Gąbki

Question 1

Archeocyty

Answer 1

Są komórkami totipotencjalnymi, czyli takimi, które mogą przekształcać się w każdy rodzaj komórek. Są zdolne do fagocytozy, zawierają dużą ilość cytoplazmy.

Question 2

Amebocyty

Answer 2

Komórki zdolne do zmiany kształtu, mające możliwość wykonywania ruchów pełzakowatych. Dokonują fagocytozy i uczestniczą w trawieniu pokarmu. Dzięki pseudopodiom transportują substancje odżywcze do innych komórek – wówczas nazywane są trofocytami.

Question 3

Askon

Answer 3

to najbardziej prymitywny typ budowy: jama paragastralna (spongocel) jest duża, ściany są perforowane przez układ prostych kanalików (ostia), którymi dostają się do wnętrza substancje odżywcze i tlen. Mezohyl ma cienką warstwę, w której przeważają skleryty, a elementy komórkowe są nieliczne.

Question 4

Sykon

Answer 4

charakteryzuje się węższym, zróżnicowanym spongocelem i grubszą ścianą ciała. Właściwy spongocel tworzą kanały promieniste wyścielone choanocytami. Woda wpływa do wnętrza ostiami, dalej krótkimi kanałami do komór, gdzie zostawiane są drobiny pokarmowe i tlen.

Question 5

Leukon,

Answer 5

najbardziej zaawansowany typ budowy, charakteryzuje się zredukowaną objętością jamy paragastralnej i dużą powierzchnią chłonną (sieć kanałów i komór wysłanych choanocytami, znajdujących się w rozbudowanym mezohylu). Woda dostaje się do spongocelu poprzez ostia, pozostawiając drobiny odżywcze i tlen w komórkach kołnierzykowych, których liczba może wynosić od 20 do nawet 1400 w jednej komorze (przeciętnie jest ich ok. 50–100). W leukonie wyróżnia się część zewnętrzną (ektosom), który stanowi okrywę, oraz część wewnętrzną (endosom), w którym znajdują się kuliste komory.

Question 6

amfiblastula

Answer 6

stadium larwalne gąbek wapiennych złożone ze zróżnicowanych komórek, orzęsionych mikromerów i makromerów; odpowiednik blastuli innych zwierząt

Question 7

choanocyty

Answer 7

komórki kołnierzykowe; komórki wewnętrznej warstwy ciała gąbek, wyróżniające się kołnierzem zbudowanym z mikrokosmków. Komórki kołnierzykowe odpowiadają za trawienie

Question 8

gemule

Answer 8

przetrwalnikowa postać gąbek słodkowodnych, wytwarzana wewnątrz kolonii w okresie niekorzystnych warunków życiowych

Question 9

mezohyl

Answer 9

bezpostaciowa substancja występująca pomiędzy warstwami ciała gąbek, w której występują komórki, odpowiadające za większość funkcji życiowych

Question 10

oskulum

Answer 10

(łac. osculum – usteczka) otwór na szczycie ciała gąbki, którym woda ze spongocelu wypływa na zewnątrz

Question 11

ostia

Answer 11

(l. poj. łac. ostium – drzwi, dostęp, ujście rzeki) pory, otwory w ścianach gąbek, prowadzące bezpośrednio do jamy ciała lub do systemu kanałów i komór

Question 12

pinakocyty

Answer 12

komórki budujące warstwę nabłonkową gąbek – pinakodermę

Question 13

pseudopodia

Answer 13

(nibynóżki)
(gr. pseudos – kłamstwo, oszustwo; poús, podós – noga, stopa) zmienne w kształcie wypustki komórki, służące do poruszania się ruchem pełzakowatym (amebowatym) i pobierania pokarmu. Występują m.in. u ameb i otwornic, a także u niektórych komórek zwierząt wielokomórkowych

Question 14

ruch pełzakowaty

Answer 14

(ruch amebowaty)
ruch komórki związany z wysuwaniem wypustek (zwanych nibynóżkami lub pseudopodiami) i przepływem cytoplazmy: rozpoczyna się wysunięciem w kierunku ruchu wpustki, do której następnie „wlewa się” reszta komórki

Question 15

spikule

Answer 15

inaczej skleryty, struktury o kształcie igły, budujące szkielet gąbek, mogą być zbudowane z węglanu wapnia lub tlenku krzemu; są łączone sponginą

Question 16

spongiolit

Answer 16

skała osadowa pochodzenia organicznego zbudowana z igieł gąbek o szkieletach krzemionkowych

Question 17

spongocel

Answer 17

jama paragastralna; jama ciała gąbek wyścielona nabłonkiem choanocytowym