4. środowisko eoliczne Flashcards
(28 cards)
1
Q
Czynniki wpływające na procesy eoliczne
A
- klimat
-wilgotność
-temperatura
-siła i kierunek wiatru
- roślinność - litologia podłoża
- morfologia podłoża
2
Q
Typy erozyjnych procesów eolicznych
A
- deflacja - wywiewanie materiału piaszczysto-pylastego
- korazja - proces polegający na szlifowaniu, żłobieniu i wygładzaniu powierzchni skał wskutek uderzeń ziaren piasku niesionego przez wiatr
3
Q
Transport eoliczny
A
- trakcja - toczenie ziaren po powierzchni terenu
- saltacja - odbijanie ziaren od powierzchni
- suspensja - zawieszenie okruchów w powietrzu
4
Q
Formy erozji eolicznej
A
- zagłębienia (niecki) deflacyjne
- ostańce deflacyjne
- jardangi - wiatr o stałym kierunku
- bruk deflacyjny - deflacja drobniejszego materiał i koncentracja grubszych frakcji
- graniak - odłamek skalny oszlifowany przez niesiony przez wiatr piasek
5
Q
Depozycja eoliczna
A
- sedymentacja - powolne opadanie ziaren
- inkursja - stabilizacja ziaren na stokach zawietrznych
- akrecja - uderzanie jednego ziarna (i jego stabilizacja) o drugie, które wyrusza
- dekantacja - strącanie pyłu zawieszonego
6
Q
Formy akumulacji eolicznej
A
- wydmy
- pokrywy pylasto-piaszczyste (na zmianę pokrywy ilaste i piaszczyste w zależności od siły wiatru)
- pokrywy lessowe
7
Q
Rodzaje wydm
A
- barchany
- grzbiety barchanowe
- podłużne
- gwiaździste
- rewersyjne
- paraboliczne
8
Q
Barchany
A
- krawędzie wyprzedzają centrum
- zwrócone w kierunku wiania wiatru
- brak roślinności, klimat suchy
9
Q
Grzbiety barchanowe
A
- podłużne wydmy
- ułożone prostopadle do kierunku wiatru
10
Q
Gwieździste wydmy
A
- gdy wiatr wieje z wielu stron
- stojące
11
Q
Wydmy rewersyjne
A
- gdy wieją na zmianę dwa przeciwstawne kierunku wiatru
12
Q
Wydmy podłużne
A
- podłużne
- niskie
- dwa kierunki wiatru wieją pod kątem
13
Q
Wydmy paraboliczne
A
- występuje roślinność i/lub jest wilgoć
- ramiona wyciągnięte w przeciwnym kierunku niż wiatr
14
Q
Subśrodowisko dowietrzne, kolejność wraz ze wzrostem prędkości wiatru
A
HL, RC, RA, MR, MA, PB, RG, DT
15
Q
HL
A
- Powierzchnia płaska (horizontal layer)
- do 4m/s
- opadanie materiału z zawiesiny
- laminacja pozioma/falista
16
Q
RC
A
- ripplemarki wstępujące
- 4-8m/s
- depozycja w wyniku transportu saltacyjnego
17
Q
RA
A
- ripplemarki adhezyjne
- 5-8m/s
- na wilgotnym podłożu
- nieregularna laminacja falista
18
Q
MR
A
- megaripplmarki
- > 8m/s
- na suchej powierzchni wzrost prędkośc wiatru powoduje zwiększenie form
- wysokość do 1m
19
Q
MA
A
- megaripplemarki adhezyjne
- wysokość d0 25cm
- jak MR ale na wilgotnym podłożu
- forma przejściowa między dużymi formami depozycyjnymi a płaską powierzchnią
20
Q
PB
A
- powierzchnia płaska (plain bed)
- powstała z rozwiania form depozycyjnych
- > 12m/s
21
Q
RG
A
- ripplemarki żwirowe
- do 18m/s
- materiał grubszy koncentruje się w grzbietach
22
Q
DT
A
- rynny deflacyjne (deflation throughs)
-zagłębienia deflacyjne, najczęściej w kształcie wąskich rynien, zgodnie z kierunkiem wiatru
23
Q
Subśrodowisko zawietrzne, kolejność wraz ze wzrostem prędkości wiatru
A
GF, SF, RC
24
Q
SF
A
-lawinowe osypywanie ziaren (sandflow)
- Po przekroczeniu stanu równowagi następuje lawina oasadu po stoku wydmy
25
GF
- opad ziarnowy (grain fall)
- Gdy silny strumień wiatru odrywa się od
krawędzi wydmy, materiał piaszczysty zostaje uniesiony i opada na stoku zawietrzny
26
Rodzaje pustyń
- erg - piaszczysta
- Hamada - pustynia kamienista
- Shott - słona równina
- Wadi - okreswe doliny rzeczne
27
Przykłady pustyń
- Sahara (głównie kamienista)
- Kalahari (na płd Afryki)
- Namib
- Płw, Arabski
- Gobi (pustynia zimna, duże wydmy)
28
Co to jardangi?
Erozyjne formy ostańcowe, powstałe w wyniku działania erozji eolicznej. Mają kształt wąskich grzbietów (grzęd), oddzielonych od siebie głębokimi, równoległymi dolinami. Wiatr wywiewa mniej odporną część materiału skalnego, pozostawiając twardsze fragmenty, które tworzą wzniesienia.
