1.2 microscopische anatomie: hart en bloedvaten

Question 1

beschrijf de route van de tractus circulatorius

Answer 1

Vena cava superior / inferior → RA → RV → arteria pulmonalis → longen → zuurstof rijk bloed door vena pulmonalis → LA → LV → aortaboog

Question 2

Wat zijn de 3 lagen van de hartwand?

Answer 2

• endocard: binnenkant van hart
• myocard: dwarsgestreept spierweefsel
• epicard: buitenkant van het hart

Question 3

Wat is de functie van de circulatie?

Answer 3

1. stofwisseling (O2/voedingsstoffen)
2. communicatie tussen delen van het lichaam (hormonen)
3. bestrijding bij ontsteking (witte bloedcellen, antilichamen)

Question 4

Welke structuren krijgen bij rust / inspanning veel bloed?

Answer 4

rust: verteringsorganen + nieren
inspanning: skeletspieren

Question 4

Wat zijn de 3 verschillende arterien?

Answer 4

1. elastische arterien: grotere arterien (aorta)
2. musculeuze arterien: middelgrote arterien
3. arteriole met glad spierweefsel

Question 5

Waar zijn musculeuze arterien belangrijk voor?

Answer 5

belangrijk voor regulatie bloeddruk, het zijn kleinere arterien met veel collageen

Question 6

Uit welke 3 lagen bestaat de vaatwand?

Answer 6

1. tunica intima
2. tunica media
3. tunica adventitia

Question 7

Uit welke lagen bestaat de tunica intima?

Answer 7

1. endotheelcellen
2. subendotheliale laag (gladde spiercellen + vezels)
3. lamina elastica interna (kronkellijnje)

Question 8

Uit welke lagen bestaat de tunica media?

Answer 8

1. gladde spiercellen (circulair gerangschikt)
2. elastische lamellae/vezels (wisselende hoeveelheden)
3. Geen fibroblasten (extracellulaire vezels afkomstig van gladde spiercellen)
4. lamina elastica externa

Question 9

Uit welke lagen bestaat de tunica adventitia?

Answer 9

1. bindweefsel (vooral collagene vezels; longitudinaal)
2. vasa vasorum (voorzien de grotere vaten van bloed t/m buitenste deel media (meer in venen))
3. nervi vascularis (betrokken bij vasoconstrictie en vasodilatie)

Question 10

waar herken je een arteriole aan?

Answer 10

• paarse kernen -> endotheel
• kronkellijntje binnen -> lamina elastica interna
• circulair gerangschikte cellen -> gladde spiercellen

Question 11

Hoe verloopt de bloedflow?

Answer 11

de bloedflow in arterien is relatief hoog en daalt snel naarmate de arterien vertakken. De bloedflow is laag in de capillairen en wordt pas weer hoger in het RA

Question 12

Welke vaten hebben de grootste en welke de kleinste diameter?

Answer 12

Grootste diameter: venulen
Groter: arterien
Kleinst: capillairen

Question 13

Welke vaten hebben het grootste oppervlak?

Answer 13

de capillairen

Question 14

Welke vaten hebben het grootste volume?

Answer 14

Venen

Question 15

Wat bevat een elastische arterie?

Answer 15

Grotere tunica media

Question 16

Wat zien we op histologische afbeeldingen bij een elastische arterie?

Answer 16

zwarte draadjes (elastine)

Question 17

Wat bevat een musculeuze arterie?

Answer 17

Minder elastine -> lamina elastica interna en externa beter te zien

Question 18

Wat voor structuren bevatten de capillairen?

Answer 18

bestaat uit enkel endotheelcellen waar slechts 1 erytrocyt doorheen past
- centrum: erytrocyt
- endotheelcel
- pericyt (functie als gladde spiercel)
- basaalmembraan

Question 19

Welke 3 typen capillairen kunnen we onderscheiden?

Answer 19

• continue capillairen
• gefenestreerde capillairen
• sinusoiden

Question 20

Waar bestaan continue capillairen uit en waar zijn ze te vinden?

Answer 20

deze capillairen hebben een endotheelcel zonder gaten en zijn te vinden in de hersenen (impermeabel bij hersenen -> bloed-hersenbarriere)

Question 21

Waar bestaan gefenestreerde capillairen uit en waar zijn ze te vinden?

Answer 21

deze capillairen hebben gaatjes en zijn te vinden voornamelijk in endocriene klieren waar eiwitten door de gaten heen moeten (bijv. darmen, nieren en galblaas)

Question 22

Waar bestaan sinusoiden capillairen uit en waar zijn ze te vinden?

Answer 22

deze capillairen hebben fenestrae zonder diafragma en met een vergrote diameter en komen voor in bijvoorbeeld de lever, milt en het beenmerg, waar nog grotere structuren moeten intreden/uittreden

Question 23

Wat is bijzonder aan het veneuze systeem?

Answer 23

kleppen aanwezig: bloedstroom tegen gravitatie in
groot lumen tov vaatwanddikte

Question 24

Wat is het verloop van het veneyze systeem?

Answer 24

postcapillaire venulen -> medium-sized venen -> grote venen

Question 25

Wat zijn 4 kenmerken van lymfevaten?

Answer 25

- dunwandig - voeren overtollig vocht van weefsel af - histologisch niet te onderscheiden van de vene - eindigen in **ductus** **thoracicus** en **rechter** **ductus** **lymphaticus** → bloed

Question 26

Hoe kunnen lymfevaten en venen worden onderscheden?

Answer 26

door te kijken naar waar de rode bloedcellen in zitten (wel in venen, niet in lymfevaten)

Question 27

Welke 4 problemen bestaan er aan vaatwanden?

Answer 27

- **Arteriosclerose**: verharding van de vaatwand - Atherosclerose: vorm van arteriosclerose - **Aneurysma** - **Dissectie van de aorta**

Question 28

Welke 2 vormen van arteriosclerose kennen we?

Answer 28

Excentrisch / concentrisch

Question 29

Wat is excentrische arteriosclerose?

Answer 29

Deel van de vaatwand is aangedaan (aan de rand) en hierbij spreken we over **atherosclerose**

Question 30

Wat is een concentrische arteriosclerose en welke vormen bestaan er?

Answer 30

rondom hele vaatwand aangedaan (helemaal circulair) - de Monckebergse media sclerose - hyperplastisch - hyaline

Question 31

Wat is Monckebergse media sclerose?

Answer 31

vindt plaats bij musculeuze arterien en het probleem ligt in de tunica media (hier vinden verkalkingen plaats)

Question 32

Wat is atherosclerose en op welk niveau vindt dit plaats?

Answer 32

een proces waarbij vet aan de endotheellaag van het bloedvat ophoopt. Speelt zich af op niveau van elastische en musculaire arterien

Question 33

Hoe werkt artherosclerose?

Answer 33

Vet (lipide) hoopt op in de tunica intima -> anti-trombogene werking van endotheelcellen gaat verloren. Om de vetophoping (= athenoom) heen ontwikkelt zich een laag spiercellen die "fibrous cap" wordt genoemd

Question 34

Wat gebeurt er als de fibreuze kap scheurt?

Answer 34

er onstaat een trombus en het vat wordt afgesloten

Question 35

Waar scheurt de kap vaak?

Answer 35

In de coronair vaten, doordat de kap daar erg dun is

Question 36

Wat gebeurt er bij agina pectoris?

Answer 36

er is nog een klein beetje rest lumen over (te klein lumen om hart goedte voorzien met bloed bij inspanning)

Question 37

Wat is het gevolg van atherosclerose?

Answer 37

verstijving van de vaatwand en kan leiden tot dissectie, ruptuur, aneurysma en een hartinfarct

Question 38

Wat zijn de belangrijkste risicofactoren voor atherosclerose? (7)

Answer 38

1. genetisch 2. leeftijd 3. geslacht (M>F tot menopause, daarna risico gelijk) 4. hyperlipidaemie 5. hypertensie 6. roken 7. diabetes mellitus

Question 39

Wat is een aneurysma?

Answer 39

- verdikking of verwijding in een bloedvat als gevolg van verslapping van de vaatwand -> bloed hoopt op in de holten en stolt daar als gevolg van de kapotte endotheellaag. - Als de verwijding te dik wordt -> bloedvat zal kapot knappen -> bloeding - vooral de tunica media laag

Question 40

Waar treedt een aneurysma het meest op?

Answer 40

in de aorta -> meeste druk -> dilateren -> risico op rupturen

Question 41

Waar is er risico op bij een aneurysma?

Answer 41

- dissectie - ruptuur

Question 42

Wat zijn aneurysma risicofactoren? (3)

Answer 42

1. Atherosclerose: tunica media wordt ook uiteindelijk zwakker (vaker abdominaal → bifurcatie aorta) 2. hypertensie: voortdurende druk op systeem 3. bindweefselziekten (Marfan, Ehlers-Danlos) → met name thoracaal

Question 43

Wat gebeurt er bij een dissectie?

Answer 43

Er is een lekkage in de wand van een bloedvat -> tunica media & tunuca intima laten los van elkaar -> bloed lekt tussen lagen van de wand

Question 44

wat zijn de risicofactoren van een dissectie? (3)

Answer 44

Vooral bij zwakte tunica intima: 1. hypertensie 2. bindweefselziekten (Marfan, Ehlers-Darlos) 3. tijdens zwangerschap (zeldzaam)