4. Micronutriënten ✔ Flashcards

1
Q

3 soorten micronutriënten

A
  • vitaminen
  • mineralen
  • sporenelementen
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Eigenschappen vitaminen

A
  • voldoende in gezonde voeding
  • vitaminen zorgen voor betere prestaties?
    => geen sterk bewijs
  • vitaminentekort => ziekte, slechte conditie
    => slechtere prestaties
  • vitaminenbehoefte afhankelijk van training
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Hypovitaminose

A

Tekort aan een bepaalde vitamine

= zonder symptonen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Avitaminose

A

Tekort aan een bepaalde vitamine

= met symptonen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Hypervitaminose

A

Teveel aan een bepaalde vitamine

= met symptonen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Hoe ontstaat een tekort aan vitaminen? (5)

A
  • slecht diëten
  • eenzijdig eetpatroon
  • slechte opname door darmproblemen
  • abnormaal verlies (vitamine B12)
  • alcoholmisbruik
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Functies van vitaminen (4)

A

1) co-enzymfunctie
=> zonder co-enzym vinden bepaalde processen geen plaats

2) hormoonfunctie
3) immuunsysteem
4) anti-oxidant

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Wateroplosbare vitaminen

A

Wateroplosbaar
=> overschotten worden afgevoerd via urine

=> vitaminen B & C + enge zuren ofzo

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Vetoplosbare vitaminen

A

Vetoplosbaar
=> overschotten worden opgeslagen in vetreserves
=> te grote opname is mogelijk

=> vitaminen A, D, E & K

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Aanbevelingen vitaminen (19-70 jaar)

A

Moeten we NIET vanbuiten kennen lol

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Vitamine B1

  • Naam
  • Functie
A
  • *naam**
  • Thiamine
  • *functie**
  • co-enzym bij glycolyse
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Vitamine B1

  • Bronnen
  • Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
A

bronnen
- graanproducten
​- aardappelen
- peulvruchten
- varkensvlees

  • *aanbevolen dagelijkse hoeveelheid**
  • 0,5mg / 1000kcal
  • ondergrens: 1,1mg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Vitamine B2

  • Naam
  • Functie
A
  • *naam**
  • Riboflavine
  • *functie**
  • energie -en eiwitstofwisseling
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Vitamine B2

  • Bronnen
  • Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
A
  • *bronnen**
  • zuivelproducten (belangrijkste)
  • vlees
  • groenten
  • *aanbevolen dagelijkse hoeveelheid**
  • 0,6mg / 1000kcal
  • ondergrens: 1,5mg (M) & 1,1mg (V)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Vitamine B3

  • Naam
  • Functie
A
  • *naam**
  • Niacine
  • *functie**
  • energiemetabolisme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Vitamine B3

  • Bronnen
  • Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
A
  • *bronnen**
  • vlees
  • vis
  • volkorengraanproducten

aanbevolen dagelijkse hoeveelheid
- 6,5mg / 1000kcal
- ondergrens: 17mg (M) & 13mg (V)
- bovengrens: 35mg
=> anders minder energie uit vet halen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Vitamine B6

  • Naam
  • Functie
A
  • *Naam**
  • Pyridoxine
  • *Functie**
  • rol bij aminozuur -en eiwitmetabolisme
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Vitamine B6

  • Aanbevolen gebruik
  • Bronnen
A
  • *Aanbevolen gebruik**
  • 0,02mg per gram eiwit
  • ondergrens: 1,5mg
  • bovengrens: 25mg /dag

te hoge inname kan leiden tot gevoelloosheid, tintelingen, ernstige zenuwpijn in handel en voeten

Bronnen
vlees, vis , eieren, graanproducten ,aardappelen, peulvruchten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Vitamine A:

  • Naam
  • Functie
A
  • *Naam**
  • Carotenoïden (plantaardig) / retinol (dierlijk)

Functie
vorming van:
- rodopsine (in de schemerduister kunnen zien)
- epitheelweefsel (huid en slijmvliezen)
- steroïdhormonen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Vitamine A

  • Plantaardige bronnen
  • Dierlijke bronnen
A

Plantaardige bronnen
groenten zoals wortel, paprika, broccoli etc, toegevoegd aan margarine etc

Dierlijke bronnen
boter, volle melkproducten,vlees,eidooier,vis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Vitamine A:
Neveneffecten bij te hoge inname

A
  • Teratogeen * voor zwangere vrouwen
  • Droge, jeukende en schilferende huid
  • Haaruitval
  • Hoofdpijn
  • Pijnlijke botten
  • Vermoeidheid
  • Anorexia
  • Bloedende kloofjes aan de lip
  • Leverafwijkingen (fibrose, cirrose)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Vitamine A:
Neveneffecten bij te lage inname:

A
  • Schemerblindheid
  • Groeistoornissen
  • Atrofie van epitheelweefsel
    => gemakkelijker ontstaan van infecties
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Vitamine C:

  • Naam
  • Functie
A
  • *Naam**
  • ascorbinezuur
  • *Functie:**
  • Vorming van collageen en steroïdhormonen
  • Betere ijzerresorptie en ijzertransport
  • Vorming van hemoglobine
  • Stimuleert leukocyten , nodig bij de afweer
  • Anti-oxidatieve werking
    => toepassing: rokers aanraden om meer vit C in te nemen
  • Gevoelig voor licht, warmte, zuurstof, koper en ijzer
24
Q

Vitamine C:
Bronnen

A

groenten, fruit, aardappelen

25
Q

Vitamine C:
Gevolgen bij tekorten:

A
  • Tandvleesontsteking
  • Trage wondgenezing
  • Groeistoornissen
  • Verminderde afweer
  • Ijzergebreksanemie
  • Scheurbuik
26
Q

Vitamine B12:

  • Naam
  • Functie
A
  • *Naam**
  • Cobalamine
  • *Funcies:**
  • Co-enzym bij eiwitstofwisseling en bij vorming DNA en RNA
  • Rol in vetstofwisseling
  • Rol bij vorming rode bloedcellen
27
Q

Vitamine B12:
Bronnen

A

Dierlijke producten
=> vlees, mek(producten),vis, eieren

of toegevoegd aan plantaardige producten zoals sojadrinks

28
Q

Vitamine B12:
Mogelijke gevolgen van tekorten:

A
  • Macrocytaire anemie
  • Neurologische afwijkingen
29
Q

Vitamine B12:
Voorraad

A

Voorraad voor 2 jaar

  • *Mogelijke oorzaken bij tekorten:**
  • mensen die geen instinsieke factor produceren, nodig om vit B12 op te nemen
  • resorptiestoornissen
  • na ileumresectie
  • veganisten
  • gastric bypass
30
Q

Mineralen:
Inleiding

A

Anorganische verbindingen die de mens niet zelf kan aanmaken
=> dus essentieel.

  • *Functie**
  • regulerende functie in enzymen en hormonen
  • bouwstof van cellen en weefsels
31
Q

Natrium:
Functies

A
  • Osmotische huishouding in evenwicht houden
  • Zuur- base evenwicht
  • Geleiding van zenuwprikkels
  • Samentrekking van spieren
32
Q

Natrium:
Te weinig & te veel

A
  • *Te weinig: risicogroepen**
  • mensen die veel braken of diarree hebben
  • nerfunctiestoornissen
  • brandwonden
  • ilostoma
  • ileo-anaele anastomose

Te hoge inname
= hypertensie

33
Q

Kalium:
Functies

A
  • Water- en zouthuishouding
  • De samentrekking van de spieren
  • Opbouw en afbraak van glycogeen
  • Regeling van zuur-base evenwicht
  • Geleiding van zenuwprikkels
34
Q

Kalium:
Tekorten: risicogroepen + gevolgen

A
  • *Risicogroepen voor tekorten**
  • bepaalde diuretica
  • veelvuldig braken, hevige diarree
  • chronisch gebruik van laxantiva
  • dviabeet die slecht geregeld staat
  • *Gevolgen bij tekorten**
  • spierslapte
  • hartritmestoornissen
35
Q

Kalium:
Bronnen

A

Bronnen:

  • aardappelen
  • groenten en fruit
  • peulvruchten
  • noten
  • koffie
  • natriumarme dieetproducten

Gebruik van gezonde voeding = voldoende

36
Q

Ijzer:
2 soorten

A
  • *Haem- ijzer (Fe2+)**
  • dierlijk
  • beste opname
  • *Non-haem-ijzer (Fe3+)**
  • plantaardig en dierlijk

*Haem ijzer wordt het beste opgenomen

Vitamine C
=> zorgt voor betere opname ijzer*

37
Q

Opname van non-heemijzer:

A

Afhankelijk van oplosbaarheid van het non-haemijzer in dunne darm
=> hoe beter oplosbaar, hoe beter de opname

  • Bepaalde stoffen in de voeding verhogen de oplosbaarheid
  • Andere stoffen vormen samen met non-heemijzer een onoplosbaar complex
    => minder goed wordt opgenomen. (bv: taninne, fytate, sommige eiwitten, oxalaten)
38
Q

Ijzer:
Functies

A
  • *Onderdeel van:**
  • hemoglobine
  • myoglobine
  • diverse enzymen
39
Q

Ijzer:
Gevolgen tekorten + risicogroepen

A
  • *Gevolgen van tekorten**
  • ijzergebreksanemie of microcytaire anemie
  • *Risicogroepen**
  • veganisten
  • kleuters en ouderen
  • bij zwangerschap, lactatie, menstruatie
40
Q

Ijzer:
Bronnen

A
  • Vlees
  • Eieren
  • peulvruchten
  • groenten (bladgroenten)
  • volkoren producten
  • appelstroop
  • gedroogde vruchten
  • noten
  • lever
  • toegevoegd (bv cornflakes)
41
Q

Calcium:
Functies

A
  • Stevigheid voor skelet en gebit
  • Prikkeloverdracht van zenuw naar spier
  • Betrokken bij bloedstolling
42
Q

Calcium:
Gevolgen tekorten + risicogroepen

A
  • *Gevolgen bij tekorten: botafwijkingen**
  • rachitis
  • osteomalacie
  • osteoporose
  • *Risicogroepen**
  • personen met vetdiarree
  • na een darmresectie
  • personen met vitamine D tekort
  • personen die geen melkproducten gebruiken
43
Q

Calcium:
Bronnen

A

melk(producten) , sommige noten, toegevoegd aan bv sojadrink, sommige watersoorten bv contrex

44
Q

Zink:
Functies

A
  • Rol in de energiestofwisseling
  • Afvoer van koolstofdioxide door rode bloedcellen
  • De opbouw van (spier)eiwitten
  • De groei
  • Het afweersysteem
  • Bouwsteen voor insuline
45
Q

Zink:
Te hoge inname + te hoge inname + risicogroepen

A
  • *Gevolgen bij te lage inname**
  • huidafwijkingen en slechte wondgenezing
  • verminderde afweer tegen infecties en tumoren
  • verlies van reuk- en smaakvermogen
  • *Gevolgen bij te hoge inname**
  • te kort aan koper
  • *Risicogroepen**
  • bij langdurige koorts
  • bij lange periodes van parenterale voeding
  • bij groot bloedverlies na een operatie
46
Q

Zink:
Bronnen

A

vlees, vis, volkoren producten, peulvruchten, noten

Voldoende inname via voeding

47
Q

Magnesium:
Functies

A
  • Spieropbouw
  • Spierkracht
  • Uithoudingsvermogen
48
Q

Magnesium:
Te weinig + te veel

A
  • *Gevolgen van te korten (wetenschappelijk bewijs ontbreekt)**
  • krampen en steken in de zij
  • *Gevolgen van overdosis:**
  • bij slechtwerkende nieren kan dit een hartstilstand veroorzaken
49
Q

Magnesium:
Bronnen

A

graanproducten, melkproducten, groenten

50
Q

Chroom:
Functies

A
  • Glucosetolerantie bevorderden
  • Opbouw van spiermassa *
  • Verlaging van het lichaamsvetpercentage*
  • Het uithoudingsvermogen verbeteren*
  • * nog niet bewezen*
51
Q

Chroom:
Bronnen

A

groenten, fruit, volkoren graanproducten, in mindere mate in vlees en zuivelproducten

52
Q

Mineralen in sportdranken

A
  • *Door zweten verliezen we:**
  • Vocht
  • Na, K, Mg

Voldoende intake via de voeding

Sporters: advies om voor en tijdens training sportdrank met Na in te nemen
=> natrium bevordert de opname van KH en vocht
=> extra verliezen bij warm weer

Natriumgehalte in sportdranken
=> 400 tot 800mg/L

53
Q

Inleiding anti-oxidanten

A

Verzamelnaam voor stoffen die de cellen of het weefsel in het lichaam beschermen tegen oxidatie

  • *Functie**
  • beschermen van weefsels die gevoelig zijn voor oxidatie
  • zorgen dat vrije radicalen uit het lichaam gaan
  • verlaagt risico op hart- en vaatziekten, kanker
54
Q

Welke stoffen zijn anti-oxidanten?

A
  • Vitamine C, vitamine E, betacaroteen
  • Lichaamseigen glutathion
  • Spoorelementen: seleen, zink
  • Bioactieve stoffen: flavonoïden
55
Q

Vrije radicalen

A

Vrije radicalen: kunnen schade berokken = oxidatieve stress

  • *Negatieve gevolgen op lang termijn**
  • hart- en vaatziekten
  • kanker
  • schade aan het zenuwstelsel
  • rol in het verouderingsproces

Gunstige effect
- immuun cellen gebruiken de vrije radicalen
=> bacteriën of beschadigde eiwitten in de spieren verwijderen

Advies: anti-oxidantie innemen via voeding en niet via supplementen