Πηγές Συνταγματικού Δικαίου

Question 1

Ποιές είναι οι πηγές του συνταγματικού δικαίου;

Answer 1

1) Τυπικό Σύνταγμα
2) Συντακτικές πράξεις-ψηφίσματα
3) Συνταγματικό έθιμο
4) Συνθήκες πολιτεύματος
5) Τυπικοί νόμοι
6) Κανονισμός Βουλής
7) Κανονιστικές διοικητικές πράξεις
8) Πράξεις νομοθετικού περιεχομένου
9) Νομολογία (κυρίως από ΑΕΔ)
10) Διεθνές-Ευρωπαϊκό δίκαιο

Question 2

Ουσιαστικό ≠ Τυπικό Σύνταγμα

Answer 2

Ουσιαστικό Σύνταγμα: Όλοι οι κανόνες δικαίου που ρυθμίζουν την οργάνωση-λειτουργία κρατικών οργάνων & τα δικαιώματα του πολίτη

Τυπικό Σύνταγμα: Ανώτατος γραπτός θεμελιώδης νόμος Κράτους που προέρχεται από την συντακτική εξουσία και έχει υπέρτατη τυπική ισχύς έναντι των άλλων κανόνων δικαίου

Question 3

Αναθεώρηση Συντάγματος

Answer 3

1) Κάποιες διατάξεις ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ
2) Διεξάγεται σε δύο φάσεις:
1η –> Προτείνουσα Βουλή: καθορίζονται οι προς αναθεώρηση διατάξεις
2η –> Αναθεωρητική Βουλή: διεξάγονται εκλογές και η νέα βουλή δίνει περιεχόμενο στις διατάξεις
3) Η μία ψηφοφορία χρειάζεται 151 και η άλλη 180 ψήφους παρουσία όλων των βουλευτών
4) Πρέπει να περάσουν 5 χρόνια από την προηγούμενη αναθεώρηση
5) Η αναθεωρητική Βουλή διατηρεί την ιδιότητα μέχρι την Α’ Σύνοδο

Question 4

Προτείνουσα Βουλή (1η φάση Αναθεώρησης)

Answer 4

1) Προτείνεται εγγράφως απόο 50 βουλευτές
2) Συγκροτείται επιτροπή αναθεώρηση από 38-50 βουλευτές
3) Διεξάγονται δύο ψηφοφορίες που απέχουν μεταξύ τους τουλάχιστον ένα μήνα
4) Δεν περιορίζεται στις διατάξεις, αλλά δίνει μία γενική κατεύθυνση με μερικές αναφορές στο περιεχόμενο

Ύστερα μεσολαβούν βουλευτικές εκλογές μέχρι την 2η φάση, για να φανεί η γνώμη του λαού ως προς την κατεύθυνση της αναθεώρησης

Question 5

Αναθεωρητική Βουλή (2η φάση Αναθεώρησης)

Answer 5

1) Συγκροτείται επιτροπή αναθεώρηση από 38-50 βουλευτές
2) Δεν μπορούν να αναθεωρηθούν διατάξεις που δεν προτάθηκαν από την “Προτείνουσα Βουλή”, αλλά ως προς αυτές είναι αδέσμευτη στο περιεχόμενο
3) Η αναθεώρηση ελέγχεται από το ΑΕΔ (Σ100)
4) Ο ΠτΔ είναι αμέτοχος στη διαδικασία

Question 6

Πέρα από την αναθεώρηση, πώς μεταβάλλεται άτυπα το Σύνταγμα;

Answer 6

1) Συνταγματικά έθιμα-Συνθήκες πολιτεύματος
2) Νομολογία
3) Ενωσιακό-Διεθνές Δίκαιο

Question 7

Συνταγματικές πράξεις-ψηφίσματα

Answer 7

1) Είναι αντισυνταγματικές, καθώς δεν προβλέπονται από το Σύνταγμα
2) Ισχύουν και εφαρμόζονται σε περιόδους συνταγματικής ανωμαλίας (1967,1974)
3) Ισχύουν και εφαρμόζονται βάσει δικαίου ανάγκης

Συνταγματικές πράξεις: ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ
Συνταγματικά ψηφίσματα: ΒΟΥΛΗ

Question 8

Συνθήκες πολιτεύματος

Answer 8

Αποτελούν άτυπες πρακτικές κρατικών οργάνων (≠ Κανόνες δικαίου) και για αυτό δεν επιφέρουν κυρώσεις, αλλά η έλλειψη τους δύναται να οδηγήσει σε πολιτικές κρίσεις.

π.χ. Η ενημέρωση της Βουλής από την κυβέρνηση για τις εξελίξεις σε ζητήματα διεθνούς πολιτικής

Question 9

Ουσιαστικός ≠ Τυπικός νόμος

Answer 9

Ουσιαστικός νόμος: Κάθε πράξη της Πολιτείας που περιέχει κανόνες δικαίου, με προϋπόθεση τον γενικό και αφηρημένο χαρακτήρα

Τυπικός νόμος: Κάθε πράξη της Πολιτείας που θεσπίζεται από τα νομοθετικά της όργανα (ΠτΔ και Βουλή) ανεξαρτήτως περιεχομένου

Question 10

Διαδικασία έκδοσης τυπικού νόμου

Answer 10

1) Νομοθετική πρωτοβουλία από Βουλή ή λαό
2) Επεξεργασία από κοινοβουλευτικές επιτροπές
3) Ψήφιση-Έκδοση-Δημοσίευση από ΠτΔ στο ΦΕΚ

Question 11

Εξαιρέσεις τυπικού νόμου

Answer 11

Νόμοι μέτρα: Εκδίδονται για να ρυθμιστεί ένα επείγον κοινωνικό ζήτημα
Ατομικοί νόμοι: Ρυθμίζουν ένα σύνολο περιπτώσεων γνωστές και καθορισμένες από την αρχή (συνταξιοδότηση δημοσίων υπαλλήλων)
Εκτελεστικοί νόμοι: Το σύνταγμα
χρησιμοποιεί την διατύπωση «όπως νόμος ορίζει» όταν εξουσιοδοτεί την Βουλή να ψηφίσει εκτελεστικό νόμο.
Εφάπαξ νόμοι: Κανόνας υπέρτερης νομικής ισχύος που αναφέρονται στα άρθρα 106 και 107

Question 12

Κανονισμός της Βουλής (Σ65)

Answer 12

1) Αφορά τρόπο λειτουργίας & οργάνωσης υπηρεσιών Βουλής
2) Διασφαλίζει ελεύθερη (ελευθερία λόγου-ψήφου) & δημοκρατική (ισηγορία) λειουργία της Βουλής
3) Δημοσιεύεται και εκδίδεται από τον ΠτΒ, όχι τον ΠτΔ

Question 13

Κανονιστικές διοικητικές πράξεις

Answer 13

Θέσπιση κανόνων δικαίου από εκτελεστική εξουσία, αφού λάβουν ειδική-ορισμένη εξουσιόδοτηση (εξαίρεση στο Σ26)

Κανονιστικά προεδρικά διατάγματα (Υπουργική ευθύνη):
1) Θέσπιση εξουσιοδοτικού νόμου
2) Σύνταξη σχεδίου από Υπουργό
3) Επεξεργασία από ΣτΕ (Σ95)
4) Υποβολή στον ΠτΔ
5) Προσυπογραφή από αρμόδιο υπουργό
6) Δημοσίευση στο ΦΕΚ

!ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΡΟΣΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΑ!

Κανονιστικές πράξεις Υπουργικού Συμβουλίου:
Υπουργικές αποφάσεις, Πράξεις Υπουργικού Συμβουλίου, Αποφάσεις ΟΤΑ ή νπδδ

Question 14

Πράξεις νομοθετικού περιεχομένου

Answer 14

Σε έκτακτες περιπτώσεις ακραία επείγουσες, ο ΠτΔ εκδίδει πράξεις νομοθετικού περιεχομένου αφού αυτές προταθούν από το Υπουργικό Συμβούλιο.

Αφού παρέλθει η ανάγκη, η νομοθετική εξουσία τις κυρώνει ή τις αδρανοποιεί.
ΥΠΟΒΟΛΗ –> μέσα σε 40 ημέρες
ΚΥΡΩΣΗ –> μέσα σε 3 μήνες

!ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΔΕΝ ΠΡΟΣΒΑΛΛΟΝΤΑΙ ΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΤΟΥΝ ΝΟΜΙΚΗ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ!