Banen van het ruggenmerg Flashcards
(51 cards)
1
Q
afdalende banen van de hypothalamus
A
- tegmentum
- door middenhersenen m contact met PS kernen
- ruggenmerg
- contact lateraal deel T1-L2 = OS
- sacrale ganglia = PS - kernen van hypothalamus met specifieke functie
- hongercentrum & vezadigingscentrum
- vrijlaten van hormonen in bloed
2
Q
culumna posterior & lateralis
A
= sensibele achterhoorn
= ontvangen & verwerken van informatie
- lamina 1 -> 4 van REXED
- nucleus dorsomarginalis = zona marginalis
- gewaarwording pijn & temperatuur - nucleus dorsalis van Clarke = T1-L2
- shakelstation voor informatie naar cerebellum
- onbewust gewaarwording (proprioceptie) - columna lateralis = preganglionaire sympatische neuronen
- nucleus intemediolateralis = oorsprong OS
- neuronen S2-4 = oorsprong PS
–> geen zichtbare laterale hoorn - tractus posteriolaterlis van Lissaur = dun laagje aan rand van ruggenmerg
- eerste orde neuronen van anterolateraal systeem
3
Q
substantia alba ruggenmerg motorisch
A
algemeen
- witte stof = vooral gemyelinseerde vezels
- tractus = bundels van axonen naar 1 doel met collateralen
- dalende banen = motorisch
- stijgende banen = sensibel
- funiculus anterior
- tussen fissura mediana anterior & sulcus anterolateralis
- tractus corticospinalis anterior
- vestibulo spinale banen, reticulospinale banen, medullaire spinale banen - funiculus lateralis
- tussen sculus posterolateralis & anterolateralis
- tractus corticospinalis lateralis
- tractus ruberospinalis
4
Q
columna anterior
A
- columna anterior = motorische voorhoorn
- grote cellen die impulsen naar skeletspieren
- lateromediale organisatie: axiale spieren = mediaal -> ledematen lateraal
- dorsoventrale organisatie - aparte motorische kernen
- spinale kern n. accessorius C1-C6
- n. phrenicus C3-C5 mediaal
5
Q
anterolateraal systeem
A
= tractus spinothalamicus voor pijn & temp
- eerste orde
- cellichamen = DRG
- ordenen in tractus van lissauer
–> enkele niveau’s stijgen/dalen, dan schakelen - tweede orde
- cellichamen in achterhoorn van lamina I & V
- direct kruisen in commissura alba anterior - verder verloop
- lemniscus spinalis door hersenstam
–> samenvoegen met lemniscus medialis
- naar thalamus: nucleus ventralis posterolateralis
–> derde orde naar gyrus postcentralis
6
Q
andere tractus van anterolateraal systeem
A
= zelfde verloop
- tractus spinoreticularis
- naar formatio reticularis
- 50% kruist niet & heeft geen somatotopie
- verder naar cortex
- contact nucleus parabrachialis die naar amygdala gaat = ook gedachten & emoties - tractus spinomesenchalicus
- binnenzijde van tractus spinothalamicus
- zelfde informatie maar naar colliculi superiores
–> functie bij zicht
- ogen, hoofd & romp naar pijnstimulus te richten
7
Q
functies vananterolateraal systeem
A
. andere verbindingen
- synaptische transmissie kan beinvloed worden door andere neuronen
- ook organisatie: buitenste schillen = OL
- functies = protopathische/vitale sensibiliteit
- pijn, warmte & koude
- jeuk
- lichte aanraking = mechanosensoren
- grove tast
8
Q
fasiculus posterior
A
funiculus posterior = onderscheid boven T6
–> volledig sensibel
- fasiculus gracilis van Gall
- mediaal = tussen sulcus medianus posterior & intermedius posterior
- info van OL & onderste deel romp - fasiculus cuneatus van Burdach
- lateraal = tussen sulcus intermedius posterior & posterolateralis
- info van BL = enkel aanwezig tussen C1-T6
9
Q
verder verloop funiculus posterior
A
- fasciculus gracilis & cuneatus
- nucleus cuneatus & gracilis in medulla oblongata
–> 2e orde neuronen - wisselen van hersenhelft = andere naamgeving
- lemniscus medialis door middenhersenen
- samen komen met lemniscus spinalis van anterolateraal systeem
- thalamus: nucleus ventralis postero-lateralis
- via kapsula interna
- gyrus postcentralis
10
Q
onderverdeling van gyrus postcentralis
A
- 3a = in diepte van sulcus centralis
- mechanosensoren voor proprioceptie - 3b & 1 = ventrale deel gyrus
- mechanosensoren van huid
- discriminatief voor textuur - 2 = integratief
- ontvangt projecties van 3 & 1
- vormherkenning
–> brodman cytoarchitectonische zones = ook andere histologie in deze zones - verbindingen naar andere structuren
- gyrus precentralis voor motoriek
- where pathways in postparietale cortex = associatie cortex
- secundaire somatosensorische cortex = verfijning
11
Q
stoornis van de columna posterior baan
A
- multiple sclerose
- plaque van demyelinisatie
- sensorische ataxtie
- bewaring van gevoel, pijn & temperatuur - houding
- hoofd naar beneden
- brede basis al stampend stappen
- teken van Romberg = gesloten ogen erg onstabiel staan
–> wegval van proprioceptie
12
Q
sensibel aangezicht
A
- n. trigeminus
- medulla oblongata
- kruisen
- thalamus
- nucleus ventralis posteroMEDIALIS
–> lemniscus trigeminalis
13
Q
viscerale pijnvezels
A
= via lemniscus medialis systeem
- andere delen nucleus gracilis & thalamus dan mechanosensorische systeem
- 15% van dorsale kolom is voor nociceptieve vezels
- voornamelijk plevische viscera = niet volledig gekend
14
Q
tractus spinocerebellaris
A
- functie
- 2 hoofdbanen van ruggenmerg -> kleine hersenen
- proprioceptieve & cutane informatie
–> voldoende info om bewegingen te coördineren - onderverdeling
- tractus spinocerebellaris posterior van Flechsig
- tractus spinocerebellaris anterior van Gowers
- tractus cuneocerebellaris
15
Q
tractus spinocerebellaris posterior
A
- verloop
- DRG
- schakelen in nucleus dorsalis van Clarke = achterhoorn van ruggenmerg C8-L1
–> info van hieronder = nu. gracilis
- funiculus lateralis aan opp.
- geen kruising: kleine hersenen controle over homolaterale kant
- langs pedunculus cerebellaris inferior in hersenen - functie
- spieren & gewrichten van OL & onderste deel romp
- snelle geleiding naar cerebellum
- onbewuste proprioceptieve informatie
–> fijne coördinatie & houding
16
Q
andere tracti spinocerebllaris
A
- tractus spinocerebellaris anterior van Gowers
- intermedair grijs van lamine V-VII
- langs pedunculus cerebellaris superior in hersenen
- kruisen wel
- onderste helft lichaam
- interne feedback voor correctie van bewegingen - tractus cuneocerebellaris
- ≈posterior
- informatie BL
- via fasciculus cuneatus binnen
- schakeling in nucleus cuneatus accessorius
- binnen lopen via penduculus cerebellaris inferior
17
Q
tractus spino-olivaris
A
- gekruiste baan
- sensibile informatie
- naar nucleus oliva inferior
- verder naar kleine hersenen
- rol in motorisch handelen
18
Q
piramidebaan in hersenen
A
= tractus coritcospinalis
- oorsprong
- 80% gyrus precentralis
- 20% omliggende gebieden - corona radiata
- kapsula interna
- pons
- afgifte van vezels aan kernen van craniala zenuwen
- apparte bundels = 2 verhevenheden ventraal
- gespleten door pontine kernen
- doorschakelen naar cerebellum - kruising net voor ruggenmerg
19
Q
piramidebaan kruising
A
- tractus corticospinalis lateralis
- 80% = decussatio pyramidalis
- laterale funiculus
- distale spieren = vooral toekomen in cervicale & sacrale intumescentia
- veel fractionatie voor fijne motoriek - tractus corticocspinalis anterior/ventralis
- axiale spieren
- mediaal in funiculus anterior
- pas kruisen aan comissura anterior op niveau
- door bilaterale interneuronen = mogelijke overname door andere kant - niet kruisen
- vervoegen met tractus corticospinalis lateralis van andere kant
- 5%
20
Q
tractus corticospinalis algemeen
A
- synaps
- grijze voorhoorn
- motorneuronen & interneuronen
- innervatie van willekeurige spieren
- organisatie voorhoorn = mediaal = romp -> lateraal = armen
–> mannetje dat armen uitspreid - fractionering
- lateraal corticospinaal systeem
- groepjes van neuronen selectief geprikkeld worden
- vb: elke vinger appart strekken ondanks gemeenschappelijke spier
21
Q
uitval bovenste neuronen piramide
A
- definitie = eerste orde neuronen voor medulla oblongata
- upper = bovenste motorische neuronen
- vezels hoger gelegen in CZS die lower gaan vormen
- pathologie = hemiplegie meestal door CVA - acute fase
- 1/2 lichaam verlamd
- verlies of vermindering van reflexen = areflexie
- flaccide = slappe paralyse
- hypotonie - na acute fase
- abnormale reflexen = overdreven
–> spacticiteit
- toegenomen spiertonus
- babinski-reflex = strekken vingers door streling voetzool
22
Q
uitval onderste neuronen piramide
A
- definitie 2e orde neuronen
- lower = onderste = lagere motorische neuronen
- vezels in voorhoorn of motorische kernen hersenstam
- gaan effectief innerveren - uitval
- vb: poliomyelitis-infectie
- spierverlamming = paralyse
- hypotonie
- areflexie
- fasciculaties = trillingen & fibrillaties = kleine contracties door denervatie
23
Q
andere delen hersenen beweging
A
- premotorische cortocale zones = ventraal van sulcus precentralis
- supplementaire motorische zones
- emotionaliteit vb: faciale uitdrukking - prefrontale cortex
- cognitie: eerste cognitieve actieplan - posterior partietale cortex
- associatie cortex
- informatie van visuele cortex = where-path
- plaatsbepalingen - limbische cortex
- gevoelens: intensies & motivatie
–> reden om beweging uit te voeren - basale ganglia & cerebellum
24
Q
premotorisch systeem
A
- supplimentair motorische zone
- gewilde bewegingen = niet-stimulus respons
- hogere planning door input prefrontale cortex & basale ganglia - premotorische cortex
- dorsaal = uitreiken
- ventraal = grijpen
- bewegingen voor visuele controle
- input cerebellum
ook disproportioneel voor fijne motoriek
25
kapsula interna
1. corona radiatie
- allemaal vezels in schors
- convergeren
2. kapsula interna
- opstijgende & afdalende banen
- tractus corticospinalis & corticobulbaris
- na thalamus = enkel motorisch dalende banen
3. organisatie
- anterior pootje, genus & posterior pootje
- FATL = Face, arm, trunc, limb
- genu = F
- posterior pootje = ATL
- zelfde organisatie tot in crus cerebri
26
algemeen extrapiramidaal systeem
= niet samenhangend systeem met apparte kernen
1. basale ganglia
- stratium
- pallidum
- nu. substhalamicus
- substantia nigra
2. andere afdalende banen
- colliculus superior = tractus tectospinalis
- vestibulaire kernen = tractus vestibulospinalis
- formatio reticularis = tractus reticulospinalis
- nu. ruber = tractus rubrospinalis
3. indeling: mediaal = axiaal & lateraal = distaal
27
laterale systeem
1. onderdelen
- tractus corticospinalis lateralis
- tractus corticosbulbarisch
- tractus ruberospinalis (hieronder)
2. verloop
- magnocellulaire = caudale deel nucleus ruber
--> schakelstation voor impulsen van cerebellum
- decussatio in mesencephalon
- dorsolateraal deel hersenstam
- funiculus lateralis
3. functie
- fijne motoriek van BL
--> eindigt cervicaal
- letsel laterale systeem = verlies fijne motoriek vb: fractionering
28
tractus corticobulbaris
1. functie
- craniale kernen pons & medulla oblongata
- musculatuur gezicht, kaak, mond & keel
2. verloop
- middenhersenen
- kapsula interna
- spieren
29
mediaal systeem
1. functie
- axiale/proximale spieren
- bilaterale controle
- ponto = extensie bewegingen
- bulbo = flexie bewegingen
--> controle houding, spiertonus & locomotie
2. onderdelen
- tractus corticospinalis ventralis/anterior
- tracti reticulospinales
-- tractus pontoreticularis spinalis
-- tractus bulboreticulosapinalis
- tractus tectospinalis
- tracti vestibulospinales
30
tractus vestibulospinalis
1. vestibulaire kernen in medulla oblongata
2. via n. vestibulocochlearis XIII prikkels voor aandacht trekken
3. afdalen in funiculus anterior
- tractus vestibulospinales medialis = cervicaal voor nek & hoofd
- tractus vestibulospinales lateralis = alle niveaus voor geheel evenwicht
- ontstaan uit nucleus vestibularis lateralis van Deiters
31
andere banen van mediale systeem
1. tractus tectospinalis
- gekruiste baan
- vanaf tectum = colliculi superiores
- mediaal van grijze voorhoorn lopen
- cervicaal & bovenste thoracaal
- hoofd, BL & romp draaien in richting van visuele stimulus
2. tracti reticulospinales
- onstaan in formatio reticularis van pons & medulla oblongata
--> apparte kernen
- onderverdeling
- tractus ponto reticulospinalis = funiculus anterior
- tractus bulbo reticulospinalis = funiculus lateralis
- geautomatiseerde bewegingen uitvoeren
32
cerebellum algemeen
delen
1. spinocerebellum
- van ruggenmerg naar cerebellum
- vermis & intermediaire hemisferen
2. cerebrocerebellum
- van cortex naar cerebellum
- laterale hemisferen
3. vestibulocerebellum
- van evenwichtsorgaan
- buiten anatomische cerebellum
verloop van signalen
1. verschillende oorsprongen: ruggenmerg, cortex & vestibulum
2. input via diepe kernen of meteen naar cerebellum
3. output altijd langs diepe kernen
33
verloop cerebrocerebellum functie
1. hersenschors
2. pyramide banen
3. pontine kernen
- schakelen voor cerebellum
- nucleus dendatus
4. pedunculus cerebellaris medius
5. cerebrocerebellum
6. nucleus ruber
- parvocellulair systeem
- magnocellulair was voor lateraal systeem
7. cyclus voor motorisch leren: nucleus ruber -> olivaris inferior -> nucleus dentatus -> cerebellum
34
cerebellum motorisch
1. belangerijkste functies
- vergelijking informatie van bewegingsintentie & uiteindelijke uitvoering
--> controle signalen generen
- houding romp & ledematen
- evenwicht & coördinatie
2. cerebellaire banen
- tractus vestibulobellaris
- tractus spinocerebellaris
- neocerebellum
3. banen waarop cerebellum invloed kan uitoefenen
- tractus corticospinalis ventralis
- tracti reticulospinalis
- tractus vestibulospinalis
35
cerebellaire banen
1. tractus vestibulocerebellaris
- vezels naar nodulus, flocculus & vermis geven
- prikkels van evenwichtsapparaat
- lichaamshouding & evenwicht
- coördinatie oogbewegingen
2. tracti cerebrobellares
- vezels naar vermis & paravermaal deel
- vermis = onderhoud spiertonus & controle axiale spieren
- parevermaal = zelfde functie distaal
3. neocerebullum
- alle imput van cortex schakelen naar ponteine kernen
- coördinatie willekeurige bewegingen
36
pedunculi cerebellaris
1. superior
- efferente axenonen
- ontvang vezels n. vestibulocochlearis & tractus spinocerebellaris anterior
2. medius
- afferente
- brachium pontis = verbinding naar pons
3. inferior
- mix afferent & efferent
- hersenstam & tractus spinocerebellaris posterior/cuneocerebellaris
- vezels naar premotorische & motorische cortex
37
kernen van cerebellum
1. nucleus dentatus
- gekartelde kern
- komt overeen met laterale hemisferen
2. interposed nuclei
- 2 nuclei
- nu. emboliformis = meest lateraal naast nu. dentatus
- nu. globosus = mediaal
- komt overeen met intermedaire hemisferen
3. nucleus fastigial
- mediaal dichtst tegen 4e ventrikel
- komt overeen met vermis
38
vestibulaire kernen
= vestibulocerebellum
- andere kant 4e ventrikel maar toch nog deel v/h cerebellum
- wordt gezien als directe output van cerebellum
verloop
1. vestibulum
2. rechtstreeks naar vestibulocerebellum & vestibulaire nuclei in ruggenmerg (homologen van cerebellaire kernen, enkel ander gelegen)
3. tractus vestibulospinalis medialis & lateralis + MLF fasciculus longitudinalis medialis
39
FLM
= fasciculus longitudinalis medialis
1. functie
- verbinding van vele kernen middenhersenen
- vooral hersenzenuwen
- mediaal door hersenstam & bovenste deel ruggenmerg
- samenwerking van verschillende spiergroepen & complexe bewegingen
2. kernen
- kernen voor oog zenuwen verbonden = III, IV, VI me elkaar verbonden
- oogbewegingen koppelen aan vestibulaire prikkels
40
klinische tekenen cerebellaire schade deel 1
= zelfde zijde van letsel
1. asynergie
- verlies van coördinatie & schokkende bewegingen
- onmogelijkheid controle van agonistische & antagonistische spieren
2. dysmetrie
- onmogelijkheid juiste afstanden bij bewegingen te beoordelen & bewegingen te stoppen
- vinger-neusproef
3. dysdiachokinese = onmogelijkheid om snelle alternerende bewegingen uit te voeren
4. intentie tremor
- schokkende bewegingen die wegvallen in rust
- parkinson-tremor
41
klinische tekenen cerebellaire schade deel 2
1. ataxie = onzekere gang met breed steunvlak
- neiging tot vallen naar kant van letsel
- vermis beschadigd = dronkemangang
--> alcoholoische cerebellaire degeneratie
- paravermis beschadigd = algemene incoördinatie
2. hypotonie = slappe spieren, onmogelijkheid tot behoud van houding
3. dysarthrie = incoördinatie orofaryngeale musculatuur
--> gescandeerde & explosieve spraak
4. nystagmus = ongecontroleerde beweging van ogen
42
algemeen hersenzenuwen
1. motorische kernen
- in hersenstam
- krijgen impulsen vanuit cerebrale cortex
2. hemisferen
- van beide motorische cortexen (L&R)
- behalve deel van n. facialis & onderste deel n. hypoglossus krijgen enkel gekruist
43
opsomming craniale zenuwen
1. S bulbus olfactorius
2. S n. opticus
3. M n. oculomotorius
4. M n. trochlearis
5. G n. trigeminus
6. M n. abducens
7. G n. intermedius = n. facialis
8. S n. vestibulocochlearis
9. G n. glossopharyngeus
10. G n. vagus
11. G n. accessorius
12. M n. hypoglossus
44
bulbus olfactorius
= reukzenuw, enkel sensibel
1. sensoren in epitheel dak van neus
2. fila olfactoria onder hersenbasis
3. schakelen in bulbus olfactorius
4. tractus olfactorius naar hersenen
45
n. opticus
= enkel sensibel: zien & pupilreflexen
1. nn. optici komen samen
2. gedeeltelijk kruisen in chiasma opticum
3. verder lopen als tractus
4. schakelstations
- corpus geniculatum laterale
- colliculi superiores
5. radiatio optica
- uitstraling witte stof = deel capsula interna
6. visuele cortex
- occipitaal rond sulcus calcarinus
- retinotopische organisatie
46
n. oculomotorisch
= enkel motorisch
1. functies
- 4 van de 6 oogspiertjes
- sfincter rond oogpupil
- spier die bovenste ooglid openhoud
- uittreden net boven pons
2. kliniek
- afwijkende oogstand: naar buiten & beneden
- slechte beweegelijkheid oog (moeilijk naar binnen draaien)
- myadriase = wijde pupil
- ptosis = hangend bovenooglidhersenbloeding aan uncus = wegdrukking hersenstam
--> blijvend bewustzijns verlies
47
n. IV, V & VI
1. n. trochlearis
- enkel motorisch
- m. obliquus superior aan oogbol
- enige zenuw die dorsaal aan hersenstam uittreed
- draaien rond pedunculus cerebri
- links & rechts kruisen
2. trigeminus
- gemegd
- n. oftalmicus = gebied rond oog sensibel
- n. maxillaris = gebied rond kaak sensibel
- n. mandibularis = gebied langs onderkaak sensibel & motorisch = kauwen
3. abducens
- enkel motorisch
- m. rectus lateralis = abductie van ogen
- onderzijde van pons uittreden
48
n. facialis
= n. intermediofacialis = gemegd
1. algemeen
- net onder de pons lateraal
- motorisch = mimische spieren aangezicht
- sensorisch = smaak, glandula submandibularis & sublingualis, glandula lacrimalis = traanklier & mucosa van neus palatum
2. kliniek
- spieren van contralaterale zijde verlamd bij leasie van corticobulbaire vezels
- spieren zelfde zijde verlamd bij leasie van n. facialis zelf
49
n. vestibulocochlearis
= enkel sensibel
1. ontstaan aan binnenoor
- gehoororgaantjes
- evenwichtorgaantjes
2. hersenstam onderrand van pons
3. kernen die instaan voor evenwicht
- hersenstam
- cerebellum
- ruggenmerg
- thalamus
- formatio reticularis
- visueel systeem
50
n. IX & X
1. n. glossoparyngeus
- gemegd
- smaak, sensoriek farynx vb: slikken
- PS van parotis speekselklier
- uit hersenstam samen met X & XI rond medulla oblongata
--> lateraal oliva inferior
2. n. vagus
- gemengd
- hele spijsverteringsstelsel volgen
- innervatie spreken, slikken & slaak
--> farynx, larynx & slokdarm
- trachea, thoracale & abdominale organen
--> tot 2/3 colon transversum
- rest = sacrale PS
51
n. XI & XII
1. n. accessorius
- gemengd
- 1 craniale & 1 spinale wortel
- m. sternocleidomastoideus & m. trapezius
- craniale wortel = larynx & splitst af naar X
2. n. hypoglossus
- motorisch
- onder pons mediaal van olica
- leasie zenuw = uitsteken tong naar aangestast zijde & atrofie
- upper leasie = andere zijde
