CBL nefro uro Flashcards

(78 cards)

1
Q

urinaire infecties -> mogelijkheden

A
  • cystitis, recidiverende cystitis
    (prostatitis = gecompliceerd)
  • pyelonefritis
    (hoge koorts, NSP)
  • urosepsis
    (bacteriëmie; kliniek ~ cystitis / pyelonefritis + rillingen / algemeen onwel / bleek / BD gedaald / tachypneu / tachycardie)
  • pyonefrose
    (pyelonefritis + sepsis OF niet beter na therapie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

cystitis symptomen

A

pollakisurie
nycturie
urgency en urgency-incontinentie
oligurie
valse mictiedrang
dysurie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

cystitis KO

A

drukpijn suprapubisch

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

cystitis: wat is er NIET aanwezig (kliniek)

A

GEEN koorts
GEEN macroscopische hematurie
GEEN nierslagpijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

cystitis TO

A

dipstick (WBC esterasen, nitrieten, +/- hematurie < hemorragische cystitis)
of microscopisch onderzoek urine (urinesediment)

urinecultuur zo nodig

evt labo (vb PSA bij prostatitis)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

cystitis R/

A

Ongecompliceerd:
- nitrofurantoïne (furadantine) 100mg 3x/d (3-7d) of fosfomycine (monuril) 6g 1malig => korte kuur AB (empirisch) is eerder voor comfort vd pt (sympt maar 2d korter)
- veel drinken
- preventie: goede genitale hygiëne, cranberry, plassen na coïtus

Gecompliceerd
(man = altijd gecompliceerd, residu na mictie, lithiasis, urin katheter, neurogeen blaaslijden, koorts):
- cirprofloxacine (of levofloxacine of temocilline)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

prostatitis R/

A

lange behandelingsduur (21d) behandelen met AB
- vb ciprofloxacine 500mg 2x/d
(AB ~ cultuur)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

recidiverende cystitis =

A

> 2 infecties in 6 maanden

OF

> 3 infecties in 12 maanden

(re-infectie of persisterende infectie)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

recidiverende cystitis R/

A

post-coïtale AB profylaxe
geen spermiciden

lokale oestrogenen indien menopauze

laag gedoseerde profylaxe

//

preventie recidiverende cystitis:
- plassen na coïtus
- constipatie vermijden
- zepen met neutrale pH
- indien VUR –> anti-reflux operatie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

pyelonefritis symptomen

A

pyelonefritis = onsteking van nier en pelvis dr een opstijgende UWI

~cystitis

HOGE koorts
flankpijn
algemeen onwel, anorexie, vaak nausea en braken

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

pyelonefritis KO

A

drukpijn suprapubisch

WEL nierslagpijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

pyelonefritis TO

A

DIAGNOSE IS KLINISCH
°°°

ALTIJD urinecultuur en hemocultuur

urinesediment: stick + microscopie (RBC en diff, WBC, kristallen, …)

labo: cofo, CRP, Hb, nierfunctie, ionogram, leverfunctie

echo of CT met contrast -> enkel op indicatie (vermoeden urosepsis, geen verbetering na 48-72u therapie, RF: DM, lithiasis, VUR, neurogeen blaaslijden, urinaire sonde, vrouw > man)
- opm: beeldvorming bij nefrolithiasis (zeker bij koorts) = CT à blanc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

pyelonefritis R/

A

EERST cultuur (hemo+urine)

quinolones 10-14 dagen: opname of ambulant
vb. ciprofloxacine (andere: levofloxacine, temocilline, amikacine = 1malig IV)

herevaluatie na 2-3 dagen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

urosepsis kliniek

A

~cystitis
~pyelonefritis

rillingen
algemeen onwel
bleek

BD gedaald
tachypneu
tachycardie

KO: drukpijn suprapubisch, NSP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

urosepsis TO

A

urine + hemocultuur
urinesediment

labo: cofo, nierfunctie, stolling

evt CT met contrast

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

urosepsis R/

A

culturen nemen!!

urine output opvolgen

AB (cefotaxime, temocilline, amikacine)

draineren zo nodig
* indien obstructie: AB niet voldoende -> MOET gedraineerd w

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

pyonefrose kliniek

A

pyelonefritis + sepsis OF niet beter na therapie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

pyonefrose TO

A

ALTIJD CT met contrast

(naast urine + HC, labo)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

pyonefrose R/

A

AB

drainage nier
=> via nefrostomie, of ureter stent (DJ-stent)

andere: urine ooutput vochten, IV vocht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

pijnloze macroscopische hematurie (bevestigd op dipstick) -> TO

A

CT uro

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

oorzaken PIJNLIJKE hematurie

A
  • aanhoudende unilaterale flankpijn: hydronefrose, pyelonefritis
  • Unilaterale flankpijn met bewegingsdrang en irradiatie naar lies: urolithiasis, obstruerende bloedklonter in ureter
  • Permictioneel: cystitis, postatitis
    ! cave: bij mannen bestaat een ongecompliceerde cystitis praktisch nooit, denk hierbij steeds aan prostatitis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

oorzaken PIJNLOZE hematurie

A

Urologische tumor tot bewijs van het tegendeel!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

hematurie aanpak

A

Hematurie is ALTIJD een alarmsymptoom, zowel micro- als macrohematurie!
- Je moet ALTIJD zoeken naar een oorzaak & niet alleen de hematurie behandelen.

Eerst dipstick om hematurie op te sporen, nadien nagaan of deze RBC afkomstig zijn van glomerulair of extraglomerulair. (vooral relevant bij pijnlijke hematurie)
- dysmorf = steeds nefrologisch (RBC gaan kapot owv osmotische krachten in nier)
- klonters in urine = urologisch

Bij vermoeden blaaskanker steeds kijken met cystoscopie.
Om urologische tumoren op te sporen ook CT aangewezen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

BPH klachten, wil medicatie dan geen invloed h op erecties/ejaculaties

A

PDE5 inhibitor
(Sildenafil, Tadalafil)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Tamsulosine (alfa blok) AE
orthostatische hypotensie retrograde ejaculaties
26
1e keuze BPH R/
tamsulosine
27
anticholinergica (vb oxybutinine) AE
urineretentie
28
5 alfa reductase inhibitor AE
libidoverlies erectiele dysfunctie
29
PDE5 inhibitor effect
R/ van erectiele dysfunctie & beperkt gunstig effect op LUTS klachten
30
TOZ prostaatklachten
BPH (prostatisme): - **labo**: PSA evolutie bepalen (dd: complet, CRP, nierfunctie, …) - **uroflow** (slechte straal, persmictie: afgevlakte curve) - **bladderscan** (echo na mictie: residubepaling) - (eerst **PPA**) **echo prostaat** (transrectaal) igv Ca: - **CT abdomen** + klein bekken = staging - **botscan**
31
R/ BPH
indien niet echt veel klachten:** niet behandelen** volgende stap = medicatie - **tamsulosine** (igv vnml spier) = *alfa 1 blokker* - **dutasteride** (igv vnml klier) = *5-alfa-reductase remmer* **TUR prostaat**
32
PN: onder FQ en 1x amikacine, na 3d nog koorts, NSP, PM richting septische shock -> beleid
CT abdomen - Pyelonefritis is een klinische diagnose, - beeldvorming is aangewezen als vermoeden urosepsis of risicofactoren (vesico-ureterale reflux, anatomische afwijkingen, diabetes, lithiasis, neurogeen blaaslijden, urinaire sonde) of geen beterschap na 48-72u onder therapie -> zo D/ stellen van evt pyonefrose (etternier, vb bij een obstructie door lithiasis), die drainage nodig heeft.
33
Nefrotisch syndroom
Groot urinair proteïneverlies: proteïnurie E/ Bijna altijd glomerulair o Primaire glomerulonefritis o Secundair aan systeemziekte // Triade - Proteïnurie ≥ 3,5 gr/24 uur - Hypo-albuminemie < 30 g/L - Oedemen // R/ dieet: zoutloos (oedemen), eiwitarm (nierfunctie) diuretica (oedemen): lisdiuretica -> wnr niet voldoende: thiazide ACE-I (proteïnurie) ARB/sartanen (proteïnurie) statines (hyperlipidemie) anti-coagulatie (stollingsstoornis) -> indien: RF (bedlegerig, varices), albumine < 15 g/dl)
34
nefrotisch syndroom frequente verwikkelingen
hyperlipidemie (gestimuleerde leversynthese door hypo-albuminemie) stollingsstoornissen (urinair verlies proteine S en antithrombine III) (toename procoagulants door toename leversynthesep -> trombo-embolie) hypo-IgG (urinair verlies)
35
nefrot syndr ikv IgA nefritisch?
IgA nefritis: meest frequent bij pt 20-35j; presenteert zz als nefrotisch syndroom.
36
nefrot syndr ikv membraneuze nefropathie?
Bij volwassenen is membraneuze nefropathie de meest frequente oorzaak van nefrotisch syndroom. - Het komt vooral voor bij pt ouder dan 40j. Meestal idiopatisch, maar in 10% owv NSAID
37
nefrot syndr ikv amyloidose?
abnormale opstapeling van eiwitten (amyloïd) in verschillende lichaamsdelen en organen * nefrotisch syndroom, * polyneuropathie, * darmklacht, G verlies, Chronische diarree * Infiltratieve cardiomyopathie (HF)
38
nefrot syndr ikv lupus nefritis?
Lupus komt meer voor bij vrouwen van 20-40 j.
39
Patiënt 62j ofzo met nefrotisch syndroom. Roker, 50 Pakjaren. tintelingen in de voeten 2 weken voordien waarvoor NSAID genomen. Had ook reflux. Gedaald IgG. Meest waarschijnlijke diagnose
Amyloidose
40
Beeldvorming bij vermoeden nefrolithiasis
CT à blanc (niersteen? urinaire obstructie?) - opm: echo van nier en blaas = voorkeur bij zws
41
nefrolithiasis R/
Acuut: - **pijnstilling** (NSAID -> evt opioden, lokale warmte) !! - **vochtbeperking** (afname nierstuwing -> afname pijn) Planning therapie: CT: steengrootte + locatie (prox vs UVJ) -> voorspellen kans spontane passage ~ beleid - < 5mm: **spontane evacuatie** afwachten -> zeefje (°) (na 10d beeldvorming) - > 5mm en ≤ 10mm: **a-blokker** (tamsulosine: relaxatie ureter -> expulsie) - grote steen (vb > 7mm in PUJ): **steenverbrijzelaar** - **heelkunde** (vb. endoscopisch ahv ureteroscopie, percutane nefrolithotomie) Verder: - Drainage (DJ stent of nefrostomie) op indicatie (postrenale NI, therapieresist pijn) - Analyse steen (°) [Vss soorten stenen: vss oorzaak, vss behandeling] Secundaire preventie: - Veel drinken - Minder dierlijke eiwitten en zout, GEEN Ca beperking CAVE koorts: denk aan urosepsis -> culturen + volgen urine-output + AB (niet voldoende indien obstructie -> MOET gedraineerd w) // pyonefrose (AB + drainage) -> Quinolones (gram neg)
42
Lithotripsie =
verbrijzelen blaassteen
43
Jongen presenteert met nefrolithiasis. Lithotripsie. Blijkt 100% cystinestenen. Welk van volgende is hier geen correcte behandeling voor? * Acidificatie van urine * Meer dan 4l water per dag drinken * Zoutbeperking * Cysteamine
Acidificatie van urine
44
Cystine steen (nefrolithiasis) R/
- Cystine steen ontstaat door **genetisch defect in renale absorptie van dibasische aminozuren**. - Oplosbaarheid van cystine is pH-afhankelijk, **beter bij alkalische pH**. → alkaliniseren via **K citraat**. & Alkaliseren v urine door **reductie alcohol/proteinen/limonade en zout**. - Daarnaast belangrijk om voldoende te **drinken (>4L/dag)**, zodat er genoeg volume is om het cysteïne in op te lossen en concentratie laag te houden in urine.. - **Zoutbeperking omdat zout zorgt voor meer cystine secretie.** - **Cysteamine** is medicamenteuze R/ indien voorgaande niet helpt, gaat via Thiolgroep cystine oplossen.
45
nefrolithiasis TO
Urine: **± pyurie, ± RBC** (pyurie: indien ontsteking urinewegen, bij 8% nierkoliek) (RBC: 1/3 micr. hematurie) Labo: - Creatinine en eGFR (postrenale NI mogelijk) - **Inflammatie negatief** (leukocytose en CRP) Beeldvorming bij vermoeden nefrolithiasis (! ook zeker beeldvorming bij nierkoliek met koorts !): **CT à blanc** (niersteen? urinaire obstructie?) - opm: echo van nier en blaas = voorkeur bij zws
46
HUS kliniek
typisch na enkele dagen gastro-intestinale infectie, (bloederige) diarree, door (Shiga toxine producerende) E. Coli -> beschadigt endotheel met triade - hemolytische anemie, - acuut nierfalen met uremie en - trombocytopenie
47
blaassteen kliniek
typisch **terminale hematurie**, ontstaat door stase (vaak bij **BPH**) (dus zz in jonger kind + in kind meestal eerder renale steen maar ook vrij zz + cystitis meer wss) Jong kind presentatie met - abdominale pijn - hematurie in 50%, andere 50% urinaire infectie. - geen flankpijn en geen koorts.
48
Glomerulonefritis kliniek
Acute glomerulonefritis o Hematurie (glomerulair: RBC cilinders, dysmorfe RBC) o Proteïnurie o Oligurie o Oedemen o Arteriële hypertensie ± nierfunctie daling (verminderde GFR). MET NEFROTISCH SYNDROOM - vb membraneuze GN MET NEFRITIS - Meestal post-streptococcen. - HUS - IgA nefritis (henoch-shonlein, vaak na een BLWI) - ...
49
VUJ steen klniek:
typisch hematurie, pijn, pijn bij plassen door stuwing, bewegingsdrang, pyurie (toch enkel als er secundair UWI ontstaat?)
50
Kindje met sinds kort, plots pijn het plassen en hematurie. Grootmoeder heeft voorgeschiedenis van nierstenen. Geen koorts. Op sediment hematurie ++, pyurie +++, proteïnurie +. Wat is oorzaak?
cystitis
51
DD maken tss anabole steroïden of Klinefelter
obv van FSH - anabole steroiden: *laag FSH* en laag T - Klinefelter: *hoog FSH* en laag T
52
Inname anabole steroïden: invloed op HP as?
zorgen voor een exogene toediening van steroïden met hierdoor een onderdrukking HP-as - waardoor laag FSH en laag T. = **secundaire hypogonadisme**
53
Klinefelter: invloed op HP as?
mannen met extra X-chromosoom. Geeft primair testiculair falen - constante GRH stimulatie door falen van negatieve feedback in hypothalamo-hypofysaire as. Geeft hoog FSH en LH met laag Testosteron = **Hypergonadotroop hypogonadisme**
54
Man TURP 25 jaar geleden wegens prostaatvergroting. Nu obstructieve mictieklachten met hesitancy en nadruppelen sinds 2 jaar. Urinesediment toont microscopische hematurie D/
BPH - hematurie meestel wel niet bij BPH, maar kan wel door vascular enlargement
55
LUTS (lower urinary tract symptoms):
Obstructieve symptomen: * Post-mictie druppelen * Hesitancy * Zwakke straal * Onderbroken straal Irritatieve symptomen: * Nycturie * Frequency * Urgency
56
Complicaties BPH:
Urineretentie en overflow incontinentie UWI Blaasstenen Hematurie (na te vragen in kader van BPH, nier/blaasstenen, blaas/prostaatca. Maar geen typische LUTS klacht)
57
BPH na TURP: is dit mogelijk?
ja 12% van de mannen heeft < 8j na TURP opnieuw deze ingreep nodig wegens LUTS
58
Hypercalciurie is oorzaak van dysmorfe hematurie = foute uitspraak
/
59
AB pyelonefritis (rilkoorts, geen shock)
VOLGENS AB GIDS UZ LEUVEN **Cefotaxim** of levofloxacine + 1malig Amikacine
60
AB pyelonefritis en tekens van shock
Cefotaxim + amikacine (AG)
61
nefrotisch syndroom brandende voeten RBPA malleoalaire oedemen en vermoeidh E/
Amyloïdose - opm: brandende voeten: perifere neuropathie - geeft ook rectale bloedingen
62
niet ingedaalde testis beleid
operatief herstel is op 6 m als er bilaterale cryptorchidie is, en pas op 12 maanden als het unilateraal is
63
gemengde stress- en urge-incontinentie met negatief urinesediment: volgend TO?
urodynamisch onderzoek - Objectiveren van incontinentie en achterliggend mechanisme in kaart brengen. Minder invasief dan cystoscopie en kan al veel leren.
64
TO: urineverlies / urine incontinentie
urinesediment (stick, microscopie), urinecultuur => dd UWI, blaastumor mictidagboek (uur, volume, subj) evt padtest (24u incontinentiepads bijhouden en wegen -> inschatting hoeveelheid verlies) urodynamisch onderzoek (blaasdruk, abdominale druk, detrusordruk) evt beeldvorming (vb echo, cystoscopie, …) om onderliggend probleem in kaart te brengen
65
urge-incontinentie R/
= overactieve blaas - blaastraining (proberen tegen drang in te gaan en de tijd tussen naar het wc gaan gradueel op te bouwen) - correct drinkgedrag - incontinentieverband - medicatie: => antichol = 1e keuze: oxybutynine, alternat = solifenacine (vesicare) -> cave open hoek glaucoom => B3-adrenergica: mirabegron (betmiga) -> nt bij neurogeen blaaslijden => alfa blokkers: tamsulosine therapieresistent: botulinetoxine injectie, sacrale zenuwstimulatie
66
stress incontinentie R/
= vooral urinair verlies bij valsalva - kine: oefenen bekkenbodemspieren - evt pessarium - evt oestrogenen ikv menopauze (CAVE risico-baten) - evt HK: sling (vb TVT), prolaps herstel - (evt duloxetine)
67
Vrouw met pijnloze rosé urine sinds 3 weken. KO negatief. Welk onderzoek
Urinesediment (objectiveren of er hematurie is, dd vaginale / urologische / rectale oorsprong)
68
bacteriurie bij asympt pt R/
niets, GEEN AB => Vrouwen met asymptomatische bacteriurie niet behandelen!!! => Uitzondering hierop: ZW, recente nierTx, als pt een urologische interventie zal ondergaan
69
pijnloze zwelling scrotaal: waar ook aan denken?
testistumor! - maar kan bv ook hydrocoele zijn
70
Hydrocoele KO
transilluminatie +, pijnloze grote zwelling (scrotaal) (in casus 6cm )
71
oorzaak hydrocoele
persistentie vd processus vaginalis
72
dextrocardie en regelmatig sinusitis: D/
Kartegener S/
73
Kartegener syndr: sperma?
onbeweeglijke sperma ( = / = ontbreken van zaadcellen)
74
Primaire ciliaire dyskinesie (Kartegener syndroom) kliniek
probleem mucociliaire klaring - LW=> regelmatige sinusitis/chronisch hoest/altijd verkouden met neusloop - vaak situs inversus - vaak ongewilde kinderloosheid -> verminderde/ geen mobiliteit sperma
75
stressincont, urine ok: eerste TO?
UDO (opm: om klachten te objectiveren best eerst mictiedagboek)
76
casus met urge-incontinentie: R/
anticholinerg middel (kiné was fout antwoord, blaastraining wel belangrijk)
77
stress incont R/
eerste bekkenbodemtraining (daarna HK een optie)
78
minimal changes
meest frequente oorzaak NS bij kinderen < 10j (in 90% van de gevallen zo). - Proteïnurie Typisch - snelle gewichttoename over korte tijd als gevolg van oedemen. R/ CS