zakenrecht Flashcards
(95 cards)
Het huidige rechtssysteem is gebaseerd op?
een onderscheid tussen zakelijke rechten (absolute rechten) en persoonlijke rechten (relatieve rechten).
Absolute Rechten
Zakelijke rechten geven een persoon directe zeggenschap over een zaak (object), zoals eigendom of bezit van een object
kenmerken van zakelijke rechten
“Erga omnes” is een Latijnse term die letterlijk “tegen iedereen” betekent. Het wordt gebruikt om aan te geven dat een bepaald recht of verplichting door iedereen moet worden gerespecteerd, niet alleen door specifieke individuen.
Relatieve Rechten
Persoonlijke rechten geven een persoon aanspraak op een prestatie van een andere persoon. Deze rechten ontstaan meestal uit contractuele of juridische relaties.
kenmerken van persoonlijke rechten
“Inter partes” is een Latijnse term die letterlijk “tussen de partijen” betekent. Het verwijst naar rechten of verplichtingen die alleen gelden tussen de specifieke personen die betrokken zijn bij een bepaalde rechtsverhouding, zoals een contract.
Ontwikkeling van Zakelijke Rechten in de 17e Eeuw
Betere Begrip van Eigendomsrechten:
Voor de 17e eeuw was er veel minder duidelijkheid over wie welke rechten had op bepaalde eigendommen. Eigendomsrechten waren vaak gebaseerd op gewoonterecht (tradities en gewoonten) en lokale gebruiken, wat tot veel onzekerheid en geschillen leidde.
Tijdens de 17e eeuw begonnen juristen en wetgevers meer systematisch na te denken over hoe eigendomsrechten duidelijk gedefinieerd en afgebakend konden worden. Dit hielp om eigendomsrechten beter te begrijpen en te beheren.
Tijdens de 17e eeuw werden veel eigendomsrechten en andere zakelijke rechten voor het eerst officieel vastgelegd in wetten en regels. Dit zorgde voor een duidelijke en gestandaardiseerde manier om eigendomsrechten te regelen en te beschermen.
Het Romeins recht kent twee belangrijke soorten acties (rechtsmiddelen) waarmee rechten kunnen worden afgedwongen
actiones in rem en actiones in personam
Actiones in Rem
juridische acties die worden ondernomen om een zakelijk recht op een specifieke zaak (res) af te dwingen. Deze acties zijn gericht op het vaststellen en beschermen van eigendomsrechten of andere zakelijke rechten op een object.
Acties gericht op zaken: Dit betekent dat “actiones in rem” juridische procedures zijn die gaan over eigendomsrechten op fysieke objecten (zoals een fiets, huis, auto, enzovoort).
kenmerken van actiones in rem
Erga Omnes: Actiones in rem kunnen tegen iedereen worden ingeroepen. Dit betekent dat de rechten die door deze acties worden beschermd, door iedereen moeten worden gerespecteerd, niet alleen door specifieke personen.
Actiones in Personam
juridische acties die worden ondernomen om persoonlijke rechten af te dwingen. Deze acties zijn gericht op specifieke personen met wie men een juridische relatie heeft, zoals een contract.
kenmerken van actiones in personam
Inter Partes: Deze term betekent dat de rechten en verplichtingen alleen van toepassing zijn tussen de specifieke partijen die betrokken zijn bij de rechtsverhouding. Deze rechten kunnen alleen worden ingeroepen tegen die specifieke personen.
Droit de Suite
Zaaksgevolg: Dit principe houdt in dat het recht blijft rusten op de zaak, zelfs wanneer de eigendom van de zaak wordt overgedragen. Dit betekent dat een recht verbonden aan een zaak blijft bestaan, ongeacht wie de eigenaar is.
Numerus Clausus
betekent letterlijk “gesloten aantal” en verwijst naar het idee dat er een beperkte en specifieke lijst van zakelijke rechten is die door de wet worden erkend. Dit betekent dat er niet zomaar nieuwe zakelijke rechten kunnen worden gecreëerd; alleen de rechten die expliciet in de wet zijn opgenomen, bestaan..
Lichamelijke Zaken
Zaken die fysiek zijn en aangeraakt kunnen worden.
bv: kledij, goud, grond, slaaf
Onlichamelijke Zaken
Zaken die niet fysiek zijn en niet aangeraakt kunnen worden, maar in juridische rechten bestaan
bv: nalatenschap, vruchtgebruik, verbintenissen
In het huidige Burgerlijk Wetboek (NBW) wordt onderscheid gemaakt tussen
voorwerpen, goederen en zaken.
Voorwerpen
Alle fysieke en niet-fysieke dingen (zoals eigendommen of rechten) die een persoon kan bezitten.
Fysiek: Bijvoorbeeld een stoel, een auto, een huis.
Niet-fysiek: Bijvoorbeeld rechten (zoals een recht op een patent) of eigendommen (zoals aandelen in een bedrijf).
Goederen
Dit omvat zowel lichamelijke (fysieke) als onlichamelijke (niet-fysieke) zaken die verhandeld kunnen worden
Lichamelijke Goederen: Dit zijn fysieke objecten die je kunt aanraken, zoals een boek, een computer of een tafel.
Onlichamelijke Goederen: Dit zijn rechten en verplichtingen die niet fysiek zijn, zoals een schuldvordering, een octrooi of auteursrechten.
Zaken
Beperkt tot lichamelijke objecten (alleen fysieke objecten).
Voorbeelden: Een huis, een auto, een fiets.
dieren
In het huidige recht worden dieren apart vermeld omdat ze niet volledig als zaken worden beschouwd.
Waarom Apart?: Dieren zijn levende wezens met een eigen waarde en worden daarom speciaal beschermd. Ze vallen niet volledig onder de categorie ‘zaken’ omdat ze leven en voelen, in tegenstelling tot niet-levende objecten zoals een tafel of een computer.
Bijzondere Bescherming: Dieren hebben specifieke wetten die hen beschermen tegen mishandeling en verwaarlozing, en hun welzijn wordt wettelijk erkend.
Res Divini Iuris
Zaken die toebehoren aan de goden, oftewel religieuze objecten.
Voorbeelden:
Tempels: Gebouwen die zijn gewijd aan religieuze eredienst.
Kerken: Gebouwen gebruikt voor christelijke eredienst.
Religieuze Artefacten: Voorwerpen die een belangrijke religieuze betekenis hebben.
Res Communes Omnium
Zaken die gemeenschappelijk zijn voor iedereen en niet aan iemand in het bijzonder toebehoren.
Voorbeelden:
Lucht: De atmosfeer, die door iedereen wordt gedeeld en niet aan één persoon kan worden toegeschreven.
Zee: De oceanen en zeeën, die door iedereen vrij kunnen worden gebruikt.
Stranden: Kustlijnen die openbaar toegankelijk zijn en door iedereen gebruikt kunnen worden.
Res Publicae
Zaken van algemeen nut die eigendom zijn van de staat of de gemeenschap.
Voorbeelden:
Openbare Straten: Wegen die door de overheid worden beheerd en voor openbaar gebruik zijn bestemd.
Pleinen: Openbare ruimtes in steden die door iedereen kunnen worden gebruikt.
Stadsmuren: Verdedigingswerken die historisch eigendom zijn van de stad en dienen ter bescherming van de gemeenschap.
Havens: Gebieden waar schepen aanmeren en die onder beheer van de overheid staan.
In het oude Rome werd onderscheid gemaakt tussen twee soorten eigendommen:
res mancipi en res nec mancipi.