
54
jakie są powikłania polio?
często bezobjawowe bardzo rzadko aseptyczne ZOMR zapalenie mózgu porażenie związane z niszczeniem rdzenia kręgowego
55
co to jest zespół post-polio?
groźniejszy od pierwotnej postaci choroby, minimum 15 lat po przebytej chorobie, porażenia, zanik mięśni, chroniczne zmęczenie i wszelkiego typu zaburzenia neurologiczne
56
jakie są pobierane materiały do badań w diagnostyce zakażeń OUN?
- PMR - krew - materiał z wybroczyn - wymaz z nosogardła - wymaz pochwy matki - inne materiały z ognisk pierwotnych np. ucho środkowe, zatoki preparaty bezpośrednie wykrywają Listeria monocytogenes, Streptococcus pneumonia, Neisseria meningitidis
57
kiedy pobierany jest PMR do badań? + w jaki sposób?
obowiązkowo, z nakłucia lędźwiowego do 2 jałowych probówek, z poziomu L3/L4, 3-4 ml od dorosłego a 0,5-1 ml u dziecka, transport jak najszybszy (do 15 min) w temperaturze 37°C w probówce lub na meningomedium powyżej 2h;
58
jaki jest PMR w przypadku infekcji?
mętny, żółty (prawidłowy jest klarowny, wodnojasny)
59
jakie procedury mikrobiologiczne są wykonywane z PMR?
preparat bezpośredni i posiew na podłoże krwawe i czekoladowe z osadu a z supernatantu testy lateksowe
60
W przypadku jakich czynników etiologicznych wykonujemy testy serologiczne?
Streptococcus pneumoniae Neisseria meningitidis Haemophilus influenzae
61
jakie są charakterystyczne parametry morfologii przy zakażeniach OUN?
w badaniach podwyższone stężenie białka i Ig, obniżone glukozy
62
kiedy pobierana jest krew do badań? + w jaki sposób?
zawsze, podłoże transportowo-namnażające w 37°C
63
kiedy pobierany jest materiał z wybroczyn?
obowiązkowy przy meningokokach
64
jakie leki są stosowane w terapii empirycznej zakażeń OUN?
cefalosporyny III generacji u noworodków i niemowląt leczymy ampicylina + aminoglikozydy
65
jak leczy się zakażenie Streptococcus pneumoniae?
penicylina cefalosporyny III generacji chloramfenikol wankomycyna (PRSP)
66
jak leczy się zakażenie Haemophilus influenzae?
cefalosporyny III (penicylinazy)
67
jak leczy się zakażenie Eschrichia coli?
cefalosporyny + aminoglikozydy (ESBL, KPC)
68
jak leczy się zakażenie Pseudomonas aeruginosa?
piperacylina + aminoglikozydy, fluorochinolony, karbapenemy
69
czym się leczy zakażenie Mycobacterium tuberculosis?
izonizazyd etionamid
70
czym leczy się zakażenie Staphylococcus aureus?
kloksacylina + aminoglikozyd, w MRSA - wasnkomycyna
71
jak leczy się zakażenia mykologiczne?
amfoterycyna B + flucytozyna
72
jaki środek stosuje się przy ZOMR?
deksametazon – silny środek przeciwzapalny, działa bardzo szybko, zmniejsza objawy ZOMR, steryd
73
jaka jest profilaktyka nieswoista zakażeń OUN?
krótkotrwała antybiotykoterapia osób skolonizowanych lub z otoczenia osoby chorej, znosi kolonizację, podajemy rifampicynę, ciprofloksacynę (tylko dorośli) lub ceftriakson
74
jaka jest profilaktyka swoista zakażeń HIB?
obowiązkowa szczepionka, oczyszczony polisacharyd otoczki PRP połączony z nośnikiem, wysoka skuteczność, H.influenzae typ B, szczepi się niemowlęta
75
jaka jest profilaktyka swoista przeciwko N.meningitidis?
- polisacharydowe szczepionki, polisacharydy typu A,C,Y i W-135, powyżej 2 roku życia, ochrona na około 3 lata, rzadziej stosowane ze względu na nowsze generacje - skoniugowane szczepionki; oczyszczony polisacharyd na nośniku białkowym, w Polsce dostępna jest monowalentna przeciwko serotypom C, skuteczna dla dzieci powyżej 2 miesiąca życia, długotrwała ochrona przed zakażeniem, zmniejsza w populacji ilość nosicieli meningokoków - białkowe szczepionki; najnowszej generacji, na bazie białek meningokoków, przeciw serotypowi B, dla osób powyżej 2 miesiąca życia
76
jakie są obowiązkowe + dodatkowe szczepionki przeciwwirusowe w kontekście profilaktyki swoistej zakażeń OUN?
obowiązkowe: polio, świnka, odra dodatkowe: grypa, ospa wietrzna, odkleszczowe zapalenie mózgu