HC 1.1 Inleiding microbiologie en infectieziekten Flashcards
Wat doet de arts-microbioloog?
Ondersteuning van artsen en overige hulpverleners/medewerkers op gebied van infectieziekten. Zoals in het laboratorium, intercollegiaal consult, ziekenhuishygiëne, openbare gezondheidszorg, wetenschappelijk onderzoek, laboratoriummanagement, voorlichting, onderwijs en opleiding en beleidsvorming, protocollen en richtlijnen.
Wie of wat spelen een rol in de behandeling en preventie van infectieziekten?
- Huisarts
- GGD (SOA’s, tuberculose, uitbraakmanagement)
- 2e/3e lijn: afhankelijk van ziektebeeld
o Medisch specialist “eigen” vakgebied
o Internist- / kinderarts-infectioloog - In overleg met arts-microbioloog
Waarvan is troebele urine een teken en waarom?
Troebele urine is een teken van een urineweginfecties: dit is troebel omdat er veel bacteriën en leukocyten in zitten.
Wat zijn kenmerken van bacteriën?
- Prokaryoten (geen celkern)
- Eencelligen
- Dubbelstrengs, circulair DNA, wat los ligt in het cytoplasma
- Vaak ook plasmidaal DNA: extra cirkeltje DNA die extra eigenschappen kunnen geven aan een bacterie, hier kunnen bijvoorbeeld ook resistentiegenen op zitten. Plasmidaal DNA kan ook makkelijk worden uitgewisseld tussen bacteriën.
- Sommige bacteriën hebben een flagel: staartje of pilii waardoor ze zich goed kunnen aanhechten op menselijk cellen.
- Alle bacteriën hebben een celwand en een celmembraan.
Op basis van wat kan een goede microbioloog al zien over welke bacterie het gaat? In welke categoriën kunnen bacteriën worden verdeeld?
Een goede microbioloog kan op basis van microscopie (gram-positieve bacteriën kleuren paars en gramnegatieve bacteriën kleuren rood aan) of koloniemorfologie zien om welke bacterie het gaat. Door gebruik te maken van koloniemorfologie zijn bacteriën wel zichtbaar met het blote oog. Daarnaast maken we onderscheid tussen verschillende vormen bacteriën: staven en kokken.
Wat zijn voorbeelden van bacteriële infecties?
- Streptokokken faryngitis
- Lues: treponema, spiraal vormige bacterie
- Urineweginfectie
- Pneumokokken pneumonie
Wat zijn de kenmerken van virussen?
- Voor vermeerdering afhankelijk van gastheercellen. Ze gebruiken bijv. polymerase dat in de cellen aanwezig is. Dan vermenigvuldigen ze zich en barst de gastheercel.
- Alleen DNA of alleen RNA
- Enkelstrengs of dubbelstrengs
- Omgeven door eiwitmantel (capside): op de eiwitmantel zitten glycoproteïnen die zorgen voor binding op de gastheercel.
- Sommige virussen hebben een virusenvelop, en anderen niet (naked).
Wat zijn voorbeelden van virale infecties?
- Bovenste luchtweginfecties
- Hepatitis: gele ogen
- Rubella (rode hond)
- Covid-19
Wat zijn de kenmerken van fungi?
Dit zijn eukaryoten: in de cel bevindt zich een celkern. Unicellulaire fungi zijn gisten. Schimmels zijn de multicellulaire vormen (vertakkende draden). Gisten vermenigvuldigen zich door deling. Afhankelijk van de temperatuur en leefomgeving nemen fungi hun vorm aan: schimmel of gist, daarom zijn fungi dimorf. Schimmels vermenigvuldigen zich door sporen.
Wat zijn voorbeelden van gist en schimmelinfecties?
- Zwemmerseczeem
- Schimmelnagels
- Tineaschimmel: kan kale plekken op het hoofd geven
Wat is het gevolg van schimmels bij immuungecompromitteerde mensen?
Schimmels bij immuun gecompromitteerde mensen kunnen dodelijk zijn, vooral als ze zich bevinden in de longen of in de hersenen. Mensen krijgen daarvoor meestal ook een profylaxe.
Wat zijn de kenmerken van parasieten?
- Eukaryoten
- Parasitaire levenswijze
- Voor ontwikkeling geheel of ten dele afhankelijk van gastheer
Wat zijn voorbeelden van parasieten?
Toxoplasmose = parasiet die zich vooral bevindt op katten. Hoofdluis, aarsmaden (enterobius), malariaparasiet.
Met welke technieken kun je de verschillenden soorten microbiota zien?
Parasieten kun je voor een groot deel zien met het blote oog. Protozoa zijn kleine parasieten die je moet bekijken met lichtmicroscoop, bacteriën moet je bekijken met een lichtmicroscoop en virussen moet je bekijken met een elektronenmicroscoop.
Wat noemde Robert Koch pathogenen?
Miltvuur, tuberculose en cholera, als je deze micro-organismen bij je hebt wordt je ziek. Daarom noemde Robert Koch dit pathogenen.
Wordt je van alle bacteriën ziek?
Een groot deel van de bacteriën die je bij je draagt zijn niet pathogeen. Ook een deel is mogelijk pathogeen en een klein deel is altijd pathogeen.
Wat zijn de kenmerken van staphylococces aureus?
Het is een bacterie en hij is rond. 25% heeft deze bacterie permanent op de huid zitten, als die daar zit zit die vooral op de neus, op de handen en andere plekken. Het is een belangrijke ziekteverwekker. Je hebt schade nodig van het lichaam (barrières) om er ziek van te worden. Je hebt niet altijd schade nodig om ergens ziek van te worden.
