Zakażenia układu oddechowego Flashcards
(43 cards)
1
Q
Mechanizmy obronne w układzie oddechowym
A
- budowa kolejnych odc układu oddechowego
- aktywne usuwanie i niszczenie drobnoustrojów przez nabłonek migawkowy i produkcję śluzu
- flora fizjologiczna
- odruch kaszlu i kichania
- kom fagocytarne, lizozym, białka ukł dopełniacza i IgA w śluzie nabłonka migawkowego
2
Q
Flora fizjologiczna górnych dróg oddechowych
A
- Streptococcus viridans
- Neisseria sp. (niepatogenne)
- Staphylococcus sp. koagulazo(-)
- Corynebacterium sp. dyfteroidy
- Haemophilus sp. z wyjątkiem H. influenzae
- Candida sp
- bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące -> Peptostreptococcus, Acinetomyces, Eubacterium, Prevotella, Veilonella, Porhyromonas, Bacterioides sp.
3
Q
Czynniki sprzyjające ZUO
A
- przerwanie ciągłości tkanek wyściełające górne drogi oddechowe
- upośledzenie działania nabłonka rzęskowego spowodowane czynnikami fizycznymi, chemicznymi, wadami anatomicznymi lub zaburzeniami czynnościowymi
- pierwotne lub wtórne zaburzenia odporności
- choroby przewlekłe -> astma, POCHP, choroby alergiczne, mukowiscydoza
- niedrożność dróg oddechowych i stany zwiększające ryzyko zachłyśnięcia
- inwazyjne zabiegi
- leki
- zła higiena jamy ustnej i rozległa próchnica
- wiek
- epidemiczne rozprzestrzenianie
- nosicielstwo
4
Q
Drogi rozprzestrzeniania się ZUO
A
- kropelkowa/powietrzno-kropelkowa
- wziewna/inhalacyjna
- kontakt bezpośredni
- ciągłość naczyń limfatycznych
- kontakt bezpośredni
- hematogenna
5
Q
Podział ZUO ze względu na czynnik etiologiczny
A
- wirusowe
- bakteryjne (typowe/atypowe)
- grzybicze
- pierwotniakowe
6
Q
Podział ZUO ze względu na lokalizację zakażenia
A
- górnych dróg oddechowych -> nos, gardło, krtań (powyżej), migdałki, zatoki oboczne nosa, ucho środkowe
- dolnych dróg oddechowych -> krtań (poniżej), tchawica, oskrzela, płuca
7
Q
Podział ZUO ze względu na przebieg kliniczny
A
- ostre i przewlekłe
- pierwotne i wtórne
8
Q
Podział ZUO ze względu na miejsce nabycia
A
- pozaszpitalne
- szpitalne
9
Q
Umiejscowienie ostrych wirusowych ZUO
A
nos, gardło, krtań, tchawica, oskrzela, zatoki, ucho środkowe
10
Q
Umiejscowenie ostrych bakteryjnych ZUO
A
migdałki podniebienne, ucho środkowe, nagłośnia
11
Q
Co jest najczęściej czynnikiem etiologicznym ZUO?
A
bakterie tlenowe i beztlenowe -> charakter mieszany
12
Q
Jakie umiejscowenie jest najczęstrzych przewlekłych ZUO?
A
ucho środkowe i/lub zatoki przynosowe
13
Q
Jakie wirusy najczęściej powodują ZUO?
A
- Rhinowirusy, Adenowirusy, Echowirusy, wirusy Coxackie (choroby przeziębieniowe)
- Coronawirusy (SARS, MERS, COVID-19)
- RSV
- CMV (cyromegalia)
- EBV (mononukleoza zakaźna)
- Influenzavirus (grypa)
- Parainfluenzavirus (paragrypa)
- Morbilivirus (odra)
14
Q
Jaki jest charakterystyczny skutek zakażenia SARS-Cov2?
A
zespół ostrej niewydolności oddechowej
15
Q
Najważniejsze bakteryjne czynniki etiologiczne ZUO
A
- Streptococcus pyogenes (angina, szkarlatyna)
- Streptococcus pneumoniae
- Haemophilus influenzae
- Staphylococcus aureus
- Moraxella catarrhalis
- Mycobacterium tuberculosis (gruźlica)
- Corynebacterium diptheriae (błonica)
- Bordetella pertussis (krztrusiec)
16
Q
Czynniki etiologiczne ZUO pozaszpitalnych
A
- Streptococcus pneumoniae
- Haemophilus influenzae
- Moraxella catarrhalis
17
Q
Czynniki etiologiczne ZUO przewlekłych/ zaostrzonych
A
- Streptococcus pneumoniae
- Haemophilus influenzae
- Moraxella catarrhalis
- Staphylococcus aureus
- Enterobacteriaceae, Pseudomonas
- Beztlenowce nieprzetrwalnikujące -> Peptostreptococcus, Bacterioides, Fusobacterium)
18
Q
Atypowe czynniki etiologiczne ZUO
A
- Mycoplasma pneumoniae
- chlamydia pneumoniae
- Legionella pneumophila
19
Q
Kiedy mają miejsce atypowe ZUO?
A
pierwotne poza szpitalem
20
Q
Jak wykrywa się atypowe czynniki etiologiczne ZUO?
A
specjalne metody wykrywania, nie wykonuje się antybiogramu
21
Q
Na jakie antybiotyki są oporne atypowe czynniki etiologiczne ZUO?
A
beta-laktamy
22
Q
Jaki obraz kliniczny dają zakażenia atypowymi czynnikami etiologicznymi ZUO?
A
nietypowy obraz kliniczny
23
Q
Co powoduje Streptococcus pyogenes?
A
- ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych (angina)
- płonica/szkarlatyna – postać ZUO wywoływana przez szczepy wytwarzające toksynę pirogenną
- powikłania: ropne i nieropne (autoimmunologiczne; gorączka reumatyczna, ostre zapalenie kłębuszków nerkowych)
24
Q
Co powoduje Streptococcusc pneumoniae?
A
- zapalenia płuc u pacjentów poza szpitalem
- ostre zapalenie ucha środkowego
- ostre zapalenie zatok
- wtórne ZUO
25
U jakich pacjentów występują powikłania po zakażeniach Streptococcus pneumoniae?
- osób powyżej 65 roku życia (zapalenie płuc
- noworodki i dzieci do 3 roku życia (zapalenie płuc, sepsa, zapalenie OUN)
26
Jaki jest najczęstszy czynnik etiologiczny zapalenia płuc u pacjentów poza szpitalem?
Streptococcus pneumoniae
27
Co powoduje Haemophilus influenzae typu B?
- zapalenie nagłośni
- zapalenie ucha środkowego i zatok przynosowych
- zapalenie płuc
28
U jakich pacjentów występują powikłania po zakażeniach Haemophilus influenzae typu B?
- dzieci od 3 miesięcy do 4 lat (zapalenie płuc, zapalenie OUN, sepsa)
29
Co powoduje Moraxella catarrhalis?
głównie zakażenia górnych dróg oddechowych
30
U jakich pacjentów występują powikłania po zakażeniach Moraxella catarrhalis?
osób powyżej 65 roku życia z przewlekłymi chorobami płuc (zapalenie płuc)
31
Jakie są swoiste choroby zakaźne układu oddechowego?
- krztusiec (Bordetella pertussis)
- Gruźlica (Mycobacterium tuberculosis)
- błonica (Corynebacterium diphteriae)
32
Na jakie antybiotyki są oporne pałeczki krztuśca i prątki gruźlicy?
beta-laktamy
33
Czynniki etiologiczne szpitalnych ZUO
- Enterobacteriaceae -> Klebsiella pneumoniae, Escherichia coli
- pałeczki niefermentujące -> Pseudomonas aeruginosae i Acinetobacter baumanii
- Staphylococcus aureus
- bakterie beztlenowe nieprzetrwalnikujące -> zachłystowe zapalenia płuc o etiologii mieszanej
- Candida sp. -> Candida albicans
34
Czynniki etiologiczne oportunistycznych ZUO
- Candida albicans
- Aspergillus fumigatus
- Pneumocistis carini
- Mycobacterium sp.
- Legionella pneumophila
- CMV (cytomegalia)
35
W przypadku zakażeń którymi czynnikami etiologicznymi ZUO stosuje się profilaktykę swoistą?
- Mycobacterium tuberculosis (gruźlica)
- Corynebacterium diphteriae (błonica)
- Bordetella pertussis (krztusiec)
- Haemophilus influenzae typ B
- streptococcus pneumoniae
- ospa wietrzna
- grypa
- COVID-19
36
Jak przeprowadzana jest diagnostyka zakażeń układu oddechowego?
- wykrywanie antygenu lub DNA drobnoustroju bezpośrednio w materiale z dróg oddechowych (grypa, COVID, angina, RSV)
- posiew -> badanie ogólne (angina) lub ukierunkowane (gruźlica, błonica, krztusiec)
- wykrywanie przeciwciał we krwi (bakterie atypowe, wirusy)
37
Jakie materiały do badań są pobierane przy zakażeniach górnych dróg oddechowych?
- wymaz z gardła (S.pyogenes)
- wyamz z nosa (S.aureus)
- wymaz z nosogardzieli (krztusiec)
- wymaz z nagłośni
- punktat z zatok/ endoskopowy wymaz z zatok
- aspirat z ucha (zapalenie ucha środkowego)
- wymaz z ucha (zapalenie ucha zewnętrznego)
38
Jakie materiały do badań są pobierane przy zakażeniach dolnych dróg oddechowych?
- plwocina (zapalenie płuc)
- popłuczyny pęcherzykowo-oskrzelowe (BAL) – zapalenie płuc i oskrzeli
- bronchoaspiraty – zapalenia płuc i oskrzeli
- aspiraty przeztchawicze – zapalenia płuc i oskrzeli
- płyn opłucnowy
- bioptaty z płuca i opłucnej (ropnie)
39
Jak należy pobrać materiał do badań przy podejrzeniu etiologii mieszanej zapalenia zatok, ucha środkowego lub ropni?
należy pobrać materiał do badań w kierunku bakterii tlenowych i beztlenowych -> odrębny zestaw z podłożem transportowym
40
Co trzeba dodatkowo pobrać w przypadku inwazyjnych postać zakażenia?
krew -> tylko pacjenci hospitalizowani
41
Jak należy pobierać materiał do badań w przypadku podejrzenia krztuśca lub błonicy?
pobieranie materiału na dodatkową wymazówkę, w celu wykonania preparatu
42
W przypadku pobrania jakich materiałów nie stosujemy podłoża transportowo-namnażającego?
- BAL
- punktat z zatok
42
Jakie antybiotyki są stosowane przy terapii empiryczne ZUO?
- penicylina (ostra angina paciorkowcowa)
- amoksycylina (wtórne ZUO)
- amoksycylina/kwas klawulanowy (wtórne, nawracające i przewlekłe ZUO)
- cefuroksim (jak wyżej i alergie na amoksycylinę)
- makrolidy (alergia na beta laktamy i atypowe ZUO)
