Algemene En Speciale Zintuigen

Question 1

Geef van elks een aantal voorbeelden van algemene en speciale zintuigen

Answer 1

A: temp/pijn/aanrkaing/druk/trilling/proprioceptie

S: Olfactie/gustatie/ visie/ evenwicht/gehoor

Question 2

Wat zijn de verschillende receptoren: Nocireceptor/ Thermoreceptor/ Mechanoreceptor/ Chemoreceptor

Answer 2

N = pijnzintuigen = vrije zenuwuiteinden die reageren op prikkels ( vb: extreme T, mechanische schade/ chem stoffen bij ontsteking)

T = warmte receptoren = vrije zenuwuiteinden in de huid ( T verandering aan opp)/ skeletspieren (interne T spieren) / lever ( T bloed) / hypothalamus ( regulatie LT)

M = gevoelig voor prikkels zoals uitrekking, samendrukking, draaiing verdeeld in 3 groepen

C = gespecialiseerd in detectie kleine veranderingen in de concentratie van specifieke stoffen of verbindingen in volgende lichaamsstoffen ( interstitiele vloeistof / bloedplasma / CSV

Question 3

Types vezels die pijnprikkel geleiden van noci naar CZS en wat is gerefereerde pijn?

Answer 3

• gemyeliniseerde: snelle, scherpe pijn ( vb injectie of diepe snijwonde)
• ongemyeliniseerde : trager en moeilijk te lokaliseren ( brandende, schrijnende pijn)

R: pijn waarneming in delen van het lichaam die nit worden geprikkeld maar waar oorzaak op andere plaats ligt doordat lichaamsop door zelfde RMZ geïnterneerd is als de organen

Question 4

Welke 3 groepen mechanoreceptoren bestaan er?

Answer 4

• tastreceptoren: fijne aanraking en druk ( geven detail info) / grove aanraking en druk ( weinig detail door groot receptorveld)
• baroreceptoren: registratie drukverandering in organen en info voor regulatie autonomie activiteiten
• proprioceptoren: registratie positie gewrichten, spanning pezen en banden en mate spiercontractie: 3 soorten!

1) vrije zenuwuiteinden ( in gewrichtskapsels en ligamenten)
2) peeslichaampjes ( reg spanning op pees bij contractie)
3) spierspoeltjes ( reg lengte spier en activatie strekreflexen)

Question 5

Welke receptoren spelen een rol bij behouden evenwicht?

Answer 5

3 soorten proprioceptoren + in binnenoor + visuele info

Question 6

Waaruit is de oogbol opgebouwd? 3 lagen + 2 oogholtes + 2 kamers

Answer 6

3 lagen:

Buitenste = fibreus = sclera ( wordt cornea anterior)
Middelste = vasculair = choroid ( wordt lichaam van iris + pupil / corpus ciliare / lensbandjes / lens)
Binnenste = gepigmenteerd en neuraal = retina ( loopt niet door anterior)

2 oogholtes ( en 2 kamers):

Voorste ( van cornea tot lens) : voorste oogkamer ( cornea tot iris) + achterste oogkamer ( iris tot lens) => gevuld met kamerwater = aqueous humor ( helder en voed lens, cornea en handhaafd intraoculaire druk)

Achterste ( achter lens) => gevuld met glasvocht = vitreous humor (geelachtige en helpt vorm oog te houden en retina op plaats te houden)

Question 7

Wat zijn fotoreceptoren in neurale deel van de retina?

Answer 7

Zintuigcellen gevoelig voor licht:

• staafjes = detectie aanwezigheid licht ongeacht golflengte
• kegeltjes = detectie golflengte ( rode, blauwe, groene)

Question 8

Waaruit is de bouw van het oor onderverdeeld?

Answer 8

BUITENOOR = buitenzijde tot trommelvlies/membrana tympani + bevat klieren glandulae ceruminosa

MIDDENOOR = trommelvlies tot foramen ovale + bevat 3 gehoorbeentjes (Malleus, Incus, Stapes) en buis die MO verbindt met nasofarynx ( = buis van Eustachius)

BINNENOOR = bestaat uit benig (gevuld met endolymfe) en vliezig labyrint (perilymfe): 3 delen

-> VESTIBULUM = Sacculus/utriculus met daarop gelatineuze laag ( otolitisch membraan met otolieten)

-> 3 SEMICIRCULAIRE KANALEN = voorste, achterste, laterale (met in elk kanaal aan een uiteinde een verbreding (= ampulla) met in elk de cupula en onder cupula de crista ampullaris die zintuigcellen bevat ( haarcellen met trilharen)

-> COHLEA/ SLAKKENHUIS = benig en vliezig L met 3 gangen: Scala vestibuli / Scala media of Reissnerkanaal of ductus cochlearis / Scala tympani + basilair membraan ( scheidt SM en ST) + orgaan v corti (epitheellaag over hele lengte BM en bevat 30k haarcellen)

Question 9

Welke 5 krachten beïnvloeden de zintuigcellen van het binnenoor

Answer 9

• Zwaartekracht
• lineaire versnelling
• rotatoire versnelling
• geluidstrilling frequentie en intensiteit

Question 10

Leg het proces uit van horen:

Answer 10

1) Geluidstrilling tegen trommelvlies
2) geleiding via gehoorbeentjes tot foramen ovale ( gaat ook trillen)
3) geleiding tot cohlea - perilymfe neemt trilling over
4) haarcellen in BM nemen over ( Frequentie bepaalt welke haarcellen trillen en intensiteit hoeveel)
5) NT afgifte veroorzaakt door A Pot
6) perilymfe wordt gedempt door ronde venster
7) sens Apot geleidt via N. Vestibulocochlearis pars cochlearis -> thalamus -> auditieve cortex

Question 11

Leg het proces van statische/dynamische evenwicht uit

Answer 11

1.1) Sacc en Utri bewegen gelatineuze massa en otolieten bij kantelen hoofd door Zkracht en bij lineaire versnelling (=inertie)
1.2) bij rotatoire versnelling duwt endolymfe in 3 semicirc k thv ampulla (detectie 3 dimensioneel) tegen cupula waardoor trilharen daar buigen
2) trilharen worden vervormd of gebogen
3) NT afgifte -> A pot
4) sens Apot via N. Vestibulocochlearis pars vestibularis naar cerebellum ( voor coördinatie skeletspieren) naar cerebrale cortex (voor bewustwording) naar truncus cerebri naar RM