H3.7: Afbraak nutrienten in tractus digestivus

Question 1

nut van spijsvertering

Answer 1

• nodig voor afbraak macromoleculen tot transporteerbare brokstukken
• voorkomt antilichaamvorming tegen dieet eiwit
• garandeert soort specifieke resynthese van ‘lichaamseigen’ macromoleculen (eiwitten, glycoproteïnen, DNA, RNA)

Question 2

is de hoeveelheid en samenstelling van vetzuren in je lichaam te beinvloeden door voeding?

Answer 2

ja

Question 3

wat zijn spijsverteringsenzymen?

Answer 3

hydrolases

Question 4

spijsverteringsenzymen voor elke macronutriënt

Answer 4

koolhydraat-glycosidase
vet-esterase
eiwit-amidase

Question 5

levert hydrolyse energie?

Answer 5

ja, maar alleen in de vorm van warmte en geen ATP

Question 6

welke koolhydraten zitten in ons voedsel?

Answer 6

• zetmeel (amylose, amylopectine)(plantaardig)
• glycogeen (dierlijk)
• saccharose
• lactose
• cellulose

Question 7

zetmeel en glycogeen

Answer 7

polymeren van zuiver glucose; D-glucose

Question 8

amylose

Answer 8

D- glucose
alfa-1,4
recht

Question 9

amylopectine

Answer 9

D-glucose
vertakt
alfa-1,4, alfa-1,6

Question 10

glycogeen

Answer 10

D-glucose
vertakt
alfa-1,4, alfa-1,6
meer vertakt dan amylopectine

Question 11

saccharose

Answer 11

• disaccharide
• 1 glucose, 1 fructose
• alfa-1,2

Question 12

lactose

Answer 12

• disaccharide
• 1 glucose, 1 galactose
• beta-1,4

Question 13

hoeveel enzymen heb je nodig voor de afbraak van koolhydraten?

Answer 13

4, want er zijn maar 4 verschillende bindingen

Question 14

koolhydraat afbraak

Answer 14

memoraid!

Question 15

cellulose

Answer 15

D-glucose
beta-1,4 binding
niet afbreekbaar

Question 16

wanneer is beta-1,4 afbreekbaar?

Answer 16

tussen glucose en galactose’

niet tussen 2 glucose

Question 17

afbraak zetmeel

Answer 17

1. alfa-amylase verbreekt alfa-1,4 binding uit het midden. knipt GEEN eindstandig alfa-1,4. kleinste wat overblijft is maltose (2 glucose) (en maltriose). alfa-amylase kan ook geen alfa-1,6 knippen.
   2.

Question 18

als amylose optimaal zijn werk doet, hebben we drie moleculen over…

Answer 18

• maltose
• maltotriose
• vertakkingsgebied; alfa gelimiteerde dextrine

Question 19

hoe wordt de rest van zetmeel verteerd? (in duodenum)

Answer 19

op de oppervlakte van de enterocyt. daar zitten de andere enzymen:
- glucoamylase
- sucrase-isomaltase (S-I)
- lactase

er zitten op dat epitheel ook transporteurs die de afbraakproducten opnemen, bv SGLT-1 en GLUT-5

Question 20

glucoamylase

Answer 20

knipt individuele glucoses eraf

Question 21

S-I

Answer 21

I knipt vertakkingsgebied tot vrije glucose
S knipt tussen glucose en fructose

Question 22

lactase

Answer 22

knipt lactose tot glucose en galactose

traagste enzym

Question 23

SGLT-1

Answer 23

in enterocyt epitheel. haalt dmv natrium gradient glucose en galactose naar binnen; ACTIEF

Question 24

GLUT-5

Answer 24

alleen passief transport;
fructose (galactose en glucose ook)

Question 25

waarom hydrolases naast de transporters?

Answer 25

• vermindert de osmotische belasting

Question 26

afbraak eiwitten

Answer 26

1. endopeptidas: knippen in het midden van de keten: zorgen ervoor dat er meer C-kanten en meer N-kanten zijn
2. carboxypeptidases: knippen aan de carboxy kan: 1 voor 1
3. aminopeptidases: knippen aan N-terminus: 1 voor 1

Question 27

waar zitten endopeptidases?

Answer 27

maag en pancreas
(pepsine)

Question 28

waar zitten carboxypeptidases?

Answer 28

pancreas

Question 29

waar zitten aminopeptidases?

Answer 29

darmoppervlak in net cytosol van de enterocyt

Question 30

endopeptidasen soorten

Answer 30

hebben allemaal een eigen voorkeur tussen welke aminozuren ze knippen;
- pepsine; maag; zure amino’s
- trypsine; pancreas; basische amino’s
- chymotrypsine; pancreas; hydrofobe amino’s
- elastase; pancreas; kleine amino’s

Question 31

nut lipiden

Answer 31

• energie
• drager van vet-oplosbare vitamines: ADEK
• enige brok van essentiele vetzuren (bv linolzuur)

Question 32

belangrijkste componenten vet

Answer 32

1. triglyceriden
2. fosfolipiden
3. cholesterol

Question 33

afbraak triclyceride stoffen

Answer 33

pancreas: alfa-lipase ; belangrijkste
maag: begin: maaglipase

Question 34

pancreaslipase werkt alleen maar als er …

Answer 34

een colipase bij zit

Question 35

alfa-lipase

Answer 35

knipt alfa vetzuren: bovenste en onderste vetzuren knippen die aan glycerol zitten.

na alfa-lipase:
twee vrije vetzuren
mono-acylglyceride

Question 36

maaglipase

Answer 36

• uit hoofdcel maag
• zuur pH optimum
• geen colipase nodig
• pepsine-resistent
• wordt afgebroken door trypsine in duodenum

Question 37

melk lipase

Answer 37

• moedermelk
• HCl- resistent
• werkt pas in duodenum: alkalisch pH optimum
• galzout afhankelijk

Question 38

waarom maag en melklipase?

Answer 38

maag: zorgt in duodenum voor CCK
melk: pancreas pasgeborenen niet functionerend

Question 39

colipase

Answer 39

nodig omdat galzouten pacreaslipase inactiveren; beschermt pancreas lipase

zorgt ook voor binding van pancreaslipase op het oppervlak van de vetdruppen

Question 40

lipolyse 3 stadia:

Answer 40

1. vetbol => emulsie door darmperistaltiek
2. emulsie => lipide vesicles
3. lipide vesicles => gemengde micellen;
   door galzouten en lipase

Question 41

micel

Answer 41

vetdruppel (met dus twee vrije en die ene nog gebonden erin) met galmicellen er omheen

Question 42

wat gebeurt er daarna met galmicellen?

Answer 42

komt in contact met het iets zuurdere (door Na-H exchanger) oppervlakte enterocyt. vetzuren gaan een H+ opnemen. hierdoor zijn ze niet meer geladen. hierdoor kunnen ze passief over het plasmamembraan gaan. lege galzoutmicellen blijven over. wordt in distale ileum weer opgenomen.

Question 43

wat gebeurt er in enterocyt met de LANGERE vetzuren?

Answer 43

weer tot triglyceride gemaakt. maar er worden allerlei eiwitten (apolipoproteinen) aan toegevoegd en wordt hiervaan een particel gemaakt; chylomicron. gaat naar de lymfevaten. naar bloed.

Question 44

wat gebeurt er in de enterocyt met de KORTERE vetzuren

Answer 44

6-10 C’s : MCT’s

maken geen gebruik van lipase of galzouten ; worden direct door enterocyt opgenomen. worden daar volledig afgebroken door esterases tot vrije vetzuren en glycerol. afgegeven aan BLOED niet lymfen

memoraiddd

Question 45

stoornissen in koolhydraatafbraak

Answer 45

• lactose malabsorptie (geen lactase dus lactose vrij)
• sucrase-isomaltase deficientie. dus sucrose vrij dieet
• amylase tekort bij pancreasdysfunctie; oraal pancreatine capsules

Question 46

symptomen stoornissen in koolhydraat afbraak

Answer 46

• osmotische diarree
• zure faeces doordat er nog voedsel bij de bacterien in colon zit. hierdoor komt er ook H2 in de uitademingslucht want dit komt door die bacterien vrij

Question 47

stoornissen in eiwit afbraak

Answer 47

• pancreas insufficientie. therapie : orale pancreas enzymen
• enterokinase deficiëntie. therapie: oraal enterokinase

Question 48

stoornissen in vetafbraak (steatorroe)

Answer 48

• verminderde lipase activiteit (PI)
• verminderde galzoutsecretie door bacteriele overgoei of ontsteking in ileum, of cholestase