Embriologia

Question 1

bruzdkowanie

Answer 1

pierwszy etap rozwoju zarodkowego polegający na mitotycznych podziałach zygoty, prowadzący do powstania blastuli

Question 2

endomitoza

Answer 2

duplikacja materiału genetycznego w jądrze komórkowym, po której nie następuje podział komórkowy

Question 3

heterogonia

Answer 3

rodzaj przemiany pokoleń, w którym naprzemiennie występują pokolenia rozmnażające się płciowo i partenogenetycznie

Question 4

partenogeneza

Answer 4

sposób rozmnażania, w którym potomstwo rozwija się z niezapłodnionych jaj złożonych przez samice

Question 5

pedogeneza

Answer 5

zdolność larw do rozrodu na drodze partenogenezy

Question 6

blastula

Answer 6

(gr. blastós – zarodek, zawiązek) wczesne stadium rozwoju zarodkowego tkankowców powstałe w wyniku bruzdkowania; u większości zwierząt ma kształt pęcherzyka kulistego (celoblastula); u organizmów z bruzdkowaniem tarczkowym blastula ma postać płaskiej tarczki, zwanej tarczą zarodkową lub dyskoblastulą, leżącej ponad masą żółtka; blastula ssaków łożyskowych (blastocysta) ma kształt pęcherzyka, którego ścianę tworzy jedna warstwa komórek (trofoblast); do światła blastocysty zwiesza się węzeł zarodkowy, z którego tworzy się właściwy zarodek

Question 7

enteroceliczna jama ciała

Answer 7

wtórna jama ciała (celoma) zwierząt powstała na drodze enterocelii (uwypuklenia ścian jamy prajelita i oddzielenia worków mezodermalnych z wtórną jamą ciała); charakterystyczna dla zwierząt wtóroustych

Question 8

listki zarodkowe

Answer 8

warstwy komórek pojawiające się we wczesnym rozwoju zarodkowym na etapie gastrulacji; przekształcają się w dalszym rozwoju w tkanki i narządy; początkowo tworzą się dwie warstwy: zewnętrzny listek zarodkowy, czyli ektoderma, i wewnętrzny, czyli endoderma; następnie u większości zwierząt rozwija się między nimi trzeci, środkowy listek zarodkowy – mezoderma

Question 9

morula

Answer 9

zaawansowane stadium bruzdkowania całkowitego (ok. 64 i 128 blastomerów), przypominające wyglądem owoc morwy; w stadium moruli może następować fragmentacja zarodka, co prowadzi do poliembrionii; u ssaków jest to stadium bruzdkowania poprzedzające wytworzenie jamy blastocysty; ma formę kulistej bryłki złożonej z kilkunastu komórek

Question 10

pierwouste

Answer 10

pierwogębe, pragębowce (Prostomia); jedna z dwóch, oprócz wtóroustych, linii ewolucyjnych wielokomórkowych zwierząt trójwarstwowych (Triploblastica) i dwubocznie symetrycznych (Bilateralia), u których definitywny otwór gębowy dorosłego zwierzęcia powstaje z pragęby; pierwoustymi są m.in. płazińce, nicienie, stawonogi i mięczaki

Question 11

promieniste bruzdkowanie

Answer 11

typ bruzdkowania spotykany u jeżowców i lancetnika, w którym bruzdy południkowe i równoleżnikowe dzielącego się jaja są ustawione pod kątem prostym, dzięki czemu blastomery znajdują się w jednej linii i w zarodku − oglądanym od bieguna − ułożone są promieniście

Question 12

schizoceliczna jama ciała

Answer 12

jeden z dwóch rodzajów wtórnej jamy ciała, charakterystyczny dla pierwoustych; w rozwoju zarodkowym tworzy się w końcowym stadium gastruli; jest to przestrzeń po bokach prajelita, która powstaje przez rozpad lub rozsunięcie skupień komórek mezodermalnych

Question 13

spiralne bruzdkowanie

Answer 13

typ bruzdkowania spotykany u niektórych bezkręgowców (np. u wirków wielojelitowych, pierścienic, ślimaków i małżów), w którym bruzdy południkowe i równoleżnikowe dzielącego się jaja są ustawione skośnie względem siebie, wskutek czego blastomery są przesunięte i w zarodku − oglądanym od bieguna − ułożone spiralnie

Question 14

wtórouste

Answer 14

wtórogębe, wtórnogębowce (Deuterostomia); jedna z dwóch, oprócz pierwoustych, linii ewolucyjnych wielokomórkowych zwierząt trójwarstwowych (Triploblastica) i dwubocznie symetrycznych (Bilateralia), u których pierwotny otwór gębowy (pragęba) przekształca się u dorosłego zwierzęcia w otwór odbytowy, a otwór gębowy powstaje wtórnie na przeciwległym biegunie ciała; wtóroustymi są m.in. szkarłupnie i strunowce