6.7 Maternale Ziekten en Zwangerschap

Question 1

Wat zijn 3 groepen van risico’s in de zwangerschap?

Answer 1

• De pre-existente ziekte kan effect hebben op de zwangerschap
• De zwangerschap maakt de pre-existente ziekte erger
• De zwangerschap leidt tot een nieuwe ziekte

Question 2

Wat zijn veranderingen tijdens de zwangerschap (3)?

Answer 2

• Vaatwand wordt slapper -> Vaatweerstand gaat omlaag
• Cardiac output en HF en slagvolume gaan omhoog
• Coagulatiesysteem veranderd, vrouwen worden hypercoagulabel -> Sneller stolling

Question 3

Wat is de endocriene functie van de placenta (9)?

Answer 3

• Oestradiol
• Progesteron
• hCG
• Prolactine
• PAPP-A
• Cortisol
• Vasopressine
• PTHrp
• HPL

Nieuw orgaan met functie die soms gelijk is aan organen die door ziekte zijn uitgevallen

Question 4

Wat gebeurd er met schildklierhormonen gedurende de zwangerschap?

Answer 4

Na de conceptie stijgt TBG. Door dit eiwit wordt het schildklierhormoon inactief en stijgt het totaal T4. hCG stijgt ook na conceptie. Dit lijkt op TSH (TSH stimuleert de schildklier). Hierdoor gaat FT4 (Schildklierhormoon) omhoog en vindt onderdrukking van TSH plaats

Hyperthyreoïdie is fysiologisch tijdens de zwangerschap
Hypothyreoïdie is niet fysiologisch tijdens de zwangerschap

Question 5

Hoe wordt een hypothyreoïdie behandeld bij de zwangerschap?

Answer 5

Hypothyreoïdie (Laag FT4 en hoog TSH) komt weinig voor (0.3%), maar wordt behandeld met levothyroxine

Rond de 12 weken hebben vrouwen 30% meer levothyroxine nodig. Bij 20 weken is dit 50% meer

Question 6

Waar geeft hypothyreoïdie allemaal verhoogde kans op (4)?

Answer 6

Verhoogd risico op:
- Miskraam
- Pre-eclampsie
- Vroeggeboorte
- Suboptimale hersenontwikkeling

Question 7

Wat is de functie van het schildklierhormoon op het brein?

Answer 7

Schildklierhormoon reguleert ontwikkeling van het brein
Timing en hoeveelheid zijn belangrijk

Hersenontwikkeling start voordat de eigen schildklier van de foetus actief is en dus eerst afhankelijk van de schildklierhormoon van de moeder

Optimum van Iq, grijze stof massa en cortex volume is afhankelijk van FT4 concentratie. Optimum is tussen 12-20 pmol/L

Question 8

Wat zijn verschillende schildklierantistoffen en wat zijn de kenmerken hiervan (4-2-2)?

Answer 8

Thyreoperoxidase antistoffen (TPOAbs):
- Niet functioneel
- Marker voor hypothyreoïdie
- Risicofactor voor postpartum thyreoiditis
- Kenmerkend voor Hashimoto thyreoiditis (Hypo)

Thyreoglobuline antistoffen (TgAbs):
- Niet functioneel aspecifiek
- Alternatieve marker voor Hashimoto, maar ook hoog bij Graves (Hyper)

TSH receptor antistoffen (TRAbs):
- Functionele antistoffen passeren de placenta en kunnen stimulerend of blokkerend zijn
- Kenmerkend voor Morbus Graves, heel soms oorzaak van hypothyreoïdie

Question 9

Wat is de DD van een hyperthyreoïdie tijdens de zwangerschap?

Answer 9

Bijna altijd zwangerschap hyperthyreoïdie -> Is wel hCG geïnduceerd

Kan ook ziekte van Graves zijn (Oogklachten? Struma? Andere AIZ?)

Question 10

Wat is het onderscheid tussen zwangerschap hyperthyreoïdie en de ziekte van Graves op het gebied van prevalentie, risico’s (1-6), behandeling en follow-up?

Answer 10

Zwangerschap hyperthyreoïdie:
- Prevalentie: 0.3-15% (hCG afhankelijk)
- Risico’s: Geen
- Behandeling: Nooit, soms propanolol
- Follow-up: Schildkliercontrole na 4 weken

Ziekte van Graves:
- Prevalentie: 0.05%
- Risico’s: Miskraam, pre-eclampsie, vroeggeboorte, laag geboortegewicht, hartfalen, foetale hyperthyreoïdie
- Behandeling: Altijd, antischildkliermedicatie (PTU of strumazol)
- Follow-up: Monitoren moeder en kind

Question 11

Wat is Diabetes Gravidarum?

Answer 11

Hyperglycemie tijdens de zwangerschap. Zwangerschapsdiabetes

Question 12

Wat zijn kenmerken van Diabetes Gravidarum (7)?

Answer 12

• Vaak asymptomatisch, daarom gescreend bij risicofactoren -> Eerder doorgemaakt, obesitas, tweeling, PCOS, etniciteit, macrosomie voorgeschiedenis)
• Gouden standaard -> OGTT (Oral Glucose Tolerantie Test)
• Risico op vaatschade (Pre-eclampsie, vroeggeboorte)
• Macrosomie
• Diabetes na zwangerschap
• Schouder dystocie
• Neonale hypoglycemie

Question 13

Wat is de behandeling van Diabetes Gravidarum?

Answer 13

• Dieet -> Altijd, focus op minder koolhydraatinname
• Insuline -> Veilig, risico’s op hypo, meer gewichtstoename
• Metformine -> Veilig, passeert placenta, mogelijk nadelig effect op metabool profiel van het kind
• Sulfonylurea -> Veilig, passeert placenta, meer macrosomie en neonatale hypoglycemie