Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Diagnostyka - rok 3 > Endokrynologia > Flashcards

Endokrynologia Flashcards

1
Q

Objawy niedoczynności przedniego płata przysadki

A
  • niedobór tyreotropiny - wtórna niedoczynność tarczycy
  • niedobór kortykotropiny - wtórna niedoczynność kory nadnerczy
  • niedobór gonadotropin - hipogonadyzm
  • niedobór somatotropiny - zahamowania wzrastania u dzieci
  • niedobór prolaktyny - brak laktacji u kobiet z poporodową martwicą przysadki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Przyczyny nadczynności przysadki

A
  • prolactinoma (PRL)
  • somatotropinoma (GH)
  • gonadotropinoma (FSH i LH)
  • corticotropinoma (ACTH)
  • thyreotropinoma (TSH)
  • alfoma
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Diagnostyka laboratoryjna chorób podwzgórza i przysadki

A
  1. Hormony przedniego płata przysadki (GH, PRL, ACTH, FSH, LH, TSH)
  2. Testy czynnościowe:
    - stymulacyjne - potwierdzają pierwotną niedoczynność przedniego płata przysadki przy braku pobudzenia przez liberyny lub wtórną, przy wzroście hormonów po stymulacji liberynami
    - hamowania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Moczówka prosta

A
  • polidypsja i poliuria
  1. Moczówka prosta centralna
  2. Moczówka prosta nerkowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Test odwodnieniowo-wazopresynowy w diagnostyce moczówki prostej - faza I

A

Test odwodnieniowy:

  1. Zważenie pacjenta po porannym opróżnieniu pęcherza
  2. Pomiar stężenia elektrolitów oraz osmolarności osocza i moczu
  3. Zalecenie nie spożywania pokarmów płynnych
  4. Zbieranie moczu w odstępach godzinnych i jego ocena

Kończymy test gdy:

  • pacjent ma cechy odwodnienia
  • spadek masy ciała powyżej 3%
  • hipernatremia
  • brak wzrostu ciężaru właściwego moczu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Test odwodnieniowo-wazopresynowy w diagnostyce moczówki prostej - II faza

A

Test wazopresynowy:

  1. Podanie desmopresyny
  2. Pobranie moczu po 1 oraz 2h, i jego ocena
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Wyniki testu odwodnieniowo-wazopresynowego

A

Osoby zdrowe:

  • zmniejszenie ilości wydalanego moczu
  • wzrost ciężaru właściwego i osmolarności
  • osmolarność moczu > osmolarność osocza

Osoby z moczówką:

  • tylko wzrost osmolarności osocza
  • w przypadku moczówki prostej centralnej podanie desmopresyny prowadzi do zagęszczenia moczu i wzrostu osmolarności o 50%
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zespół Schwartza-Barttetra (SIADF)

A

Nadmierne wydzielanie ADH:

  • nadmierne zagęszczenie moczu
  • zmniejszona objętość wydalanego moczu
  • rozcieńczenie osocza
  • zwiększone wydalanie sodu z moczem
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Diagnostyka różnicowa SIADF

A

Inne przyczyny hiponatremii:

  • niewydolność serca
  • niewydolność nerek
  • niewydolność wątroby
  • zaburzenia tarczycy
  • zaburzenia nadnerczy
  • leki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Diagnostyka akromegalii

A
  • ocena objawów klinicznych
  • badania laboratoryjne
  • MRI przysadki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Objawy ogólne akromegalii

A
  • uwypuklenie elementów kostnych okolicy czołowej
  • uwydatnione łuki brwiowe
  • powiększenie nosa
  • pogrubienie bruzdy nosowo-wargowej
  • pogrubienie warg i języka
  • powiększenie ślinianek przyusznych
  • utrata owalnych rysów twarzy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Pobudzanie wydzielania hormonu wzrostu

A
  • somatoliberyna
  • hipoglikemia
  • niskie stężenie FFA
  • wzrost stężenia aa
  • grelina
  • wysiłek fizyczny
  • stres
  • estrogeny
  • androgeny
  • dopamina
  • acetylocholina
  • serotonina
  • enkefaliny
  • agoniści rec alfa-adrenergicznych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Hamowanie wydzielania hormonu wzrostu

A
  • somatostatyna
  • hiperglikemia
  • wysokie stężenie FFA
  • somatomedyny
  • kortyzol
  • agoniści rec beta-adrenergicznych
  • GH
  • progesteron
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Objawy układowe akromegalii

A
  • nadciśnienie tętnicze
  • duszność
  • OBS
  • nietolerancja glukozy/cukrzyca
  • wole
  • zespół MEN
  • megakolon
  • zaburzenia miesiączkowania
  • hipogonadyzm
  • parastezje
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Diagnostyka akromegalii

A
  • oznaczanie stężenia insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 (somatomedyny C) w surowicy
  • test hamowania wydzielania GH po doustnym podaniu 75g glukozy (DTTG)
  • ektopowe wydzielanie somatoliberyny
  • poziom GHRH w surowicy
  • metody obrazowe w tym scyntygrafia receptorowa
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Oznaczanie stężenie IGF-1

A
  • pośrednia ocena wydzielania GH

- obniżone stężenie przy niedoborze GH, pierwotnym niedoborze IGF-1, niewydolności wątroby, nerek, niedożywieniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

DTTG

A

GH oznaczamy w surowicy krwi pobranej na czczo oraz po 30,60,90,120 minutach

U osób zdrowych GH zmniejsza się <1ng/ml

Przeciwwskazaniem jest cukrzyca, niewydolność wątroby lub nerek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Niedobór hormonu wzrostu

A

Karłowatość:

  • stałe zmęczenie
  • zaburzenia lipidowe
  • zaburzenia składu ciała
  • obniżenie gęstości mineralnej kości
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Diagnostyka niedoboru hormonu wzrostu

A

Oznaczanie GH:

  • hipoglikemia bezwzględna
  • hipoglikemia względna (test z glukagonem)
  • test z klonidyną
  • stymulacja z GHRH
  • test z L-dopą

Oznaczanie stężenia IGF-1

20
Q

Diagnostyka chorób tarczycy

A
  • TSH - najczulszy wskaźnik
  • hormony tarczycy
  • miano przeciwciał przeciwko receptorowi TSH, peroksydazie tarczycowej, tyreoglobulinie
  • tyreoglobulina
  • kalcytonina
21
Q

Przyczyny spadku tyreotropiny

A
  • pierwotna nadczynność tarczycy
  • wtórna i trzeciorzędowa niedoczynność tarczycy
  • niedożywienie
  • podeszły wiek
  • leki (amiodaron, GKSy, fenytoina, somatostatyna, dopamina)
22
Q

Przyczyny wzrostu tyreotropiny

A
  • pierwotna niedoczynność tarczycy
  • wtórna nadczynność tarczycy
  • zespoły oporności na hormony tarczycy
  • pierwotna niedoczynność kory nadnerczy
  • marskość wątroby
  • fizjologicznie u noworodków bezpośrednio po urodzeniu
23
Q

Tyreoglobulina

A

Wykorzystywana jako marker nowotworowy w celu oceny skuteczności leczenia neo tarczycy oraz monitorowania ich wznowy

Oznaczamy stężenie przed rozpoczęciem leczenia, łącznie z badaniem TSH

Oznaczamy również przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie, ponieważ wiążą tyreoglobulinę

24
Q

Kalcytonina

A

Marker raka rdzeniastego tarczycy.

  • oznaczana na czczo
  • czasami wykorzystuje się test stymulacyjny z glukonianem wapnia lub pentagastryną
  • rozpoznanie raka rdzeniastego wymaga badań genetycznych
25
Q

Badania pomocnicze w chorobach tarczycy

A
  • morfologia
  • lipidogram
  • stężenie białka całkowitego w surowicy
  • ALT
  • ALP
  • wapń
26
Q

Badania obrazowe w chorobach tarczycy

A
  • usg

- scyntygrafia (jod 131, technet 99m)

27
Q

Amiodaron

A

Lek antyarytmiczny

  • zawiera 75mg jodu
  • przy przewlekłym stosowaniu następuje przeładowanie organizmu jodem
  • powoduje nadczynność jak i niedoczynność tarczycy
28
Q

Wpływ amiodaronu na tarczycę

A
  • hamuje konwersję T4 do T3
  • hamuje rec jądrowe dla hormonów tarczycy w sercu
  • cytotoksyczność wobec tyreocytów
  • pobudzenie procesów zapalnych i immunizacyjnych
29
Q

Przyczyny nadczynności tarczycy

A
  • choroba Gravesa-Basedowa
  • wole jednoguzkowe, wieloguzkowe lub toksyczne
  • podostre zap tarczycy
  • faza nadczynności tarczycy w przebiegu Hashimoto
  • tyreotoksykoza wywołana lekami lub nadmierną podażą jodu
  • nadczynność tarczycy w ciąży
30
Q

Objawy nadczynności tarczycy

A
  • drażliwość
  • bezsenność
  • trudności z koncentracją
  • drżenie rąk
  • uczucie ciepła
  • utrata włosów i paznokci
  • hiperpigmentacja
  • bielactwo
  • częstoskurcz
  • utrata wagi
  • zwiększona amplituda ciśnienia krwi
  • wzrost diurezy i pragnienia
  • obniżenie lipidów we krwi
  • hiperkalcemia
  • osteoporoza
  • łagodne objawy oczne - Dalrymple’a, Graefego, Stellwaga, Moebiusa
  • orbitopatia
31
Q

Objawy Dalrymple’a

A

Rozszerzenie szpar powiekowych na skutek wzmożonego napięcia mięśnia dźwigacza powieki górnej

32
Q

Objaw Graefego

A

Nienadążanie powieki górnej za gałką oczną przy spojrzeniu w dół

33
Q

Objaw Stellwaga

A

Rzadkie mruganie

34
Q

Objaw Moebiusa

A

“Odskakiwanie” gałki ocznej przy zbieżnym ruchu oczu

35
Q

Obrzęk przedgoleniowy

A

ChGB

Lokalna reakcja zapalna, prowadząca do nadmiernej proliferacji fibroblastów i nagromadzenia glikozaminoglikanów

36
Q

Przyczyny niedoczynności tarczycy

A

Pierwotne:

  • Hashimoto
  • resekcja
  • jod 131
  • niedobór jodu
  • wrodzona
  • leki

Wtórne:

  • niedoczynność przysadki
  • guzy podwzgórza
  • choroby zapalne i naciekowe
37
Q

Objawy niedoczynności tarczycy

A
  • przyrost masy ciała
  • osłabienie i zmęczenie
  • uczucie chłodu
  • zaparcia
  • sucha, zimna i blada skóru
  • zwolnienie czynności serca
  • osłabienie tętna
  • powiększona sylwetka serca
  • objawy niewydolności oddechowej
  • obrzęk tkanek
  • mononeuropatie
  • parastezje
  • obrzęk stawów
  • zmniejszenie siły mięśniowej
38
Q

ACTH zależny zespół Cushinga

A

85% przypadków:

  • gruczolaki przysadki - ch Cushinga
  • zespół ektopowego wydzielania ACTH
  • zespół ektopowego wydzielania kortykoliberyny
39
Q

ACTH niezależny zespół Cushinga

A

15% przypadków:

  • gruczolak kory nadnerczy
  • rak kory nadnerczy
  • obustronny przerost nadnerczy
40
Q

Objawy zespołu Cushinga

A
  • nadciśnienie tętnicze
  • męczliwość
  • nadmierny apetyt
  • obniżona odporność
  • zaburzenia widzenia
  • bóle kostne
  • zaburzenia miesiączkowania
  • zaburzenia libido
  • czerwone policzki
  • bawoli kark
  • łatwość siniaczenia
  • ciężko gojące się rany
  • księżycowata twarz
41
Q

Oznaczenie kortyzolu w zespole Cushinga

A

Z moczu z dobowej zbiórki:

  • 4x norma - potwierdzenie diagnozy
  • w innym wypadku powtarzamy 3 razy
  • wynik prawidłowy nie wyklucza choroby
  • zmniejszone przesączanie kłębuszkowe może wpływać na wynik fałszywie ujemny
42
Q

Test hamowania małą dawką deksametazonu w zespole Cushinga

A

1 mg przed snem -> pomiar stężenia kortyzolu w osoczu rano na czczo

Kortyzol <1,8 ug/dl - wykluczenie choroby

Wyniki fałszywie dodatnie:

  • zwiększone stężenie transkortyny
  • upośledzenie wchłaniania deksametazonu
43
Q

Badanie rytmu dobowego kortyzolu w zespole Cushinga

A
  • pobieranie krwi rano i wieczorem

- brak zmniejszenia kortyzolu w godzinach popołudniowych, wieczornych i nocnych wskazuje na chorobę

44
Q

Test hamowania 2mg deksametazonu - wariant 1

A

Badanie 4 dniowe
W dniu 1, 2 i 4 ocenia się stężenie wolnego kortyzolu w dobowej zbiórce moczu

Zmniejszenie dobowego wydalania kortyzolu wolnego kortyzolu z moczem <10 ug/24h wyklucza chorobę

45
Q

Test hamowania 2mg deksametazonu - wariant 2

A

Badanie 2 dniowe
Deksametazon co 6h w dawce 0,5 mg
Stężenie kortyzolu w osoczu oznacza się rano przed podaniem 1 dawki i po 48h

Spadek <1,8 ug/dl wyklucza chorobę

46
Q

Różnicowanie rzekomego i prawdziwego zespołu Cushinga

A

Test hamowania 2 mg deksametazonu ze stymulacją CRH

kortyzol >1,4 ug/dl świadczy o zespole Cushinga

47
Q

Różnicowanie form ACTH zespołu Cushinga

A

Pomiar ACTH w osoczu:
- rano pobrana krew na EDTA

W zespole ACTH niezależnym obniżony poziom ACTH

Diagnostyka - rok 3 (7 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions