elektriciteit

Question 1

Wat is elektrische stroom?

Answer 1

= het transport van elektrische lading
= het verplaatsen van elektronen door een geleider onder invloed van een potentiaalverschil

Question 2

Hoe verplaatsen elektronen zich bij een metalen geleider?

Answer 2

Bij een metalen geleider verplaatsen de negatief geladen elektronen zich van het negatieve elektronenoverschot naar de positieve pool waar er een elektronentekort heerst.

Question 3

Wat is de stroomsterkte? + grootheid en eenheid

Answer 3

stroomsterkte I [A]
= het aantal elektronen dat per seconde door een sectie van een geleider passeert

Question 4

Wat bepaalt de stroomsterkte?

Answer 4

Het is de stroomsterkte die bepaalt hoe gevaarlijk de lading is om aan te raken. Bij huishoudelijk gebruik wordt maximaal 300 mA toegelaten. Indien er water aan de pas komt, is de maximaal toegelaten stroomsterkte 30 mA.

Question 5

Wat is de spanning? + grootheid en eenheid

Answer 5

spanning U [V]
= het verschil in elektrische energie tussen twee punten A en B
= het spanningsverschil

Question 6

Wat is de elektrische spanning?

Answer 6

Als de twee punten waartussen het potentiaalverschil bestaat, door middel van een elektrische geleider verbonden worden, ontstaat er elektrische spanning door de geleider.
Hierbij stroomt de energie van het uiteinde met hoge energie naar uiteinde met lage energie.
Om elektrische spanning aan te houden is dus altijd een bronspanning nodig.

Question 7

Hoe hoger de spanning, hoe…

Answer 7

… groter de schok die je kan krijgen.

Question 8

Hoe wordt spanning verhoogd of verlaagd?

Answer 8

Met een transformator of adapter wordt spanning verhoogd of verlaagd. Hierbij wordt dus het voltage verhoogd of verlaagd.

Question 9

Wat is het vermogen? + grootheid en eenheid

Answer 9

vermogen P [W]
= de hoeveelheid energie die per seconde door een verbruiker omgezet wordt in een andere vorm (warmte, licht…)

Question 10

Met welke formule wordt het vermogen berekend?

Answer 10

P = U x I
Om een groot vermogen te verkrijgen, kan er ingespeeld worden op de spanning (U) en de stroom (I).
Hoe groter de stroom, hoe dikker de kabel moet zijn (met lage spanning). Indien de spanning zeer groot wordt, dan blijft de stroom laag.

Question 11

Wat is de weerstand? + grootheid en eenheid

Answer 11

weerstand R [Ω]
= de elektrische eigenschap van materialen om de doorgang van elektrische stroom te belemmeren
Vloeit door een materiaal een elektrische stroom, dan gebeurt dit niet ongehinderd, er is energie voor nodig: de stroom ondervindt een zekere weerstand

Question 12

Wat zegt de wet van Ohm?

Answer 12

U = R x I
De spanning tussen de uiteinden van de geleider is gelijk aan de stroomsterkte maal de weerstand van de geleider.

Question 13

Wat is de soortelijke weerstand?

Answer 13

Wanneer stroom door een geleider stroomt, dan ondervindt deze weerstand. Afhankelijk van het type materiaal is de weerstand hoger of lager.
De weerstand staat ook in functie van de lengte en de sectie van de geleider.
R = ρ x L/s met ρ = de weerstand per sectie [Ω.mm²/m]

Question 14

Wat is het verbruik? + eenheid

Answer 14

= de hoeveelheid energie die over een bepaalde tijdspanne gebruikt wordt
Dit wordt berekend door het vermogen van de verbruiker te vermenigvuldigen met de duurtijd dat deze verbruiker actief is. Verbruik wordt uitgedrukt in (k)Wh.
1 W = 0,001 kW > 1 uur in gebruik, verbruikt dus 0,001 kWh

Question 15

Welke soorten stromen zijn er?

Answer 15

gelijkstroom en wisselstroom

Question 16

Wat is gelijkstroom?

Answer 16

• elektrische stroom die steeds dezelfde richting heeft
• Direct Current = DC
• de stroom gaat van een positieve pool naar een negatieve pool (vb. batterij)

Question 17

Wat is het nadeel van gelijkstroom?

Answer 17

De stroom kan niet worden getransformeerd naar een hogere of lagere spanning in functie van het beperken van de doorsnede van de leidingen en de transportverliezen.

Question 18

Wat is wisselstroom?

Answer 18

• Alternating Current = AC
• de stroom verandert periodiek van richting
• heen en weer bewegen van vrije elektronen veroorzaakt door een wisselspanning in een gesloten geleidend circuit
• Europese centrales: frequentie = 50 Hz = elektronen 50 keer per seconde heen en weer

Question 19

Wat is het voordeel van wisselstroom?

Answer 19

De stroom kan wel getransformeerd worden naar hogere of lagere spanning, waardoor de doorsnede van de leidingen beperkt kan worden.
toepassing: hoogspanningsleidingen

Question 20

Wat kan je zeggen over energieopwekking?

Answer 20

Elektriciteitscentrales worden ingedeeld naargelang de primaire energiebron die aangewend wordt.
- chemische bronnen: fossiele brandstoffen, biomassa, afval
- nucleaire bronnen: kerncentrales
- hernieuwbare bronnen: waterkracht, wind

Question 21

Wat is de energietransitie?

Answer 21

= kernuitstap
= de afschaffing van kernenergie
= geen kernenergie meer gebruiken en kernreactoren buiten bedrijf stellen

Question 22

Wat is de reden van de energietransitie?

Answer 22

1. veiligheid (Tsjernobyl, Fukushima)
2. gevaarlijk kernafval (radioactief)

Question 23

Wat is het probleem bij de energietransitie?

Answer 23

Niet alle capaciteit kan vervangen worden door hernieuwbare energie. Daardoor is er meer energie nodig uit fossiele brandstoffen dan zonder kernuitstap. Dit zorgt voor een vertraging van de energietransitie.

Question 24

Hoe verloopt de energietransitie in België?

Answer 24

• 1ste beslissing voor kernuitstap in 2003: geen nieuwe kernreactoren bouwen + bestaande kernreactoren na 40 jaar werking buiten gebruik stellen
• verlengingen: nu verlengd met 20 jaar tot 2045

Question 25

Wat kan je zeggen over uitfasering gas?

Answer 25

- gas als brandstof voor opwekking van elektriciteit - gas = fossiele brandstof = niet hernieuwbaar en dus eindig - uitfasering gas = centraal onderdeel van de energietransitie

Question 26

Hoe verloopt het transport van stroom?

Answer 26

1. hoogspanningsmasten - meer dan 1000 Volt - België: 35 kV - onderstation verlaagt de spanning 2. verdeling van laagspanning - minder dan 1000 Volt: 230 / 400 Volt - nutsmaatschappijen verdelen deze elektriciteit bv. Electrabel, Luminus...

Question 27

Wat behoort tot de huishoudelijke installaties van elektriciteit?

Answer 27

- grondaansluiting - luchtaansluiting - huishoudelijke installatie

Question 28

Wat kan je zeggen over grondaansluiting?

Answer 28

- meest voorkomende aansluiting - kan geleverd worden via grondkabel, via een aftakmof wordt de stroom afgetakt en m.b.v. een vertrekkabel aan de teller gebonden

Question 29

Wat kan je zeggen over luchtaansluiting?

Answer 29

De aansluiting kan ook gebeuren via luchtleidingen. - bij afgelegen gebouwen (platteland) - aanrakingsgevaar - waterindringing voorkomen In Vlaanderen wordt dit minder vaak toegepast.

Question 30

Wat is een huishoudelijke installatie?

Answer 30

= elektrische laagspanningsinstallaties die geplaatst zijn in gebouwen voor residentieel gebruik zoals woningen, appartementen, studio's, serviceflats en kleine handelszaken

Question 31

Hoe verloopt de verdeling van laagspanning in het gebouw?

Answer 31

verdeelkast: - elektriciteitsteller: registreert hoeveel stroom er verbruikt wordt (bepaalt de factuur) - huisinstallatie: verdeelkast waarin de verschillende kringen samen komen, met elk hun eigen zekering - toestel: stopcontact, schakelaar, vaatwasser, ventilatie...

Question 32

Waar moet je op letten bij het plaatsen van de elektriciteitsteller?

Answer 32

- teller zo dicht mogelijk bij de rooilijn - eenvoudig toegankelijk voor aflezing - in een droog lokaal - geen waterleiding boven de teller en het verdeelbord - bij niet privatieve woningen worden de gasteller en de elektriciteitsteller niet in dezelfde ruimte geplaatst

Question 33

Wat kan je zeggen over collectieve installatie in meergezinswoningen?

Answer 33

- tellers per appartement staan in de collectieve ruimte - bij stroomuitval zelf herstarten - bij kortsluiting valt enkel appartement uit, niet volledig gebouw - Bij hoogbouw kan het uitzonderlijk gebeuren dat de tellers gedecentraliseerd worden. Zo kan er voor gekozen worden om per verdieping tellers te voorzien die dan de verschillende wooneenheden voeden. - omdat het totale vermogen in de meeste gevallen hoger zal zijn dan 100 kW, zal de maatschappij in het gebouw een hoogspanningskabine voorzien

Question 34

Wat is éénfasige aansluiting?

Answer 34

- wisselspanning 220 V - één fase en de nulgeleider worden binnengebracht - alle verdere stroomverdeling binnen het gebouw zijn aftakkingen op deze twee geleiders - enkel bij beperkt installatievermogen: +- 15 kW - bij grotere vermogens worden de kabels dikker

Question 35

Wat is driefasige aansluiting?

Answer 35

- 3x220V - de drie fasen worden binnengebracht en de stroomverdeling gebeurt evenredig over de drie aansluitwijzen - hoogvermogen toestellen zoals motoren en een elektrisch fornuis worden op drie fases aangesloten zodat het verbruik evenredig over de drie fasen verdeeld wordt - toestellen met grote vermogens worden steeds driefasig aangesloten, omdat er anders bij opstart een slechte verdeling zal zijn (liften, warmtepompen...), het rendement van de motor ligt hoger bij een driefasige aansluiting

Question 36

Wanneer moet een hoogspanningskast voorzien worden?

Answer 36

Zodra het vermogen 100 kW overschrijdt, is laagspanning niet langer economisch en voldoende. In dat geval wordt laagspanning niet langer toegelaten en moet verplicht een hoogspanningskast voor spanningstransformatie voorzien worden.

Question 37

Waarvoor staat het A.R.E.I.?

Answer 37

Algemeen Reglement op Elektrische Installaties

Question 38

Wat doet het A.R.E.I.?

Answer 38

- bepaalt in België aan welke eisen de elektrische installaties moeten voldoen om veilig en betrouwbaar te functioneren - van toepassing op alle nieuwe of vernieuwde installaties - hieraan moet voldaan zijn voor de ingebruikname van het gebouw - periodieke keuring nodig (elke 25 jaar voor huishoudelijke installaties)

Question 39

Waarom moeten beschermingsmaatregelen genomen worden?

Answer 39

elektriciteit brengt gevaren met zich mee: stroomschokken, brandgevaar, etc. dus beschermingsmaatregelen nodig

Question 40

Tegen welke risico's worden beschermingsmaatregelen genomen?

Answer 40

1. elektrische schokken bij rechtstreekse aanraking: rechtstreekse aanraking met delen onder spanning 2. elektrische schokken bij onrechtstreekse aanraking: onrechtstreekse aanraking via fout in een toestel 3. uitwendige invloedfactoren: regen en dergelijke 4. overstroom: opwarming met risico tot brand 5. overspanning en spanningsdaling: bliksem of werken in een omgeving van luchtleidingen en opstarten van toestellen na een spanningsuitval

Question 41

Leg de beschermingsmaatregel omtrent elektrische schokken bij rechtstreekse aanraking uit.

Answer 41

- menselijk lichaam = geleider > maakt zo een gesloten stroomkring - beschermingsmaatregel = elektromateriaal beschermen door een omhulsel - beschermingsgraad wordt aangeduid met 'IP' gevolgd door cijfers - badkamer: - IP21: drupwaterdicht - IP44: spatwaterdicht - IP65: beschermd tegen waterstralen

Question 42

Leg de beschermingsmaatregel omtrent elektrische schokken bij onrechtstreekse aanraking uit.

Answer 42

- via fout in het toestel - beschermingsmaatregel = differentieelschakelaar, ook aardlekschakelaar of verliesstroomschakelaar genoemd

Question 43

Wat is een differentieelschakelaar?

Answer 43

= een automatisch werkende schakelaar die een elektrische installatie spanningsloos maakt zodra een verliesstroom boven een bepaalde waarde komt, de meeste gebruikt waarden zijn 30 mA en 300 mA

Question 44

Leg de beschermingsmaatregel omtrent uitwendige invloedfactoren uit.

Answer 44

- beschermingsmaatregel = elektromaterieel beschermen tegen regen door een omhulsel - beschermingsgraad wordt aangeduid met 'IP' gevolgd door cijfers - tuin: - IP23: bestand tegen vocht, overdekte zone - IP44: spatwaterdicht, direct tegen het huis - IP65: beschermd tegen regenstralen, open in de tuin

Question 45

Leg de beschermingsmaatregel omtrent overstroom uit.

Answer 45

- opwarmen met risico tot brand - beschermingsmaatregel = beschermen tegen - overbelasting: door te veel grote verbruikers op de stroombaan (bv. verdeelstekker na verdeelstekker na verdeelstekker...) - kortsluiting: foutstroom door rechtstreekse stroom (bv. twee geleiders rechtstreeks in contact) - beschermen door - voldoende verschillende stroomkringen te voorzien - een automaat per stroomkring

Question 46

Hoe wordt beschermd door een automaat?

Answer 46

De automaat valt niet onmiddellijk uit als de stroom groter is dan de toegelaten nominale stroom. De nominale stroom moet gedurende een bepaalde tijd met een zekere waarde overschreden worden (overbelasting van de kring). Bij kortsluiting schakelt de automaat onmiddellijk uit. Dit wordt geplaatst per stroomkring.

Question 47

Over welke zaken gaat de beschermingsmaatregel omtrent overspanning en spanningsdaling?

Answer 47

- overspanningsbeveiliging - spanningsdaling - aarding - aardingslus - aardingspinnen - aardingstracé - equipotentiaalverbinding

Question 48

Wat is de overspanningsbeveiliging?

Answer 48

= een installatiecomponent die specifiek geschikt is voor het afleiden van een bliksemstroom en/of overspanning in een bepaald deel van de elektrische installatie zit in de automaat

Question 49

Wat is spanningsdaling?

Answer 49

= vermijden dat machines opnieuw starten bij het opnieuw inschakelen van de stroom, meestal aanwezig in het toestel zelf

Question 50

Wat is het doel van aarding?

Answer 50

= foutstromen naar de aarde afleiden via de installatie en niet via de persoon die de stroomkring aanraakt zit standaard in alle stopcontacten verwerkt (pinaarding)

Question 51

Wat kan je zeggen over de aardingslus?

Answer 51

- voor elk nieuw gebouw - onder de funderingssleuf, min 60 cm diep - = volle geleider uit blank koper of 7 samengestelde draden van halfsoepel koper - uiteinden komen samen bij de aardingsonderbreker en moet steeds bereikbaar blijven

Question 52

Wat kan je zeggen over aardingspinnen?

Answer 52

- voor bestaande gebouwen - 1 of meerdere met elkaar verbonden in de grond aangebrachte geleidende staven die een elektrische verbinding vormen met de aarde - beveiliging tegen foutstromen

Question 53

Wat is de equipotentiaalverbinding?

Answer 53

= kabel die geplaatst wordt naar alle metalen componenten van het gebouw - bv. zichtbare stalen ligger: - hoewel dit geen onderdeel is van een stroomkring, is het wel mogelijk dat er een foutstroom optreedt naar deze ligger bv. door lichtpunten die hierop gemonteerd zijn - wanneer men daarmee in aanraking komt, is er risico op elektrocutie - te vermijden door te aarden met een equipotentiaalverbinding - bv. bij een stalen leiding van een verwarmingsinstallatie - bv. van een bad

Question 54

Welke soorten verlichting bestaan er?

Answer 54

- lichtpunt - inbouwspot - opbouwspot - LED strip - wandspot ...

Question 55

Wat bevat telecom?

Answer 55

- internetaansluiting - TV aansluiting - telefoonaansluiting

Question 56

Welke schakelaars bestaan er?

Answer 56

- druktoetsen - wisseltoetsen

Question 57

Welke sensoren bestaan er?

Answer 57

- bewegingssensoren - CO2 sensoren - temperatuursensoren

Question 58

Hoe wordt elektriciteit geplaatst in de praktijk?

Answer 58

1. inkappen van de sleuven in de muren 2. plaatsen aansluitdozen 3. plaatsen leidingen + dichtcementeren van de sleuven 4. alle leidingen komen samen in een elektrisch bord 5. plaatsen inbouw- en opbouwmodules

Question 59

Hoe kan elektriciteit geplaatst worden in grotere gebouwen?

Answer 59

- kabelgoten - verhoogde vloeren

Question 60

Wat is een situatieschema?

Answer 60

= architectonisch schema, hierop worden de wensen van de bouwheer aangeduid, adhv symbolen

Question 61

Wat is een eendraadschema?

Answer 61

- De wensen van de bouwheer worden door de elektricien vertaald naar een ontwerp dat rekening houdt met de dwingende voorschriften van het AREI - toont de structuur van de elektrische installatie - de verschillende kringen - toestellen per kring - automaten - gegevens van de geleiders - zonnepanelen - nodig voor elektrische keuring