week 10

Question 1

Wat is nierinsufficiëntie?

Answer 1

Alle nierfuncties gaan achteruit

Question 2

Wat is acuut, snel progressief en chronisch?

Answer 2

Acuut - dagen
Snel progressief - weken/maanden
Chronisch - jaren

Question 3

Als je niet plast dan heb je … nierfunctie.

Answer 3

Als je niet plast dan heb je geen nierfunctie.

Question 4

Waar wordt de normale hoeveelheid natrium in je urine door bepaald?

Answer 4

Normale hoeveelheid natrium in urine wordt bepaald door wat je hebt gegeten.
–> veel natrium gegeten, meer natrium in urine
Nier plast normaal 1 of 2 mmol/L natrium uit.

Question 5

Welke soorten acute nierinsufficiëntie heb je?

Answer 5

· Pre-renaal –> niks met nier per se aan de hand, maar bloeddruk is te laag (vaak in beginstadium)
· Renaal
· Post-renaal

Chronische nierinsufficiëntie is altijd renaal.

Question 6

Wat is pre-renale nierinsufficiëntie?

Answer 6

–> oorzaak buiten de nier
Verminderde bloedflow, bv als gevolg van lage bloeddruk. Geen structurele afwijkingen aan de nier. Herstelt zodra probleem wordt opgelost (de bloeddruk weer stijgt). Tubulus functie (natrium reabsorptie) ongestoord.
–> lage natriumexcretie

Pre-renale nierinsufficiëntie ligt in de glomerulaire hemodynamiek. Balans tussen hydrostatische en colloid osmotische druk. Als de hydrostatische druk in de glomerulaire capillair te laag wordt dan krijg je pre-renale nierinsufficiëntie.

Question 7

Wat is een ‘cast’ in de urine en waar duidt het op?

Answer 7

afgietsel/cylinders
Cylinder is binnenkant tubulus.
–> necrotische cellen van basaalmembraan tubulus afgevallen en in urine gekomen als pijpjes van tubulusmateriaal bestaande uit necrotische cellen = acute tubulus necrose (ATN) –> renale vorm van nierinsufficiëntie

Question 8

Wat is acute tubulus necrose (ATN)?

Answer 8

Vorm van acute nierinsufficiëntie waarbij door prerenale factoren ischemie is ontstaan die tot structurele schade aan de nier heeft geleid. In de regel reversibel na een aantal dagen tot weken.
Nierbiopt niet noodzakelijk.
Ondersteunende behandeling met eventueel (tijdelijk) dialyse.

Dit is een renale nierinsufficiëntie ontstaan door pre-renale factor.

Question 9

Wanneer is een ATN pre-renaal en wanneer is die renaal?

Answer 9

Pre-renaal als het heel kort bestaat, de nier laat zien dat die nog goed werkt door natrium laag te houden en het reversibel is –> snel weer kunnen plassen.
Renaal als het door structurele aanslag op nier is, structurele nierschade en niet direct reversibel –> niet heel snel weer kunnen plassen

Question 10

Welke delen van het nefron hebben vaak schade bij ATN en waarom?

Answer 10

Meest metabool actieve deel (laatst deel) proximale tubulus en dikke deel lis van Henle vaak schade bij ATN –> want meeste mitochondrien

Question 11

Hoe verloopt ATN?

Answer 11

Eerst verlies polariteit (tubulus heeft polariteit) –> Na-K ATPase maakt het niet meer uit waar ze zitten –> drijvende kracht transport weg –> cellen dood –> duiken als lemmingen het lumen in –> cellen die leven verdelen zich over basaalmembraan –> sluitende cirkel vormen –> differentiëren en polariseren tot het weer normaal is

Question 12

Hoe ontstaan de cylinders?

Answer 12

Cylinders ontstaan in de lis van Henle. In lis van Henle wordt bepaald eiwit gevormd –> kunnen samenklonteren –> cylinders vormen zich om wat er op dat moment in tubulus is
Veel necrotische cellen in tubulus? Bruine cylinders

Question 13

Hoe noemen we een ATN eigenlijk en waarom?

Answer 13

Omdat we geen biopsie doen mag je eigenlijk niet spreken van een ATN –> noemen we een AKI (acute kidney injury)

Question 14

Waar is eiwit in de urine altijd een reden van?

Answer 14

Eiwit in urine? Altijd een reden dat er een renale nierinsufficiëntie is –> structurele schade nier
Niet omkeerbaar door bloeddruk te verhogen? Renale nierinsufficiëntie

Question 15

Wat is acute tubulointerstitiele nefritis?

Answer 15

acute ontsteking nierparenchym
–> kan door heel veel geneesmiddelen ontstaan

Question 16

Wat is een post-renale nierinsufficiëntie?

Answer 16

afvloed probleem, heeft te maken met obstructie van iets
–> er moet een afvloedbelemmering van alle nieren in het lichaam zijn

Question 17

Op welke plekken kan een obstructie ontstaan die kan leiden tot een post-renale nierinsufficiëntie?

Answer 17

Lokaliseren van de obstructie
· Ureter (2x)
· Blaas
· Prostaat –> komt het meest vaak voor

Question 18

Hoe moet je een acute nierinsufficiëntie benaderen?

Answer 18

· Voorgeschiedenis
· Anamnese
· Lichamelijk onderzoek
· Bloed
· Urine
· Echo
· Biopt –> alleen als je het echt wil weten, meer invasief en risicovol

Question 19

Waar kan een nierarteriestenose tot leiden?

Answer 19

Nierarteriestenose –> ontstaan niet acuut, maar door decennialange atherosclerose
Door nierarteriestenose kan nierinsufficiëntie ontstaan
Niet omkeerbaar dus niet pre-renaal. Als je de stenose opheft verbetert de nierfunctie niet, want chronische schade.
Dus nierarteriestenose kan tot renale nierinsufficiëntie leiden.

Question 20

Waar zorgt het laatste deel van de nierbuisjes voor bij kalium?

Answer 20

Laatste deel nierbuisjes zorgt voor tubulaire kalium secretie, gekoppeld aan natriumreabsorptie –> belangrijk voor handhaven balans

Question 21

Wat is translocatie?

Answer 21

verplaatsen kalium van extracellulair naar intracellulair (insuline)

Question 22

Wat is kaliurese?

Answer 22

renale kalium excretie/secretie

Question 23

Waar is de bijnier toe in staat als het gaat om kalium?

Answer 23

Bijnier in staat om plasma kalium te registreren en dat om te zetten in aldosteron –> aldosteron zorgt voor kaliumsecretie
Dus hoger plasma kalium? Meer aldosteron –> kaliumsecretie bevorderen, want stimuleert meer natriumkanalen.

Question 24

Waar is de nier toe in staat als het gaat om kalium?

Answer 24

Nier zelf ook in staat om plasma kalium te meten –> meer natrium excretie
Dus eten van meer kalium –> meer natriurese

Question 25

Hoe vindt de kaliumsecretie plaats in de distale convoluut en in de verzamelbuis?

Answer 25

NCC speelt grote rol bij kaliumsecretie. NCC wordt acuut geremd als er meer kalium aangeboden wordt. –> neemt minder natrium op –> meer natrium naar laatste deel nierbuisjes –> natriumreabsorptie gekoppeld aan kaliumsecretie door eNAC en romK kalium kanaal –> meer kalium excretie

Question 26

Waar zorgen thiazidediuretica voor als het gaat om kalium?

Answer 26

kaliumrijke voeding bloeddrukverlagend effect

Question 27

Waar zorgen amyloride en MR antagonisten voor als het gaat om kalium?

Answer 27

stijging plasma kalium

Question 28

Waar kan hypokaliëmie toe leiden?

Answer 28

spierzwakte - paralyse, veranderingen ECG, aritmie en effecten op de nier –> minder geconcentreerde urine, waterverlies, toxisch voor de nier

Question 29

Waar kan hyperkaliëmie toe leiden?

Answer 29

spierzwakte - paralyse, veranderingen ECG, aritmie en verminderde urine acidificatie

Question 30

Waarom veroorzaken hypokaliëmie en hyperkaliëmie symptomen?

Answer 30

· Hypokaliëmie veroorzaak hyperpolarisatie van de rustpotentiaal: grotere stimulus nodig actiepotentiaal
· Hyperkaliëmie veroorzaakt depolarisatie. Dit leidt eerst tot een activatie en later tot een remming van voltage-gated natriumkanalen met daarbij opening van kaliumkanalen. In dit laatste stadium worden cellen refractair en niet meer goed actiepotentiaal kunnen verwerken.

Question 31

Wat is de plasma kalium bij hypokaliëmie?

Answer 31

plasma kalium < 3,5 mmol/L

Question 32

Wat is de plasma kalium bij hyperkaliëmie?

Answer 32

plasma kalium > 5,1 mmol/L

Question 33

Wat zijn de symptomen van hypokaliëmie?

Answer 33

· Spierkramp en spierzwakte
· (Hypokalemische) (periodieke) paralyse
· ECG veranderingen (U-golf) en hartritmestoornissen

Question 34

Wat kunnen de oorzaken zijn van hypokaliëmie?

Answer 34

· Translocatie (‘shift’) –> kalium de cel in
·
· Gastro-intestinaal kaliumverlies
· Urine kaliumverlies (meestal)

Question 35

Welke 2 dingen kunnen leiden tot hypokaliëmie door renaal kaliumverlies?

Answer 35

Verhoogd distaal natriumaanbod en verhoogd aldosteron –> verhoogde urine kaliumexcretie –> hypokaliëmie door renaal kaliumverlies

Question 36

Wat kunnen de oorzaken zijn van een verhoogd distaal natriumaanbod?

Answer 36

Lis of thiazide diuretica of tubulopathie (kan ook leiden tot verhoogd aldosteron)

Question 37

Wat kunnen de oorzaken zijn van verhoogd aldosteron?

Answer 37

Primair of secundair hyperaldosteronisme

Question 38

Wat is pseudo hyperaldosteronisme?

Answer 38

het lijkt alsof er veel aldosteron is, maar is niet zo

Question 39

Welke overige oorzaken kunnen nog meer leiden tot een hypokaliëmie?

Answer 39

· Braken –> bicarbonaturie
· Hypomagnesiëmie

Question 40

Wat kunnen de oorzaken zijn van hypokaliëmie + hypertensie = aldosteron (achtig) effect?

Answer 40

Primair hyperaldosteronisme (plasma renine verlaagd, plasma aldosteron verhoogd)
· Meest voorkomende oorzaak van secundaire hypertensie
· Door overproductie bijnieren (enkelzijdig adenoom of bilaterale hyperplasie)

Secundair hyperaldosteronisme (plasma renine verhoogd, plasma aldosteron verhoogd)
· Nierarteriestenose, fibromusculaire dysplasie

Pseudohyperaldosteronisme (plasma renine verlaagd, plasma aldosteron verlaagd)
· Glycyrrizinezuur in drop, snoepgoed, zoethoutthee –> remt enzym dat normaal cortisol afbreekt –> kan MR receptor activeren (normaal gebruikt door aldosteron) –> aldosteron achtig effect van cortisol
· Syndroom van Cushing (hypercortisolisme)
· Erfelijke beelden

Question 41

Wat is de behandeling van hypokaliëmie?

Answer 41

· Oorzaak wegnemen (kaliuretische medicatie, hypomagnesiëmie)
· Kaliumsparende diuretica of mineralocorticoïd receptor blokkers
· Kaliumchloride (oraal of intraveneus)

Question 42

Wat zijn de oorzaken hyperkaliëmie?

Answer 42

1. Pseudohyperkaliëmie
   ○ Hemolyse door bloedafname
   ○ Trombo- of leukocytose
   
   2. Shift van kalium uit cellen
      ○ Metabole acidose
      ○ Celverval (hemolyse, rhabdomyolyse (afbraak van spieren), tumor lysis)
   3. Minder glomerulaire filtratie
      ○ Acute of chronische nierinsufficiëntie
   4. Minder kaliumsecretie door de nier
      ○ Remming RAAS systeem –> bijwerking van RAAS remmende medicijnen
      ○ Volumedepletie (afname distaal natriumaanbod)

Question 43

Waardoor ontstaat hyperkaliëmie vaak?

Answer 43

vaak door remming renine-angiotensine systeem!

Er zijn heel veel geneesmiddelen die op RAAS aangrijpen en tot een hyperkaliëmie kunnen leiden.

Question 44

Wat zijn de veranderingen op het ECG bij hyperkaliëmie?

Answer 44

· In vroege stadium gespitste T-toppen
· Verlies P-golf en breder QRS-complex
· Volledige disocciatie van normale QRS –> heel breed –> breed complex tachycardie –> ventrikelfibrilleren –> hartstilstand

Question 45

Hoe behandel je een mechanische aritmie door hyperkaliëmie?

Answer 45

Membraanstabilisatie door calcium (of hypertoon zout) –> natriumkanalen reactiveren –> voorkomen verergeren hartritmestoornissen

Question 46

Wat is de behandeling van hyperkaliëmie?

Answer 46

‘Restore’ = herstellen membraanpotentiaal (doet niks voor kalium)
· Calciumgluconaat of calciumchloride

‘Redistribute’ = kalium de cel weer in krijgen –> tijdelijke oplossing (kalium parkeren in cellen)
· Insuline-glucose
· Salbutamol
· Natriumbicarbonaat

‘Remove’
· Lisdiuretica (als patient overvuld is)
· Infuus (bij hypovolemie of volumedepletie)
· Herstel diurese (post-renaal)
· Kaliumbinder –> voorkomen dat darm meer kalium opneemt –> darm kalium uitscheiden
· Dialyse

Question 47

Hoe kan je ‘redistribute’ van kalium krijgen?

Answer 47

shift van kalium de cel in door insuline, beta 2 sympathicomimetica of natriumbicarbonaat
Insuline –> werkt op Na-K ATPase –> meer kalium cel ingepompt –> plasma kaliumconcentratie daalt

Question 48

Wat is zuurbelasting?

Answer 48

Zuurbelasting is geen vrij H+ dat je krijgt, maar H+ waarvoor je bicarbonaat nodig hebt om het te bufferen.
–> bv dierlijke eiwitten (want kan niet uitgeademd worden als CO2 bv)

Question 49

Hoe kan je kijken wat er mis is met het zuur-base evenwicht?

Answer 49

stap 1: kijk naar de pH
pH > 7,4 = alkalose
pH < 7,4 = acidose

stap 2: past de pCO2 of de concentratie bicarbonaat bij die pH
Past de pCO2 (hoger of lager) –> respiratoir
Past de concentratie bicarbonaat (hoger of lager) –> metabool

Question 50

Wat kunnen de oorzaken zijn van een metabole acidose?

Answer 50

1. Toegenomen zuur productie
   → Organische zuren
   
   2. Verlies van bicarbonaat
      → In de nier
      → Niet in de nier –> diarree
   3. Verminderde renale zuur excretie
      → Verminderde productie nieuw bicarbonaat

Question 51

Waar maakt de nier nieuw bicarbonaat en waar reabsorbeerd het bicarbonaat?

Answer 51

Nier maakt nieuw bicarbonaat in verzamelbuis en reabsorptie bicarbonaat in proximale tubulus.

Question 52

Waar kan de anion gap voor gebruikt worden?

Answer 52

Anion gap is een manier om zuurresten van organische zuren vaak lactaat op te sporen.

Question 53

Noem wat kenmerken van ketoacidose

Answer 53

Kan je ruiken. Ketonen zijn negatieve zuurresten –> vormen onderdeel van anion gap

Question 54

Hoe ontstaat een metabole alkalose over het algemeen?

Answer 54

Metabole alkalose ontstaat over het algemeen tot meer reabsorptie van bicarbonaat. –> poging tot bloeddruk op peil houden

Question 55

Wat kunnen de oorzaken zijn van een metabole alkalose?

Answer 55

1. Chloor depletie
   → Braken
   → Diuretica
   → Lang zweten
   
   2. Kalium depletie
      → Primair hyperaldosteronisme
      → Secundair hyperaldosteronisme
   3. Bicarbonaat toediening
      → (melk - alkali syndroom)

Question 56

Waar bevindt NH4+ zich allemaal in het nefron?

Answer 56

Je maakt de NH4+ in je proximale tubulus, wordt in lis van Henle weer gereabsorbeerd en dan zit het klaar om voor secretie gebruikt te worden. Als het niet gesecreteerd wordt dan gaat het naar de lever en komt het samen met bicarbonaat –> ureum