Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Farmakologia- wybór leku > dokrewny cz. 2- nadnercza 1 > Flashcards

dokrewny cz. 2- nadnercza 1 Flashcards

(46 cards)

Start Studying
1
Q

Porównaj mechanizm genomowy i niegenomowy GKS:

a. działanie
b. lokalizacja receptora
c. efekty- czas
d. występowanie po podaniu inhibitorów transkrypcji
e. mechanizm

A

GENOMOWY:
a. receptorowe
b. cytoplazma, jądro
c. wolny (godziny, dni)
d. nie
e. bezpośredni/pośredni wpływ na transkrypcję:
transaktywacja, transregresja, mechanizm Fos/Jun (hamowanie), mechanizm NFkB (hamowanie)

NIEGENOMOWY:

a. receptorowe i niereceptorowe
b. błona komórkowa, cytoplazma
c. szybki (sekundy, minuty)
d. tak
e. aktywacja szlaków sygnałowych kinaz białek G, kanałów jonowych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Kiedy stosujemy GKS ze względu na ich mechanizm niegenomowy?

A

Wówczas, gdy efekt ma wystąpić szybko, lecz należy pamiętać o tym, że efekt niegenomowy ujawnia się przy ich dużych dawkach.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wymień GKS szybkodziałające i podaj czas działania

A

-hydrokortyzon
-kortyzon
Czas hamowania wydzielania ACTH po pojedynczej dawce nie przekracza 12h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wymień GKS o pośrednim czasie działania i podaj czas działania

A

-prednizon
-prednizolon
-metyloprednizolon
-triamcynolon
Czas hamowania wydzielania ACTH po pojedynczej dawce 12-36h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wymień GKS długodziałające i podaj czas działania

A

-betametazon
-deksametazon
Czas hamowania wydzielania ACTH po pojedynczej dawce ponad 36h

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Które leki charakteryzują się najsilniejszym działaniem przeciwzapalnym?

A
  • betametazon (30-40)

- deksametazon (30-100)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Które leki mają największy wpływ na łaknienie?

A
  • betametazon

- deksametazon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Oceń retencję soli:

a. hydrokortyzonu
b. prednizonu
c. betametazonu

A

a. hydrokortyzon- 1
b. prednizon- 0,5
c. betametazon- 0

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Który lek wykazuje silniejsze działanie przeciwzapalne: prednizon czy prednizolon?

A

Prednizolon (4).

Prednizon- 3,5

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Który lek wykazuje silniejsze działanie przeciwzapalne: hydrokortyzon czy kortyzon?

A

Hydrokortyzon- 1
Kortyzon tylko 0,8
Działanie przeciwzapalne odnosimy najczęściej do hydrokortyzonu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Który lek wykazuje silne działanie mineralokortykosteroidowe?

A

Fludrokortyzon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jakie są najczęściej stosowane doustnie kortykosteroidy?

A

Prednizon, prednizolon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Pacjent ma ciężki stan zapalny oraz choroby towarzyszące: silna riewodlność nerek i miażdżyca. Co mu podasz?

A

Betametazon lub deksametazon.
Dlaczego? Przy niewydolności nerek najkorzystniejszy jest jak najmniejszy wpływ na retencję, a leki te wykazują zerową retencję.
Dodatkowo są one stosowane w silnych stanach zapalnych, bo wykazują największe działanie przeciwzapalne.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

W jakiej formie zalecisz pacjentowi stosowanie estrów betametazonu lub beklometazonu? W jakich schorzeniach się je przyjmuje?

A

Są skuteczniejsze i bezpieczniejsze po podaniu miejscowym (na skórę) lub dooskrzelowo.
Stosujemy przy:
-schorzenia skórne- dermatologia- miejscowo
-inhalacja w astmie- dooskrzelowo

Nie doustnie!!!- więcej ogólnoustrojowych działań niepożądanych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jaki lek w największym stopniu hamuje działanie przysadki?

A

Deksametazon (++++), betametazon (+++)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Które leki mają największe działanie diabetogenne/katabolizm?

A

Deksametazon, betametazon

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Które leki w najmniejszym stopniu hamują przysadkę?

A

Hydrokortyzon, kortyzon (+)

Prednizon i prednizolon- pośrednio (++)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Czy GKS stosujemy w równych dawkach?

Od czego zależy dawka GKS?

A

Nie, ponieważ różne leki wykazują różne działanie przeciwzapalne, dlatego:

  • hydrokortyzon, kortyzon- 20mg, 25mg
  • prednizolon, prednizon- 5mg
  • metylprednizolan, triamcinolon- 4mg
  • betametazon, deksametazon- 750 mikrogramów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie są wskazania do stosowania GKS?

Study These Flashcards
A
  • terapia substytucyjna- ostra/przewlekła niewydolność kory nadnerczy
  • wskazania pozasubstytucyjne- działania farmakologiczne GKS dotyczą dawek wyższych niż substytucyjne
20
Q

Wymień przykłady do stosowania terapii substytucyjnej

Study These Flashcards
A
  • pierwotna i wtórna niewydolność kory nadnerczy
  • po adrenalektomii
  • zespół nadnerczowo-płciowy z utratą soli
21
Q

Jaki lek stosujemy najczęściej przy substytucyjnej terapii, z czym i w jakiej dawce?

Study These Flashcards
A 
Hydrokortyzon z fludrokortyzonem (0,05-0,1 mg-hipotonia).
Dawki:
8, 12:00 x 20mg
20:00 x 10mg
LUB
8:00 x 20mg
16:00 x 10mg
Hydrokortyzon- zrównoważone działanie gliko- i mineralokortykotropowe (30-50mg/d)
22
Q

Kiedy należy zwiększyć dawkę hydrokortyzonu?

Study These Flashcards
A

-w sytuacji stresu o 20-60mg p.o. doraźnie
-w sytuacji silnego stresu 100mg i.v. doraźnie
-w okresie okołooperacyjnym/ciężkie infekcje:
~100mg i.v. rano
~50mg i.v. po południu
!!!Dawki indywidualnie dopasowane (kontrola ciśnienia i stężenia elektrolitów)+ wlewy 0,9% NaCl/5% glukozy!!!

23
Q

W jakich sytuacjach zlecisz PILNIE terapię pozasubstytucyjną? Jaki lek zastosujesz?

Study These Flashcards
A
  • ciężkie odczyny anafilaktyczne
  • ciężka śpiączka hipoglikemiczna
  • stan astmatyczny
  • wstrząs septyczny we wczesnej fazie
  • przełom tarczycowy
  • odczyny poprzetoczeniowe
  • obrzęk mózgu
  • obrzęk głośni
  • w celu przyspieszenia dojrzewania płuc
  • przy wymiotach spowodowanych stosowaniem cytostatyków (w połączeniu z innymi p-wymiotnymi)

LEK- hydrokortyzon

24
Q

Co zastosujesz u chorego ze wstrząsem anafilaktycznym? Określ dawkę.

Study These Flashcards
A

Hydrokortyzon
Corhydron 100
proszek we fiolce lub rozpuszczalnik w ampułce do sporządzenia roztworu do podania i.v.
Dawka wstępna: 100-500mg i.v. w ciągu 1-10 minut
Dawki kolejne: 0,05-0,2mg i.v. co 4h
Do pięciu dni można odstawić od razu GKS, bez stopniowania.

25
W jakich sytuacjach zalecisz terapię pozasubstytucyjną (nie stan nagły)? Jaki lek zastosujesz?
- białaczki, chłoniaki - choroby autoimmunologiczne - choroby tkanki łącznej - choroby alergiczne- dermatozy alergiczne - gruźlica prosówkowa, wysięk do opłucnej - wrzodziejące zapalenie jelita grubego - choroba płuc- astma - sarkoidoza- choroba atakująca układ odpornościowy - przeszczepy narządowe LEK- prednizolan, prednizon
26
Chora U.M. lat 56 cierpi z powodu choroby tkanki łącznej i z tego powodu lekarz prowadzący zadecydował zastosować u niej GKS doustnie. Jaki? W jakim schemacie dawkowania (wybór leku, dawka, czas)?
Jakie zastosowanie?- pozasubstytucyjne, przewlekłe (nie pilne) WYBÓR LEKU: GKS syntetyczne bez lub z minimalnym działaniem mineralokortykoidowym, charakteryzujące się jak najkrótszą blokadą osi p-p, np. prednizon/prednizolan doustnie DAWKA: zindywidualizowana, zależna od typu schorzenia, nasilenia objawów, celów terapeutycznych, np. prednizon 1mg/kg m.c. -> początkowo dawki 3 x dziennie (do uzyskania efektu klinicznego), zazwyczaj 1- 2 tygodnie, -> następnie 1 x dziennie rano lub 2 x dziennie rano i po południu CZAS TERAPII: zindywidualizowany, zależny od typu schorzenia, nasilenia objawów, celów terapeutycznych
27
Jakie są wskazania do stosowania GKS w stomatologii?
- owrzodzenia śluzówki jamy ustnej- miejscowo lub aplikacja na podłożach adhezyjnych - zapalenie miazgi- miejscowa kombinacja, z antybiotykami - choroby stawu skroniowo-żuchwowego- uraz, bruksizm, RZS - reakcje alergiczne Rzut II- deksametazon
28
Co zapiszesz pacjentowi w leczeniu pooperacyjnego obrzęku? Zapisz schemat dawkowania i ile powinno trwać odstawienie? Jakich działań niepożądanych można się spowiedzać?
Prednizon 3x/d, przez 5 dni W przypadku krótkiego czasu leczenia, można GKS stosować w równych odstępach czasowych, nie ma potrzeby stopniowego odstawiania leku (małe ryzyko supresji osi p-p). Działania niepożądane (do 2 tyg.): - bezsenność - zmiany nastroju (pobudzenie, agresja, depresja) - nasilenie objawów choroby wrzodowej
29
Co zapiszesz pacjentowi przy przewlekłej terapii na RZS?Zapisz schemat dawkowania i ile powinno trwać odstawienie?
Prednizon -na początku: 3x/d do zmniejszenia dolegliwości -później: 3 tabletki na raz rano do kolejnej kontroli za 10 dni W przypadku terapii przewlekłej, po podjęciu decyzji o osiągnięciu celu terapeutycznego obowiązuje stopniowe (zazwyczaj wielotygodniowe) odstawianie leku
30
Pan Adam to 45-letni pacjent, u którego z uwagi na wystąpienie pooperacyjnego szczękościsku stosowano, z dobrym skutkiem, prednizon (40mg/24h) przez 5 dni. W tym przypadku:  należy stopniowo zmniejszać dawkę leku przez kolejne tygodnie  można odstawić prednizon bez konieczności stopniowego zmniejszania dawki
 można odstawić prednizon bez konieczności stopniowego zmniejszania dawki Dlaczego? Wyjaśnienie: Ten pacjent był leczony tylko przez 5 dni = małe ryzyko supresji osi p- p-n = można zakończyć terapię bez stopniowego odstawiania leku
31
Gwałtowne odstawienie GKS u pacjenta leczonego przez 3 miesiące wysokimi dawkami prednizonu (40mg/24h) stwarza ryzyko:  ostrego krwawienia  ostrej niewydolności kory nadnerczy  ostrej niewydolności tarczycy  nawrotu objawów choroby, z powodu której stosowano GKS
 ostrej niewydolności kory nadnerczy  nawrotu objawów choroby, z powodu której stosowano GKS Wyjaśnienie: Jeśli stosowanie GKS trwa > 2 tygodni gwałtowne odstawienie może prowadzić do pojawienia się ostrej niewydolności kory nadnerczy oraz nawrotu/zaostrzenia objawów choroby, z powodu której leki te zostały włączone (o ile cel terapeutyczny nie został osiągnięty). Jeśli planowane jest zakończenie terapii GKS- należy stopniowo je odstawiać, np. o 5mg prednizonu jak w tym przypadku, co tydzień aż do uzyskania dawki substytucyjnej (5mg/24h)
32
``` 45-letnia pani Ewa była leczona przez 6 miesięcy metylprednizolonem. Który z poniższych może być związany z taką terapią?  Zwiększenie masy mięśniowej  Osteoporoza  Przewlekłe zapalenie  Hipotonia  Hipoglikemia ```
 Osteoporoza Wyjaśnienie: Przewlekła, systemowa terapia dawkami ponadsubstytucyjnymi GKS może prowadzić do pojawienia się objawów jatrogennego zespołu Cushinga.
33
Jakich działań ogólnoustrojowych można się spodziewać po stosowaniu GKS pozasubstytucyjnie?
- zahamowanie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza- zależy od drogi podania, czasu terapii, preparatu - nadciśnienie, obrzęki, hipokaliemia - otyłość- odkładanie na karku (byczy kark) i na twarzy (twarz księżycowa) i zanik w innych miejscach - osłabienie siły miejscowej, zanik mięśni - osteoporoza, zahamowanie wzrostu u dzieci - hiperglikemia - opóźnione gojenie ran - zmniejszenie odporności - zaburzenia psychiczne - nudności, wymioty, choroba wrzodowa - jaskra, zaćma
34
Jakich działań niepożądanych możemy się spodziewać po stosowaniu GKS miejscowo?
``` (JAMA USTNA) -grzybica ju i zatok -kaszel, chrypka (SKÓRA) -trądzik -alergia kontaktowa -zaniki skórne -teleangiektazje -zapalenie skóry -odbarwienia, przebarwienia -zaniki skórne (OCZY) -jaskra -zaćma (INNE) -nadmierne owłosienie -zahamowanie osi podwzgórze-przysadka -zespół z odstawienia ```
35
Jaki jest mechanizm otyłości po stosowaniu pozasubstytucyjnym GKS?
Jest to odkładanie tkanki tłuszczowej w „typowych” miejscach: na karku i twarzy (tzw. byczy kark, twarz księżycowata) i zanik w pozostałych lokalizacjach. Kortyzol hamuje obwodowe zużycie glukozy, stymuluje aktywność LPL (uwalnianie WKT niezbędnych do glukoneogenezy wątrobowej). Prowadzi to do ↑ insulinooporności i wzrostu sekrecji insuliny (hormon o działaniu anabolicznym wobec tkanki tłuszczowej) w odpowiedzi na hiperglikemię. Stąd wynikają charakterystyczne zmiany w rozmieszczeniu tkanki tłuszczowej.
36
Wymień najczęstsze objawy: a. do 2 tygodni stosowania b. po ponad 2 tygodniach stosowania Jakie działanie niepożądane jest najniebezpieczniejsze?
a. bezsenność, wrzody żołądka i dwunastnicy b. zespół Cushinga Najpoważniejsze- supresja osi podwzgórze-przysadka- nadnercza
37
Wziewne formy GKS:  Są zalecane w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów  Są równie skuteczne jak formy doustne  Pozwalają na zmniejszenie ryzyka wystąpienia systemowych działań niepożądanych  Zawsze wywołują jatrogenny zespół Cushinga Uzasadnij wybór.
 Pozwalają na zmniejszenie ryzyka wystąpienia systemowych działań niepożądanych miejscowe stosowanie GKS (np. w formie wziewnej w terapii astmy i POChP) =ograniczenie ryzyka systemowych działań niepożądanych ALE = miejscowe DN, np. kandydoza śluzówki jamy ustnej (działanie immunosupresyjne GKS); zapobieganie – płukanie jamy ustnej po aplikacji leku
38
K.R. , 45-letni chory z zaostrzeniem colitis ulcerosa jest leczony prednizonem w dawce 60mg/24h – od 4 tygodni. Jakie objawy mogą pojawić się po nagłym zaprzestaniu leczenia?
Przykład chorego z przewlekłym systemowym stosowaniem GKS. Ryzyko nagłego odstawienia to ostra niewydolność kory nadnerczy.
39
Kiedy może dojść do supresji kory nadnerczy?
- zazwyczaj, jeśli terapia > 2-3 tyg. - terapia tyg-mies. – w przypadku dodatkowych stresów (choroby), zwiększyć dawkę - przy odstawianiu wolne zmniejszanie dawki - powrót do normy 6-9 miesięcy
40
W jaki sposób można zmniejszyć ryzyko supresji osi p-p-n?
Przewlekła terapia (po uzyskaniu zmniejszenia nasilenia objawów): - 1 dawka dobowa rano lub 2 dawki (rano i o 15) - podawanie zwiększonej dawki dobowej (1,5-2x) co drugi dzień - stopniowe, wielotygodniowe odstawianie przy stosowaniu przewlekłym
41
W jaki sposób ograniczyć działania ogólnoustrojowe?
Stosowanie miejscowe, np. w astmie (aerozole)
42
Jaką profilaktykę możemy wprowadzić u pacjenta z osteoporozą spowodowaną przyjmowaniem GKS przewlekle?
- suplementacja Ca | - witaminy+ bisfosfoniany
43
Pacjent stosuje GKS, a ma wrzody żołądka. Co zalecisz mu stosować?
IPP- inhibitory pompy protonowej (pantoprazol, omeprazol)
44
Kiedy brak przeciwwskazań do stosowania GKS?
- gdy wskazaniem jest substytucja przy niewydolności kory nadnerczy - gdy wskazania są pilne
45
Jakie są bezwzględne przeciwwskazania do stosowania GKS?
- układowe infekcje wirusowe lub grzybicze - opryszczka rogówki lub powiek - zaburzenia psychiczne (szczególnie ostre psychozy)
46
Względne przeciwwskazania do stosowania GKS
- czynna choroba wrzodowa żołądka (można zalecić IPP) - czynne lub utajone ogniska gruźlicze - cukrzyca - nadciśnienie tętnicze - osteoporoza - jaskra - ciężkie zakażenia bakteryjne - padaczka - uchyłki pp - 8 tyg przed i 2 tyg po podaniu immunoglobulin

Farmakologia- wybór leku (12 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions