Przygotowanie, techniki i szycie Flashcards
(75 cards)
1
Q
Przygotowanie pacjenta do zabiegu
A
- wywiad
- ustalenie wskazań do zabiegu
- wykluczenie przeciwwskazań do zabiegu
- kontrola RR, krzepliwości krwi (INR, APTT)
- farmakologiczne przygotowanie chorego
- konsultacja z lekarzem specjalistą
2
Q
Premedykacja i jej cele
A
- zniesienie lęku
- sedacja bez zniesienia odruchów obronnych i zdolności współpracy
- spowodowanie niepamięci wstecznej
- zahamowanie wydzielania śliny oraz wydzielania drzewa oskrzelowego
- zmniejszenie ryzyka zachłyśnięcia
- prewencja nudności i wymiotów pooperacyjnych
3
Q
Leki stosowane w premedykacji
A
- hydroksyzyna
- benzodiazepiny
- barbiturany
- neuroleptyki
- leki antycholinergiczne
- leki zapobiegające nudnościom i wymiotom
4
Q
Przygotowanie operatora do zabiegu
A
- dokładne zaplanowanie dostępu operacyjnego
- technika operacyjna
- aseptyka okołooperacyjna
5
Q
Przygotowanie operatora do zabiegu - materiały ochronne
A
- czepek
- maska chirurgiczna
- okulary lub przyłbica (opcjonalnie)
6
Q
Mycie rąk - rodzaje
A
- socjalne (zwykłe)
- higieniczne
- chirurgiczne
7
Q
Higieniczne mycie rąk
A
w miejscu narażenia na kontakt z materiałem zakaźnym
8
Q
Chirurgiczne mycie rąk
A
- przed zabiegami chirurgicznymi
* redukcja flory przejściowej i częściowo stałej
9
Q
Higieniczne mycie rąk - technika
A
- przed myciem rąk należy zdjąć biżuterię z palców, zegarek, bransolety
- paznokcie powinny być krótko obcięte, bez lakieru
- nanieść 3 – 5 ml płynnego mydła i wcierać przez ok. 1 min techniką mycia rąk wg norm EN 1499 i EN 1500
10
Q
Higieniczna dezynfekcja rąk - technika
A
- na suche ręce pobrać preparat antyseptyczny z dozownika łokciowego w ilości nie mniejszej niż 3 ml (wypełnić zagłębienie w dłoni)
- wcierać nie krócej niż 30 sek. (wg normy EN 1500)
11
Q
Higieniczna dezynfekcja rąk - kiedy należy wykonać?
A
- przed przystąpieniem do pracy
- w każdym przypadku kontaminacji
- po zmianie rękawiczek
- przed i po każdym zabiegu
- po zakończeniu pracy
12
Q
Pielęgnacja dłoni
A
- profilaktyka schorzeń alergicznych i podrażnień skóry dłoni
- wmasować w czystą i osuszoną skórę
- kremy nie powinny zawierać wazeliny, która powoduje uszkodzenie lateksu
13
Q
Chirurgiczne mycie rąk - kiedy należy wykonać?
A
przed każdym zabiegiem chirurgicznym i procedurą aseptyczną
14
Q
Chirurgiczne mycie rąk - technika:
A
- pobrać z dozownika łokciowego preparat myjący w ilości nie mniejszej niż 3 ml
- rozprowadzić na skórze, zwilżyć wodą i myć ręce i przedramiona przez 1 min
- szczotką wyczyścić paznokcie
- wysuszyć jednorazowym, sterylnym ręcznikiem lub z tkaniny, zmienianym po każdym użyciu
15
Q
Zasady właściwego użytkowania rękawiczek
A
- zakładać na umyte, zdezynfekowane i suche ręce
- nie wolno myć rękawiczek
- środki powierzchniowo czynne oraz środki dezynfekcyjne mogą uszkadzać rękawice, zmniejszać ich szczelność
- 20% rękawiczek jest nieszczelnych lub traci szczelność podczas zabiegu
- przed dezynfekcją i obłożeniem pola operacyjnego zakładamy podwójne rękawice a następnie po wykonanych czynnościach zdejmujemy zewnętrzną parę i przystępujemy do zabiegu (albo zakładamy jedną parę, którą po przygotowaniu pola zmieniamy na nową parę)
16
Q
Odkażanie błon śluzowych
A
- wodne lub alkoholowe roztwory środków antyseptycznych (np. chlorheksydyny)
- skuteczne także w przypadku rozcieńczenia przez wydzieliny błon śluzowych
- odczyn na poziomie pH człowieka
- szybkie i długotrwałe działanie
17
Q
Dezynfekcja pola operacyjnego - charakterystyka używanych środków
A
- o szerokim spektrum działania
- działającym szybko i długotrwale bakteriobójczo
- wszędzie gdzie to jest możliwe – barwiącym pole operacyjne
18
Q
Dezynfekcja pola operacyjnego
A
- równomiernie pokrywać całą dezynfekowaną powierzchnię pola operacyjnego
- przestrzegać czasu dezynfekcji
- nie wycierać dezynfekowanej powierzchni do sucha
- zdezynfekowana powierzchnia musi być większa od planowanego pola operacyjnego
- preparat nanosić za pomocą jałowego narzędzia oraz gazików
- dezynfekcję przeprowadza chirurg
19
Q
Dezynfekcja pola operacyjnego - sposoby
A
- dezynfekcja “od rany do zewnątrz” - koliste ruchy coraz bardziej na zewnątrz
- dezynfekcja “od zewnątrz do rany” - koliste ruchy coraz bliżej rany
20
Q
Dezynfekcja “od rany do zewnątrz” - kiedy wykonujemy?
A
antyseptyka rany czystej i pola operacyjnego
21
Q
Dezynfekcja “od zewnątrz do rany” - kiedy wykonujemy?
A
dezynfekcja wokół rany septycznej i przed operacjami „skażonymi” i „czystymi skażonymi”
22
Q
Postępowanie ze skażonymi narzędziami wielorazowego użytku
A
1) dezynfekcja wstępna
2) czyszczenie i mycie
3) dezynfekcja właściwa
4) przegląd
5) suszenie i konserwacja
6) opakowanie
7) wyjaławianie
8) odpowiednie przechowywanie
23
Q
Dekontaminacja
A
proces prowadzący do usunięcia lub/i zabicia drobnoustrojów doprowadzający do tego, że używane przedmioty stają się bezpieczne dla zdrowia
24
Q
Dezynfekcja:
A
- to zabieg higieniczny mający na celu obniżenie liczby żywych i zdolnych do namnażania się drobnoustrojów na odkażonych przedmiotach, powierzchniach i skórze
- w wyniku dezynfekcji liczba mikroorganizmów chorobotwórczych i potencjalnie chorobotwórczych powinna ulec redukcji do poziomu bezpiecznego dla zdrowia człowieka
25
Wybór metody i techniki dezynfekcji uzależniony jest od:
* celu – jakie drogi szerzenia się drobnoustrojów mają ulec przerwaniu → różne metody
* zakresu działania – jakie drobnoustroje należy wyeliminować → różne poziomy biobójcze
* miejsca – w jakim środowisku drobnoustroje mają ulec zniszczeniu → powierzchni / sprzętu / bielizny
26
Kolejność niszczenia form drobnoustrojów wraz ze wzrastającą skutecznością dezynfekcji:
1) wegetatywne formy bakterii
2) grzyby chorobotwórcze
3) prątki gruźlicy
4) wirusy bez otoczki lipidowej
5) spory
27
Wstępna dezynfekcja narzędzi:
* w pojemnikach pod przykryciem
* narzędzia i sprzęt medyczny powinien być rozpięty i rozmontowany
* całkowicie zanurzony w roztworze
* wszystkie przewody i dreny powinny być wypełnione roztworem
* natychmiast po użyciu
* zgodnie z zaleceniami producenta (stężenie i czas przechowywania)
* narzędzia chirurgiczne oraz sprzęt medyczny zanieczyszczony krwią i innymi płynami ustrojowymi należy dezynfekować w roztworach preparatów o szerokim spektrum działania, tj. B, V, F, Tbc (wysoki i bardzo wysoki stopień dezynfekcji)
28
Mycie narzędzi - rodzaje
* ręczne
* ultradźwiękowe
właściwie umyte i wypłukane narzędzia muszą być makroskopowo wolne od zanieczyszczeń
29
Mycie manualne narzędzi
* najlepszym środkiem oczyszczającym jest letnia woda, ponieważ usuwa większość substancji białkowych (np. krew) nie powodując koagulacji, która zachodząc pod wpływem ciepła lub środków dezynfekcyjnych utrudnia usunięcie zanieczyszczeń biologicznych
* do mycia ręcznego należy dobrać taki środek, który nie będzie koagulował białka, dobrze rozpuści krew, nie zniszczy sprzętu i narzędzi, a także nie zagraża personelowi
* oczyszczone przedmioty powinny być opłukane pod bieżącą ciepłą wodą i osuszone
30
Mycie i dezynfekcja narzędzi w myjniach ultradźwiekowych
* wykorzystywane jest zjawisko kawitacji polegające na wytworzeniu w roztworze myjącym olbrzymiej ilości fal ciśnieniowych wywołanych przez implodujące pęcherzyki powietrza, które odrywają zanieczyszczenia od powierzchni
* energia ultradźwiękowa dociera do trudno dostępnych zakamarków i otworów
* mycie ultradźwiękowe zapobiega powstawaniu uszkodzeń mechanicznych detali, zapewniając najwyższą jakość i precyzję mycia
31
Czym grozi niedokładne oczyszczenie narzędzi przed sterylizacją?
* niestaranne mycie może być przyczyną pozostawienia we wgłębieniach resztek środka dezynfekującego i w rezultacie uszkodzenie narzędzi
* nieusunięcie zaś zanieczyszczeń niweczy skuteczność sterylizacji
* narzędzia nie umyte, pomimo wysterylizowania będą nie sterylne
32
Pakowanie narzędzi
* nie można upychać narzędzi w torebkach - można je zapełnić najwyżej w 3/4 objętości, w przeciwnym razie może się nam nie udać wykonanie szczelnego zgrzewu lub nastąpi pęknięcie materiału
* bezpieczna odległość, między materiałem a zgrzewem, zapewniająca prawidłowe zamkniecie torebki, wynosi 3 cm
* założyć mankiet ułatwiający bezpieczne otwarcie pakietu
* szerokość zgrzewu powinna wynosić min 5 mm
* w przypadku ostrych narzędzi i ryzyka przebicia torebki przedmiot powinien być zabezpieczony papierową nakładką
33
Sterylizacja (wyjaławanie)
* proces technologiczny polegający na zniszczeniu wszystkich, zarówno wegetatywnych, jak i przetrwalnikowych form mikroorganizmów
* sterylizacji można dokonać mechanicznie, fizycznie, bądź chemicznie
* prawidłowo wysterylizowany materiał jest jałowy - nie zawiera żadnych żywych drobnoustrojów (także wirusów) oraz ich form przetrwalnikowych czy toksyn
34
Metody wyjaławiania:
* wyżarzanie lub spalanie
* sterylizacja suchym gorącym powietrzem
* sterylizacja nasyconą parą wodną pod ciśnieniem
* sterylizacja przez sączenie
* sterylizacja promieniowaniem
* sterylizacja gazami
* sterylizacja roztworami środków chemicznych
35
Sterylizacja promieniowaniem - rodzaje
* promieniowaniem jonizującym
| * promieniowaniem UV
36
Sterylizacja gazami - rodzaje
* tlenkiem etylenu
* formaldehydem
* ozonem
37
Sterylizacja roztworami środków chemicznych - rodzaje
* aldehydu glutarowego
| * kwasu nadoctowego
38
Zasady doboru metody sterylizacji sprzętu:
* sprzęt, który można wyjaławiać parą wodną pod ciśnieniem nie należy sterylizować żadną inną metodą
* jedynie sprzęt medyczny wrażliwy na działanie wysokiej temperatury lub podlegający szybszemu niszczeniu pod wpływem pary wodnej, można sterylizować stosując technologie niskotemperaturowe
39
Podstawowe zasady sterylizacji
* wszystkie przedmioty przeznaczone do wyjaławiania muszą być idealnie czyste, suche, odpowiednio opakowane i ułożone w komorze autoklawu (sterylizatora) w sposób umożliwiający swobodny dostęp czynnika sterylizującego
* metody i parametry sterylizacji ustalone dla poszczególnych rodzajów materiałów powinny być rygorystycznie przestrzegane, a sposób i częstotliwość kontroli wewnętrznej i zewnętrznej przeprowadzany zgodnie z zaleceniami WHO i PZH
* narzędzia i materiały medyczne po sterylizacji powinny być przechowywane w warunkach wykluczających możliwość wtórnego zanieczyszczenia
40
Stopień redukcji ilości mikroorganizmów pod wpływem sterylizacji
1 000 000
41
Jak należy układać zapakowane narzędzia komorze sterylizacyjnej?
* luźno, trzeba koniecznie zapewnić swobodny dostęp pary
* narzędzia opakowane i przeznaczone do dłuższego przechowywania układamy zgodnie z zasadą: papier do papieru, folia do folii - pamiętając o łatwym przenikaniu pary przez warstwę papieru
42
Przechowywanie narzędzi:
* temperatura 15-25°C
* wilgotność 40-60%
* pomieszczenia czyste, wolne od kurzu i insektów
* chronić przed promieniami słonecznymi
* wskazane jest składowanie w zamkniętych szafach
* z dala od źródeł ciepła
* przy przechowywaniu na regałach zaleca się zapewnić odległość od podłogi co najmniej 30 cm
43
Okres przechowywania sterylnych narzędzi:
* 6 miesięcy w dobrych warunkach
| * 3 miesiące w złych
44
Cechy dobrego chirurga
* Common sense - rozsądek
* Competence – kompetencja
* Commitment – zaangażowanie
* Compassion – współczucie
* Communication – komunikowanie się
45
Zasady taktyki i techniki operacyjnej
```
• ustalenie wskazań
• dobór metody
• ocena ryzyka powikłań
• technika operacyjna
- dostęp operacyjny
- dobór właściwego cięcia
- atraumatyczna technika operowania (w tym tamowanie krwawienia i szycie warstwowe)
- przestrzeganie aseptyki
```
46
Cięcia - podział
* proste pionowe
* proste poziome
* łukowate (Partch, Pichler)
* eliptyczne (przy biopsji)
* wewnątrzszczelinowe
* paramarginalne
* strzałkowe
47
Cięcia - zasady tworzenia
* wykonywane pewnym, ciągłym pociągnięciem
* skalpel powinien być w ciągłym kontakcie z kością (nie dotyczy cięcia strzałkowego przy tworzeniu płata dzielonego)
* unikać uszkodzenia struktur anatomicznych (takich jak nerw bródkowy, naczynia podniebienne)
* uwalniające cięcia pionowe zawsze paramedialnie
* eliptyczne cięcie dla usunięcia zmian tkanek miękkich (bądź pobrania wycinka) składa się z 2 wypukłych cięć łączących się pod kątem ostrym na końcach
48
Płaty - podział ze względu na grubość płata
* śluzówkowo-okostnowe (pełnej grubości)
| * dzielone
49
Płaty - zasady tworzenia
* szerokość płata musi być wystarczająca aby dawać dobry dostęp bez tworzenia napięcia i uszkodzenia tkanek
* podstawa płata powinna być szersza niż wolny brzeg dziąsłowy
* płat musi być szerszy niż defekt kostny
* należy unikać nadmiernego pociągania i miażdżenia płata (ryzyko uszkodzenia, obrzęk pooperacyjny)
50
Płaty - podział ze względu na kształt
* półksiężycowaty
* trójkątny
* trapezowaty/Prostokątny
* kopertowy
* uszypułowany
51
Płat półksiężycowaty (z cięcia Partcha)
* łukowate cięcie poniżej sklepienia przedsionka
* wypukłą stroną skierowany w stronę dziąsła przyczepionego
* najniższy punkt minimum 5 mm od wolnego brzegu dziąsłowego
* stosowany do resekcji wierzchołka korzenia i wyłuszczenia niewielkich torbieli
52
Płat półksiężycowaty (z cięcia Partcha) - zalety
* brak recesji
| * łatwość utrzymania higieny jamy ustnej
53
Płat półksiężycowaty (z cięcia Partcha) - wady
* bliznowacenie
* ryzyko wykonania cięcia ponad ubytkiem kostnym
* trudność przywrócenia pierwotnego położenia płata (brak punktów odniesienia)
54
Płat półksiężycowaty (cięcie Pichlera)
* wypukła strona w kierunku sklepienia przedsionka
| * stosowany przy odbarczeniu torbieli z resekcją wierzchołka korzenia
55
Płat półksiężycowaty (cięcie Pichlera) - wady
* gorsze ukrwienie
| * bliznowacenie
56
Płat półksiężycowaty (cięcie Pichlera) - zalety
• pokrycie korzenia bądź łatwe szycie
57
Płat trójkątny
* wynik poziomego cięcia wzdłuż szczeliny dziąsłowej i pionowego bądź skośnego cięcia uwalniającego
* przy chirurgicznym usuwaniu korzeni, małych torbieli
58
Płat trójkątny - wady
* ograniczony dostęp do długich korzeni
| * może powodować ubytek dziąsła przytwierdzonego, recesje
59
Płat trójkątny - zalety
* dobre ukrwienie
* dostateczna widoczność
* dobra stabilizacja i powrót do pierwotnego położenia
* łatwo przekształcić w płat trapezowaty przy użyciu dodatkowego cięcia pionowego
60
Płat trapezowaty
• poziome cięcie wzdłuż szczeliny dziąsłowej, 2 skośne pionowe cięcia uwalniające
• cięcie włącza 1-2 zęby po każdej stronie ubytku kostnego
• podstawa szersza od brzegu dziąsłowego
Odpowiedni do rozległych zabiegów chirurgicznych
61
Płat trapezowaty - zalety
* bardzo dobry dostęp
* brak napięcia tkanek
* łatwo przywrócić do pierwotnej pozycji
* dobre ukrwienie
62
Płat trapezowaty - wady
• może powodować ubytek dziąsła przytwierdzonego, recesje
63
Płat kopertowy
* wynik poziomego cięcia w szczelinie dziąsłowej wzdłuż 4-5 zębów
* na powierzchni policzkowej lub podniebiennej /językowej (stosowany przy usuwaniu zatrzymanych zębów, torbieli)
64
Płat kopertowy - zalety
* unikanie cięć pionowych
* łatwy powrót do pierwotnego położenia
* bardzo dobre ukrwienie
65
Płat kopertowy - wady
* trudny do odwarstwienia (zwłaszcza po stronie podniebiennej)
* duże napięcie z ryzykiem rozdarcia
* ograniczona widoczność i dostęp
66
Płaty uszypułowane - podział
* przedsionkowo
| * podniebiennie (rotowany – zawsze zawiera naczynia podniebienne – bardzo dobre ukrwienie)
67
Płat mostowy
* dwie szypuły – podniebienna i policzkowa
* w poprzek wyrostka zębodołowego
* tylko na bezzębnej części wyrostka
68
Szycie - cele
* aby ponownie zbliżyć brzegi rany lub unieruchomić płaty uszypułowane w nowym położeniu
* aby uchronić głębiej położone tkanki przed infekcją
* aby zapobiec krwawieniu pooperacyjnemu i ustabilizować skrzep
69
Nici – rozmiary stosowane w chirurgii stomatologicznej
* 3-0 – 0.2 mm
* 4-0 – 0.15 mm
* 5-0 – 0.1 mm
* 6.0 – 0.07 mm
70
Węzeł chirurgiczny
* nić okręcona 2-krotnie wokół igłotrzymacza zgodnie z kierunkiem zegara
* zaciśnięcie końców nici (nie nadmierne, aby uniknąć uszkodzenia i wywinięcia tkanek)
71
Węzeł zabezpieczający
* pojedyncza pętla w kierunku przeciwnym do ruchu zegara (umożliwia to dociśnięcie pierwszej pętli)
* zaciśnięcie pętli ponad pierwszym węzłem
* ostatni węzeł –pojedyncza pętla w tym kierunku co poprzedni
72
Szwy węzełkowe
• igła wchodzi ok 3 mm od brzegu płata (zawsze zaczynać od płata nie od błony śluzowej nieruchomej) i wychodzi w tej samej odległości po stronie przeciwnej
3 szwy/1 cm
• nie zbliżać za mocno (ryzyko nekrozy) i nie wywijać brzegów rany (bliznowacenie, brak gojenia przez rychłozrost)
• węzły zawsze na tkance, nigdy w linii cięcia
73
Szew ciągły
* przy powierzchownych i długich ranach, przy plastyce wyrostka zębodołowego
* prosty lub zamknięty
* wymaga mniej węzłów
* szybszy
* jeśli jedna pętla ulegnie rozluźnieniu cały szew traci swoje właściwości
74
Materac poziomy
przy zamykaniu tkanek miękkich nad ubytkiem kostnym, przy ograniczonej ilości tkanek miękkich (napięcie)
75
Materac pionowy
* dla silnego i pewnego zbliżenia tkanek
| * przy głębokich cięciach
