Concepten lichaamssamenstelling Flashcards
niveaus lichaamssamenstelling
niveaus nemen toe met complexiteit:
anatomie: 50 verschillende soorten atomen in lichaam. 98% lichaamsgewicht= zuurstof, koolstof, waterstof natrium en calcium
moleculair niveau: eiwitten, koolhydraten, mineralen en vetten
celniveau: lichaam= 10^4 cellen die verschillen van vorm, samenstelling en grootte
weefsel: cellen met dezelfde vorm, functie en embryonale oorsprong vormen weefsel
gehele lichaam
hoeveelheid vet
percentage vet heeft invloed op hoe gezond je bent
te veel vet–> grotere kans op chronische ziekte/vroege dood, hartfunctie daalt, hoge BP, hartziekte, diabetes, kanker, galblaas ziekte en slaapproblemen
BMI
BMI= gewicht (kg)/ lengte (m) x lengte (m)
in kg/m^2
18.5= ondergewicht
18.5-24.9= gezond
25-29.9= overgewicht
30-39.9= obesitas
> 40= ernstige obesitas
nadelen BMI
geen goede maat voor de hoeveelheid lichaamsvet
geen rekening gehouden met etnische afkomst–> aziaten meet vet dan kaukasische of afrikaanse afkomst
ook kan veel spieren incorrect geclassificeerd worden als overgewicht (want spieren zijn zwaarder dan vet)
ook houdt BMI er geen rekening mee dat gewicht ook afhangt van bot, plasma volume en spiermassa
geen rekening gehouden met leeftijd en sekse (vrouwen meer vet dan mannen bij zelfde BMI)
vet opslag en man en vrouw verschil
subcutaan
intramusculair
intermusculair
abdominal en thoracaal holte
man: appel vorm–> vooral in buik opslaan (bierbuik)
vrouw: peer vorm–> vooral rond heupen, billen, lage buik, borsten, schouders en triceps
lichaamssamenstelling
is betere indicatie dan BMI
je kijkt naar vetmassa
en lean body mass: totale gewicht - hoeveelheid vet
essentiele vetten zitten wel in lean body mass
vet massa en vet vrije massa
vet massa: al het vet (ook essentieel vet)
essentieel vet: minimaal vet wat nodig is voor goed funtioneren van lichaam–> bescherming organen, isolatie en energiebron
vet vrije massa: al het niet vetweefsel: botten, spieren, organen en bindweefsel en water(intra en extracellulair)
verschil in essentieel vet tussen mannen en vrouwen
man: 3-5% totale gewicht
vrouw: 8-12 % totale gewicht
wss doordat vrouwen baby’s baren en voor menstruele cyclus enz..
lichaamsamenstelling als je ouder wordt
hoeveelheid vetmassa neemt toe
en spiermassa en dus ok spierkracht neemt af
huidplooidiktemeting
70-90% van vetweefsel ligt subcutaan, daarom kan dit gebruikt worden om totale hoeveelheid vetweefsel te meten
meting met de veronderstelling dat vet regelmatig is verdeelt over lichaam, dus dat huidplooien maat is voor totale hoeveelheid lichaamsvet
meting verschilt wel een beetje per persoon wie hem uit voert
en geen goede maat voor hoeveelheid visceraal vet
WHR (waist to hip ratio)
heup/taille ratio
normaalwaardes:
vrouw: < 0,80
man: < 0,95
erboven is gezondheidsrisico
voorspelt beter dan welke andere omtrek meting het gezondheidsrisico per individu
verdeling van vet is belangrijker dan hoeveelheid vet!!
WHR gecorreleerd met: mate van insuline resistentie BP HDL (goed) cholesterolspiegel in bloed incidentie diabetes incidentie hart en vaatziekte overall mortaliteit
WHR stijgt als je ouder wordt
je gaat er bij deze meting wel vanuit dat de hoeveelheid visceraal vet evenredig is met hoeveelheid subcutaan vet in de buik, dit hoeft niet per se het geval te zijn
2 soorten vet
male of android vet: upper body fat cells, zijn meer insuline resistend en er komen meer vrije vetzuren vrij= nadelig
dit is visceraal vet????
female of gynoid vet: lower body fat cells, zijn meer insuline gevoelig en meer resistent tegen lypolytic stimulie. Ze geven dus minder snel vrije vetzuren af
Bio-elektrische impedantie analyse (BIA)
elektrode wordt op de vingers, pols en voet aangelegd.
Dit is een indirecte, non-invasieve en eenvoudige methode om hoeveelheid vet te meten. Gebaseerd op elektrische geleiding van een wisselstroom door het lichaam.
weefsel met veel water en elektrolyten zoals bloed en spieren geleiden stroom goed. Vetmassa/lucht geleidt nauwelijks
dus hoe hoger vetvrije massa–> betere stroom door het lichaam
meet dus de FFM= fat free mass
lichaamsgewicht - FFM= FM
nadeel:
bij dehydratie dan zijn elektrolyt concentraties hoger–> verminderde weerstand, dus daardoor lijkt vetpercentage lager dan die in werkelijkheid is
teveel lichaamswater verhoogt de weerstand en daardoor lijkt het vetpercentage hoger dan het is
CT, MRI en DEXA
beste methode
DEXA: dual emission x-ray absorptiometry
2 bundels met fotonen met verschillende energieniveaus worden door het lichaam gestuurd –> verhouding tussen stralen geeft lichaamssamenstelling weer
nadeel: geen verschil tussen subcutaan en visceraal vet en duur
met CT en MRI:
hoeveelheid visceraal vet meten
CT is wel straling en MRI is heel duur
deze 2 zijn wel het beste want hiermee hoeveelheid visceraal vet meten want dat is het slechtste
