IV-1 Flashcards

Ogólna organizacja OUN

1
Q

Co mogą wydzielać komórki okołoneuronalne?

A

Np. neurotrofiny
NGF- czynnik wzrostowy nerwu
BDNF- czynnik neurotroficzny mózgopochodny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Neuromodulatory- charakterystyka

A

Działają wolniej (minuty, godziny, dni)
Zmieniają np. ekspresję genów w neuronach
Ułatwiają lub utrudniają późniejszą sygnalizację przez neuroprzekaźniki

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Przy udziale jakiego białka odbywa się sprzęganie pęcherzyków synaptycznych z kanałem wapniowym?

A

Neureksyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Interakcję których białek fuzyjnych umożliwiają jony wapnia?

A

Pęcherzykowych- synaptobrewina, synaptotagmina, SNAP-25
i
Błony presynaptycznej- np. syntaksyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Toksyna czarnej wdowy

A

Alfa-latrotoksyna

Wiąże się z neureksyną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Substancje dokonujące hydrolizy synaptobrewiny

A

Tetanospazmina- laseczki tężca

Botulinotoksyna- laseczki jadu kiełbasianego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Najważniejsze substancje przekaźnikowe- grupy

A
  1. Aminokwasy hamujące (jednokarboksylowe)
  2. Aminokwasy pobudzające (dwukarboksylowe)
  3. Aminy
  4. Puryny, pirymidyny, pochodne
  5. Neuroprzekaźniki gazowe
  6. Peptydy
  7. Inne- np. kwas arachidonowy, steroidy, kannabinoidy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Neuroprzekaźniki- aminokwasy hamujące

A

GABA
Glicyna
Beta-alanina
Tauryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Neuroprzekaźniki- aminokwasy pobudzające

A

Kwas glutaminowy

Kwas asparaginowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Neuroprzekaźniki- aminy

A
Acetylocholina
Dopamina
Noradrenalina
Serotonina
Histamina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Neuroprzekaźniki- puryny, pirymidyny, pochodne

A
Adenozyna
ADP
ATP
UDP
UTP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Neuroprzekaźniki- gazowe

A

Tlenek węgla

Tlenek azotu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Neuroprzekaźniki- peptydy

A
Enkefaliny
Endorfiny
Dynorfiny
Substancja P
Tachykinina
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Molekularne miejsca działania leków OUN + przykłady

A
  1. Synteza neuroprzekaźnika
    LEWODOPA- choroba Parkinsona
  2. Gromadzenie neuroprzekaźnika
    REZERPINA- rzadko nadciśnienie
  3. Uwalnianie neuroprzekaźnika
    METYLFENIDAT- ADHD
  4. Wychwyt neuroprzekaźnika
    FLUOKSETYNA- depresja
  5. Rozkład neuroprzekaźnika
    DONEPEZYL- choroba Alzheimera
  6. Aktywacja receptora
    MORFINA- ból
  7. Blokada receptora
    KLOZAPINA- schizofrenia
  8. Przekazanie sygnału
    Sole litu- choroba afektywna dwubiegunowa
  9. Przewodnictwo neuronalne
    LIDOKAINA- znieczulenie miejscowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Szlaki przemian GABA i kwasu glutaminowego

A
  1. Kwas glutaminowy –> GABA
    Enzym: Dekarboksylaza kwasu glutaminowego
  2. GABA –> kwas glutaminowy
    Enzym: Transaminza GABA
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Receptory GABA- rodzaje

A
  1. Jonotropowe- GABA-A, GABA-C

2. Metabotropowe- GABA-B

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

GABA-A- budowa

A

2 podjednostki alfa
2 podjednostki beta
1 podjednostka gamma

(*ale tak generalnie to różnie może być w różnych miejscach OUN)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

GABA-A - budowa przestrzenna podjednostek

A

Duża N-końcowa domena zewnątrzkomórkowa
4 odcinki przezbłonowe
Duża domena wewnątrzkomórkowa
Mała C-końcowa domena zewnątrzkomórkowa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Pozasynaptyczne GABA-A- jakie podjednostki?

A

Niestandardowe np. delta, epsilon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jaką podjednostkę może zawierać GABA-C?

A

Sigma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Na styku których podjednostek GABA-A przyłącza GABA?

A

Alfa i beta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Na styku których podjednostek GABA-A przyłącza się alkohol etylowy?

A

Beta i alfa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Allosteryczny wpływ na receptory GABA-A

A
  1. Zwiększający siłę działania GABA- PREGNENOLON, DEHYDROEPIANDROSTERON
  2. Zmniejszający siłę działania GABA- SIARCZANY pregnenolonu, dehydroepiandrosteronu
  3. Aktywujące receptor- OLEAMID
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Gdzie znajdują się receptory GABA-C?

A

Siatkówka oka

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Gdzie znajduje się receptor GABA-B?

A

Głównie rdzeń kręgowy

Presynaptycznie, postsynaptycznie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Mechanizm działania GABA-B

A

Metabotropowy
Zahamowanie cyklazy adenylowej
Otwarcie kanałów potasowych
Zamknięcie kanałów wapniowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Do jakiej grupy należą receptory GABA-B?

A

GIRK
Dużo łatwiejszy przepływ potasu do komórki niż od komórki
Usuwanie blokady magnezowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Czym są regulowane GIRK?

A

Elektrochemicznym gradientem jonów potasowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

jakie substancje mogą wiązać się z GABA-A?

A
Benzodiazepiny i antagonista FLUMAZENIL
Barbiturany
Glikokortykosteroidy
PIROTOKSYNA
FUROSEMID
PENICYLINA
Alkohol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Substancje modulujące transmisję GABA- wywołujące drgawki

A
  1. Hamujące syntezę GABA- ALLYLOGLICYNA, IZONIAZYD
  2. Hamujące uwalnianie GABA i glicyny- toksyna tężca
  3. Kompetytywni antagoniści GABA-A- BIKUKULINA, GABAZYNA
  4. Niekompetytywny antagonista GABA-A- PIKROTOKSYNA
31
Q

ALLYLOGLICYNA

A

Inhibitor dekarboksylazy kwasu glutaminowego

32
Q

IZONIAZYD

A

Lek przeciwgruźliczy

Inhibitor kinazy pirydoksalowej

33
Q

PIKROTOKSYNA

A

Bloker kanału wapniowego

34
Q

Leki hamujące drgawki związane z GABA

A
  1. Inhibitor wychwytu GABA- TIAGABINA
  2. Inhibitor rozkładu GABA- WIGABATRYNA
  3. Agoniści GABA-A- GABAKSADOL, *MUSCYMOL, benzodiazepiny, barbiturany
35
Q

TIAGABINA

A

Inhibitor transportera dla GABA GAT-1

36
Q

WIGABATRYNA

A

Inhibitor transaminazy GABA

37
Q

BAKLOFEN

A

Agonista GABA-B
Rozluźniający mm. szkieletowe
Stany spastyczności pourazowej

38
Q

Gdzie głównie działa glicyna?

A

Rdzeń kręgowy

39
Q

Glicyna- receptory

A
  1. Receptor wrażliwy na strychninę- powiązany z kanałem chlorkowym
  2. Receptor niewrażliwy na strychninę- współdziała z NMDA (obligatoryjny współagonista)
40
Q

Beta-alanina- receptory

A

BRAK WŁASNYCH!

Miejsca wiążące na:
GABA-A, GABA- C, receptory glicynowe

Miejsce blokujące na: białko GAT

41
Q

Tauryna- działanie

A

Neuroprotekcyjne
Zapobiega apoptozie neuronów nadmiernie pobudzonych kwasem glutaminowym
Otwiera kanał chlorkowe w móżdżku i hipokampie

42
Q

Czy tauryna ma swoje receptory?

A

Tak

43
Q

Kwas glutaminowy- receptory

A
  1. Jonotropowe
    - NMDA
    - AMPA
    - kainowe
  2. Metabotropowe
    mGlu1 do mGlu8
44
Q

Kwas glutaminowy- aktywacja receptorów jonotropowych

A
  1. Napływ Ca, wypływ K- NMDA

2. Napływ Na, wypłw K- AMPA, kainowe

45
Q

Współzależność AMPA i NMDA

A

Pobudzenie AMPA powoduje usunięcie jonów magnezowych z kanału jonowego NMDA, które go blokują, co umożliwia ich późniejsze pobudzenie

46
Q

Kwas glutaminowy- aktywacja receptorów metabotropowych

A

mGlu1, mGlu5 –> fosfolipaza C, DAG, IP3, Ca –> pobudzenie

Reszta–> spadek cAMP –> hamowanie

47
Q

Receptory glutaminowe- rola

A
  1. Pamięć, utrwalanie informacji- potencjacja długoterminowa

2. Excitotoxicity

48
Q

Excitotoxicity

A

Długotrwałe, nadmierne pobudzenie NMDA
Wzrost Ca –> aktywacja enzymów
Uszkodzenie mitochondriów i apoptoza

Schorzenia degeneracyjne OUN, padaczki, urazy, hiperalgezja

49
Q

Acetylocholina- receptory w OUN

A
  1. Muskarynowe- M1-M5

2. Nikotynowe

50
Q

Receptory muskarynowe- rola OUN

A

M1, M3, M5–> fosfolipaza C –> świadomość, pamięć

M2, M4 –> spadek cAMP –> hamowanie

51
Q

Receptory nikotynowe- rola OUN

A

Wzrost przepuszczalności Na i Ca

Pobudzają uwalnianie innych neuroprzekaźników

52
Q

Acetylocholina- rola OUN

A

Pamięć, świadomość
Regulacja snu, nastroju
Działanie neuronów motorycznych

53
Q

Dopamina- receptory OUN

A
  1. D1 i D5–> pobudzające –> wzrost cAMP

2. D2, D3, D4–> hamujące –> spadek uwalniania dopaminy, spadek cAMP, spadek Ca, wzrost K

54
Q

Dopamina- rola OUN

A

Kontrola uczuć i emocji (układ limbiczny)
Neurony motoryczne (istota czarna)
Zahamowanie uwalniania prolaktyny (szlak guzowo-lejkowy)

55
Q

Noradrenalina- receptory OUN

A
  1. Alfa1–> fosfolipaza C
    Stymulacja jąder sympatycznych pnia mózgu
  2. Alfa2–> spadek cAMP, spadek Ca, wzrost K
    Hamowanie uwalniania noradrenaliny
  3. Beta 1, beta 2–> wzrost cAMP
    Stymulacja neuronów w korze, układzie limbicznym, jądrze półleżącym
56
Q

Choroba afektywna dwubiegunowa- zaburzenia jakiej stymulacji?

A

NA

57
Q

Serotonina- receptory OUN

A
5-HT:
1--> A, B, D, E, F
2--> A, B, C
3--> A, AB
4
5A
6
7
58
Q

Z ilu podjednostek składają się receptory 5-HT3?

A

Z 5

59
Q

Pobudzenie którego receptora serotoninowego zablokuje jej dalszy wyrzut?

A

5-HT1D

60
Q

Serotonina- rola OUN

A
Depresja
Stany lękowe
Nudności, wymioty
Zespół jelita drażliwego
Migreny
61
Q

Adenozyna- receptory OUN

A
Grupa receptorów P1
Metabotropowe
A1 -->spadek cAMP
A2A--> wzrost cAMP
A2B, A3
62
Q

Adenozyna- rola OUN

A

Neuroprotekcyjnie

Neuromodulująco–> kwas glutaminowy (zapobieganie excitotoxicity)

63
Q

Nukleotydy- receptory OUN

A

Grupa receptorów P2
1. Jonotropowe- P2X (1-7) –> wzrost Ca

  1. Metabotropowe
    - P2Y1 (P2Y1, P2Y2, P2Y4, P2Y6, P2Y11)
    - P2Y12 (P2Y12, P2Y13, P2Y14)
64
Q

Nukleotydy- rola OUN

A
Współtransmittery
Neuroprotekcyjnie
Bóle neuropatyczne
Bóle migrenowe
Interakcja neurony-astrocyty
65
Q

Tlenek azotu- rola OUN

A

Uczenie się, formowanie pamięci
Plastyczność synaps
Regulacja odżywiania, snu, reprodukcji
Neurogeneza- różnicowanie i rozwój neuronów

66
Q

Jakie izoformy NOS spotykamy w OUN?

A

Wszystkie 3, dominuje neuronalna

67
Q

Co stymuluje NO?

A

Rozpuszczalną cyklazę guanylową

68
Q

Cyklaza guanylowa- jakie podjednostki?

A

alfa1beta1

alfa2beta1

69
Q

Co indukuje oksygenazę hemową 1?

A

Tlenek azotu

70
Q

Neuromediatory peptydowe- rodziny

A
  1. Opioidowe
  2. Kalcytoninowe
  3. Kininowe i tensynowe
  4. Cerebeliny
  5. Tłuszczowe
71
Q

Tetrahydrokannabinol- receptory

A

CB1- OUN
CB2- komórki układu immunologicznego
Spadek cAMP

72
Q

Endogenne kannabinoidy

A

Anandamid

2-arachidonyloglicerol

73
Q

Leki powstałe z wykorzystaniem endogennych opioidów

A

DRONABINOL, NABILON

74
Q

Klasyfikacja leków OUN

A
  1. Środki znieczulenia ogólnego
  2. Anksjolityki (uspokajające) i nasenne
  3. Neuroleptyki- schizofrenia
  4. Tymoleptyki- depresja
  5. Analgetyki
  6. Psychostymulanty
  7. Halucynogeny, psychodysleptyki
  8. Leki nootropowe- prokognitywne
  9. Leki przeciwpadaczkowe
  10. Leki w chorobach neurodegeneracyjnych