Leki znieczulenia miejscowego i powikłania Flashcards
(108 cards)
1
Q
Które włókna nerwowe odpowiedzialne są za odbiór bodźców bólowych?
A
głównie włókna Aδ i C
2
Q
Jak nazywamy wolne zakończenia włókien Aδ i C i za co są one odpowiedzialne?
A
nocyreceptory = odbierają bodźce mechaniczne, termiczne i chemiczne
3
Q
Czym jest transdukcja?
A
proces zamiany bodźca bólowego na sygnał elektryczny
4
Q
Czym charakteryzują się nocyreceptory?
A
- nie posiadają zdolności adaptacji
* przewodzenie bodźca odbywa się zawsze po jego zadziałaniu
5
Q
Przewodzenie włóknami typu Aδ:
A
szybka transmisja bodźców bólowych i termicznych oraz sygnałów odpowiadających za napięcie mięśniowe
6
Q
Przewodzenie włóknami typu C:
A
wolna transmisja bodźców bólowych i termicznych oraz odczucia swędzenia/pieczenia
7
Q
Na czym opiera się wzbudzenie a następnie przewodzenie bodźca bólowego i co jest warunkiem jego wzbudzenia?
A
opiera się na impulsie elektrycznym
warunkiem jest odwrócenie potencjału spoczynkowego komórki nerwowej
8
Q
Depolaryzacja:
A
- napływ Na+
- zaburzenie potencjału spoczynkowego
- depolaryzacja musi osiągnąć próg -50 mV aby doszło do wzbudzenia potencjału (“wszystko albo nic”)
9
Q
Repolaryzacja:
A
- kanały dla Na+ pozostają otwarte na 1 ms, po czym ulegają zamknięciu
- odwrócenie polarności błony komórkowej powoduje ucieczkę K+
10
Q
Hiperpolaryzacja:
A
- pompa Na+/K+ przywraca potencjał błonowy
* okres refrakcji = komórka jest wówczas niepobudzalna
11
Q
Gdzie zostaje przeniesiony potencjał czynnościowy jeśli dojdzie do transdukcji bodźca?
A
musi zostać przeniesiony do synapsy z kolejną komórką
12
Q
Jak wygląda przenoszenie potencjału czynnościowego we włóknach niezmielinizowanych?
A
poprzez sekwencyjną depolaryzację błony komórkowej neurony wskutek aktywacji szybkich kanałów
13
Q
Jak wygląda przenoszenie potencjału czynnościowego we włóknach zmielinizowanych?
A
poprzez przewodzenie skokowe = szybie kanały znajdują się tylko w przewężeniach Ranviera
14
Q
Od czego zależy farmakodynamika LZM?
A
- pH roztworu leku
* pH tkanki
15
Q
W jakiej postaci dostępne są LZM i z czym to się wiąże?
A
- w postaci soli (np. chlorowodorków) o pH ok. 3,5-6,8
* dochodzi do dysocjacji soli LZM i powstania formy niezjonizowanej (zasadowej) oraz zjonizowanej (kationowej)
16
Q
Jakie pH ma zdrowa tkanka?
A
7,4
17
Q
Kiedy proporcja LZM/LZM+ wzrasta na korzyść formy kationowej?
A
- ze wzrostem pKa
* spadkiem pH tkanki
18
Q
Ile wynosi czas latencji mepiwakainy?
A
2-4 min
19
Q
Ile wynosi czas latencji lidokainy?
A
2-4 min
20
Q
Ile wynosi czas latencji artikainy?
A
2-4 min
21
Q
Ile wynosi czas latencji bupiwakainy?
A
5-8 min
22
Q
Ile wynosi czas latencji prokainy?
A
14-18 min
23
Q
Jakie pH wykazuje tkanka zmieniona zapalnie?
A
6,0 (niższe niż zdrowa tkanka)
24
Q
Jak dzielimy LZM ze względu na budowę chemiczną?
A
estry i amidy
25
Gdzie i przez co są metabolizowane estry?
w osoczu przez pseudocholinesterazę
26
Estry - przykłady:
* kokaina
* prokaina
* chloroprokaina
* benzokaina
* tetrakaina
jedno "i" w nazwie = brak "i" w przedrostku
27
Estry - zalety:
* bardzo niska toksyczność (zwłaszcza prokaina)
| * mogą być stosowane u chorych z niewydolnością wątroby
28
Dlaczego estry obecnie są rzadko stosowane?
* w trakcie ich rozkładu powstaje PABA (kwas p-aminobeznoesowy), który może wywołać reakcje alergiczne - dotyczy 1 na 100 osób
* brak stałości w roztworze
29
Kokaina:
* pierwszy lek znieczulenia miejscowego
* bardzo wąska granica między dawką terapeutyczną a toksyczną
* działanie euforyzujące i odurzające
* stosowana jedynie w znieczuleniach powierzchniowych w stężeniach 4-5% (okulistyka, laryngologia)
* posiada silne właściwości naczynioskurczowe (zastosowanie w zabiegu rhinoplastyki)
30
Prokaina:
* pKa =8,9
* stosowana w roztworach 1%, 2% i 4%
* maksymalna dawka jednorazowa = 500 mg
* długi okres latencji (ok. 15 min) i bardzo krótki czas działania
* posiada silne właściwości naczyniorozkurczowe (szybka eliminacja z miejsca podania)
* nie penetruje skóry i błon śluzowych
* niska toksyczność
* może być podawana u pacjentów z niewydolnością wątroby i kobietom ciężarnym
* próby uczuleniowe
* nazwa handlowa: Nowokaina, Polokaina
31
Benzokaina:
* pKa = 3,5
* praktycznie nierozpuszczalna w wodzie
* lek z wyboru do znieczulenia powierzchniowego (brak absorpcji systemowej)
* poza Polską szeroko stosowana w znieczuleniu powierzchownym (20% w żelu)
* w Polsce głównie u dzieci w "bolesnym ząbkowaniu"
* działanie pojawia się po 2-3 min i działa 15 min
* może wywoływać methemoglobinemię, zwłaszcza u dzieci przy stosowaniu wysokich dawek (predysponuje niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej) - rzadko
* nazwa handlowa: anestezyna
32
Tetrakaina:
* pKa = 8,5
* lek bardzo dobrze rozpuszczalny w tłuszczach
* jest bardzo szybko absorbowany do krwioobiegu po podaniu na błony śluzowe
* jest najsilniejszym lekiem do znieczulenia powierzchniowego, ale jednocześnie też najbardziej toksycznym
* maksymalna dawka jednorazowa = 20 mg
* stosowana w postaci żeli, maści i aerozoli w stężeniach 2-5%
* nazwa handlowa: Pantocaine, Dicaine, Amethocaine
33
Cetacaine:
* preparat niedostępny w Polsce
* 14% bezokaina + 2% tetrakaina
* spray
* działanie znieczulające po 30 s
* czas działania: 30-60 min
* procedury endoskopowe (laryngologia, gastrologia)
34
Przez co i gdzie metabolizowane są amidy?
w wątrobie przez enzymy mikrosomalne (WYJĄTEK: atrikaina)
35
W jakiej postaci amidy z miejsca podania docierają do wątroby i co się z tym wiąże?
w postaci niezbetabolizowanej (biologicznie aktywnej) → ryzyko reakcji na lek ze strony różnych układów i narządów (OUN, układ przewodzący serca) → wysoka toksyczność
36
Amidy - przykłady:
* lidokaina
* mepiwakaina
* bupiwakaina
* prilokaina
* ropiwakaina
* artikaina
dwa "i" w nazwie = "i" w przedrostku
37
Lidokaina:
* pKa = 7,8
* jeden z najszerzej stosowanych LZM
* "uniwersalny" LZM (możliwość zastosowania we wszystkich typach znieczulenia miejscowego)
* w chirurgii stomatologicznej stosowana do znieczulenia powierzchniowego (błony śluzowej), nasiękowego i przewodowego
* maksymalna dawka dobowa = 200 mg, przy zastosowaniu wazokonstryktora = 500 mg
* u niektórych pacjentów wywołuje sedację → w takich przypadkach należy stosować mepiwakainę (brak efektu ubocznego)
* w znieczuleniu nasiękowym i przewodowym 2% (max. 10 ml leku bez wazokonstryktora i 25 ml z wazokonstryktorem)
* nazwa handlowa: Lignokaina, Xylocaine, Xylodont
38
Lidokaina w znieczuleniu powierzchniowym:
* w znieczuleniu powierzchniowym błon śluzowych w postaci roztworów wodnych 4-10% (zwykle 5%)
* działanie znieczulające rozwija się po ok. 2 min i trwa do 15 min
* aplikacja na skórę nie wywołuje znieczulenia (słaba penetracja leku)
* EMLA
39
preparat EMLA:
* postać eutektyczna (mieszanina faz krystalicznych) lidokainy i prilokainy
* działanie znieczulające pojawia się po 15 minutach i trwa do 120 min
* głębokość znieczulenia = 0,5 cm
* wymaga stosowania opatrunków okluzyjnych
* kontrowersyjne jest stosowanie EMLA na błony śluzowe (szybka absorpcja systemowa) → off-label
40
preparat LMX:
* liposomalna postać lidokainy 4%
* działanie znieczulające po 30 min
* brak konieczności stosowania opatrunków okluzyjnych
* bardzo słaba absorpcja systemowa
* niedostępny w Polsce
41
Mepiwakaina:
* pKa = 7,7
* stosowana do znieczulenia nasiękowego i przewodowego bez wazokonstryktora 2% i z wazoknstryktorem 3%
* szybka i silna dyfuzja tkankowa (lek z wyboru do znieczuleń przewodowych)
* relatywnie niska toksyczność
* dawka maksymalna bez wazokonstryktora = 400 mg
* dawka maksymalna z wazokonstryktorem = 500 mg
* nie posiada właściwości naczyniorozkurczowych
* wskazana u pacjentów u których występują przeciwwskazania do stosowanie znieczulenia z wazokonstryktorem
* nazwa handlowa: Scandonest, Mepidont, Carbocaine
42
Mepiwakaina - przeciwwskazania:
* kobiety w ciąży
* dzieci < 12 r.ż.
znaczne spowolnienie metabolizmu leku (nawet do 57h) → ryzyko wystąpienia drgawek, bradykardii i hipotonii
43
Który LZM ma najmniejsze właściwości naczyniorozkurczowe?
mepiwakaina = możliwość stosowania bez wazokonstryktora przy zachowaniu niskiej toksyczności → stosowana u pacjentów, u których występują przeciwwskazania do stosowania wazokonstryktora
44
Artikaina:
* pKa = 7,8
* dawka maksymalna = 500 mg
* unikalny metabolizm wśród leków amidowych
* bardzo niska toksyczność systemowa
* lek stosowany w stężeniu 4%
* bardzo krótki okres latencji (ok. 1 min dla znieczulenia nasiękowego i ok. 3 min dla przwodowego)
* wyjątkowo wysokapenetracja tkanki kostnej
* jedyny LZM pokonujący warstwę korową trzonu żuchwy w bocznym odcinku u dorosłego człowieka
* wyjątkowo rzadko wywołuje reakcje alergiczne (dotyczy głównie pacjentów uczulonych na siarkę)
* w Polsce dostępny wyłącznie z dodatkiem wazokonstryktora (1:100 000 lub 1:200 000)
* niemożność stosowania do prób uczuleniowych
* uszkodzenie struktur nerwowych (parastezje, niedoczulica, przeczulica) 1:5000 → ograniczenie w stosowaniu w znieczuleniach przewodowych (w niektórych krajach zarejestrowana tylko do nasiękowego)
* nazwa handlowa: Septanest, Citocartin, Ubistesin, Ultracaine
45
Metabolizm artikainy:
* 90-95% leku rozkładana jest przez pseudocholinesterazę osoczową do nieaktywnego biologicznie kwasu artikainowego
* pozostała część ulega biotransformacji w wątrobie
46
Kiedy możemy zauważyć spadek aktywności pseudocholinesterazy?
* uszkodzenie wątroby
* zaburzenie funkcji nerek
* niedożywienie (osoby na restrykcyjnej diecie, anorektycy, bulimicy)
* 3. trymestr ciąży
* stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych
* wadliwa forma pseudocholinesterazy osoczowej
47
Który nerw zazwyczaj ulega uszkodzeniu podczas znieczulenia?
nerw językowy (ok. 10% przypadków ma charakter trwały)
48
Bupiwakaina:
* pKa = 8,1
* bardzo dobrze rozpuszczalna w tłuszczach
* bardzo silnie wiąże się z białkami osocza
* długi okres latencji = nawet do 30 min
* bardzo długi okres działania = nawet do 12 h
* 0,25-0,75%
* maksymalna dawka jednorazowa = 150 mg
* wysoka kardiotoksyczność
* nie wolno stosować u ciężarnych
* nazwa handlowa = Marcaine
49
Na czym polega kardiotoksyczność bupiwakainy?
* powinowactwo do kanałów sodowych myocarium
* relatywnie trwałe zablokowanie tych kanałów (fast-in, slow-out)
* zaburzenia przewodnictwa
* trudna do odwrócenia arytmia (lidokaina jest nieskuteczna, należy podać klonidynę lub bretylium)
* predysponuje przyjmowanie beta-blokerów i blokerów kanałów wapniowych
50
Dlaczego bupiwakainy nie wolno stosować u ciężarnych?
* teoretycznie wysokie powinowactwo bupiwakainy do białek osocza i ich silne wzajemne wiązanie skutkuje słabą penetracją łożyska
* ale fizjologiczny spadek poziomu glikoprotein osoczowych w okresie ciąży skutkuje relatywnie wysokim poziomem niezwiązanej bupiwakainy → kardiotoksyczny (proarytmiczny) wpływ bupiwakainy zarówno na myocardium matki, jak i dziecka
51
Zastosowanie bupiwakainy w chirugii stomatologicznej:
* blokada w neuralgii nerwu V
* u pacjentów uczulonych na liczne LZM z wyłączeniem bupiwakainy (wymagane potwierdzenie próbami uczuleniowymi)
* spodziewane silne dolegliwości pozabiegowe (działanie znieczulające do 12h)
52
Lewobupiwakaina:
* S-enancjomer bupiwakainy
* podobne właściwości farmakokinetyczne
* brak działania kardiotoksycznego
* w Polsce niedostępny
* nazwa handlowa: Chirocaine
53
Prilokaina:
* pKa = 7,9
* maksymalna dawka = 400 mg
* 3-4%
* relatywnie wysokie ryzyko methemoglobinemii, zwłaszcza u dzieci
* nazwa handlowa: Citanest
54
W jaki sposób prilokaina może doprowadzić do methemoglobinemii?
pochodne hydroksytoulenowe powstające podczas jej metabolizmu utleniają jony żelaza w hemoglobinie
55
W jaki sposób leczy się methemoglobinemię wywołaną prilokainą?
podając błękit metylenowy
56
Ropiwakaina:
* pKa = 8,1
* bardzo długi okres latencji (ok. 30 min) i ultra długi okres działania (ponad 12h)
* bardzo niska toksyczność
* maksymalna dawka jednorazowa = 675 mg
* nazwa handlowa: Naropin
57
Dlaczego ropiwakaina nie jest szeroko stosowana w stomatologii?
* zbyt długi czas latencji
* zbyt długi czas działania
* słaby efekt anestetyczny przy znieczuleniu nasiękowym i przy zastosowaniu leku bez wazokonstryktora
* cena
58
Czym są wazokonstryktory?
leki zwężające naczynia
59
Jakie zastosowanie ma dodanie wazokonstryktora do LZM?
* zatrzymanie LZM w tkance
* zmniejszenie dawki LZM wymaganej do uzyskania pożądanego efektu
* wydłużenie czasu działania LZM
* zmniejszenie krwawienia śródzabiegowego
60
Jaki wpływ na rozmiar naczyń krwionośnych mają LZM?
wszystkie LZM powodują rozszerzenie naczyń (wyjątek: kokaina)
61
Który LZM ma najsilniejsze działanie naczyniorozkurczowe?
lidokaina
62
Który LZM ma najsłabsze działanie naczyniorozkurczowe?
mepiwakaina
63
Jakie wazokonstryktory dodawane są do LZM?
* epinefryna (adrenalina)
| * norepinefryna (noradrenalina)
64
Kiedy nie ma znaczenia który rodzaj wazokonstryktora został dodany do LZM?
dopóki lek pozostaje w tkance
65
Rodzaje receptorów systemu adrenergicznego:
α1 - naczynia obwodowe → skurcz naczyń
α2 - OUN → zmniejszenie napięcia współczulnego
β1 - serce → wzrost akcji serca
β2 - naczynia płucne i mięśniowe → rozszerzenie naczyń, rozszerzenie drzewa oskrzelowego
66
Selektywność wazokonstryktorów wobec receptorów B:
epi: 50% β1 i 50% β2
norepi: 85% β1 i 15% β2
67
Który wazokonstryktor w krążeniu ogólnym jest bardziej niebezpieczny i dlaczego?
!Norepinefryna → wzrost! średniego ciśnienia tętniczego krwi
→→α → skurcz naczyń
→→→β1 → wzrost akcji serca → wzrost ciśnienia skurczowego
→ β2
Epinefryna → średnie ciśnienie tętnicze bez zmian
→→ α → skurcz naczyń
→→→ β1 → wzrost akcji serca → wzrost ciśnienia skurczowego
→→→ β2 → rozkurcz naczyń → spadek ciśnienia rozkurczowego
68
Stosowane rozcieńczenia:
* 1:200 000 = 5 μg/ml (0,005 mg/ml)
* 1:100 000 = 10 μg/ml (0,01 mg/ml)
* 1:80 000 = 12,5 μg/ml (0,0125 mg/ml)
* 1:50 000 = 20 μg/ml (0,02 mg/ml) - w Polsce niedostępne
69
Ile wynosi maksymalna dawka jednorazowa epinefryny?
0,2 mg = 200 μg
aby przekroczyć dopuszczalną dawkę epi → 20 ampułek po 2 ml (1:200 000)
70
Jakie są przeciwwskazania do stosowania wazokonstryktorów?
* nadczynność tarczycy → przełom tyreotoksyczny
* spoczynkowe BP > 200/115
* ostry zespół wieńcowy = niestabilna dusznica bolesna
* przebyty incydent zakrzepowo-zatorowy (zawał mięśnia sercowego, udar mózgu) do 6 msc wcześniej
* nieregulowana arytmia serca
* zastoinowa niewydolność krążenia
* leki (trójcykliczne antydepresanty - amitryptylina, blokery MAO - moklobemid)
71
Jaki składnik ampułki z LZM może wywołać napad astmy?
wodorosiarczek sodu lub dwusiarczyn sodu = antyoksydanty w roztworach LZM z wazokonstryktorem → zwykle powodują alergię u astmatyków i mogą wywołać napad astmy
72
Które LZM zalecane są do znieczulenia pacjentki ciężarnej?
* artikaina (ostrożnie w 3. trymestrze)
* lidokaina
* prokaina (wskazana wcześniejsza próba uczuleniowa)
73
Które LZM są przeciwwskazane u pacjentki ciężarnej?
* bupiwakaina
| * mepiwakaina
74
Czy u pacjentki ciężarnej można stosować LZM z wazokonstryktorem?
dopuszczalne stosowanie epinefryny (max. 2 ampułki 1:200 000)
75
Które LZM zalecane są do znieczulenia dzieci < 12 r.ż.?
* lidokaina
| * artikaina
76
Które LZM są przeciwwskazane u dzieci < 12 r.ż.?
mepiwakaina
77
Czy u dzieci < 12 r.ż. można stosować LZM z wazokonstryktorem?
wazokonstryktor wskazany!
organizm dziecka jest szczególnie wrażliwy na LZM krążący we krwi (dużo węższa granica pomiędzy dawką terapeutyczną a toksyczną niż u dorosłego)
78
Czy u osób chorych na cukrzycę można stosować LZM z wazokonstryktorem?
* cukrzyca wyrównana (bez względu na typ) - brak p/wskazań do podania LZM z wazokonstryktorem
* cukrzyca niewyrównana - wzokonsryktor jest p/wskazany
! jedyny przypadek kliniczny w którym norepinefryna jest preferowana, gdyż wywołuje ona słabszy efekt glikogenolityczny niż epinefryna
79
Co służy do skutecznej oceny wyrównania cukrzycy?
• badanie poziomu hemoglobiny glikowanej (norma <6,5%)
80
Które LZM zalecane są do znieczulenia pacjentów "kardiologicznych"?
* mepiwakaina (lek z wyboru)
* lidokaina
* artikaina
81
Czy u pacjentów "kardiologicznych" można stosować LZM z wazokonstryktorem?
* BP < 200/115
* tętno regularne
* ewentualny incydent zakrzepowo-zatorowy powyżej 6 msc
* nie jest w trakcie ostrego zespołu wieńcowego
→ podajemy LZM z wazokonstryktorem (1:100 000 lub 1:200 000)
max. dawka epi = 0,04 mg (4ml leku 1:100 000 lub 8ml leku 1:200 000)
82
Które LZM zalecane są do znieczulenia pacjentów z zaburzeniami funkcji wątroby?
* najpierw konsultacja hepatologa
| * artikaina lub prokaina
83
Z czym wiąże się niebezpieczeństwo podawania LZM u pacjentów z zaburzeniami funkcji wątroby?
• zaburzenia metabolizmu leków amidowych
• obniżona produkcja albumin osoczowych
→ duże ryzyko przedawkowania
84
Które LZM zalecane są do znieczulania pacjentów > 65 r.ż.?
bez względu na stan ogólny wszystkie dawki maksymalne leków z grupy amidów obniżone o połowę
85
Czym jest anafilaksja?
burzliwa, zagrażająca życiu uogólniona reakcja nadwrażliwości typu wczesnego, w której biorą udział przeciwciała typu IgE - 1 na 10 000 - 20 000 przypadków podań leków
```
masowa degranulacja mastocytów:
• histamina
• proteazy (tryptaza, chymaza)
• proteoglikany (heparyna)
• leukotrieny
• tromboksany
• PAF
• bradykininy
```
86
Jaka jest śmiertelność wstrząsu anafilaktycznego?
* 10% przy szybkim i odpowiednim leczeniu
| * do 100% przy nieodpowiednim leczeniu lub jego braku
87
Czynniki wywołujące anafilaksję:
* leki blokujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe (sukcynylocholina, atrakuronium, rokuronium)
* lateks
* antybiotyki (głównie penicyliny naturalne i półsyntetyczne oraz cefalosporyny 1. generacji)
* LZM (głównie estry)
* opioidy (morfina, fentanyl)
* barwniki (izosulfan, błękit metylenowy)
* leki znieczulenia ogólnego (etomidat, ketamina)
* środki odkażające (chlorheksydyna, jodopowidon)
88
Klasyfikacja nasilenia anafilaksji wg Ring'a i Messmer'a:
I stopień - objawy skórno-śluzówkowe (rumień, pokrzywka ± obrzęk naczynioruchowy = Quinkcego)
II stopień - średnio nasilone objawy wielonarządowe (objawy skórno-śluzówkowe ± spadek BP ± wzrost HR ± duszność)
III stopień - zagrażające życiu objawy jedno- lub wielonarządowe (zapaść sercowo-naczyniowa ± arytmia ± objawy skórno-śluzówkowe ± zaburzenia żołądkowo-jelitowe)
IV stopień - zatrzymanie krążenia
89
Co może być pierwszym i jedynym objawem anafilaksji?
ostry zespół wieńcowy → zespół Kounisa = dławica alergiczna = alergiczny zawał mięśnia sercowego
90
Postępowanie natychmiastowe w anafilaksji:
* przerwać kontakt z czynnikiem wywołującym
* zapewnić drożność dróg oddechowych
* tlenoterapia
* pozycja półsiedząca
* pozycja Trendelenburga tylko u pacjentów w znieczuleniu ogólnym
91
Leczenie anafilaksji:
* przywrócenie homeostazy sercowo-naczyniowej
| * przeciwdziałanie skurczowi oskrzeli
92
Jakie leki stosujemy w celu przywrócenia homeostazy sercowo-naczyniowej w anafilaksji?
epinefrynę i terapię płynową
93
Dawka epi w anafilaksji:
I stopień - nie podajemy
II stopień - 10-20 μg jednorazowo i.v.
III stopień - 100-200 μg i.v., w razie konieczności dawka jest ponawiana co 1-2 min w zależności od odpowiedzi hemodynamicznej, a później we wlewie ciągłym 1-4 μg/min
IV stopień - 1-3 mg i.v. w ciągu 3 min, następnie 3-5 mg i.v. w ciągu 3 min, a później we wlewie ciągłym 4-10 μg/min + resuscytacja!
94
Jakie płyny podajemy w anafilaksji?
krystaloidy (PWE, płyn Ringera, 0,9% NaCl) lub koloidy (HAES,Gelofusin, dekstrany, albuminy)
95
Dlaczego w anafilaksji konieczna jest terapia płynowa?
podczas anafilaksji dochodzi do zmian przepuszczalności ścian naczyń - w ciągu 10 min może dojść do przejścia 50% płynu wewnątrznaczyniowego do przestrzeni pozanaczyniowej
96
Jakie leki stosujemy w celu przeciwdziałania skurczowi oskrzeli w anafilaksji?
β2-agoniści: Fenoterol (Berotec), Salbutamol (Ventolin)
97
Dawki β2-agonistów w anafilaksji:
I. i II. stopień:
• 1-2 wziewy
• w razie braku odpowiedzi podajemy dożylnie salbutamol 100-200 μg
III. i IV. stopień:
• nie podajemy, gdyż działanie β2-adrenomimetyczne posiada epinefryna
98
Inne leki w anafilaksji:
wszystkie leki stosowane w zwalczaniu objawów ostrej alergii (kortykosteroidy, antagoniści rec. H1) mają działanie wyłącznie wspomagające = opóźnienie działania o 4-6 godzin
99
Opóźniona reakcja nadwrażliwości:
* wywołana przez zaktywowane limfocyty T
* ponawiane iniekcje LZM powodują aktywację limfocytów T i uwalnianie cytokin
* cytokiny wywołują miejscową reakcję zapalną (zaczerwienienie, obrzęk)
* zwykle 24-72h po podaniu
* manifestuje się jako bolesna, piekąca błona śluzowa
* podanie doustnego leku przeciwhistaminowego cofa te objawy
100
Zatrucie LZM:
* nie zawsze musi wynikać z przekroczenia dawki maksymalnej i nie ma nic wspólnego z alergią/anafilaksją
* zwykle ma związek z niezamierzoną iniekcją donaczyniową, rzadziej z aplikacją powierzchniową na błonę śluzową będącą w stanie zapalnym
* może wynikać z powtarzanych iniekcji (przekroczenie dawki maksymalnej)
* objawy wynikają z toksycznego wypływu LZM na OUN (wszystkie LZM przekraczają BBB)
101
Zatrucie LZM - faza 1:
* pobudzenie OUN
* do 1 minuty od podania leku
* zawroty głowy i szum w uszach
* silny niepokój i drżenie
* przyśpieszenie oddechu, wzrost BP i HR
* mogą pojawić się drgawki i tiki mięśni twarzowych
102
Zatrucie LZM - faza 2:
* wraz ze wzrostem stężenia LZM w surowicy pacjent wchodzi w fazę 2 (nie zawsze występującą)
* zaburzenia świadomości, spadek częstości oddechu, a czasem nawet jego zatrzymanie
103
Zatrucie LZM - leczenie:
* terapa tlenowa (tlen donosowo 6 l/min)
| * diazepam 5-10 mg i.v.
104
Reakcja toksyczna ze strony układu sercowo-naczyniowego na LZM:
* serce jest mniej wrażliwe na przedawkowanie LZM niż OUN, stąd objawy sercowo-naczyniowe pojawiają się znacznie później
* wysokie dawki LZM powodują spadek HR oraz obniżenie siły skurczowej myocardium
105
Który LZM wykazuje najsłabszy efekt negatywny na układ sercowo-naczyniowy?
lidokaina
106
Który LZM wykazuje najsilniejszy efekt negatywny na układ sercowo-naczyniowy?
bupiwakaina
107
Reakcja systemowa na podanie donaczyniowe wazokonstryktora:
* znacznie silniej wyrażona po podaniu norepinefryny niż epinefryny
* uczucie strachu, paniki
* bladość powłok
* szybki oddech
* wzrost BP
* arytmia
108
Złote zasady bezpiecznego znieczulenia miejscowego:
* przeprowadzaj szczegółowy i sumienny wywiad lekarski
* stosuj LZM tylko w niezbędnej ilości
* stosuj najniższe konieczne stężenie wazokonstryktora, ale nie rezygnuj z jego stosowania jeżeli brak jest przeciwwskazań
* iniekcję przeprowadzaj w pozycji półleżącej lub leżącej pacjenta
* zawsze przeprowadzaj próbną aspirację przy znieczuleniach przewodowych
* podawaj lek powoli
* obserwuj pacjenta podczas iniekcji oraz po jej przeprowadzeniu
* miej zawsze pod ręką zestaw przeciwwstrząsowy
