Gady Flashcards
(33 cards)
amoniteliczność
cecha organizmów zwierzęcych polegająca na wydalaniu amoniaku jako głównego produktu przemian azotowych; silnie toksyczny amoniak powstaje w reakcjach deaminacji aminokwasów
batrachologia
(gr. bátrachos – żaba, lógos – słowo, nauka) nauka o płazach
błony płodowe
błony otaczające zarodek gadów, ptaków i ssaków (owodnia, omocznia, kosmówka, pęcherzyk żółtkowy)
brumacja
okres spowolnienia metabolizmu u gadów spowodowany niską temperaturą otoczenia; podczas tego okresu gady nie jedzą, rzadko piją wodę
czworonogi (Tetrapoda)
grupa zwierząt dotąd niewłączona do formalnej systematyki, chociaż obecnie jest powszechnie uznawana za grupę monofiletyczną (wywodzącą się od wspólnego przodka); obejmuje wszystkie kręgowce lądowe, a także pochodzące od nich kręgowce wtórnie wodne, wraz z najprymitywniejszymi, jeszcze nie w pełni ulądowionymi przedstawicielami; do czworonogów należą: płazy, gady, ptaki i ssaki
dymorfizm płciowy
występowanie różnic morfologicznych i fizjologicznych między osobnikami męskimi i żeńskimi tego samego gatunku
dźwigacz
(łac. atlas) pierwszy kręg szyjny, łączący się górnymi powierzchniami stawowymi z kłykciami potylicznymi
ektotermia
mechanizm utrzymywania temperatury ciała zwierzęcia wyższej niż temperatura otoczenia dzięki zewnętrznym źródłom ciepła, najczęściej dzięki ciepłu bezpośrednio padających promieni słonecznych (heliotermia) lub ciepła przejmowanego z nagrzanego słońcem podłoża (tigmotermia), możliwe jest również wykorzystanie ciepła Ziemi (geotermia)
gruczoły jadowe
gruczoły zwierząt produkujące jad; mają znaczenie głównie obronne, niekiedy służą do zabijania ofiar i zdobywania pokarmu; są jednokomórkowe, częściej wielokomórkowe
gruczoły solne
gruczoły wyspecjalizowane w usuwaniu z krwi chlorku sodu, okresowo wydalające płyn o dużym stężeniu soli; spełniają funkcję narządu osmoregulacyjnego u kręgowców żyjących w wodach morskich, narażonych na obciążenie organizmu nadmiernymi ilościami soli zawartej w słonej wodzie
herpetologia
(gr. herpetón – czworonóg, płaz, gad, herpetós – pełzający; lógos – słowo, nauka) dyscyplina zoologii poświęcona badaniom płazów i gadów
hibernacja
(łac. hibernus – zimowy) fizjologiczny stan odrętwienia organizmu występujący u ssaków, charakteryzuje się spowolnieniem procesów życiowych w celu ograniczenia wydatkowania energii; mechanizm umożliwiający przetrwanie w niskiej temperaturze przy jednoczesnym braku lub niedostatku pożywienia
homodontyzm
zęby jednolite w budowie i wielkości
jajo owodniowe
jajo zamknięte w skorupce, czyli osłonie chroniącej je przed wysychaniem i izolującej od środowiska zewnętrznego, z którym wymieniane mogą być jedynie gazy; pozostałe substancje niezbędne do rozwoju zarodka znajdują się wewnątrz osłony
kłykieć potyliczny
(łac. condylus occipitalis) wyrostek kości potylicznej, przez który czaszka łączy się z kręgosłupem
jajożyworodność
(łac. oviparus, ōvum – jajko, viviparus, vivus – żyjący, pario – rodzić) forma rozrodu, w którym zarodki rozwijają się w jajach zatrzymanych w organizmie matki, a substancje pokarmowe czerpią z pęcherzyka żółtkowego
kloaka
końcowy odcinek przewodu pokarmowego kręgowców, do którego uchodzą przewody moczowe i płciowe
kość kwadratowa
rodzaj kości budującej staw żuchwowy; występuje u wszystkich kręgowców z wyjątkiem ssaków, u których została zastąpiona przez kość skroniową
linienie
proces okresowego zrzucania zewnętrznej, twardej powłoki ciała u stawonogów lub zewnętrznej warstwy naskórka u płazów i gadów; także zmiana upierzenia ptaków (pierzenie się ptaków) oraz okrywy włosowej ssaków
obrotnik
(łac. axis) drugi kręg szyjny, umożliwiający obracanie głowy
osmoregulacja
regulacja stężenia roztworu przez komórkę lub organizm, polegająca na przenikaniu wody z roztworu o niższym stężeniu do roztworu o stężeniu wyższym przez błonę półprzepuszczalną
owodniowce (Amniota)
kręgowce przechodzące rozwój zarodkowy w błonach płodowych, w jajach złożonych na lądzie lub rozwijających się w organizmie matki; do owodniowców należą: gady, ptaki i ssaki
polifiodontyzm
wielokrotna wymiana zębów w ciągu życia zwierzęcia, typowa dla gadów
stożek tętniczy
część serca, która u płazów oraz ryb (poza kostnoszkieletowymi) odprowadza krew z komory do tętnicy
