leki przeciwwirusowe Flashcards
Co wciąż jest najlepszą metodą zapobiegania zakażeniom wirusowym?
immunizacja czynna
Pierwszy lek przeciwwirusowy
IDOKSURYDYNA- zbyt toksyczny do stosowania ogólnego
Gdzie nadal stosuje się IDOKSURYDUNĘ?
Miejscowo w okulistyce
Przyczepianie się wirusa i jego wejście do komórki- leki wpływające na ten etap:
ENFUWIRTYD
DOKONAZOL
PALIWIZUMAB
Penetracja wirusa- leki wpływające na ten etap:
INTERFERON ALFA
Usunięcie otoczki wirusa- leki wpływające na ten etap:
AMANTADYNA
RYMANTADYNA
Synteza kwasu nukleinowego- leki wpływające na ten etap:
NRTI NNRTI ACYKLOWIR FOSKARNET ENTEKAWIR SOFOSBUWIR
Późna synteza białek i ich obróbka potranslacyjna- leki wpływające na ten etap:
INHIBITORY PROTEAZ
Składanie cząstek wirusa- leki wpływające na ten etap:
INHIBITORY NEURAMINIDAZY
Leki używane w leczeniu zakażeń Herpes simplex i Varicella-zoster:
ACYKLOWIR WALACYKLOWIR FAMCYKLOWIR PENCYKLOWIR BRYWUDYNA I SORYWUDYNA IBACYTABINA DENOTYWIR TROMANTADYNA MOROKSYDYNA TRYFLURYDYNA IDOKSURYDYNA WIDARABINA
ACYKLOWIR to :
niecykliczny analog guanozyny
Do czego przekształcany jest ACYKLOWIR w komórce?
Do trifosforanu: w ten sposób konkuruje z deoksyguanotrifosforanem o miejsce aktywne na wirusowej polimerazie DNA
Przebieg fosforylacji ACYKLOWIRU
3 etapy:
I- katalizowany przez wirusową kinazę tymidynową
II i III- katalizowane przez kinazy kom. gospodarza
Warunek aktywacji ACYKLOWIRU:
komórki muszą być zakażone
ACYKLOWIR wykazuje aktywnośc wobec:
HSV-1, HSV-2, VZV
ACYKLOWIR działa nieco słabiej również na wirusy:
EPSTEINA- BARRA
CMV
HHV-6
Oporność na ACYKLOWIR rozwija się głównie u:
HSV I VZV
Na czym polega oporność na ACYKLOWIR?
- Na delecji kinazy tymidynowej (brak lub mutacje UL97)
- Mutacje polimerazy DNA
Jakie leki wykazują aktywność wobec szczepów opornych na ACYKLOWIR?
FOSKARNET, CYDOFOWIR, TRYFLURYDYNA
Miejscowe zastosowanie ACYKLOWIRU:
Leczenie opryszczki wargowej i opryszczki narządów płciowych (ogólnie też)
Doustne zastosowanie ACYKLOWIRU:
- ospa wietrzna (do 24 godzin od zmian skórnych)
- półpasiec (do 72 godzin od zmian skórnych)
- profilaktyka reaktywacji HSV u pacjentów po transplantacji
Dożylne zastosowanie ACYKLOWIRU:
zapalenie mózgu spowodowane HSV
zakażenie HSV u noworodków
ciężkie zakażenie Herpes
Działania niepożądane ACYKLOWIRU:
dolegliwośći żołądkowo-jelitowe
bóle głowy
odwracalne uszkodzenie nerek- infuzje
zaburzenia neurologiczne
Co zapobiega wystąpieniu niepożądanych objawów po podaniu ACYKLOWIRU?
Dobre nawodnienie pacjenta przed podaniem preparatu
Jakie działania niepożądane u SZCZURÓW powoduje ACYKLOWIR?
Atrofia jąder i działanie teratogenne
WALACYKLOWIR to?
Ester L-walylowy ACYKLOWIRU (metabolizowany w jelitach i w wątrobie)
Który lek wykazuje większą biodostępność po podaniu doustnym od ACYKLOWIRU?
WALACYKLOWIR
Zastosowanie WALACYKLOWIRU:
opryszczka narządów płciowych (świeża i nawracająca)
jednodniowa terapia opryszczki wargowej
półpasiec
zapobieganie zakażeniom CMV po transplantacji
Działania niepożądane WALACYKLOWIRU :
Podobne do działań niepożądanych ACYKLOWIRU ,ale częściej mogą występować objawy neurologiczne oraz uszkodzenie wątroby.
Rzadkie działania niepożądane WALACYKLOWIRU:
niedokrwistość i granulocytopenia
Jakie objawy odnotowano u pacjentów z AIDS, którzy przyjmowali duże dawki WALACYKLOWIRU?
Częstsze dolegliwości żołądkowo-jelitowe i powikłania zakrzepowe spowodowane mikroangiopatią:
- zakrzepowa plamica małopłytkowa,
- zespół HUS.
Jak metabolizowany jest FAMCYKLOWIR?
W wątrobie do PENCYKLOWIRU.
Czy pomiędzy FAMCYKLOWIREM a ACYKLOWIREM występuje krzyżowa oporność?
TAK
Zastosowanie FAMCYKLOWIRU:
opryszczka narządów płciowych,
półpasiec,
jednodniowa terapia opryszczki wargowej
Działania niepożądane FAMCYKLOWIRU u SZCZURÓW:
uszkodzenie jąder i zanik spermatogenezy
Aktywny metabolit FAMCYKLOWIRU to?
PENCYKLOWIR
Zastosowanie PENCYKLOWIRU:
W kremie w leczeniu opryszczki wargowej.
Wymień analogi nukleozydu tymidylowego:
BRYWUDYNA i SORYWUDYNA
Mechanizm działąnia BRYWUDYNY i SORYWUDYNY:
Hamowanie polimerazy DNA HSV i VZV
Zastosowanie SORYWUDYNY:
Testowana jest w leczeniu infekcji VZV u dzieci.
W jaką niebezpieczną interakcję wchodzi SORYWUDYNA?
Nasila mielotoksyczność fluorowanych pirymidyn (FLUOROURACYLU).
Zastosowanie EPERWUDYNY
Miejscowe leczenie opryszczki wargowej i narządów płciowych.
Jakie korzystne działanie może mieć BRYWUDYNA?
Prawdopodobnie hamuje białko Hsp27 odpowiedzialne za oporność komórek raka trzustki na leki przeciwnowotworowe.
Zastosowanie IBACYTABINY:
Hamuje polimerazę DNA HSV i tym samym znalazła zastosowanie w leczeniu opryszczki wargowej.
Nazwa handlowa DENOTYWIRU:
VRATIZOLIN
DENOTYWIR jest pochodną:
izotiazolową
Jakie właściwości wykazuje DENOTYWIR?
przeciwwirusowe,
słabe przeciwbakteryjne (bakterie Gram dodatnie, w tym Staphylococcus aureus)
przeciwzapalne
Zastosowanie DENOTYWIRU:
Miejcowe leczenie opryszczki wargowej.
Pochodną ADAMANTANU jest:
TROMANTADYNA
Zastosowanie TROMANTADYNY
Miejscowe leczenie opryszczki wargowej.
MOROKSYDYNA to:
Heterocykliczny biguanid
MOROKSYDYNA wykazuje słabe właściwości przeciwwirusowe wobec:
HSV, VZV i wirusów grypy A
Działania niepożądane MOROKSYDYNY
efekty cholinolityczne:
- suchość w jamie ustnej
- zaburzenia akomodacji
- retencja moczu
- zaparcia
Mechanizm działania DOKONAZOLU:
hamuje łączenie się wirusa HSV z błoną komórki oraz jego wnikanie do wnętrza
Zastosowanie DOKONAZOLU:
w postaci 10% kremu w leczeniu opryszczki wawrgowej
Kiedy skuteczny jest DOKONAZOL?
Tylko gdy zostanie użyty do 12 h od wystąpienia objawów prodromalnych.
Wobec jakich wirusów TRYFLURYDYNA przejawia aktywność?
HSV-1, HSV-2, wirus ospy krowiej i niektóre adenowirusy
Dlaczego TRYFLURYDYNA jest zbyt toksyczna do stosowania ogólnego?
Bo działa zarówno w kom. zdrowych i zakażonych ( nie wymaga obecności kinazy wirusa).
Zastosowanie TRYFLURYDYNY:
W postaci 1% roztworu w leczeniu zapalenia rogówki wywołanego przez HHV-1 i HHV-2.
Co to jest TIPIRACYL?
inhibitor fosforylazy tymidynowej
Gdzie zastosowanie znalazł preparat łączony : TRYFLURYDYNA + TIPIRACYL?
W leczeniu ogólnym pacjentów z zaawansowanym, przerzutującym rakiem okrężnicy
Zastosowanie IDOKSURYDYNY:
Miejscowe leczenie zapalenia rogówki wywołane przez HSV-1 i HSV-2.
Dlaczego IDOKSURYDYNA jest zbyty toksyczna do stosowania ogólnego?
Bo jest KARDIOTOKSYCZNA.
Wobec jakich wirusów WIDARABINA wykazuje aktywność?
HSV-1, HSV-2, VZV, HEPADNAVIRIDAE, POXVIRIDAE, RHABDOVIRIDAE, niektóre retrowirusy
Czy szczepy oporne na IDOKSURYDYNĘ są wrażliwe na WIDARABINĘ?
TAK
Zastosowanie WIDARABINY:
- miejscowo w leczeniu zapalenia rogówki wywołanego HSV
- rzadko, pozajelitowo w terapii półpaśca u pacjentów z AIDS
Działania niepożądane WIDARABINY:
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe
- uszkodzenie szpiku
Wobec jakich szczepów GANCYKLOWIR wykazuje aktywność?
CMV, HSV-1, HSV-2, EBV, VZV, HHV-6, KSHV
Kiedy GANCYKLOWIR wykazuje oporność krzyżową?
Gdy oporność na GANCYKLOWIR polega na mutacji wirusowej polimerazy DNA.
Zastosowanie GANCYKLOWIRU
Zwykle podawany dożylnie w połączeniu z FOSKARNETEM lub imunoglobuliną przeciw CMV.
Długotrwałe stosowanie GANCYKLOWIRU
zmniejsza ryzyko wystąpienia mięsaka Kaposiego u pacjentów z AIDS
Jak zwykle podawany jest GANCYKLOWIR?
We wstrzyknięciach do ciała szklistego lub w postaci implantu w przypadku retinitis w przebiegu CMV.
Należy pamiętać, że w obu przypadkach równocześnie stosuje się lek dożylnie.
Najpoważniejsze powikłanie w stosowaniu GANCYKLOWIRU
mielosupresja
U pacjentów z retinitis leczonych GANCYKLOWIREM może dojść do…
odklejenia się siatkówki
GANCYKLOWIR w badaniach na zwierzętach ujawnia właściwości :
zaburzające spermatogenezę,
teratogenne,
karcynogenne
WALGANCYKLOWIR to:
ester L-walylowy GANCYKLOWIRU
Jaki lek wykazuje większą biodostepność od GANCYKLOWIRU?
WALGANCYKLOWIR- powinien być zażywany razem z pożywieniem
Gdzie metabolizowany jest WALGANCYKLOWIR?
w jelitach i wątrobie
Zastosowanie WALGANCYKLOWIRU:
-leczenie retinitis w przebiegu CMV u pacjentów z AIDS
Wobec jakich szczepów przejawia aktywnośc CYDOFOWIR?
CMV, HSV-1, HSV-2, VZV, EBV, HHV-6, KSHV, adenowirusy, POXVIRIDAE, POLYOMAVIRUS, PAPILLOMAVIRUS
Pomiędzy CYDOFOWIREM a jakim innym lekiem występuje oporność krzyżowa?
GANCYKLOWIREM
Jak podawać CYDOFOWIR?
Razem z PROBENECYDEM, któy hamuje wydalanie CYDOFOWIRU i tym samym zmniejsza jego nefrotoksyczność .
Gdzie nie możemy podawać CYDOFOWIRU?
Do ciała szklistego, bo powoduje jego uszkodzenie.
Co dodatkowo zwiększa toksyczność CYDOFOWIRU?
Podawanie razem z FOSKARNETEM i innymi lekami nefrotoksycznymi, np. aminoglikozydami, AMFOTERYCYNĄ B, NLPZ)
Wymień działania niepożądane CYDOFOWIRU.
uveitis, spadek ciśnienia w gałce ocznej, kwasica metabliczna, neutropenia
Mechanizm działania FOSKARNETU
hamuje polimerazę DNA, RNA (CMV, HSV-1, HSV-2, VZV, EBV, HHV-6, KSHV), odwrotną traksnkryptazę HIV-1
Czy FOSKARNET wymaga aktywacji?
NIE
Wirusy niewrażliwe na FOSKARNET wykazują również oporność na …..
GANCYKLOWIR i CYDOFOWIR
Jak przeważnie podawany jest FOSKARNET?
dożylnie
Jaki lek jest w stanie deponować się w kościach na wiele miesięcy?
FOSKARNET
Zastosowanie FOSKARNETU:
w leczeniu retinitis, colitis, esophagitis spowodowanych przez CMV oraz w terapii zakażeń HSV, VZV opornych na leczenie ACYKLOWIREM
Długotrwałe podawanie FOSKARNETU zapobiega :
nawrotom mięsaka Kaposiego u pacjentów z AIDS
Najważniesze działania niepożądane FOSKARNETU:
nefrotoksyczność i towarzyszące jej zaburzenia elektrolitowe
Co może spowodować użycie FOSKARNETU razem w PENTAMIDYNĄ?
Może doprowadzić do ciężkiej hipokalcemii.
Skutki uboczne FOSKARNETU:
owrzodzenia żołędzi, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, niedokrwistość, zaburzenia neurologiczne
U kogo częściej mogą występować zaburzenia neurologiczne po FOSKARNECIE?
U chorych leczonych dodatkowo IMIPENEMEM.
Czym jest FOMIWERSEN?
To antysensowny oligonukleotyd o długości 21 par zasad, który swoiście wiąże się z mRNA dla czynnika transkrypcyjnego IE2 CMV.
Co powoduje związanie się oligonukleotydu z mRNA?
Aktywują się enzymy, które rozkładają ten kompleks i w efekcie zahamowana zostaje translacja IE2 i namnażanie się wirusa.
Zastosowanie FOMIWIRSENU:
we wstrzyknięciach do ciała szklistego w retinitis spowodowanym przez CMV
Działania niepożądane FOMIWIRSENU:
przede wszystkim oczne: -zaburzenia widzenia, - zapalenie w obrębie przedniej komory oka, -obrzęk siatkówki, -odklejanie siatkówki rzadziej: -zapalenie płuc, -stan septyczny, -zapalenie zatok
Estry CYDOFOWIRU wykazują lepszą biodostępność po podaniu…..
doustnym
Inhibitor kinazy UL97
MARIBAWIR
Inhibitor terminazy
TOMEGLOWIR, LETERMOWIR
Lek użyteczny w leczeniu malarii, ale wykazujący również aktywność wobec CMV to?
ARTEZUNAT
Środek immunosupresyjny wykazujący również aktywność wobec CMV
MYKOFENOLAN MOFETYLU
Używany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, ale wykazujący również aktywność wobec CMV
LEFLUNOMID
Kiedy istnieje konieczność zastosowania leczenia przeciwwirusowego u pacjentów zakażonych HIV?
Gdy liczba limfocytów T CD4+ <350mm3
Na czym polega HAART?
To wysoko aktywna terapia antyretrowirusowa, w której zasadą jest stosowanie w tym samym czasie 3-4 leków w tym samym czasie.
U kogo HAART wydaje się być skuteczniejsza?
U kobiet
Wymień inhibitory wejścia HIV do komórek
ENFUWIRTYD, MARAWIROK, PLERYKSAFOR, IBALIZUMAB
Mechanizm działania ENFUWIRTYDU
Łączy się z białkiem gp41, stabilizuje je i zapobiega zmianom jego konformacji.
Jak podajemy ENFUWIRTYD?
We wstrzyknięciach podskórnych w leczeniu skojarzonym zaawansowanej postaci AIDS.
Czy w przypadku stosowania ENFUWIRTYDU występuje oporność krzyżowa z innymi lekami?
NIE
Działania niepożądane ENFUWIRTYDU
Reakcja w miejscu wstrzyknięcia, obserwowana prawie u wszystkich chorych.
MARAWIROK to
antagonista receptora chemokinowego CCR5, z którym łączy się gp120 przy wnikaniu do komórek