Νομικές Και Δεοντολογικες Αρχές Και Προυποθέσεις Κατά Την Άσκηση Της Ιατρικής Flashcards
(21 cards)
Ποινική ευθύνη:
Η ευθύνη του ιατρού όταν με τις πράξεις ή με τις παραλείψεις του παραβιάζονται μια ή περισςότερες από τις διατάξεις του ποινικού νόμου.
Ποινικό αδίκημα:
Η προσβολή ή διατάραξη ή διακινδύνευση ενός αγαθού που το προστατεύει ο νόμος (έννομο αγαθό) και για το οποίο ο νομοθέτης προβλέπει ορισμένη ποινή.
==> Είναι συνήθως δημόσιου χαρακτήρα και αφορά τις σχέσεις γιατρού και πολιτείας, σε λίγες μόνο περιπτώσεις μπορεί να εξαρτηθεί από τη στάση του αρρώστου ή του εκπροςώπου του όπως πχ στα “κατ’ έγκλησιν διωκόμενα” εγκλήματα.
Το ποινικό αδίκημα κατατάσσεται σε:
- Από πρόθεση.
2. Από αμέλεια.
Αστική ευθύνη:
Η ευθύνη του ιατρού όταν με τις πράξεις του ή τις παραλείψεις του παραβιάζονται μια ή περισςότερες διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
Αντίθετα με την ποινική ευθύνη, στην αστική ευθύνη …?
Προεξάρχει ο ιδιωτικός χαρακτήρας, δηλαδή δημιουργείται μόνο στον υπαίτιο γιατρό η επιταγή από το νόμο να ικανοποιήσει χρηματικά ή και να αποζημιώσει το άτομο που έπαθε με τις ενέργειες του.
Πειθαρχική ευθύνη:
Σημαίνει την επιβολή κυρώσεων, πειθαρχικής φύσης, από τα αρμόδια όργανα του ιατρικού σώματος και οι οποίες επιβάλλονται όταν ο γιατρός υποπέσει σε ορισμένες παραβάσεις,
==> με σκοπό να αποκαταστήσουν την αξιοπρέπεια και το κύρος της ιατρικής τάξης που μειώθηκε από την υπαιτιότητα κάποιου μέλους της.
Πώς στοιχειοθετείται η ιατρική αμέλεια?
- Υπαρξη υποχρέωσης + δυνατότητας του γιατρού να περιθάλψει τον άρρωστο.
- Ελλειψη προσοχής εκ μέρους του γιατρού (πλημμελής ιατρική συμπεριφορά).
- Επέλευση κάποιου απαράδεκτου αποτελέσματος στα έννομα αγαθά του αρρώστου.
- Θετική συσχέτιση (ΑΙΤΙΩΔΗ ΣΥΝΑΦΕΙΑ) του αποτελέσματος προς την προηγηθείσα πλημμελή συμπεριφορά του γιατρού.
Τι χρειάζεται για να είναι έγκυρη μια συναίνεση?
- Ικανότητα για συναίνεση.
- Εκταση + χρονική ισχύς της συναίνεσης ==> Ισχύει για το χρόνο που προηγείται και καλύπτει την ιατρική πράξη και παύει να ισχύει -ανακληθείσα- όταν μεταβληθεί η γνώμη του αρρώστου.
- Τύπος συναίνεσης ==> εσωτερική συμφωνία, προφορικός τύπος ή σιωπηρός ==> δύσκολο να αποδειχθεί, επομένως ΕΓΓΡΑΦΗ συγκατάθεση.
- Σοβαρή και αυθόρμητη συναίνεση ==> αληθινή βούληση που δίδεται ελεύθερα.
- Πληροφορημένη συναίνεση:
Πληροφορημένη συναίνεση:
- Είδος επιχειρούμενης πράξης.
- Βέβαιες συνέπειες.
- Κινδύνους που περικλείει συγκεκριμένες και αστάθμητες.
- Σαφή προσδιορισμό των αναμενόμενων αποτελεσμάτων όπου είναι εφικτό.
- Ενημέρωση για τη φύση της νόσου.
Αυτόγνωμες ιατρικές πράξεις:
Ολες οι επεμβάσεις του ιατρού στον άρρωστο (διαγνωστικές, θεραπευτικές, προληπτικές) για τις οποίες Η ΛΗΨΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥΣ ΕΝΑΠΟΚΕΙΤΑΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΟ ΓΙΑΤΡΟ.
Προυποθέσεις για την επιτέλεση αυτόγνωμων ιατρικών πράξεων:
- Η Αυτόγνωμη επέμβαση να είναι πάντοτε η απόλυτα ενδεδειγμένη και να αποσκοπεί στην αποτροπή βαρειάς βλάβης της υγείας ή του θανάτου.
- Η αδυναμία αναβολής της συγκεκριμένης και ενδεδειγμένης ιατρικής πράξης.
- Αδυναμία συναίνεσης του αρρώστου ή των συγγενών του (η ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΗ προυπόθεση).
Πώς στοιχειοθετείται η παράβαση του ιατρικού απορρήτου?
Για να θεμελιωθεί το αδίκημα αυτό, πρέπει να υπάρχουν τα ακόλουθα στοιχεία:
- Πρόθεση = ενσυνείδητη παραβίαση του απορρήτου.
- Ανακοίνωση = κοινολόγηση του περιεχομένου του απορρήτου.
- Εγκληση = κατάθεση μηνύσεως μόνο από τον άρρωστο ή εκείνους που θίγει η κοινολόγηση των απορρήτων στοιχείων.
- Συναίνεση = αν ή όχι συναινεί ο ασθενής για αποκάλυψη κάποιου απορρήτου από το γιατρό χωρίς να έχει δοθεί σήμερα οριστική και νομικά πρόσφορη απάντηση.
Ποιοι λόγοι επιτρέπουν την παραβίαση του ΙΑ?
Περιπτώσεις κατά τις οποίες η τήρηση του ΙΑ συνεπάγεται βλάβη σε ανώτερα έννομα αγαθά:
- Εκπλήρωση καθήκοντος.
- Προσωπική κάλυψη του γιατρού = καταστάσεις που προσδιορίζονται ανάλογα ως άμυνα ή κατάσταση ανάγκης.
- Μαρτυρία στο δικαστήριο = ΙΔ πραγματογνωμοςύνη ως έγγραφη υποβολή πορίσματος ή ως προφορική ανάπτυξη ευρήματων αν υπάρχει σοβαρός λόγος.
Τι περιλαμβάνει η “εκπλήρωση καθήκοντος”?
- Γέννηση.
- Θάνατος.
- Μολυσματικά νοςήματα.
- Ειδικές περιπτώσεις (αποκάλυψη εγκλήματος).
- Διαφύλαξη ουσιώδους + δικαιολογημένου συμφέροντος πχ:
Α. Προφύλαξη ζωής, υγείας ή σωματικής ακεραιότητας ορισμένων ατόμων (κακοπ.).
Β. Προφύλαξη κοινωνικού συνόλου.
Γ. Προφύλαξη μικρότερων ομάδων (πχ στρατώνας).
Δ. Θεσμός των ασφαλίσεων (ειδικό στο Δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα).
Μαρτυρία στο δικαστήριο - Υποσημείωση:
Μπορεί να αρνηθεί την υποχρέωση να καταθέσει και να επικαλεστεί το ΙΑ.
+ Στην περίπτωση που η πράξη για την οποία θα καταθέσει θα μπορούσε να οδηγήσει σε ενοχή του ίδιου αλλά αυτό ΔΕΝ μπορεί να το κάνει ΑΝ από τη μαρτυρία του εξαρτάται η διεκδίκηση από τρίτους άλλων έννομων συμφερόντων.
Πώς στοιχειοθετείται το αδίκημα της ψευδούς πιστοποίησης?
- Υποκείμενο της άδικης πράξης είναι ο ιατρός και μόνο.
- Απαιτείται να υπάρχει υποχρεωτικά εκ μέρους του ιατρού, ΔΕΔΟΜΕΝΟΣ ΔΟΛΟΣ, πρόθεση δηλαδή για το αναληθές της διαπιστωςής του (η αμέλεια έστω και βαρειά ΔΕΝ επιφέρει ποινική ευθύνη).
- Το αναληθές της ιατρικής διαπίστωσης πρέπει να αφορά γεγονός ιατρικής φύσης, σε οποιοδήποτε σημείο του πιστοποιητικού.
==> Δεν αποτελεί αδίκημα ο λανθασμένος προκαθορισμός του χρόνου νοσηλείας και ανικανότητας εργαςίας ενός ασθενούς, αφού πρόκεται για καθαρή κρίση.
- Συντελείται με την έκδοση του πιστοποιητικού και την παράδοση του στον ενδιαφερόμενο (αν εκδοθεί αλλά δεν παραδοθεί ευσταθεί κατηγορία για απόπειρα χορήγησης ψευδούς πιστοποίησης).
Χαρακτηριστικές αρχές ιατροδικαστικής πραγματογνωμοςύνης:
- Απαραίτητη προυπόθεση κάθε είδους πραγματογνωμοςύνης είναι η ΓΡΑΠΤΗ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΑ της αρχής στο γιατρό στην οποία προσδιορίζεται και το ειδικό αντικείμενο της πραγματογνωμοςύνης.
==> Μπορεί να γίνει και προφορική παραγγελία σε κατεπείγουσες περιπτώσεις και σε 2ο χρόνο απαραίτητα η σύνταξη του εγγράφου.
- Χαρακτηριστικό τόσο της ποινικής όσο και της αστικής πραγματογνωμοςύνης είναι η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ να ΕΚΤΕΛΕΣΕΙ την εντολή εκτός αν συντρέχουν λόγοι που εμποδίζουν το διορισμό ή την εκτέλεση της εντολής.
- Τα πρόσωπα τα οποία εντέλλονται να εκτελέσουν την πραγματογνωμοςύνη πρέπει να είναι ΒΕΒΑΙΩΜΕΝΩΝ προςόντων πχ. Πτυχιούχο γιατρό και μόνο.
- Αντικείμενο της πραγματογνωμοςύνης είναι δυνατό να είναι οτιδήποτε σχετίζεται με την ιατρική επιστήμη πχ από νεκροψία-νεκροτομή για καθορισμό αιτίας θανάτου μέχρι εξέταση ψυχοπαθούς για ζητήματα ακαταλόγιστου.
- Για την ισχύ της πραγματογνωμοςύνης ισχύει και εδώ η αρχή της ελεύθερης εκτίμησης της από την Δικαστική Αρχή.
- Ορκος. Απαραίτητο στοιχείο της εγκυρότητας της, παράλειψη η παρατυπία συνεπάγεται ακυρότητα.
ΛΟΓΟΙ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ενός πραγματογνώμονα:
- Μη συμπλήρωση 21ου έτους.
- Κατάσταση απαγόρευσης (δικαστική και νομική).
- Καταδίκη για πλημμέλημα ή κακούργημα ==> αφαίρεση άδειας εξάσκησης - όσο διαρκεί η κύρωση.
- Συγγένεια και περισςότερο η συζυγική ή εξ αίματος συγγένεια μέχρι και β βαθμού κατ ευθείαν γραμμή (παππούς- εγγονός) ή εκ του πλαγίου (αδέλφια) προς το άτομο που γίνεται η πραγματογνωμοςύνη.
- Σύμπραξη στην παραγωγή μιας κατάστασης που αποτελεί το αντικείμενο της πραγματογνωμοςύνης.
- Λόγοι που αφορούν γενικότερα την ασφάλεια του θεσμού της πραγματογνωμοςύνης, πχ διανοητική ανεπάρκεια.
ΛΟΓΟΙ ΕΞΑΙΡΕΣΗΣ ενός πραγματογνώμονα:
- Αυτός που αδικήθηκε.
- Ιατρός με συγγένεια με την εξεταζόμενη υπόθεση (εξ αίματος μέχρι πρωτοξαδέλφου/ εξ αγχιστείας μέχρι β βαθμού/ σύζυγος).
- Γιατρός που συνδέεται ή είχε παλιότερα συνδεθεί με τα πρόσωπα της πραγμα/σύνης με δεσμούς οικογενειακού δικαίου (επιτροπεία, κηδεμονία, υιοθεςία κλπ)
- Γιατρός που είχε προηγούμενα ιδιωτικά ασχοληθεί με την υπόθεση (πχ τεχνικός σύμβουλος αντιδίκων).
Περιεχόμενο πραγματογνωμοςύνης σωματικών βλαβών:
- ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΒΛΑΒΩΝ (αν υπάρχουν κακώσεις, σε ποια μέρη του σώματος έγιναν και προ πόσου χρόνου) και το χαρακτηρισμό τους σε ελαφρές, βαρειές και επικίνδυνες.
- Διατύπωση επιστημονικής γνώμης και για την ύπαρξη ή όχι σωματικής συνάφειας, ανάμεσα στη δράση κάποιου εξωτερικού παράγοντα και της βλαβης της υγείας του ατόμου που εξετάζεται
Ορισμός πραγματογνωμοςύνης:
Δικονομική πράξη που αποσκοπεί στην εξακρίβωση της αλήθειας μιας υπόθεσης.
Για τον σκοπό αυτόν απαιτεί τη συνδρομή ενός ειδικού με το συγκεκριμένο θέμα = πραγματογνώμονας.
