CVC verzorgen

Question 1

Wanneer wordt een CVK geplaats?

Answer 1

Voor langdurig toedienen van vloeistoffen via een grote ader (vene) in de bloedbaan.

Question 2

Waarvan zijn CVK gemaakt?

Answer 2

polyurethaan of siliconen.

Question 3

Voordelen en nadelen polyurethaan of siliconen.?

Answer 3

Polyurethaan voordeel: dunwandig en sterk zijn.
Siliconen voordeel: betere biocompatibiliteit (acceptatie door het lichaam)
Nadeel van siliconen is dikwandig zijn, waardoor de flow beperkt is in relatie tot de buitendiameter.

Question 4

Soorten katheters?(6)

Answer 4

• Katheters voor kortdurend, middellang en langdurig gebruik
• Katheters met één of meerdere lumina
• getunnelde en ongetunnelde katheters
• Katheters met en zonder cuff
• Katheters met een open of een gesloten kathetertip
• Antimicrobiële katheters die mogelijk het risico op kathetergerelateerde infecties verkleinen.

Question 5

Kortetermijnkatheters?(2)

Answer 5

• Niet getunnelde sleutelbeenader- (subclavia) katheter

- Niet getunnelde halsader- (jugularis) katheter

Question 6

Middellange- of langetermijn?(1)

Answer 6

-Niet getunnelde Peripheral Inserted Central Catheter (PICC)

Question 7

Hoe lang blijft een middellange- of langetermijn ongeveer zitten?

Answer 7

Ongeveer 3 weken tot 6 maanden

Question 8

Langetermijnkatheters?

Answer 8

Zijn voorzien van een subcutaan manchet (cuff) en worden ‘getunneld’ ingebracht.

Question 9

Hoe lang blijven langetermijnkatheters zitten?

Answer 9

Langer dan 6 maanden

Question 10

Wat zijn getunnelde CVK’s?

Answer 10

Die worden, voordat ze in het bloedvat komen, eerst (minimaal 5 cm) onder de huid door geschoven.
De cuff hecht zich vast in de huid en beperkt het binnendringen van bacteriën.

Question 11

Wat is een PICC lijn?

Answer 11

Lange veneuze katheter.

Question 12

hoe lang is een PICC lijn?

Answer 12

Varieert (Groshong PICC is 50-70 cm lang).

Question 13

Waar wordt de PICC lijn ingebracht?

Answer 13

Wordt ingebracht en opgeschoven in een grote vene in de bovenarm. De lengte van het deel van de katheter in de cliënt is afhankelijk van de punctieplaats.

Question 14

Wat is de naaf (hub)?

Answer 14

Het overgangspunt tussen de katheter en het (de) aansluitpunt(en) van de PICC.

Question 15

Wat bepaald een katheters met open en gesloten kathetertip?

Answer 15

Dit bepaalt de mate waarin er contact is tussen het bloed en de infusievloeistof en er dus kans is op verstopping.

Question 16

Welke aders wordt een CVK ingebracht? (in volgorde van toename infectierisico)(3)

Answer 16

• Sleutelbeenader (vena subclavia)
• Halsader (vena jugularis)
• Liesader (vena femoralis)

Question 17

Hoe wordt vastgesteld of de CVK goed zit?

Answer 17

Via röntgenfoto.

Question 18

Waarin ligt de tip van de dialysekatheter en waarom?

Answer 18

Meestal in de rechteratrium (boezem) van het hart, in verband met de benodigde bloedstroom

Question 19

Waarin wordt de PICC lijn ingebracht?

Answer 19

In een grote vene in de arm en opgeschoven naar de overgang van de vena cava superior met het rechteratrium.

Question 20

Indicaties centraal veneuze infusie?(6)

Answer 20

• Toedienen van medicatie die schadelijk is voor de vaatwand (sommige antibiotica’s, pijnstillers, cytostatica).
• Gelijktijdig kunnen toedienen van onverenigbare medicatie, door meerdere lumina te gebruiken.
• Langdurige medicijntoediening (zoals lasix, antibiotica, ketamine en morfine).
• Slechte intraveneuze situatie van de perifere vaten van de cliënt.
• Hoge osmolariteit (>500 mOsm) of pH waarde (<5 of >9) van het medicijn.
• Totale parenterale voeding.

Question 21

Wat is een cuf?(5)

Answer 21

• Een manchet of bandje rond de CVK.
• Vergroeit met het subcutane weefsel en voorkomt dat katheter losraakt.
• Voorkomt dat bacteriën tussen het katheteroppervlak en het subcutane weefsel binnendringen.
• Dient bij een getunnelde katheter ter fixatie.
• De getunnelde katheter met cuff wordt de eerste 10 dagen gefixeerd met een hechting.

Question 22

Waar hangt de keuze van de katheter vanaf die wordt ingebracht?(6)

Answer 22

• Soort vloeistof die toegediend moet worden
• Duur van de behandeling
• Volume van de toe te dienen vloeistoffen en verenigbaarheid van de toe te dienen geneesmiddelen
• Conditie van de vaten van de cliënt
• Behandelschema (intermitterend of continu)
• Behandeling thuis of in het ziekenhuis

Question 23

Contra-indicatie inbrengen CVK? (5)

Answer 23

• Pijn
• Afwijkingen aan de arm of huid
• Verwijderde lymfeklieren in de oksel (okselkliertoilet)
• Vaatafwijkingen
• Shunt (in overleg met de arts)

Question 24

Wat zijn complicaties bij CVK?(5)

Answer 24

• Pneumothorax
• Infectie
• Luchtembolie
• Verstopping
• Verplaatsing

Question 25

Pneumothorax

?

Answer 25

Er kan een longtop aangeprikt zijn. klachten zijn kortademigheid en pijn op de borst.

Question 26

Luchtembolie?

Answer 26

Luchtembolie
Door het verschil van druk in de grote ader waarin de katheter ligt en de druk van de buitenlucht kan lucht aangezogen worden in het bloed. Dit risico bestaat wanneer er een open verbinding is tussen de katheter en de buitenlucht. Een luchtembolie verstoort de bloedsomloop. Verschijnselen zijn een lage bloeddruk en onregelmatige ademhaling.

Question 27

Luchtembolie voorkomen?

Answer 27

• Klem de katheter zo snel mogelijk af met een connector (naaldloos afsluitdopje).
• Laat de cliënt plat op de rug liggen en vraag de cliënt met de mond op de hand blazen. Schakel zo nodig een arts in.
• Klem een beschadigde katheter direct af tussen de beschadigde plek en de insteekplaats.
• Stop de toediening.

Question 28

Wat is het Pinch off-syndroom?

Answer 28

De CVK wordt afgekneld tussen het sleutelbeen en de eerste rib. Hierdoor loopt de CVK onregelmatig of is het al of niet doorlopen van de infuusvloeistof afhankelijk van de houding van de cliënt. De CVK moet verwijderd worden vanwege risico op afscheuren en risico op embolie.

Question 29

Klachten bij verplaatsing?

Answer 29

Pijn in nek, arm of tussen de schouderbladen tijdens de inloop van vloeistoffen kan hierop wijzen. Als de katheter zich buiten het bloedvat bevindt, moet deze verwijderd worden. Raadpleeg de arts.

Question 30

Welke CVK kan thuis verwijderd worden en welke niet?

Answer 30

Niet-getunnelde CVK’s kunnen in de thuissituatie worden verwijderd. De getunnelde CVK wordt in het ziekenhuis verwijderd.

Question 31

Complicaties na het verwijderen van een CVK?(4)

Answer 31

• Nabloeding
• Luchtembolie
• Er blijft een rest van de katheter achter in het lichaam
• Weerstand

Question 32

Wat te doen bij weerstand?

Answer 32

Dit wordt mogelijk door een vaatspasme veroorzaakt. De kans hierop is bij een PICCatheter wat groter omdat het vat dunner is. Wacht ongeveer 15 minuten, zorg voor een rustige omgeving, voeg eventueel warmte toe, bijvoorbeeld met warme doeken. Probeer het dan opnieuw. Lukt het nog niet, raadpleeg een arts.

Question 33

Wat te doen om luchtembolie te voorkomen bij verwijdering CVK?

Answer 33

De kans op aanzuigen van lucht vermindert als de centraal veneuze katheter verwijderd wordt tijdens expiratie (uitademing) en in Trendeleburg stand ligt. Laat de cliënt eerst inademen, dan de adem even vasthouden. Bij de uitademing wordt de katheter in een vloeiende beweging verwijderd. Laat de cliënt plat op de rug liggen, leg de cliënt zo mogelijk in Trendelenburg (hoofdeinde van het bed omlaag).

Question 34

Aders PICC lijn?(4)

Answer 34

• Vena basilica
• Cephalica
• Mediana cubiti
• Brachialius