fiszkilipidy Flashcards
(24 cards)
Co to są lipidy?
Lipidy to związki organiczne dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach organicznych, nierozpuszczalne w wodzie. Pełnią funkcje energetyczne, budulcowe, hormonalne, ochronne i izolacyjne.
Jak dzielimy lipidy?
Lipidy dzielą się na:
1. Proste (tłuszcze właściwe, woski).
2. Złożone (fosfolipidy, glikolipidy).
3. Pozostałe (steroidy, karotenoidy, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach).
Czym są kwasy tłuszczowe nasycone i nienasycone?
Nasycone: brak wiązań podwójnych między atomami węgla.
Nienasycone: mają co najmniej jedno wiązanie podwójne (zwykle w konfiguracji cis).
Co wpływa na temperaturę topnienia kwasów tłuszczowych?
Większa liczba wiązań podwójnych obniża temperaturę topnienia. Kwasy tłuszczowe nasycone mają wyższą temperaturę topnienia niż nienasycone.
Na czym polega reakcja zmydlania tłuszczów?
Reakcja zmydlania to zasadowa hydroliza wiązań estrowych w tłuszczach, prowadząca do powstania glicerolu i soli kwasów tłuszczowych (mydeł).
Czym są mydła?
Mydła to sole kwasów tłuszczowych. Cząsteczka mydła ma hydrofobowy łańcuch węglowy i hydrofilową grupę polarną, dzięki czemu działa jako emulgator.
Co to są lipidy proste?
Lipidy proste to estry alkoholi (np. glicerolu) i kwasów tłuszczowych. Należą do nich tłuszcze właściwe i woski.
Co to są lipidy złożone?
Lipidy złożone zawierają dodatkowe grupy chemiczne (np. fosforanowe, cukrowe). Przykłady: fosfolipidy i glikolipidy.
Jakie funkcje pełni cholesterol?
Cholesterol:
1. Jest składnikiem błon komórkowych.
2. Prekursorem witaminy D3, hormonów sterydowych i kwasów żółciowych.
3. Reguluje płynność błon.
Czym są witaminy rozpuszczalne w tłuszczach?
Witaminy A, D, E, K:
- A: Wspomaga wzrok i odporność.
- D: Reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową.
- E: Chroni przed stresem oksydacyjnym.
- K: Bierze udział w krzepnięciu krwi.
Co to jest amfipatyczność cząsteczki?
Amfipatyczność oznacza posiadanie przez cząsteczkę zarówno części hydrofilowej, jak i hydrofobowej.
Co to są micele, monowarstwy, dwuwarstwy i liposomy?
To struktury tworzone przez lipidy w środowisku wodnym:
- Micele: kuliste agregaty z hydrofobowymi ogonami wewnątrz.
- Monowarstwy: pojedyncza warstwa lipidów.
- Dwuwarstwy: dwie warstwy lipidów.
- Liposomy: zamknięte kuliste dwuwarstwy.
Co wpływa na płynność błon komórkowych?
Płynność błon zależy od:
1. Obecności cholesterolu.
2. Proporcji kwasów tłuszczowych nasyconych i nienasyconych.
3. Temperatury otoczenia.
Co to jest liczba kwasowa?
Liczba kwasowa to ilość mg KOH potrzebna do zobojętnienia wolnych kwasów tłuszczowych w 1 g tłuszczu. Wskazuje na jakość tłuszczu.
Jakie są skutki niedoboru witaminy A?
Niedobór witaminy A prowadzi do:
1. Kurzej ślepoty.
2. Suchej skóry i błon śluzowych.
3. Osłabienia odporności.
4. Zaburzeń wzrostu u dzieci.
Jakie są skutki nadmiaru witaminy A?
Nadmiar witaminy A może powodować:
1. Nudności, wymioty, bóle głowy.
2. Uszkodzenie wątroby.
3. Wady wrodzone płodu u kobiet w ciąży.
Jakie są skutki niedoboru witaminy D?
Niedobór witaminy D prowadzi do:
1. Krzywicy u dzieci.
2. Osteomalacji i osteoporozy u dorosłych.
3. Zwiększonej podatności na infekcje.
Jakie są skutki nadmiaru witaminy D?
Nadmiar witaminy D może powodować:
1. Hiperkalcemię (nadmiar wapnia we krwi).
2. Zwapnienia nerek, naczyń i serca.
3. Nudności, wymioty, osłabienie mięśni.
Jakie są skutki niedoboru witaminy E?
Niedobór witaminy E prowadzi do:
1. Uszkodzeń nerwów i mięśni.
2. Osłabienia mięśni.
3. Problemów z płodnością.
Jakie są skutki nadmiaru witaminy E?
Nadmiar witaminy E może powodować:
1. Zaburzenia krzepnięcia krwi.
2. Bóle głowy, zmęczenie, nudności.
Jakie są skutki niedoboru witaminy K?
Niedobór witaminy K prowadzi do:
1. Skłonności do krwawień.
2. Zaburzeń mineralizacji kości.
Jakie są skutki nadmiaru witaminy K?
Nadmiar witaminy K rzadko występuje, ale u noworodków może powodować anemię hemolityczną.
Na czym polega badanie rozpuszczalności tłuszczów?
Badanie polega na sprawdzeniu rozpuszczalności tłuszczów (np. smalcu, masła) w różnych rozpuszczalnikach (woda, etanol, aceton, chloroform). Tłuszcze dobrze rozpuszczają się w niepolarnych rozpuszczalnikach, takich jak chloroform.
Jakie są obserwacje z badania przepuszczalności błon lipidowych?
W doświadczeniu sprawdza się dyfuzję barwnika (np. błękitu metylenowego) przez różne lipidowe bariery. Dyfuzja zależy od budowy lipidów: np. witamina D tworzy luźniejsze warstwy, lecytyna – bardziej zwarte.
