VERBINTENISSEN DEEL 2 Flashcards
begrip vertegenwoordiging
- Een persoon kan zich laten vertegenwoordigen; een vertegenwoordiger stelt een rechtshandeling in naam en voor rekening van zijn opdrachtgever;
- Vertegenwoordigingsbevoegdheid kan voortvloeien uit de wet, uit een rechterlijke beslissingen of uit een overeenkomst
- Conventionele vertegenwoordiging wordt doorgaans lastgeving genoemd
- Lastgeving is een overeenkomst waarbij een persoon, de lastgever, aan een ander, de lasthebber, die aanvaardt, de macht geeft om een rechtshandeling in zijn naam en voor zijn rekening te verrichten
- Een lastgevingsovereenkomst moet steeds een rechtshandeling als voorwerp hebben
consensueel vertegenwoordiging
Er hoeven geen vormvereisten te worden nageleefd; lastgeving kan blijken uit een geschrift, kan mondeling zijn overeengekomen of stilzwijgend
omvang vertegenwoordiging
De opdracht en dus de lastgeving is algemeen indien deze alle zaken van de vertegenwoordigde omvat; opdracht is bijzonder als de lasthebber slechts één of meer bepaalde welomschreven rechtshandelingen mag verrichten
einde vertegenwoordiging
- Door gemeenrechtelijke beëindigingsgronden (nietigheden wegens wilsgebrek, wanprestatie, overmacht, …)
- Ook bijzondere beëindigingsgronden: lasthebber kan eenzijdig opzeggen, lastgever kan ook opzeggen op voorwaarde dat de lastgeving niet onherroepelijk is
- Ook bij overlijden, onbekwaamverklaring of kennelijk onvermogen van een van de partijen
begrip veinzing of simulatie
- Van veinzing of simulatie is er sprake indien de contractpartijen naar de buitenwereld bewust de schijn wekken dat ze een bepaalde overeenkomst of rechtshandeling hebben gesloten, terwijl ze in het geheim en onder elkaar aan de hand van een ‘tegenbrief’ iets anders zijn overeengekomen
- Een derde kan kiezen welke houding hij aanneemt ten aanzien van de geveinsde rechtshandeling
- ofwel beroept hij zicht op de geveinsde rechtshandeling; de partijen kunnen de veinzing dan niet meer aan de derde tegenwerpen
* ofwel beroept de derde zich op de tegenbrief nadat hij tot de rechter heeft gewend met een vordering tot geveinsverklaring
- ofwel beroept hij zicht op de geveinsde rechtshandeling; de partijen kunnen de veinzing dan niet meer aan de derde tegenwerpen
gevolgen tussen de partijen (bij verbintenissen uit overeenkomst)
- Uitgegroeid tot een complex geheel
- Gevolg van niet enkel de diversiteit in de werkelijkheid, maar ook de bezorgdheid om een goed evenwicht te vinden tussen de belangen van de schuldeisers en de rechten van de schuldenaars
uitvoeringsplicht
- In de regel moet de schuldenaar zijn overeengekomen verbintenis uitvoeren; verbintenis heeft kracht van de wet
- Schuldenaar moet zijn verbintenis in haar geheel uitvoeren volgens de overeengekomen modaliteiten
vaststelling van niet-uitvoering
- schuldenaar voert zijn verbintenis niet uit indien hij ze niet conform de inhoud van de overeenkomst nakomt
- Sprake van niet-uitvoering of tekortkoming indien de schuldenaar zijn verbintenis niet tijdig of niet op de correcte plaats uitvoert, slechts deels uitvoert
- Contractuele aansprakelijkheid (wanprestatie): het resultaat is niet bereikt
- Bij resultaatsverbintenis volstaat het bewijs dat de schuldenaar het beloofde resultaat niet heeft bereikt
- Bij middelenverbintenis kan schuldenaar slechts aansprakelijk worden gesteld indien het bewijs voorligt dat hij niet alle mogelijke middelen die een normaal zorgvuldig persoon in dezelfde concrete omstandigheden wel zou hebben ingezet
ingebrekestelling (aanmaning)
- Er moet een contractuele tekortkoming feitelijk worden vastgesteld
- Schuldeiser kan a.d.h.v. een ingebrekestelling de feitelijke vaststelling van de contractuele tekortkoming formaliseren; bij ingebrekestelling wijst de schuldeiser de schuldenaar erop dat hij tekortschiet in de uitvoering van zijn verbintenis (= aanmaning)
- Niet gebonden aan vormvereisten
- Kan worden gedaan a.d.h.v. gerechtsdeurwaarderexploot, aangetekende brief of gewone brief
gevolgen bij ingebrekestelling
1) Kan in de regel slechts op via gerechtelijk weg sanctioneren nadat de schuldeiser de schuldenaar in gebreken heeft gesteld
2) Moratoire schadevergoeding is verschuldigd omwille van de vertraging in de uitvoering van een verbintenis; schadevergoeding in geld (=moratoire interest) (art 1146 BW)
3) Risico op verlies van de specifieke zaak die het voorwerp van de verbintenis vormt
4) Beperkte verjaringsfunctie
wettelijk stelsel van de sanctionering (algemeen)
schuldenaar staat omwille van zijn tekortkomingen bloot aan sancties waarop zijn schuldeisers zich kan beroepen
verweer voor de schuldenaar: overmacht
- Daartoe moet hij bewijzen dat hij zijn verbintenis onmogelijk kon uitvoeren omdat een onvoorzienbare, onvermijdbare en aan hem ontoereikende wijziging in omstandigheden de uitvoering van de verbintenis in de weg stond
- Overmacht bevrijdt de schuldenaar niet alleen van zijn prestatieplicht, maar ook van zijn aansprakelijkheid
- Bij een tijdelijke overmachtssituatie is de uitvoering van de verbintenis in principe geschorst tot het ogenblik waarop de verbintenis opnieuw kan worden uitgevoerd
mogelijkheden van de schuldeiser (indien de schuldenaar zijn taak niet correct uitvoert)
- Schuldeiser die te maken krijgt met een schuldenaar die op een aan hem toerekenbare wijze zijn contractuele verbintenis niet correct uitvoert, kan zijn belangen benaarstigen op het vermogen en niet op de persoon van de schuldenaar
- In een modern rechtstelsel is het uit den boze om geweld te gebruiken tegen de persoon van de schuldenaar opdat die zijn schuld zou nakomen
- De exceptie van niet-nakoming is een tijdelijk verweermiddel waarop de schuldeiser zich kan beroepen; bij een wederkerige overeenkomst kan de schuldeiser als verweermiddel tegen een vordering tot uitvoering vanwege de schuldenaar opwerpen dat hij zijn eigen prestatie opschort tot het ogenblik waarop de schuldenaar zijn prestatie uitvoert
rechterlijke sancties bij het niet-uitvoeren
Vorderen van gedwongen uitvoering ofwel ontbinding + schadevergoedin
gedwongen uitvoering (algemeen)
- Gedwongen uitvoering heeft in de regel plaats in natura door de beloofde prestatie daadwerkelijk te leveren
- Kan ook bij equivalent gebeuren door een geldsom te betalen ter vervanging van de overeengekomen prestatie
gedwongen uitvoering in natura
- schuldenaar kan zelf niet de uitvoering bij equivalent verkiezen boven de uitvoering in natura
- schuldeiser mag de schadevergoeding niet verkiezen indien de verbintenis nog in natura kan worden uitgevoerd
gedwongen uitvoering bij equivalent
De schuldenaar wordt veroordeeld om een geldsom te betalen aan de schuldeiser; schuldeiser kan aanspraak maken op een vergoeding van de kosten die noodzakelijk zijn om hem in de toestand te plaatsen waarin hij zich zou hebben bevonden indien de overeenkomst correct was uitgevoerd
ontbinding van een wederkerige overeenkomst
- Indien een wederkerige verbintenis niet (correct) wordt uitgevoerd, kan de schuldeiser de ontbinding van de overeenkomst vorderen in de plaats van de gedwongen uitvoering + een eventuele schadevergoeding
- Ontbinding maakt in de regel op retroactieve wijze een einde aan de hele overeenkomst; nooit geacht te hebben bestaan
- Partijen moeten geleverde prestaties teruggeven
- Gedeeltelijke ontbinding: mogelijkheid om niet de hele overeenkomst te onbinden maar daarentegen als het ware slechts een afsplitsbaar geheel van wederkerige verbintenissen uit de overeenkomst weg te snijden
