روش های آزمایشگاهی در تشخیص بیماری های روماتیسمی Flashcards
علل بروز بیماری های خود ایمنی؟
1) استعداد ذاتی و ژنتیکی
2) محرک های محیطی 👈 عفونت ها، مواد شیمیایی و استرس
3) عوامل هورمونی 👈 بسیاری از بیماری های خودایمنی در خانم ها به خصوص در سنین باروری
بیماری های روماتیسمی خودایمنی که بیشتر در آقایان دیده میشود؟
1) اسپوندیلوآرتروپاتی ها
2) نقرس
آزمایشاتی که در بیماری های روماتیسمی درخواست میشود؟
1) اتو آنتی بادی ها: ✔anti nuclear antibodies (ANA): علیه 2 دسته آنتی ژن extractable nuclear antigens (ENA) dsDNA ✔rheumatoid factor (RF) ✔anti cyclic citrullinated peptid (anti CCP) ✔antineutrophilic cytoplasmic antibodies (ANCA) 2) تست های acute phase reactant: ✔c reactive protein (CRP) ✔erythrocyte sedimentation rate (ESR) ✔CBC ✔pr 👉 آلبومین، فریتین، گلوبولین ها 3) تست های کبدی و کلیوی 👈 اهمیت برای تجویز دارو 4) بررسی مایع مفصلی synovial fluid
اتو آنتی بادی ANA علیه چیست؟
آنتی بادی علیه پروتئین های هسته
اهمیت ANA test؟
یک initial screening 👈 به طور کلی وجود یا عدم وجود بیماری خود ایمنی
نوع بیماری را مشخص نمیکند❌
تیتر مثبت و منفی ANA؟
بالاتر از 1/160 مثبت
کمتر و مساوی 1/80 منفی
درصد مثبت شدن ANA در بیماری های مختلف؟
لوپوس 99% اسکلرودرمی 88% شوگرن 85% روماتوئید آرتریت 55% روماتوئید آرتریت جوانان 40%
2 روش برای بررسی آزمایشگاهی ANA؟
1) تست الایزا 👈 یک تست بیوشیمیایی
2) تست ایمونوفلوئورسانس 👈 اختصاصی تر نسبت به الایزا و ایجاد pattern های مختلف
الگوی محیطی (لبه ای) peripheral (rim) staining در تست ANA
آنتی بادی برای شناسایی کدام آنتی ژن؟
اختصاصی برای کدام بیماری؟
آنتی بادی ضد ds DNA و ss DNA
اختصاصی برای لوپوس
الگوی منتشر homogeneous staining در تست ANA
آنتی بادی برای شناسایی کدام آنتی ژن؟
اختصاصی برای کدام بیماری؟
آنتی بادی ضد دئوکسیریبونوکلئوپروتئین DNP 👈 غیراختصاصی
آنتی بادی ضد هیستون ها 👈 در لوپوس های دارویی، لوپوس، RA
الگوی خالدار speckled staining در تست ANA
آنتی بادی برای شناسایی کدام آنتی ژن؟
اختصاصی برای کدام بیماری؟
آنتی بادی ضد ro (SS-A) 👈 بیشتر شوگرن و در موارد کمتر لوپوس نوزادی و لوپوس ANCA منفی
آنتی بادی ضد la (SS-B) 👈 بیشتر شوگرن و در موارد کمتر لوپوس
آنتی ضد Sm 👈 اختصاصی لوپوس
آنتی بادی ضد RNP 👈 اسکلرودرمی، MCTD، لوپوس و RA
آنتی بادی ضد Scl 70 👈 برای اسکلرودرمی منتشر
آنتی بادی ضد Jo 1 👈 برای پلی میوزیت و درماتو میوزیت
الگوی هستکی nucleonar staining در تست ANA
آنتی بادی برای شناسایی کدام آنتی ژن؟
اختصاصی برای کدام بیماری؟
آنتی بادی ضد RNA پلیمراز 1
برای سندروم شوگرن اولیه PSS، سندروم رینود و اسکلرودرمی
الگوی سانترومری centromere staining در تست ANA
آنتی بادی برای شناسایی کدام آنتی ژن؟
اختصاصی برای کدام بیماری؟
آنتی بادی ضد kinetochore
اختصاصی سندروم CREST (اسکلرودرمی محدود)، رینود و MCTD
سندروم crest چیست؟
1) calsinosis: رسوب کلسیم در پوست 2) raynaud's phenomenon: اسپاسم عروق در پاسخ به سرما یا استرس 3) esophageal dysfunction: رفلاکس اسید و کاهش حرکات مری 4) sclerodactyly: ضخیم شدن و سفت شدن پوست انگشتان دست 5) telangiectasias: مویرگ های قرمز روی سطح پوست به علت گشاد شدن عروق
تست های درخواستی در RA؟
RF
Anti CCP
تست های درخواستی در لوپوس؟
ANA Anti ds DNA Anti Sm Anti SSA (Ro) Anti SSB (La)
اگر فقط تست آزمایشگاهی اختصاصی یک بیماری مثبت باشد و علائم نباشد، فرد آن بیماری را دارد؟
خیر باید در کنار آن علائم هم داشته باشد تا بگوییم فرد بیمار است
اگر تیتر اتوآنتی بادی خیلی بالا باشد و علائم نداشته باشد؟
تکرار تست 👈 اگر باز هم مثبت شد وجود ریسک پیدا شدن علائم در آینده اما ممکن هم هست اتفاق نیفتد
آنتی ژن ENA چیست؟
آنتی ژن های محلول در سیتوپلاسم و قابل استخراج با تزریق سالین
استفاده در تست ANA برای تشخیص
6 دسته آنتی ژن ENA؟
هر کدام اختصاصی برای کدام بیماری؟
1) Sm 👉 اختصاصی برای لوپوس
2) SSA (Ro) 👉 شوگرن، لوپوس
3) SSB (La) 👉 شوگرن، لوپوس
4) RNP 👉 اسکلرودرمی، شوگرن، لوپوس
5) Scl-70 👉 اسکلرودرمی، شوگرن
6) Jo-1 👉 پلی میوزیت و درماتو میوزیت