CBL algemeen Flashcards
(264 cards)
Borrelia Burgdorferi: infectie mogelijk?
● Overgebracht door beet van teek (Ixodes): transmissie tijdens bloedzuigen
● Pas infectie als teek > 18-24u aanhecht en bloedmaal neemt
● In België zijn slechts 10% van teken besmet
Borrelia Burgdorferi: kliniek (stadia)
Stadium 1: vroeg gelokaliseerd (dagen-weken)
→ Griepachtig
→ Erythema chronicum migrans (verdwijnt spontaan, pathognomisch maar niet obligaat aanwezig)
Stadium 2: vroeg gedissemineerd (weken-maanden)
→ Algemene ziektetekens
→ Huid: multipele ECM, lymfocytoma cutis (zz)
→ CNS: … => Triade van neuroborreliose (serologie altijd positief) = 1) Meningopolyradiculoneuritis 2) Lymfocytaire meningitis 3) Perifere facialisparalyse (Bell’s palsy)
→ Hart: cardiale borreliose = ritmestoornissen, myopericarditis
→ Gewrichten: arthritis, arthralgie
Stadium 3: laat gedissemineerd (maanden-jaren)
→ Chronische huidletsels: acrodermatitis chronica atrophicans (ACA)
→ Chronische neuroborreliose
→ Chronische mono-tot oligo-arthritis
Borrelia Burgdorferi D/
kliniek
serologie (ELISA: IgG en IgM)
bij CNS afwijkingen: liquorafwijkingen
Borrelia Burgdorferi R/
tekenbeet zonder S/: niet zomaar AB profylaxe -> afwachten
met S/: behandeling (hangt af van ziektestadium en aangetaste orgaan):
- Stadium 1: ECM (serologisch onderzoek is NIET geindiceerd): volw: doxycyline PO 2w / kinderen: amoxixilline PO 2w
- Stadium 2: huid en milde gevallen cardiale/neurologische/gewrichtsaantasting: doxycycline PO 3-4 wk
- Stadium 2 (neurolyme) & stadium 3: ceftriaxone IV of penicilline G (beta lactam) IV ged 2-4 wk
Borrelia Burgdorferi serologie
opsporing ziekte van lyme in primaire fase:
- serologie zinloos (As nog niet aantoonbaar)
-> tekenbeet + ECM => AB
opsporing ziekte van lyme in vroege en late gedissimineerde fase:
- aantonen van IgM (na 2-4 weken, piek na 6-8 weken) en IgG antistoffen (na 6 weken).
-> Na 6 weken verschijnen de IgG antistoffen. Deze antistoffen kunnen jaren persisteren zelfs na succesvolle therapie. Weerspiegelt contact met Borrelia, deze As beschermen niet tegen herinfectie
Positieve Borellia serologie zonder kliniek R/
moet niet behandeld worden, maar vergt alertheid en opvolging
Lyme artritis
meerdere maanden na tekenbeet
(spirocheet Borrelia)
S/
recidiverende of persisterende mono- tot oligo-artritis => thv de grote gewrichten (meestal knie; enkel, elleboog)
D/
- vnl kliniek + serologie: IgM (na 2-4w) -> piek na 6-8w -> klasseswitch nr IgG
- synoviaal vocht = inflammatoir, PCR vr borrelia op gewrichtsvocht vaak pos
R/
- AB (doxycycline of ceftriaxone)
- symptom NSAID, evt intra-art GC injectie
Hoge koorts met diaforese, hepatosplenomegalie, (licht) gestoorde leverset bij terugkeer uit tropen →
Malaria tot tegendeel bewezen is
diagnose osteoporose
kan gesteld worden op 2 manieren:
- Botdensitometrie wervelzuil (L2-L4) en proximale femur T< - 2,5 SD bij ouderen
- Optreden van een laag-energetische of spontane fractuur (zelfs als de DXA normaal is!)
Botdensitometrie aangeraden bij…
Eénmalige meting als screening bij alle 65+ vrouwen en 75+ mannen (ongeacht RF)
Ook vrouwen < 65j of mannen < 75j screenen bij verhoogd risico op (vroegtijdige) osteoporose:
- vroege menopauze (voor 45 jaar)
- tengere gestalte – lage BMI (< 20 kg/m2)
- perorale corticotherapie
- specifieke aandoeningen: bv Graves
Behandeling voor osteoporose indicaties
T<-2,5 SD op DXA
VG van laag energetische fracturen
osteoporose R/
calcium + vit D in combinatie (1-1,2g/d + 800IU/d)
- opm: supplementen niet nuttig bij mensen die geen tekorten hebben; cave hypercalciëmie
Bifosfonaten bij bevestigde osteoporose: Alendronaat, 70mg/week
- altijd in combinatie met Ca en vit
- PO bifosfonaat niet bij eGFR < 35
- IV bisfosfonaat niet bij eGFR < 30
Denosumab (Prolia): SC 2x/j,
- Mag bij alle nierfuncties.
- Even krachtig maar veel voordelen tov bifosfonaten
Teriparatide (PTH analoog, botopbouwend, Forsteo) -> bij falen van antiresorptieve gm
Oefentherapie
bifosfonaat werking
Alendronaat, zolendronaat : anti-resorptief werken omdat ze geactiveerde osteoclasten inactiveren
bifosfonaat nevenwerkingen
maaglast, slokdarmontsteking
denosumab werking
RANK ligand binden waardoor geen osteoclast vorming
wervel(indeukings)fracturen van T11 op RX, calcemie nl, alkalische fosfatase nl -> opstart medicatie?
Laag-E fractuur = indicatie opstart behandeling osteoporose
=> opstart vit D + Ca + bifosfonaten
DD: osteomalacie, osteoporose, botmetastasen, MM
→ botmeta’s: botafbraak -> Ca stijging + alk.fosfotasen stijging
→ osteomalacie: je verwacht laag Ca, laag fosfaat of laag vit D
indeukingsfracturen T8 tot S1 op RX, KO normaal, op labo lichte anemie en sterk verhoogde proteïnen(100) -> Oorzaak?
Multiple myeloom
fractuur ikv MM?
↑ proteines
- non-IgM proteïne > 1.5 g/dl
CRAB-criteria
- hyperCalciëmie > 11.5 mg/dl
- Renale insufficiëntie: creat > 2 mg/dl
- Anemie: Hb < 11 g/dl (man), Hb < 10 g/dl (vrouw)
- Osteolytische Botlaesies en pathologische fracturen
VG splenectomie + malaise, koorts (39°C), braken, hoofdpijn, asthenie; crepitaties longen, beperkt diffuus gevoelig abdomen -> wat eerst doen?
geen milt => cave OPSI (en asplenische sepsis)
→ onmiddellijk IV AB (vancomycine + ceftriaxone / cefotaxime)
OPSI R/
OPSI = overwhelming post-splenectomy infection
IV AB: vancomycine + ceftriaxone / cefotaxime
OPSI kliniek
Initieel grieperig beeld, gevolgd door snelle deterioratie met koorts, ernstige malaise, sepsis, meningitits
OPSI verwekkers
omkapselde bacteriën (o.a. S. Pneumonia, N. meningitidis, H. Influenzae)
[patho: geen fagocytose meer van omkapselde pathogenen in macrofagen van milt]
intoxicatie: welke stoffen geven pinpoint pupillen?
opioiden (ook heroine = opiaat)
(benzo’s/barbituraten: vaak mydriase, diazepam soms miose)