51/100

Question 1

Psychology of knowledge (context of discovery)

Answer 1

Het proces van het krijgen van een idee.

Question 2

Logic of knowledge (context of justification)

Answer 2

Het proces van het logisch bestuderen van een idee.

Question 3

Demarcatiecriterium

Answer 3

Het criterium dat stelt dat het verschil tussen wetenschap en metafysica zit in de falsificeerbaarheid van de stelling (Popper).

Question 4

Background knowledge

Answer 4

Delen van kennis die voor de huidige doelen geaccepteerd moeten worden als onproblematisch (Popper).

Question 5

Consilience

Answer 5

Het samenvoegen van bewijs met verschillende ‘background assumptions’ (Whewel)

Question 6

Duhem-Quine probleem

Answer 6

Het probleem van wetenschappelijke gevolgtrekking waarbij je, om nieuwe wetenschappelijke theorieën op te stellen, voorgaande wetenschappelijke theorieën voor waar aan moet nemen, ook al is dit volgens de filosofie van Popper niet mogelijk.

Question 7

Versimillitude (truthlikeness)

Answer 7

De mate waarin een theorie dichter bij de waarheid ligt dan een voorganger (Popper).

Question 8

Auxiliary hypothesis

Answer 8

Hypothesen die gaan over de condities waarbij een theoretische hypothese mag worden toegepast (background knowledge)

Question 9

Wetenschappelijke revoluties

Answer 9

Periodes van grote omwentelingen, wanneer bestaande wetenschappelijke paradigma’s worden vervangen door radicaal nieuwe. (Kuhn)

Question 10

Paradigma

Answer 10

Een overeenkomst tussen wetenschappers over specifieke proposties, over hoe toekomstig onderzoek uitgevoerd zou moeten worden, welke problemen getackeld moeten worden en hoe geaccepteerde oplossingen eruit zien. Heeft 2 hoofdcomponenten|: Een set fundamentele assumpties geaccepteerd door alle wetenschappers en een set ‘exemplars’. (Kuhn)

Question 11

Exemplars

Answer 11

Specifieke wetenschappelijke problemen die opgelost zijn door gebruik van de assumpties van een paradigma’s en die in de tekstboeken van de discipline verschijnen. (Kuhn)

Question 12

Normale wetenschap

Answer 12

Periode binnen de kaders van de wetenschappelijke revoluties waarbij er niet meer wordt getwijfeld aan de juistheid van een paradigma en wetenschappers proberen het paradigma te verfijnen en uit te breiden. (Kuhn)

Question 13

Revolutionaire wetenschap

Answer 13

Periode binnen de kaders van de wetenschappelijke revoluties waarbij het voorheen bestaande paradigma omver is geworpen en nieuwe paradigma’s worden geopperd; uiteindelijk wordt er een nieuw paradigma opgesteld. (Kuhn)

Question 14

incommensurabiliteit

Answer 14

Het idee dat 2 paradigma’s zo verschillend zijn dat directe vergelijking onmogelijk is, want er is geen gedeelde taal om beide in te vertalen, er is geen overeenstemming in wat een juiste manier van observeren is en er is geen overeenstemming in onderzoeksmethoden.

Question 15

Theorie-geladenheid

Answer 15

Het concept dat data altijd gecontamineerd is met de gemaakte theoretische aannames. (Kuhn)

Question 16

Algorithm for theory choice

Answer 16

Set van regels welke, wanneer juist toegepast op 2 tegengestelde theorieën, ons vertellen te kiezen als juiste.

Question 17

Strong Programme

Answer 17

Beweging in de sociologie van wetenschap gebaseerd rond het idee dat de wetenschap moet worden gezien als een product van de maatschappij waarin het wordt beoefend, waarbij ze stelden dat de overtuigingen van wetenschappers op zijn minst maatschappelijk worden bepaald.

Question 18

Sociaal constructionisme

Answer 18

Het idee dat bepaalde fenomenen sociale constructen zijn, in plaats van dat er een objectieve werkelijkheid zou bestaan.

Question 19

Pre-paradigmatische periode

Answer 19

Beginperiode in de wetenschap waarbij wetenschappers nog niet beschikken over gedeelde aannamen of een theorie. Daarnaast bestaat er nog geen overeenstemming over welke problemen nu essentieel zijn voor het onderzoeksveld, of een gedeeld vocabulaire. (Kuhn)

Question 20

Anomalie

Answer 20

Een wetenschappelijke uitkomst of feit die niet overeenkomt met het geldende paradigma. (Kuhn)

Question 21

Crisis

Answer 21

Periode in de wetenschappelijke cyclus waarbij de hoeveelheid anomalieën te groot wordt en dit leidt tot een kritische kijk op de geldende paradigma. (Kuhn)

Question 22

Paradigmaverschuiving

Answer 22

Het verlaten van een oud paradigma en het domineren van een nieuw paradigma. (Kuhn)

Question 23

Positieve heuristiek

Answer 23

Een samenhangende set van principes die aangeeft hoe de ‘protective belt’ van een kerntheorie aangepast en verfijnd kan worden. (Lakatos)

Question 24

Negatieve heuristiek

Answer 24

Wetenschappers mogen de harde kern van een onderzoeksprogramma niet verwerpen. (Lakatos)

Question 25

Theoretically progressive

Answer 25

Het voorspellen van een tot heden onverwachte feit door het aanpassen van een onderzoeksprogramma (die zich in de protective belt bevindt). (Lakatos)

Question 26

Empirically progressive

Answer 26

Het daadwerkelijk bevestigen van de theoretische voorspellingen die vooraf zijn gemaakt (binnen de protective belt van een theorie). (Lakatos)

Question 27

Degenerating

Answer 27

Het weerleggen van de theoretische voorspellingen die vooraf zijn gemaakt in een onderzoeksprogramma (binnen de protective belt van een theorie). (Lakatos)

Question 28

Ad hoc1

Answer 28

Manier van degeneratie: Het weerleggen van een onderzoeksprogramma leidt niet tot een nieuwe voorspelling. (Lakatos)

Question 29

Ad hoc2

Answer 29

Manier van degeneratie: Het weerleggen van een onderzoeksprogramma leidt tot een nieuwe voorspelling, maar deze wordt vervolgens weerlegd. (Lakatos)

Question 30

Ad hoc3

Answer 30

Manier van degeneratie: Het weerleggen van een onderzoeksprogramma leidt tot een nieuwe voorspelling welke wel wordt bekrachtigd, maar niet door een positieve heuristiek. Is daarmee onbevredigend voor wetenschappers. (Lakatos)

Question 31

Problem-shift

Answer 31

Het wijzigen van een beschermgordel van een onderzoeksprogramma. (Lakatos)

Question 32

Instant rationality

Answer 32

Cruciaal experiment of deductieve logica waarmee in 1 klap te bepalen valt 2 welk onderzoeksprogramma superieur is. (Bestaat volgens Popper, maar bestaat niet volgens Lakatos).

Question 33

Temporal novelty

Answer 33

Als een voorspelling wordt gedaan van een feit die vooraf niet bekend is. (Lakatos)

Question 34

Use novelty

Answer 34

Een voorspelling is nieuw als het niet gebruikt is in het opstellen van een theorie (al is het feit wel eerder bekend). (Lakatos)

Question 35

Inductieve generalisatie

Answer 35

op basis van een beperkt aantal waarnemingen een algemene uitspraak over de werkelijkheid doen.

Question 36

Samenhang

Answer 36

Wanneer een gebeurtenis P vaker (of minder vaak) optreedt met een andere gebeurtenis Q, dan zonder deze gebeurtenis (niet-Q).

Question 37

Hypothetisch-deductieve methode

Answer 37

Het vanuit een theorie of hypothese redeneren van een (observatieve) test die de theorie of hypothese bevestigt of ontkracht.

Question 38

Confirmatiemethode

Answer 38

Methode van wetenschappelijk onderzoek waarbij de onderzoeker op zoek gaat naar empirische bevindingen die stroken met een voorspelling om zo een hypothese te onderbouwen.

Question 39

Gedurfde voorspelling

Answer 39

Een voorspelling die een dusdanig lage (a-priori) waarschijnlijkheid heeft om uit te komen dat de bevestiging ervan informatief is over het waarheidsgehalte van de theorie of de verklarende hypothese.

Question 40

Falsificatiemethode

Answer 40

Methode waarbij de onderzoeker op zoek gaat naar empirische bevindingen die in tegenspraak zijn met een hypothese om zo te proberen de hypothese te weerleggen.

Question 41

Voorzichtige voorspelling

Answer 41

Een voorspelling die een dusdanig hoge (a-priori) waarschijnlijkheid heeft om uit te komen, dat het uitkomen ervan weinig zegt over het waarheidsgehalte van de theorie of de verklarende hypothese.

Question 42

Voorwaardelijke kans

Answer 42

De kans op een uitkomst (X), met een specifieke voorwaarde (Y).

Question 43

Onvoorwaardelijke kans

Answer 43

De kans op een uitkomst (X) (zonder enige voorwaarde).

Question 44

Modus Ponens

Answer 44

Type als-dan redenering die stelt: Als P, dan Q: Dus als P gebeurt, gebeurt Q. Is een geldige redenering!

Question 45

Modus tollens

Answer 45

Type als-dan redenering die stelt: Als P, dan Q: Dus als niet-Q gebeurt, gebeurt niet-P. Is een geldige redenering!

Question 46

Bevestigen van het consequent

Answer 46

Type als-dan redenering die stelt: Als P, dan Q: Dus als Q gebeurt, gebeurt P. Is geen geldige redenering!

Question 47

Ontkennen van het antecedent

Answer 47

Type als-dan redenering die stelt: Als P, dan Q: Dus als niet-P gebeurt, gebeurt niet-Q. Is geen geldige redenering!

Question 48

Experiment

Answer 48

Type onderzoek waarbij een wetenschapper specifieke veranderingen introduceert en veranderingen observeert die hier het gevolg van zijn, om vervolgens deze observatie naast de verwachtte hypothese te leggen.

Question 49

Variabele

Answer 49

Alle zaken in een onderzoek die kunnen variëren, veranderen of in verschillende mate kunnen voorkomen.

Question 50

Onafhankelijke variabele

Answer 50

Een variabele die onafhankelijk van andere variabelen varieert in een onderzoek, wordt in een experiment vaak bewust beïnvloedt door de onderzoeker.