aşılar Flashcards
(29 cards)
İmmünizasyon nedir?
Vücudun bir etkene karşı bağışıklık geliştirmesi için uyarılmasıdır.
Aktif bağışıklık nedir?
Mikroorganizma ya da aşıyla karşılaşma sonucu oluşan, uzun süreli bağışıklıktır.
Pasif bağışıklık nedir?
Hazır antikorların verilmesiyle kazanılan, geçici bağışıklıktır.
Aktif bağışıklığın avantajı nedir?
Hafıza oluşur; sekonder yanıt hızlı ve güçlü olur.
Pasif bağışıklık hangi durumlarda kullanılır?
Acil koruma gereken durumlarda; immün sistemi baskılanmış bireylerde, toksinlerin etkisini engellemek için.
Aşılarla kazanılan toplum düzeyindeki koruyuculuk ne adla anılır?
Toplum immünitesi (herd immunity)
Toplum immünitesinin önemi nedir?
Aşılanmamış bireyleri de dolaylı yoldan korur.
Canlı atenüe aşı nedir?
Hastalığa neden olmayan, zayıflatılmış canlı mikroorganizmalar içerir.
Canlı aşıların avantajı nedir?
Doğal enfeksiyona benzer bağışıklık sağlar, uzun süreli koruma oluşturur.
Canlı aşıların dezavantajı nedir?
İmmünsüprese kişilerde enfeksiyon yapabilir; nadiren virülan forma dönebilir.
İnaktive aşı nedir?
Ölü mikroorganizmalar ya da toksinlerinin inaktive formları içerir.
İnaktive aşıların dezavantajı nedir?
İmmünite kısa sürer, pekiştirme (booster) gerekebilir, hücresel yanıt zayıftır.
Toksoid aşı nedir?
Toksinlerin formalinle inaktive edilmesiyle hazırlanan aşılardır (örn: tetanoz, difteri).
Subunit (alt ünite) aşı nedir?
Mikroorganizmanın sadece bağışıklık oluşturan proteinleri veya polisakkaritlerini içerir.
Konjuge aşı nedir?
Zayıf immünojen olan polisakkarit antijenlerin proteinle bağlanarak bağışıklık gücünün artırılmasıdır.
Konjuge aşılara örnek ver.
Hib, pnömokok, meningokok konjuge aşıları.
HBV ve HPV aşıları nasıl üretilir?
Genetik mühendisliği ile elde edilen viral yüzey proteinleri maya hücrelerinde çoğaltılır ve VLP (virüs benzeri partikül) oluşturur.
DNA aşısı nedir?
Koruyucu protein geninin plazmide klonlanarak konak hücrelerde eksprese edilmesiyle bağışıklık yanıtı oluşturulur.
Aşılarda bulunan adjuvanın görevi nedir?
İmmün yanıtı güçlendirmek için bağışıklık sistemini uyarır.
Thiomersal nedir?
Civa içeren, aşılarda koruyucu olarak kullanılan maddedir.
Aşı kontrendikasyonları nelerdir?
Ateşli hastalık, immün yetmezlik, ağır alerjik reaksiyon öyküsü, gebelik (canlı aşılarda).
Aşı hangi durumlarda kontrendike değildir?
Prematürite, anne sütü, hafif enfeksiyon, antibiyotik kullanımı, annenin gebe olması.
Polio aşısının 2 tipi nedir?
OPV (canlı, oral) ve IPV (inaktive, enjeksiyon).
OPV’nin avantajı nedir?
Toplum bağışıklığını artırır, ucuzdur, bağırsak immün yanıtı sağlar.
