Berkhof - Het volk van God als eersteling Flashcards
(4 cards)
Eerst zag men de kerk als statisch, een veilige haven in een boze wereld, maar hoe werd de Kerk een instrument van het Heil?
vanaf de Verlichting werd de wereld gezien als een gesprekspartner, een uitdaging voor de verkondiging van het evangelie en een vijand op wie terrein en invloed terug veroverd moest worden.
Een vernieuwde kijk op de Bijbel focuste op:
Gods heilsplan voor de hele wereld (Gen. 2-11; Gen. 12:3).
Het NT focust op de relatie tussen de gelovige en kerk met de wereld (Matth. 5:14-16; 24:14; 28:19; Marc. 16:15; Luc. 24:47; Joh. 17:21; Hand. 1:8; Rom. 15:16-21; 1 Cor. 14:23-25; Eph. 3:1-10; 4:15; Phil. 2:15; Col. 1:25-28; Jac. 1:18; 1 Petr. 2:9; 3:15).
“Apostel” (gezondene) is een term die focust op het de wereld in gezonden worden.
Handelingen 2 is de geboorte van de kerk en de zending. Handelingen vertelt zowel de geschiedenis van de kerk als van de zending.
Paulus gebruikt musterion als een belangrijk apostolair begrip (het mysterie van het Evangelie dat verkondigd moet worden) (Rom. 11:25; 16:25; Eph. 1:9; 3:9; 6:19; Col. 1:26; 4:3).
Er zijn ook ‘antithese-uitspraken’, die de strijd tussen de kerk en de wereld benadrukken (Eph. 4:17-24; Col. 2:20-3:11).
Uit dit alles ontstond de visie dat “het apostolaat niet een van de functies van de kerk is, maar de kerk functie van het apostolaat van God in de wereld is”. The Church for others verlegde hierin de focus naar het diaconaat met de woorden: ‘is it the world that must be allowed to provide the agenda for the churches’. Deze visie is echter niet houdbaar omdat de apostolaire gerichtheid van de kerk gegrond is op haar gemeenschap, met God en onderling.
Geeft toelichting bij het apostolair karakter van de kerk in haar zelf-zijn en haar eersteling-zijn
In haar apart-zijn-van-de-wereld (zelf-zijn) is de kerk een getuigenis voor de wereld (het anders-zijn vindt haar doel dus ook in het apostolaat). Zo kunnen antithese en solidariteit dus samen leven.
De kerk is de ‘eersteling’ van Gods bedoeling, de proeftuin van Zijn nieuwe humaniteit.
Eph. 1:22 laat zien dat Christus hoofd van de aarde en hoofd van de kerk is. Kerk en wereld leven in hetzelfde verbondsgeheim, waarbij het doel van de wereld zichtbaar is in de kerk (Eph. 1:10). Jac. 1:18 noemt de gelovigen eerstelingen, onderpand van de vruchtbaarheid van al het volgende. Deze teksten laten zien dat de gemeente bestaat om tegenover de wereld te staan als proef en model van Gods plan voor zijn schepselen. Karl Barths Kirchliche Dogmatik bracht dit idee de moderne tijd in en omschreef de Kerk als “exemplarisch bestaan van de Kerk” (of “Proto-existentie”). De Kerk heeft ook door de eeuwen heen haar aantrekkingskracht gehaald uit haar anders-zijn-dan-de-wereld.
In welke vier groepen kunnen wending naar buiten onderverdeeld worden?
- De voorbede - ons plaatsvervangende gebed voor de wereld. Zij weten niet dat ze God nodig hebben, dus bidden wij voor ze om zowel ‘geestelijke’ bekering als ‘wereldse’ veranderingen. Hierin erkennen wij dat dit allemaal allereerst Gods zaak is.
- Het getuigenis - het woord heeft de prioriteit in de wending tot de wereld. Dit kan in vele verschillende manieren gebeuren: preek, zending, zielzorg, etc. Hierin maakt de Geest ons bekwaam om het Evangelie te verkondigen en vertalen naar onze context (Handelingen 2).
- De hulpverlening - zie “de diaconie” in §40. Hulpverlening en getuigenis bevestigen en bekrachtigen elkaar, maar zijn niet van elkaar afhankelijk of in een ongelijke verhouding.
- De profetie - een onderdeel van zowel het getuigenis als de hulpverlening, maar voegt aan beide ook iets toe. Een kritische stem die instituten en situaties confronteert met de Wil van God zodat zij hun macht aanwenden tot die Wil van God.
In deze vier velden zijn grote rollen weggelegd voor de charismatische geleding van de gemeente (§41, omdat niet iedereen op elk veld betrokken is) en het ambt (§40, om anderen te bemoedigen om zich hiervoor in te zetten).
Handelingen en de brieven van Paulus staan vol met deze apostolaire activiteiten (Rom. 15:15-24). Barths Kirchliche Dogmatik werkt het apostolaire zijn ook uit in deze taken die God aan de gemeente heeft toevertrouwd. Deze apostolaire activiteiten zijn een essentiële notae ecclesiae (zie §40), hoewel kerken vaak betwijfeld hebben of deze taken aan de kerk of de individuele gelovige toekomt. Berkhof concludeert dat dit afhankelijk is van de situatie.
Tegen welke drie soorten weerstanden en begrenzingen loopt de proactive kerk aan in de reactieve wereld?
- De vijandschap van de wereld - een onvermijdelijke grens voor een gezonde evangelieverkondiging. Zoals bij Jezus is lijden onvermijdelijk verbonden aan onze toewending naar de wereld.
- De wijsheid in de wereld - God heeft ook buiten de gemeente om veel wijsheid en waarheid aan de wereld geopenbaard, die ons helpt om het heil te concretiseren. In deze wisselwerking van waarheid tussen de gemeente en de wereld wordt deze kennis ook in de context van haar doel geplaatst. Hierin wordt de gemeente nederig gehouden en gedwongen om te luisteren.
- De ongehoorzaamheid van de kerk - de schuldige traagheid van de kerk compliceert het onderscheiden van de twee hierboven genoemde grenzen. De kerk kan van de wereld leren doordat zij zelf vaak haar taak vergeet en de idealen die zij verkondigt, zelf verraadt. Meestal maakt de kerk een van twee fouten, zij zelf de schuldige is:
- Verwereldlijking, gelijkwording aan de wereld. Dit is “openlijk verraad” aan de identiteit van de kerk en daarom vaak relatief makkelijk te herkennen en bestrijden.
- Verkerkelijking, waarbij de kerk zich naar binnen keert en geen oog meer heeft voor de wereld (of zich er agressief vanaf keert). Omdat het hier gefocust wordt op het eigen zijn van de kerk, de bron van haar apostolaat, lijkt dit heel vroom, maar zodra ze de wereld vergeet, vergeet ze haar doel en vervalt ze in zelfhandhaving.
In beide gevallen vermijdt de kerk de confrontatie met de wereld. Hoewel de kerk zich vaak tegen de Geest heeft gekeerd, blijft God mensen inschakelen om de schuld van de kerk aan de wereld te vervullen, ook al lijden zij vaak meer onder kerkelijke instituten dan onder het lijden in de wereld.
