de planeet Flashcards
(17 cards)
elementen van planetary health
- underlying drivers
- environmental changes
- proximate causes
- modifying factors
- health impacts
underlying drivers
oorzaken
environmental changes
zoals biodiversiteits verlies. komt door underlying factors
proximate causes
natuurlijke elementen die aangetast worden die vervolgens ook gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken
modyfying factors
niet iedereen wordt even hard aangepakt door klimaatverandering, factoren zoals welzijn kunnen dit beïnvloeden
health impacts
gezondheidsgerelateerde problemen zoals infectie ziektes of mentale gezondheid
grootste aardsysteem verandering problemen
- klimaatverandering
- verlies van biodiversiteit
- milieuverandering/-vervuiling
oorzaken milieuvervuiling/-verandering
- ontbossing
- intensieve landbouw (Nederland stoeit het meeste met deze)
- uitstoot van broeikasgassen
- illegale afvallozing
- introductie nieuwe entiteiten
gevolgen milieuvervuiling/-verandering
- meer extreem weer
- meer overstromingen
- meer bosbranden
- afname luchtkwaliteit
gevolgen die impact kunnen hebben op gezondheid
- luchtkwaliteit
- toegang tot en kwaliteit van drinkwater
- kwaliteit en hoeveelheid voedsel
- blootstelling aan giftige stoffen
- blootstelling aan infectieziekten
- extreem weer
proces van medicijn goedkeuren
- research en ontwikkeling
- preklinische studies 9cellijnen en proefdieren)
- clinical trials (met mensen)
- review en goedkeuring
probleem van dier als proefdier
verschil in anatomie, fysiologie en biochemie met die van de mens
3R’s van dierproeven
reduce (verminderen)
refine (verfijnen)
replace (vervangen)
redenen waarom proefdier gebruik niet duurzaam is
- afval : dieren vol met toxines, moeten verbrand worden
- energieverbruik van proefdierfaciliteit
- gebruik van chemicaliën
- vervuiling van lucht en water
- gezondheid van proefdierverzorgers en onderzoekers
- invloed op biodiversiteit
proefdiervrije innovaties
- organ on a chip
- patiënspecifieke organoïds
- VR
- in vitro
uitdagingen voor niet proefdiergebruik
- maturiteit : je kan type cel maken, maar dan is het in het foetale stadium
- standaardisatie : algemene regels moeten nog vastgesteld worden (?)
- kwalificatie en validatie : is het een valide methode voor vervanging van proefdier, is het kwaliteit hetzelfde
- regelgeving : vervanging moet ook alles bieden en welk risico’s worden geaccepteerd
hoe kies je het juiste model voor je onderzoek
wat is het kleinste fysiologisch proces dat je wilt uitzoeken, is het nodig om een proefdier hiervoor te gebruiken
