Badanie podmiotowe i przedmiotowe Flashcards
(90 cards)
1
Q
Etapy procesu diagnostycznego:
A
1) badanie podmiotowe
2) badanie przedmiotowe
3) badania dodatkowe (obrazowe, laboratoryjne)
4) postawienie diagnozy = rozpoznanie
5) ustalenie planu leczenia
2
Q
Badanie podmiotowe = wywiad lekarski:
A
- dane osobowe
- wiek pacjenta
- wywiad chorobowy
- wywiad ogólny
- wywiad rodzinny
3
Q
Czym jest wywiad chorobowy?
A
zawiera dane dotyczące obecnych dolegliwości, początku i przebiegu choroby, dotychczasowego leczenia i jego skuteczności
4
Q
Wywiad chorobowy - na co należy zwrócić uwagę?
A
- ból - zwykle z powodu stanu zapalnego, rzadziej z powodu zmiany patologicznej (np. torbiel, guz nowotworowy)
- obrzęk (twarzy, szyi) - zwykle z powodu stanu zapalnego, ale może mieć też związek z obecnością torbieli lub guza nowotworowego
- nieprawidłowe ustawienie zębów - zwykle z powodu wady zgryzu, niekiedy może mieć związek z obecnością torbieli lub guza nowotworowego
- wypływ treści ropnej lub innej treści patologicznej - zwykle z powodu stanu zapalnego, rzadziej z powodu zmiany patologicznej (np. torbieli, guza nowotworowego)
- bezobjawowa zmiana patologiczna wykryta podczas badania klinicznego (np. leukoplakia, owrzodzenie, guz)
- bezobjawowa zmiana patologiczna wykryta podczas badania radiologicznego (np. zmiana okołowierzchołkowa, torbiel, guz)
5
Q
Wywiad chorobowy - najważniejsze pytania:
A
- Kiedy problem został zauważony po raz pierwszy?
- Z czym pacjent go wiąże?
- dotychczasowy przebieg (występuje w sposób ciągły, przerywany, ewentualny czynnik wywołujący lub niwelujący objawy)
- dotychczasowe leczenie (np. leczenie antybiotykiem spowodowało ograniczenie obrzęku i ustąpienie bólu)
6
Q
Wywiad chorobowy - ból - ważne informacje:
A
- lokalizacja
- charakter bólu (np. ostry, piekący, kłujący)
- promieniowanie bólu (np. do skroni, do ucha)
- kiedy wystąpił po raz pierwszy?
- czas trwania
- częstość występowania
- czynnik wywołujący
- czynnik uśmierzający
- objawy towarzyszące
7
Q
Wywiad chorobowy - obrzęk - ważne informacje:
A
- lokalizacja
- kiedy wystąpił po raz pierwszy?
- czas trwania
- charakter (np. stale występujący, pojawiający się okresowo)
- czynniki nasilające
- czynniki powodujące jego ustąpienie
8
Q
Wywiad ogólny - czego dotyczy?
A
- choroby współistniejące
- choroby przebyte
- przebyte zabiegi operacyjne
- uczulenia
- stosowane leki (obecnie i w przeszłości)
9
Q
Jakie choroby współistniejące i przebyte mają wpływ na nasze leczenie?
A
- choroby układu krążenia (nadciśnienie, wady serca, choroba wieńcowa, przebyte incydenty zakrzepowo-zatorowe)
- choroby układu oddechowego (astma)
- choroby układu nerwowego (padaczka)
- choroby endokrynologiczne (nadczynność tarczycy)
- choroby nerek (niewydolność nerek)
- choroby wątroby i układu pokarmowego (niewydolność wątroby)
- zaburzenia układu krzepnięcia (skazy krwotoczne)
- deficyty immunologiczne
10
Q
Schemat ABC:
A
A - alergies, anaemia
B - bleeding disorders (haemophilia, anticoagulant therapy)
C - cardiorespiratory disorders (coronary disease, asthma)
E - endocrine disease (diabetes, hyperthroidism)
F - fits, faints (epilepsy)
G - gastrointestinal disorders (liver disorders)
H - hospital admissions and attendance
I - immunological disorders, infections
11
Q
Wywiad ogólny - przebyte zabiegi chirurgiczne - ważne informacje:
A
- zabiegi z zakresie jamy ustnej, głowy i szyi
- przeszczepy
- zabiegi kardiochirurgiczne
- zabiegi onkologiczne
- radioterapia
12
Q
Wywiad ogólny - uczulenia - ważne informacje:
A
- leki (antybiotyki, leki przeciwbólowe, LZM)
- lateks (uczulenie krzyżowe z bananami oraz kasztanem jadalnym)
- inne (np. wziewne, pokarmowe)
13
Q
Wywiad ogólny - stosowane leki - ważne informacje:
A
- leki przeciwkrzepliwe i przeciwpłytkowe
- steroidy
- insulina
- antybiotyki
- leki przeciwbólowe
- leki antyresorpcyjne i antyangiogenne (również stosowane w przeszłości)
- chemioterapeutyki przeciwnowotworowe (również stosowane w przeszłości)
14
Q
Wywiad ogólny - wywiad społeczny - ważne informacje:
A
- palenie tytoniu
- picie alkoholu
- inne używki
- ciąża, karmienie piersią, menstruacja
- zawód
- warunki życia
15
Q
Czym jest wywiad rodzinny?
A
dane o występowaniu schorzeń w rodzinie
16
Q
Czym jest wywiad odrodzinny?
A
polega na zebraniu danych od rodziny lub opiekunów w sytuacji, gdy kontakt z chorym jest utrudniony lub uniemożliwiony
17
Q
Z jakich elementów składa się badanie przedmiotowe?
A
1) badanie stanu ogólnego (status generalis)
2) badanie stanu miejscowego (status localis)
ZAWSZE: badanie od ogółu do szczegółu = obszar związany z przyczyną zgłoszenia się pacjenta badamy jako ostatni
18
Q
Czym możemy przeprowadzić badanie przedmiotowe?
A
- badanie oglądaniem
- badanie dotykaniem (palpacyjne)
- badanie opukiwaniem
- badanie osłuchiwaniem (ograniczone znaczenie w chirurgii stomatologicznej)
19
Q
Badanie stanu ogólnego:
A
- jego celem jest ocena wyglądu, świadomości, ułożenia, wyrazu twarzy, sposobu zachowywania się i mówienia
- określa się go jako: dobry, zadowalający, średnio ciężki, ciężki i agonalny
- w części przypadków ocena stanu ogólnego obejmuje: badanie temperatury ciała, tętna, ciśnienia tętniczego oraz ocena wagi i wzrostu chorego
20
Q
Z jakich elementów składa się badanie stanu miejscowego?
A
- badanie zewnątrzustne (głowy, twarzy, szyi)
* badanie wewnątrzustne
21
Q
Badanie zewnątrzustne - ważne informacje:
A
- ogólny wygląd pacjenta (czy wygląda na zdrowego czy chorego? czy jest wystraszony?)
- ocena skóry twarzy i czerwieni warg (anemia, żółtaczka)
- ocena mimiki twarzy (ruchy mimowolne, drgawki)
- badanie głowy i szyi pod kątem obecności asymetrii lub deformacji
- w przypadku urazu → badanie ran skórnych
22
Q
Do jakiej asymetrii prowadzi powstanie obrzęku?
A
- masywnej
- dyskretnej
- asymetrii mimiki twarzy
23
Q
Jak inaczej możemy określić obrzęk?
A
wygórowanie
NIE używamy określenia “opuchlizna”
24
Q
Co należy określić gdy u pacjenta występuje obrzęk i jakiej metody do tego użyjemy?
A
ocena spoistości badaniem palpacyjnym
- twarda (najczęściej wywołana wygórowaniem, deformacją w obrębie podłoża kostnego, ale wyjątkowo może dotyczyć tkanek miękkich - promienica)
- elastyczno-twarda, elastyczno-miękka, ciastowata, miękka, chełbocząca (dotyczy tkanek miękkich)
25
Czym jest chełbotanie?
= fluctuatio
obecność płynu w obrębie tkanki, np. ropień, torbiel, guz zawierający treść płynną - naczyniak
26
Czym jest pseudochełbotanie?
obecność guza o miękkiej konsystencji, która stymuluje obecność płynu, np. tłuszczak
27
Czym może być wywołana asymetria w mimice twarzy?
* niedowład nerwu twarzowego
* może mieć związek z guzem mózgu lub nowotworem złośliwym ślinianki przyusznej
* porażenie Bella (infekcja HSV)
28
Badanie narządu wzroku - ważne informacje:
* ptoza (opadnięcie powieki górnej)
* wytrzeszcz / zapadnięcie gałki ocznej
* oftalomoplegia
* asymetria źrenic
29
W ilu kierunkach badamy ruchy gałek ocznych?
w 9 kierunkach - ocena obecności diplopii (rozdwojenia obrazu)
30
Wytrzeszcz:
= exophtalmus = doprzednie przemieszczenie gałki ocznej
• obustronny: choroba Graves-Basedowa, zakrzepowe zapalenie zatoki jamistej
• jednostronny: krwiak, ropień lub ropowica oczodołu, guzy nowotworowe oczodołu lub zatok przynosowych
31
Zapadnięcie gałki ocznej:
= enophtalmus = dotylne przemieszczenie gałki ocznej
• zwykle jednostronne
• powiększenie pojemności oczodołu na tle urazu (np. złamanie blow-out), wady rozwojowej
32
Badanie symetrii źrenic:
* rozszerzenie: atropina, w jaskrze, w zatruciu jadem kiełbasianym
* zwężenie: pilokarpina, mocznica, wiąd rdzenia, zatrucie opioidem
* asymetria źrenic (anizokoria): w zespole Hornera, obrzęk mózgu
33
Badanie nosa - ważne informacje:
* symetria
* drożność
* wypływ patologicznej wydzieliny
34
Badanie obramowania kostnego oczodołu:
* istotne w urazach
| * ocena brzegu nad- i podoczodołowego
35
Badanie dróg łzowych:
* ocena drożności
| * ocena obecności łzawienia
36
Patologiczna wydzielina z nosa:
* surowicza: wirusowe zapalenie błony śluzowej i zatok przynosowych
* ropna: bakteryjne zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, czyrak przedsionka nosa
* krwista: wirusowe zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych, złamanie środkowego piętra twarzy, nowotwory złośliwe (zwłaszcza przy jednostronnym krwawieniu lub przy posokowatym charakterze), skazy krwotoczne
* płynotok nosowy: złamanie środkowego piętra twarzy (CSF zawiera glukozę)
* gęsta, ciemna wydzielina: aspergiloza zatok przynosowych
37
Badanie uszu - ważne informacje:
* niedorozwój (zespół Treachera-Collinsa)
* wypływ patologicznej wydzieliny
* stan skóry przewodu słuchowego zewnętrznego (półpasiec wywołany wirusem opryszczki)
38
Patologiczna wydzielina z ucha:
* ropna: zapalenie ucha zewnętrznego lub środkowego (ból przy ucisku na skrawek ucha)
* krwista: uraz kości skroniowej, nowotwory złośliwe
* płynotok uszny: uraz w zakresie dołu środkowego czaszki
39
Badanie nerwu trójdzielnego - ważne informacje:
* ból: neuralgia, stan zapalny, uraz, nowotwory
| * badanie obecności objawu Vincenta (niedoczulica skóry bródki i wargi dolnej po danej stronie)
40
Badanie węzłów chłonnych szyjnych:
* obustronne badanie węzłów chłonnych podżuchwowych gr. A, B, C
* badanie węzłów chłonnych podbródkowych przednich i tylnych
41
Ocena węzłów chłonnych:
* badalność
* powiększenie
* konsystencja
* przesuwalność (względem tkanek pokrywających i podłoża)
* bolesność
42
Ocena gruczołów ślinowych:
* kształt
* spoistość
* wymiary
* ruchomość
* bolesność
* drożność
43
Badanie drożność przewodów wyprowadzających ślinianek:
* masaż gruczołu ślinowego
| * obserwacja wypływającej treści
44
Treść w ujściu przewodu wyprowadzającego ślinianek:
* normalna ślina
* treść ropna: bakteryjne ostre zapalenie ślinianki
* treść krwista: nowotwór złośliwy
* brak wypływu treści: kamica ślinowa, guzy nowotworowe
45
Ocena SSŻ:
* obrysy stawu
* ruchomość głów żuchwy
* symetria ruchu
* odgłosy akustyczne
* zakres ruchu odwodzenia
* zakres ruchów bocznych
* badanie mięśni żujących (napięcie, bolesność palpacyjna)
46
Ocena zakresu ruchu odwodzenia i ruchów bocznych żuchwy:
* prawidłowe rozwarcie: 4-5 cm (2, 3 i 4 palec prawej ręki pacjenta ułożone pionowo w linii pośrodkowej)
* maksymalny ruch boczny: 0,8-1,2 cm
* symetria toru ruchu odwodzenia i przywodzenia: norma odchylenia bocznego 1,5-2 mm
* wielkość szpary spoczynkowej: 2-4 mm
47
Klasyfikacja szczękościsku:
palce prawej ręki pacjenta ułożone w linii pośrodkowej
rozwarcie prawidłowe - 3 palce
szczękościsk I stopnia - 2 palce
szczękościsk II stopnia - 1 palec
szczękościsk III stopnia - nie można włożyć palca
48
Co w badaniu wewnątrzustym badamy jako ostatnie?
zęby
49
Badanie warg:
* kolor
* symetria
* obecność zmian patologicznych (leukoplakia, nowotwory, torbiele ślinowe)
50
Badanie błony śluzowej warg:
* zmiany patologiczne: leukoplakia, torbiele ślinowe, nowotwory
* przyczep wędzidełka wargi górnej i dolnej: przyczep śluzówkowy, dziąsłowy, brodawkowy, penetrujący brodawkę)
* ocena sklepienia i dna przedsionka jamy ustnej oraz jego głębokość
51
Badanie błony śluzowej jamy ustnej - lokalizacja:
* błona śluzowa policzka
* podniebienie twarde i miękkie
* język
* dno jamy ustnej
52
Badanie błony śluzowej jamy ustnej - ważne informacje:
* zabarwienie
* obecność zmian patologicznych
* granica przejścia błony śluzowej w dziąsło
* przyczepy fałdów policzkowych
53
Jak wygląda prawidłowa błona śluzowa?
* gładka
* lśniąca
* różowa
* wilgotna
* pozbawiona patologicznych wykwitów
54
Badanie języka:
* wielkość
* ruchomość
* kolor błony śluzowej
* wędzidełko języka
* nalot
* zmiany patologiczne
55
Badanie zębów i przyzębia:
* liczba i położenie zębów
* próchnica
* ruchomość
* ból opukowy
* zmiany w obrębie przyzębia
* przetoki
56
Kiedy zmiana wymaga weryfikacji histopatologicznej?
każda niegojąca się samoistnie w ciągu 14 dni o typie owrzodzenia
57
Badania laboratoryjne:
* badania hematologiczne i biochemiczne krwi: OB, morfologia, CRP, układ hemostatyczny (INR, APTT, fibrynogen), próby wątrobowe
* badania mikrobiologiczne: śliny, ropy lub innej patologicznej wydzielniy
* badanie biopsyjne
58
Biopsja - rodzaje:
* aspiracyjna: cienko- i gruboigłowa
* wycinkowa (wycinek próbny)
* wycięciowa
59
Biopsja aspiracyjna:
przy zmianach położonych głębiej
60
Biopsja aspiracyjna gruboigłowa:
= rdzeniowa
* rzadko przeprowadzana
* igła 1,2 - 2,3 mm lub 3 mm (przy biopsji z urządzeniem zasysającym)
* uzyskuje się walec tkankowy
* materiał utrwalany w formalinie i badany histopatologicznie
61
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa:
= BAC
* przeprowadzana częściej niż gruboigłowa
* igła 0,8 - 1,2 mm
* aspiracja pojedynczych komórek
* materiał utrwalany w alkoholu i badany cytologicznie
62
Biopsja wycinkowa:
* przy zmianach podejrzanych np. o tło nowotworowe
| * materiał utrwalany w formalinie i badany histopatologicznie
63
Biopsja wycięciowa:
* usunięcie w całości zmian niepodjerzanych
| * materiał utrwalany w formalinie i badany histopatologicznie
64
Czym jest daignoza?
= rozpoznanie
identyfikacja choroby na podstawie oceny objawów subiektywnych zgłaszanych przez pacjenta podczas badania podmiotowego i objawów obiektywnych wykrytych przez lekarza podczas badania przedmiotowego, a także wyników badań laboratoryjnych i obrazowych = diagnoza kliniczna = rozpoznanie kliniczne
• niekiedy ma charakter rozpoznania wstępnego
65
Czym jest objaw patognomoniczny?
= objaw znamienny / swoisty
objaw występujący tylko w jednej chorobie, którego wykrycie jednoznacznie wskazuje na rozpoznanie danego schorzenia, np. plamki Koplika w przebiegu odry, pewne objawy radiologiczne zmian śródkostnych
66
Czym jest diagnostyka różnicowa?
* w niektórych przypadkach objawy subiektywne i obiektywne procesu chorobowego mozgą wskazywać na kilka rozpoznań, wówczas przeprowadza się diagnostykę różnicową
* jest to lista kilku rozpoznań, które mogą odpowiadać występującym objawom, a następnie ocenia się prawdopodobieństwo każdego z rozpoznań, stopniowo eliminując hipotezy najmniej prawdopodobne, w miarę potrzeby zlecając kolejne badania dodatkowe
* proces diagnostyki różnicowej trwa do momentu wykluczenia mniej prawdopodobnych rozpoznań i pozostawienia rozpoznania najbardziej prawdopodobnego
67
Kiedy mówimy o świadomej zgodzie pacjenta?
* pacjent pełnoletni
* umysłowo zdolny do zrozumienia i oceny podjętej decyzji
* decyzja podjęta bez presji czasu
68
Zgoda u pacjentów nieletnich:
* do 13 r.ż. - zgodę podpisuje rodzic lub opiekun prawny
| * 14-18 r.ż. zgodę podpisuje zarówno rodzic/opiekun, jaki pacjent
69
Na występowanie jakich grup chorób w rodzinie pacjenta należy zwrócić szczególną uwagę?
* nowotworowych
* hematologicznych
* metabolicznych
* układu nerwowego
* występowanie wad wrodzonych
70
Objaw Vincenta
niedoczulica skóry bródki i wargi dolnej po danej stronie
71
Zespół Trachera-Collinsa
* dystoza żuchwowo-twarzowa
* znacznie pomniejszona żuchwa
* zniekształcone, skośne oczy
* zniekształcone małżowiny uszne lub ich brak
72
Zespół Hornera (objaw Hornera)
* uszkodzenie lub przerwanie unerwienia współczulnego oka
* miosis (zwężenie źrenicy) → anizokoria
* ptosis (opadanie powieki)
* endopthalmus (zapadnięcie gałki ocznej)
* różnobarwność tęczówek
* bardzo wolne rozszerzanie źrenicy
73
Możliwe przyczyny obecności objawu Vincenta:
* proces patologiczny (np. nowotwór złośliwy)
* uraz na przebiegu nerwu zębodołowego dolnego
* może mieć charakter jatrogenny
74
Węzły chłonne podbródkowe - skąd zbierają chłonkę?
dolne siekacze (1, 2)
75
Węzły chłonne podżuchwowe grupy A - skąd zbierają chłonkę?
* górne: siekacze, kieł, przedtrzonowce i pierwszy trzonowiec (1, 2, 3, 4, 5, 6)
* dolne: kieł i przedtrzonowce (3, 4, 5)
76
Węzły chłonne podżuchwowe grupy B - skąd zbierają chłonkę?
* górne: drugi przedtrzonowiec i trzonowce (5, 6, 7, 8)
| * dolne: pierwszy i drugi trzonowiec (6, 7)
77
Węzły chłonne podżuchwowe grupy C - skąd zbierają chłonkę?
* górne: trzeci trzonowiec (8)
| * dolne: drugi i trzeci trzonowiec (7, 8)
78
Jaki jest kliniczny obraz raka błony śluzowej jamy ustnej?
najczęściej niebolnesne owrzodzenie o wałowatych brzegach, twardej spoistości ze skłonnością do krwawień
79
Na jakie cechy zmiany patologicznej obecnej w jamie ustnej należy zwrócić uwagę?
* czas trwania
* zmiana wielkości w czasie
* przyczyna (uraz, przebyty zabieg stomatologiczny)
* położenie
* liczebność
* kształt
* kolor
* ograniczenie od otoczenia
* bolesność
* konsystencja
* ucieplenie
* tkliwość
* związek z podłożem (przy zmianach skóry i błony śluzowej)
* przesuwalność względem pokrywającej skóry/błony śluzowej i podłoża (przy zmianach położonych głębiej)
* chełbotanie
* tętnienie
* stan okolicznych węzłów chłonnych
80
Czym jest plan leczenia?
ustalenie procedur lekarskich niezbędnych do wyleczenia rozpoznanego schorzenia
81
Jakie wyróżniamy rodzaje leczenia:
* zachowawcze (niechirurgiczne)
* chirurgiczne
* farmakologiczne
* skojarzone
82
Jakie informacje należy przedstawić pacjentowi razem z planem leczenia?
* ewentualne skutki uboczne
* alternatywne sposoby leczenia
* skutki zaniechania leczenia (zwłaszcza jeśli pacjent nie wyraża zgody na zaproponowany plan leczenia)
* formularz świadomej zgody na zaproponowany plan leczenia do podpisania, w którym będą zawarte możliwe skutki uboczne
83
Dlaczego w trakcie miesiączki nie wolno wykonywać zabiegów chiru (zabiegów elektywnych)?
z powodu osłabionej krzepliwości krwi pacjentki → większe ryzyko powikłań krwotocznych
najwcześniej 4 dni po zakończeniu miesiączki
84
Kiedy po miesiączce można wykonać zabieg chiru?
najwcześniej 4 dni po zakończeniu miesiączki
85
Badanie chełbotania - jak to wykonać?
oburącz, palcami wskazującymi uciskamy naprzemiennie wygórowanie w dwóch skrajnych miejscach
86
Ptoza - o czym świadczy?
o uszkodzeniu n. okoruchowego → unerwia m dźwigacz powieki gónej
87
Wytrzeszcz zazwyczaj jest jedno- czy obustronny?
dwustronny
88
Zapadnięcie gałki ocznej zazwyczaj jest jedno- czy obustronny?
jednostronne
89
Oftalmoplegia - co to?
paraliż mm (któregokolwiek lub wszystkich) poruszających gałkę oczną
90
Treść posokowata - czyli jaka?
surowicza z domieszką krwi
