H4.3: IBD Inleiding

Question 1

IBD

Answer 1

chronische darmontstekingen:
- colitis ulcerosa
- ziekte van crohn
- IBD-U(nclassified)

Question 2

verschillen colitis ulcerosa en ziekte van crohn

Answer 2

• colitis ulcerosa beperkt zich tot het colon en de ziekte van crohn kan over het hele maag-darmstelsel voorkomen (ook in de mond, maar meest voorkomende presentatie is in de terminale ileum)
• colitis ulcerosa start in het rectum en breedt uit naar proximaal, terwijl bij de ziekte van crohn het rectum vaak helemaal niet is aangedaan
• colitis ulcerosa omvat alleen de mucosa (en soms submucosa), terwijl de ziekte van crohn transmuraal is
• colitis ulcerosa is een continue ontsteking; start bij de anus en breidt zich continu uit naar proximaal, terwijl de ziekte van crohn discontinu is en er skip lesions zijn
• colitis ulcerosa heeft minder vaak extra-intestinale manifestaties tov crohn; artritis, uveitis, huidklachten, primair scleroserende cholangitis

Question 3

waar zit de ontsteking bij de ziekte van crohn?

Answer 3

• transmuraal, mogelijk in gehele gastro-intestinale stelsel
• meest voorkomende op volgorde: ileocolitis, uitsluitend (terminale) ileum, uitsluitend (proximale) colon
• rectum blijft vaak vrij van ontsteking, itt colitis ulcerosa

Question 4

waarom zie je bij de ziekte van crohn meer complicaties dan bij colitis ulcerosa?

Answer 4

omdat de ziekte van crohn transmuraal is

Question 5

complicaties ziekte van crohn

Answer 5

• fistels tussen darmlissen
• fistel tussen darm en blaas of darm en vagina
• stricturen (vernauwingen) in de darm
• abcessen

Question 6

klinische verschijnselen van de ziekte van crohn

Answer 6

• buikpijn, diarree (met/zonder bloedverlies), vermoeidheid en gewichtsverlies
• fistelvorming
• perianale ziekte en proximale ziekte
• malabsorptie
• extra-intestinale manifestaties

Question 7

locatie colitis ulcerosa

Answer 7

start in rectum en kan zich uitbreiden naar proximaal

alleen mucosa (soms submucosa)

Question 8

lokalisatie van ontsteking bij colitis ulcerosa

Answer 8

• proctitis : alleen endeldarm
• linkszijdige colitis: endeldarm, sigmoideus en descendens
• (pan)colitis : alles

Question 9

klinische verschijnselen colitis ulcerosa

Answer 9

• diarree (vrijwel altijd met bloed en slijm)
• bloed en slijm (met of zonder ontlasting)
• toename defecatiedrang (loze aandrang)(of continue aandrang)
• algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, anorexie en vermagering
• pijnlijke darmkrampen vóór defecatie

Question 10

post-inflammatoire poliepen

Answer 10

geen voorlopers van darmkanker maar verlittekening

Question 11

hoe ontstaat IBD?

Answer 11

een ingewikkeld samenspel tussen omgevingsfactoren, genen (barrièrefunctie en tolerantie), verstoring van het microbioom (kip en ei discussie) en verstoring van immuun

Question 12

welke omgevingsfactoren kunnen IBD veroorzaken?

Answer 12

• roken
• voeding

Question 13

wat is er verstoord aan immuunsysteem bij IBD?

Answer 13

disbalans in mucosale immuunrespons;
- altered microbiotica
- dunnere mucuslaag
- disbalans in T-cellen etc waardoor chronische inflammatie

Question 14

dus IBD pathogenese

Answer 14

• erfelijk, omgevingsfactoren, microbioom
• disbalans in immuunsysteem
• overexpressie van pro-inflammatoire cytokines
• epitheelbeschadiging
• continue ontsteking

Question 15

definitie van diarree

Answer 15

3 of meer keer per dag ongevormde ontlasting of vloeibaar volume van meer dan 200g per dag

chronische diarree is dit voor > 4 weken

Question 16

lichamelijk onderzoek bij diarree

Answer 16

• controles algemeen
• abdominale massa
• hoog klinkende of afwezige peristaltiek
• gewichtsverlies
• spierverlies

Question 17

DD bij diarree

Answer 17

1. infectie: bacterieel, viraal of parasieten
2. niet-infectieus: bv IBD, microscopische colitis of diverticulitis
3. medicatie gerelateerd
4. vasculair ; ischemische colitis
5. iatrogreen: radiatie colitis
6. maligniteit

Question 18

diagnostiek bij IBD

Answer 18

• bloed en ontlasting
• endoscopie met biopten:
  *gastroduodenoscopie bij kinderen
  *colonoscopie
  *pillcam
  *double balloon enteroscopie
• MRI
• CT (in specifieke gevallen)

Question 19

calprotectine

Answer 19

eiwit in het cytoplasma van neutrofiele granulocyten en monocyten. als deze in het darmlumen kapot gaan kan dit gemeten worden in de ontlasting en dit is een goede maat om:
1. een diagnose waarschijnlijkheid te kunnen bepalen
2. een ziektebeeldverloop te monitoren

twee verschillende indicaties met twee verschillende afkapwaarden

Question 20

hoe herken je bij colonoscopie de colon transversum?

Answer 20

driehoekig van vorm

Question 21

pathologie microscopisch bij ziekte van crohn

Answer 21

• focale ulceraties
• transmurale inflammatie
• acute en chronische inflammatie
• granulomen

Question 22

pathologie microscopie bij colitis ulcerosa

Answer 22

diffuus mucosale inflammatie met crypt abcessen

Question 23

risicofactoren voor het ontstaan van extra intestinale manifestaties

Answer 23

• jong
• vrouwen
• CD>UC
• roken
• EIM in familie
• IBD chirurgie