Endometriose

Question 1

Wat is endometriose?

Answer 1

Wordt gedefinieerd als de aanwezigheid van endometrium klieren en -weefsel buiten de baarmoederholte.

Het is een oestrogeenafhankelijke, benigne, inflammatieproces die vrouwen zowel in hun premenarche, reproductieve en postmenopauzale hormonale levensfases kan beïnvloeden.

Question 2

Waar kan endometriose voorkomen? en tussen welke typen van endometriose maken we onderscheid in het bekken?

Answer 2

De laesies bevinden zich typisch in het bekken maar kunnen op meerdere plekken voorkomen zoals in de buik, het diafragma en de pleurale ruimte.

We maken onderscheid tussen:
1. oppervlakkig peritoneum
2. ovarieel (cystevorming)
3. diep; tot onder het peritoneum (rectovaginaal, blaas etc.)

Question 3

Wat voor klachten kan endometriose geven?

Answer 3

Hoewel het een veelvoorkomende, niet-maligne ziekte is, leidt het tot ontstekingen die klachten van:
1. dysmenorroe
2. dyspareunie
3. chronische pijn (meeste)
4.onvruchtbaarheid
kan geven.

Hierbij kunnen symptomen van minimaal tot ernstig aanwezig zijn.

Question 4

Hoe kan endometriose leiden tot onvruchtbaarheid?

Answer 4

Wanneer het voorkomt op de ovaria en eileiders kan dit leiden tot ontstekingen, littekenweefsel en dus ook verklevingen.

Question 5

Wat is de pathogenese achter endometriose?

Answer 5

Hoewel er veel theorieën zijn, is er geen enkele die die alle casuïstiek kan beschrijven.

Het is waarschijnlijk multifactorieel, door o.a.:
1. retrogade menstruatie (endometriale cellen door eileiders naar peritoneale holte)
2. andere mechanismen zoals immunogeniciteit en proliferatie
3. premenarche endometriose

Question 6

Wat zijn risicofactoren voor endometriose?

Answer 6

1. familieanamnese
2. nullipariteit
3. vroege menarche of late menopauze (verlengde oestrogeen blootstelling)
4. kortere menstruele cycli (<27 dagen)

etc.

Question 7

Wat zijn beschermende factoren t.o.v. endometriose?

Answer 7

1. multipariteit
2. lactatie (prolactine)
3. late menarche

Question 8

Wanneer opereren we vrouwen met (verdenking) endometriose?

Answer 8

1. persisterende pijn ondanks medicatie
2. contra-indicaties of weigering medicatie
3. diagnostisering weefsel
4. uitsluiten maligne ovariële massa
5. obstructie buik of urinewegen

Question 9

(ter OK):

Wat zijn de stappen in een diagnostische laparoscopie?

Answer 9

1. inspectie bekken voor laesies
2. bimanueel bekken examen
3. buiten bekken kijken (urinewegen etc.)
4. eventueel kleuring/fluorescentie
5. kijk naar diep infiltrerende endometriose

vervolgens ablatie dan wel excisie