Col. 8: zelforganisatie theorie

Question 1

Logic of Inversion

Answer 1

bestaan van een bepaalde structuur verklaren door te stellen dat de structuur ergens anders in een andere vorm al aanwezig was
- bijv. ligt ergens gecodeerd, zoals genen

Question 2

Bénard cel

Answer 2

hete olie gaat vanaf een specifieke temperatuur hexagonale ‘cellen’ vormen
- demonstreert dat materie zichzelf organiseert

Question 3

Theorie van zelforganisatie

Answer 3

• Turing, Haken, Prigogine
• materie organiseert zichzelf MITS open systeem!
• patronen op globaal niveau van systeem ontstaan door talloze interacties van zijn componenten
• componenten beschikken alleen over info van direct buren, NIET van hele systeem –> geen doelgerichtheid van hele systeem

Question 4

Gedragsregel in biologische systemen

Answer 4

Combinatie van positieve en negatieve feedback die werken op dezelfde variabele –> bepaald streefgedrag

• bijv. vookeursafstand vogels: gaan waar anderen gaan, maar niet te dichtbij
• kleine afwijkingen tov gedragsregel zijn stochastisch, maar beïnvloeden volgende elementen wel

Question 5

Haken’s synnergetica

Answer 5

• obv studie laserlicht; E bepaalt golflengte en richting fotonen
• patronen microscopie en macrosopie hebben circulaire causaliteit, = enslaving principle
• patroon obv ordeparameter en controleparameter
• zelforganiserende systemen zijn stabiel; attractor

Question 6

Ordeparameter

Answer 6

globale patroon van systeem, = huidige patroon

Question 7

Controleparameter

Answer 7

parameter die zorgt voor transitie naar een ander stabiel patroon

Question 8

Attractor

Answer 8

meest stabiele patroon; verandering is er altijd op gericht om terug te keren naar de attractor
–> relatief stabiel en perturbatie resistent
= acting towards ends!

Question 9

Kugler, Tyervey, Kelso

Answer 9

• beweging is resultaat van zelforganisatie, want perturbatie resistent + acting towards ends
• 1 set principes zowel levende als levenloze natuur

Question 10

Bernstien

Answer 10

vrijheidgraden probleem: lichaam heeft te veel DOF om allemaal afzonderlijk aan te sturen door brein

Question 11

Kelso’s vingers

Answer 11

• ordeparameter= faseverschil
• controleparameter= frequentie/ snelheid
• -> lage frequentie: zowel anti-fase als in-fase stabiel
• -> hoge frequentie alleen in-fase stabiel

Question 12

Genen (Kauffman)

Answer 12

genen beïnvloeden zelforganiserende processen

= controle parameters

Question 13

Predetermined epigenisis of behaviour (Gottlieb)

Answer 13

DNA zien als prime mover in ontwikkelingsproces

• Gottlieb niet eens! want suggereert eenrichtingsverkeer structuur -> functie
• klopt niet met observaties werkelijkheid! ontogenese

Question 14

Ontogenese

Answer 14

ervaringen en sensorische stimulatie beïnvloeden ontwikkeling (= niet aangeboren)

Question 15

Probalistic epigenisis (Gottlieb)

Answer 15

ontwikkeling van een organisme op basis van wederkerige beïnvloeding tussen:

• genen
• neurale activiteit
• gedrag
• omgeving
• ->bijv omgeving kan genexpressie beïnvloeden

Question 16

Enslaving principle

Answer 16

= circulaire causaliteit: als controleparameter aanwezig –> interacties elementen –> controle parameter (= globaal) –> gedrag elementen –> gedrag globaal enz..