10. przywiązanie Flashcards
(20 cards)
przywiązanie
rozumiane jest jako uwarunkowany biologicznie system wspierający bliskość pomiędzy dzieckiem a jego opiekunem, którego ewolucyjnym celem jest ochrona dziecka. Dziecko przez manifestowanie zachowań przywiązaniowych (płacz, przytulanie się) zachęca dorosłego do bliskości oraz opieki
Przywiązanie bezpieczne - typ B
dzieci o tym typie przywiązania reagują protestem i dystresem na rozstanie z opiekunem w procedurze obcej sytuacji, natomiast wchodzą w bliski kontakt z nim w ponownym spotkaniu, po jego powrocie; dziecko po powrocie matki uspokaja się, jej powrót przynosi mu ulgę
Przywiązanie unikające - typ A
dzieci dystansują się wobec opiekuna w sytuacji rozstania; mimo, że nie płaczą, po jego powrocie ignorują go i wykazują opór wobec bliskości z nim; dziecko przejawia niewielkie oznaki stresu pod nieobecność taki, ale nie dąży do bliskości po jej powrocie
Przywiązanie ambiwalentne - typ C
dzieci podczas rozstania z opiekunem wykazują wysoki poziom dystresu; przy ponownym spotkaniu poszukują kontaktu, lecz pozostają dalej w napięciu, nie czerpiąc spokoju z fizycznej, widocznej i doświadczanej bliskości opiekuna; ponadto często wykazują złość i lęk wobec opiekuna
Przywiązanie zdezorganizowane - typ D
opiekun spostrzegany jest przez dziecko jako osoba zagrażająca, źródło strachu, w związku z tym dziecko nie rozwija strategii zdobywania jego bliskości; jako konsekwencja pojawia się sposób reagowania będący mieszanką typów pozabezpiecznych połączonych z zachowaniami lękowymi; dziecko poszukuje bliskości matki w sposób chaotyczny i nieadekwatny
Wewnętrzne modele operacyjne przywiązania:
Przywiązanie typu F - autonomiczne, odpowiadałoby bezpiecznemu
Przywiązanie typu Ds - idealizacyjne, odpowiadałoby unikającemu
Przywiązanie typu E - nadmiernie zaabsorbowane, opowiadałoby ambiwalentnemu
Przywiązanie typu U - niezdecydowane, powiadałoby zdezorganizowanemu
Mieszkańcy izraelskich kibuców (Avi Sagi, Hajfa) - badania
dzieci wychowywane w kibucach (komuna) przejawiały więcej objawów moczenia nocnego i zachowań lękowych, stan zdrowia somatycznego i psychicznego był gorszy, dlatego zmiękczono zasady przebywania dzieci w kibucach (kontakt psychiczny i fizyczny z rodzicami!)
Wzór opieki nad dzieckiem w okresie DDR-u, bazujący na pragmatyzmie i promzujący emancypację kobiet, pracę zawodową obojga rodziców (Anhert, 2010)
związek negatywny ze zdrowiem dzieci
Umiejętność mentalizowania
Lepszy rozwój kompetencji mentalizowania u dzieci o ufnym wzorcu przywiązania
Elizabeth Meins - matczyne uświadamianie sobie umysłu (material mindmindedness)
Peter Fonagy - rodzicielskie funkcjonowanie refleksyjne (parental reflective functioning)
Umiejętność odczytywania przez matkę stanów mentalnych dziecka traktowana jest jako predyktor zarówno ufnego przywiązania, jak i dziecięcych zdolności związanych z posiadaniem przez nie teorii umysłu
neurobiologia przywiązania - okolice przedczołowe
odpowiedzialne są w dalszym życiu za komunikację emocjonalną oraz emocjonalną kontrolę zachowania
Odseparowanie od rodzica
unieczynnienie (lewego obszaru grzbietowo bocznego kory przedczołowej i części układu limbicznego, przestawienie się tych obszarów mózgu pod wpływem stresu rozstania na “oszczędny obieg”)
Pozostawienie mózgu przez długi czas na poziomie niskiej aktywacji (ze względu na przeżywany przez dziecko stres) prowadzi do
długotrwałych zmian w procesach mózgowej przemiany materii; wyniki takie uzyskano nie tylko w badaniach nad zwierzętami, ale również nad podopiecznymi domów dziecka)
Sytuacje oddzielenia od matki powodują w systemie nerwowym dziecka również zmiany w wydzielaniu takich neurotransmiterów jak:
serotonina, dopamina, noradrenalina - znany udział serotoniny i katecholamin w powstawaniu takich zaburzeń jak depresja, schizofrenia czy ADHD
Stwierdzono istotnie niższą koncentrację metabolitów
dopaminy w korze przedczołowej (nieprawidłowy rozwój limbicznego “systemu nagrody”; w funkcjonowaniu dziecka, a potem młodego człowieka skutkuje to przytłumioną emocjonalnością i ograniczonymi możliwościami uczenia się
Brak bliskiej więzi uniemożliwia
aktywację genów, wytworzenie nowych protein wzmacniających połączenia neuronalne i wspierających możliwości uczenia się
Psychologiczna trauma i porzucenie wywołują
wysokie poziomy glikokortykoidów szkodliwych szczególnie dla struktur hipokampa
Kora przedczołowa
obszar szczególnie podatny na stres, ponieważ jest niezmielinizowany aż do 3 dekady życia; ekspozycja na stres wzmaga aktywność dopaminową w obszarach przedczołowych, w których wzrasta nieproporcjonalnie liczba receptorów dopaminowych, co może powodować nawet objawy paranoiczne i nadwrażliwość emocjonalną; zaburzenia systemu dopaminergicznego mogą być źródłem PTSD
Ciało migdałowate
odgrywa ważną rolę w pamięci emocjonalnej; niedojrzałość hipokampa w momencie porodu powoduje, że wczesna pamięć (wzrokowa, dotykowa, słuchowa i emocjonalna zamiast słuchowo-językowa) budowana jest i utrzymywania w amygdali i może być aktywna długo po urodzeniu; obszar wyjątkowo wrażliwy na emocjonalną pobudliwość podczas przypominania emocjonalnych wspomnień, zwłaszcza z czasów nieobecności funkcjonalnej hipokampa (CIAŁO PAMIĘTA!); wczesne spóźnienia mogą być aktywowane w trudnych momentach emocjonalnych lub przez doznania z ciała, zamiast normalnych mechanizmów hipokampalnych
Hipokamp
stres powoduje deficyty w pamięci wynikające z uszkodzenia neuronów hipokampa; deficyty pamięci krótkotrwałej są związane z redukcją w wielkości prawego hipokampa; Badania Bremnera i Narayana (1998) wykazały 8% redukcję wielkości prawego hipokampa u dzieci z PTSD; przedłużający się stres lub częste epizody emocjonalne może uszkadzać zakręt zębaty i róg Amona oraz nadmiernie aktywować lub uszkadzać neurony hipokampa (ale też ciała migdałowatego) - struktury, które normalnie wykazują wzrost synaptyczny i dendrytyczną proliferację w odpowiedzi na nowe uczenie się
W rozwijającym się mózgu odpowiedź na stres powoduje
wzrost neurotransmiterów i hormonów, co wpływa na ogólny rozwój mózgu. Bezpośrednia odpowiedź na stres obejmuje uwalnianie dopaminy, noradrenaliny, serotoniny i acetylocholiny w mózgu; to stymuluje podwgórze, przysadkę i korę nadnerczy do uwalniania kortyzolu. Wzrost kortyzolu powoduje zmiany: skurczenie gruczołu grasicy, śmierć komórek, atrofię hipokampa, redukcję limfocytów, czyli obniżenie immunologii.
