francja, rzesza niemiecka, państwa słowiańskie, czechy, węgry, ruś

Question 1

reformy i innowacje Karola Wielkiego

Answer 1

• kapitularze(akty prawne)
  zapewniające ochronę prawną Kościołowi i duchownym
• szkoła pałacowa, budownictwo sakralne i świeckie(renesans karoliński zapoczątkowany przez mnicha Alkuina)
• podział na hrabstwa,
  -wprowadzenie instytucji wysłanników królewskich – missi dominici

Question 2

reformy Filipa II Augusta

Answer 2

• (ordonanse): nowa administracja i sądownictwo.

Prewoci i baliwowie – wykształceni urzędnicy królewscy opłacani z korony, rządzący danym obszarem administracyjnym.

Primogenitura – tron dziedziczy najstarszy syn („umarł król – niech żyje król!”).

Question 3

państwo frankó: panowanie Ludwika IX Świętego

Answer 3

XIII W. -przekształca parlament paryski w najwyższą instancję apelacyjną.
-Wykorzystuje walkę z herezją katarów (albigensów) jako pretekst do podporządkowania południa Francji.
-Południe Francji – prawo rzymskie, północ – prawo frankońskie.

Question 4

państwo franków: Filip IV Piękny i narodziny monarchii stanowej
3 konkretne wydarzenia/pojęcia

Answer 4

XIII- XIV w.
→ Władza oparta nie na lennie, lecz jurysdykcji publicznoprawnej.
→ Próby podporządkowania Flandrii, zwiększenie podatków dla Kościoła.
→ Konflikt z papieżem Bonifacym VIII.
– zwołanie Stanów Generalnych – początek monarchii stanowej.

XIV w. – Niewola awiniońska:
→ Papież rezyduje w Awinionie – sukces polityczny Francji.

Proces templariuszy:
→ Oskarżeni o herezję i homoseksualizm, celem była konfiskata ich majątku.
→ Jakub de Molay – ostatni mistrz, spalony na stosie.
→ Zakon rozwiązany, majątek przejęty przez monarchię – zatwierdził papież Klemens V.

Question 5

zakaz/nakaz króla za którego złamanie płacono 60 solidów – cel: pokój [mir królewski]; francja

Answer 5

bannus królewski

Question 6

znawcy prawa rzymskiego – bazując na prawie rzymskim określili szeroki zakres władzy królewskiej – podstawy do
polityki centralizacji.; francja

Answer 6

legiści

Question 7

3 atrybuty króla Francji wg legistów

Answer 7

a) Najwyższe zwierzchnictwo lenne
b) Zwierzchnictwo nad wszystkimi sądami w kraju(król najwyższym sędzią)
c) Najwyższa władza w sprawach wewnętrznych i zewnętrznych (rex ist imperator in regno suo)

Question 8

pojęcie dot. feudalizmu,

oddanie w użytkowanie ziemi z obowiązkiem uiszczania czynszu/świadczeń

Answer 8

prekaria

Question 9

3 rodzaje prekariów w systemie lennym we Francji

Answer 9

a) precaria oblata – właściciel ziemi przenosi własność na Kościół i otrzymuje z powrotem w użytkowanie

b) precaria renumeratoria –to samo ale otrzymujemy ziemie x2

c) precaria data – ziemię otrzymuje osoba bezrolna

Question 10

– akt poddania wasala seniorowi
(wasalstwo)= (powstały związek)

Answer 10

komendacja

Question 11

zobowiązania wasala wobec seniora 2*

Answer 11

a. auxilium – pomoc zbrojna

b. consilium – przebywanie na dworze seniora, służenie radą i udział w jego sądach

Question 12

zobowiązania finansowe lennik/wasal a senior- 2 infos

Answer 12

• kontrakt dożywotni, chyba że lennik złamał przysięgę (felonia)
• zwyczajowo senior nie mógł odmówić nadania lenna synowi zmarłego wasala

Question 13

– król Francji nakazał wszystkim wolnym posiadaczom ziemskim znaleźć sobie seniorów.
Natomiast następnie wszyscy seniorzy mieli złożyć mu hołd.

+ jaki akt prawny i jakie miał skutki?

Answer 13

kapitularz z Mersen 847

osłabił powiązania lenne- ‘‘wasal mojego wasala nie jest moim wasalem’’ + pogłębił partykularyzm prawny we Francji (700 praw zwyczajowych lol)

Question 14

Stany Generalne- próby niezależności skonczone fiaskiem

Answer 14

-W XV w. udzieliły zgody królowi na ściąganie stałego podatku na utrzymanie armii, pozbawiając się w ten sposób najważniejszej broni.
XVI w. Blois – próba wymuszenia na królu współudziału w stanowieniu prawa – król ‘‘zabija Stany’’ aż do 1789.

Question 15

struktura Stanów Generalnych

Answer 15

– trzy osobne kolegia (duchowieństwo, szlachta , stan trzeci); obradowały oddzielnie; do uchwalenia potrzeba
jednomyślna zgoda wszystkich 3 stanów.

Question 16

Źródła prawa Francji- 9

Answer 16

Lex Salica Francorum Ok. 507-511
Lex Ribuaria VIII w.
Lex Saxonum IX w.
Uchwały synodalne
Kapitularze
Prawo zwyczajowego okręgu
Clermont urzędnika Filipa De 1280
Beamonoir
Ordonans z Montil Le Tours 1454
Coutume de Paris 1510

Question 17

źródło prawa francuskiego

 Wolne od wpływów prawa rzymskiego i wcześniej powstałych praw ludów germańskich
 Większość przepisów prawo karne
 Bardzo kazuistyczne ujęcie przepisów (określone kary za kradzież: psów, ptaków, kóz oraz taryfy na inne przestępstwa – odcięcie palca środkowego 35 solidów a małego 15 solidów)

Answer 17

Lex Salica Francorum Ok. 507-511

Question 18

prawo karne w Lex Salica

Answer 18

-kary kompozycyjne!
-Wysokość kary zależna od cech ofiary (status społ., etniczny, płeć)

*Okup za zabójstwo – wykupienie od śmierci i krwawej zemsty

 Odpowiedzialność za wypłatę wergeldu spoczywała również na rodzie (12 współprzysiężników mogło potwierdzić, że przestępca nie posiada majątku)

Question 19

Organizacja sądownictwa i postępowania according to Lex Salica;

środki dowodowe, kto wychodzi ze skargą, kto jest wyrocznią (postacie ,,sądowe’’)

Answer 19

 Pokrzywdzony musi wystąpić ze skargą + kara za niestawienie

 7 rachinburgów – miejscowa ludność wydaje wyrok na podstawie prawa salickiego

 1 thunginus – zmusza do stawienia się stron w sądzie i określa przedmiot sporu

 Hrabia – urzędnik królewski – pomaga w egzekucji wyroku

 Środki dowodowe: ordalia (próba gorącej wody), przysięga przy udziale 12 świadków

Question 20

 Prawo Franków rypuarskich (grupa etniczna)
 Wpływ prawa rzymskiego

Answer 20

Lex Ribuaria VIII w.

Question 21

 Prawo podbitych Sasów

Answer 21

Lex Saxonum IX w.

Question 22

-Łagodziły surowość przepisów germańskiego prawa zwyczajowego

 wprowadziły instytucja azylu kościelnego – ochrona prawna dla osób, które schroniły się w kościele lub domu biskupa.

Często z prawa do azylu korzystały kobiety, których rodzina zmuszała do zawarcia
małżeństwa – krewni musieli postąpić zgodnie z jej wolą .

Złamanie przysięgi groziło
ekskomuniką – zwalczanie prawa do krwawej zemsty

Answer 22

uchwały synodalne

Question 23

Czym były „pokoje boże” i „rozejmy boże” wprowadzone przez uchwały synodalne?

Answer 23

 pokoje boże (pax dei) – prawna ochrona pewnych grup(starcy, kobiety)
 rozejmy boże (treuga dei) – zakaz wojny w pewne dni

Question 24

źródło prawa francuskiego;
-Przepisy prawa publicznego, odnoszące się do spraw administracyjnych i wymiaru
sprawiedliwości
 Ustawodawstwo królewskie od czasów Karola Wielkiego
 Nazwa od tego, że królewskie zarządzenia były podzielone na rozdziały (łac. Capitula)

Answer 24

kapitularze

Question 25

kapitularze, które uzupełniają i zmieniają prawa szczepowe – walka króla z krwawą zemstą – za nieprzestrzeganie groźba wygnania

Answer 25

capitularia legibus addenda

Question 26

kapitularze, instrukcje dla missi dominici na przykład aby stosowali represje karne tak aby złoczyńcy bali się popełniać przestępstwa

Answer 26

capitularia missorum

Question 27

właściwe kapitularze– dla całości, lub części państwa – regulacja z prawa publicznego

Answer 27

capitularia per se scribenda

Question 28

źródło prawa fransukiego, -Pacta sunt servanda(moralny obowiązek dochowania umów)  Przepisy prawa rzymskiego i kanonicznego umiejętnie wstawione w prawo zwyczajowe

Answer 28

Prawo zwyczajowego okręgu Clermont urzędnika Filipa De 1280

Question 29

francuskie źródło prawa,  Jeden z najcenniejszych spisów prawa zwyczajowego z XII w. ze względu na szybki rozwój prawa rzymskiego i kanonicznego w tamtym okresie -Zeznania świadków – wyeliminowanie ordaliów  Zasada publicznoprawna  Kara śmierci(często kwalifikowana), kara długoletniego więzienia i grzywna

Answer 29

Beamonoir

Question 30

francuskie źródło prawa,  Karol VII nałożył na baliwów obowiązek spisania lokalnego prawa  Częściowa unifikacja prawa zwyczajowego

Answer 30

Ordonans z Montil Le Tours 1454

Question 31

Spis prawa zwyczajowego okręgu Paryża  wspólność majątkowa małżonków – podniesiona do rangi ustawowego małżeńskiego systemu majątkowego w Kodeksie Cywilnym Napoleona  Kobieta nie może zarządzać majątkiem bez zgody męża

Answer 31

Coutume de Paris 1510

Question 32

spór o inwestyturę

Answer 32

spór między cesarstwem a papiestwem o mianowanie biskupów Henryk IV, ukarany ekskomuniką przez papieża Grzegorza VII za mianowanie biskupów, udał się w 1077 r. do Canossy i przez trzy dni pokutował boso na śniegu. Papież cofnął ekskomunikę, ale konflikt o inwestyturę trwał dalej. Wydarzenie to symbolizowało przewagę władzy duchownej nad świecką.

Question 33

ugoda zawarta w 1122 między cesarzem Henrykiem V a papieżem Kalikstem II. Kończyła ona spór o inwestyturę, czyli prawo do obsadzania stanowisk kościelnych.

Answer 33

konkordat wormacki

Question 34

Sąd Kameralny Rzeszy i unifikacja prawa (XV–XIX wiek)

Answer 34

XV wiek – Utworzenie Sądu Kameralnego Rzeszy (Reichskammergericht) – najwyższy organ sądowy, związany z ideą pokoju ziemskiego. Zakaz wymierzania sprawiedliwości na własną rękę – cesarz gwarantem pokoju. Wyroki oparte na ustawach, prawie zwyczajowym, a pomocniczo na prawie rzymskim (ius commune). XVI–XVII wiek – rzewodniczącego Sądu mianował cesarz spośród panów terytorialnych. XVII wiek – Skład Sądu Kameralnego Rzeszy oparty na zasadzie równości wyznaniowej (katolicy i protestanci). XIX wiek – Sąd działał do upadku I Rzeszy Niemieckiej – odegrał ważną rolę w unifikacji prawa prywatnego i postępowania sądowego w Rzeszy.

Question 35

źródła prawa Rzeszy Niemieckiej 2

Answer 35

*Zwierciadło Saskie 1220 -1235 (Obowiązywało do wejścia w życie Landrechtu Pruskiego z 1794) (W Saksonii do 1863) (Reszta Niemiec dopiero w 1896 – wejście w życie BGB) *Landfrydy

Question 36

Kto był autorem Zwierciadła Saskiego i co zawierało? (wpływy jakich praw) + jaki miało wpływ na prawo

Answer 36

 Autorem ławnik sądowy Eike von Repkow, który na polecenie swojego Pana w zamku Falkstein zebrał przepisy prawa zwyczajowego, które obowiązywały wówczas w Saksonii  odbicie norm również władzy państwowej- przywileje Fryderyka II postanowienia landfrydów i prawa kanonicznego  w minimalnym stopniu nawiązania do prawa rzymskiego - największy wpływ na rozwój prawa niemieckiego od średniowiecza po nowożytność,  oddziaływało na np. Zwierciadło szwabskie, prawo miejskie także w Polsce (np. 1257 – lokacja Krakowa na prawie magdeburskim)

Question 37

na jakie części było podzielone zwierciadło saskie?

Answer 37

Prawo ziemskie –Stosunki między wolną ludnością w prawie cywilnym, karnym i postępowania sądowego Prawa lenne- Relacje między seniorami a wasalami

Question 38

Jakie były zasady karania i dowodzenia winy w Zwierciadle Saskim?- kary kompozycyjne, wola, legitymacja bękartów, ordalia?

Answer 38

 Osłabienie kary kompozycyjnej – zwiększono karę publiczną (m.in. kary na skórze i włosach)  Utraciły znaczenia: wola ugody poszkodowanego ze sprawcą, pozycja społeczna ofiary  Punkt ciężkości przeniesiony z ofiary na sprawcę przestępstwa  Odróżniało działanie świadome (kara publiczna) od niezamierzonego (kara kompozycyjna)- wina jako przesłanka odpowiedzialności karnej  Ordalia: próba gorącego żelaza, gorącej wody i zimnej wody, jeśli nie dało się złożyć przysięgi  Uprzywilejowana pozycja dzieci i chorych psychicznie jako sprawców przestępstw  Odrzucenie kanonicznej zasady legitymacji dzieci nieślubnych przez następstwo małżeństwa

Question 39

Czym były landfrydy i jakie przewidywały kary?

Answer 39

Landfrydy – „pokoje boże”  Najważniejszym kryterium oceny przestępstwa stało się złamanie ustawionego przez władcę pokoju na obszarze państwa, za które mogła ona wymierzać karę śmierci  Sposoby wykonania kary śmierci: ścięcie, powieszenie, łamanie kołem, spalenie, zakopanie żywcem  Kary mutylacyjne za: zranienie, bluźnierstwo i krzywoprzysięstwo

Question 40

Jakie zasady odpowiedzialności karnej i procesu wprowadziły landfrydy?

Answer 40

 Przy ocenie sprawcy element subiektywny: brano pod uwagę stosunek psychiczny sprawcy do popełnionego przestępstwa  Wina powoli uznana za podstawę odpowiedzialności karnej  ne bis in idem – zakaz karania 2 razy w tej samej sprawie  Zasada prawdy materialnej  Obrona konieczna  Stan wyższej konieczności  Postępowanie z urzędu (proces inkwizycyjny) – model ten określiły po raz pierwszy przepisy niemieckiej Caroliny z 1532

Question 41

o ustroju polski za czasów demokracji szlacheckiej słów kilka (5)

Answer 41

-Najważniejsze decyzje podejmował król za zgodą sejmu, który musiał być zwoływany co 2 lata na 6 tygodni. -Monarcha wybierany w drodze wolnej elekcji (zakaz elekcji vivente rege – za życia króla). -Prawo głosu przysługiwało ogółowi szlachty – viritim. -Król miał strzec tolerancji religijnej w państwie. -Nie mógł ograniczać praw cywilnych i politycznych szlachty – szlachta w takim przypadku mogła wypowiedzieć mu posłuszeństwo. -Szlachta podlegała niezależnym od króla sądom ziemskim i od 1578 Trybunałowi Koronnemu jako sądowi apelacyjnemu

Question 42

źródła prawa Polski 5

Answer 42

Księga Elbląska 2.poł. XIII w Statuty Kazimierza Wielkiego 60' XIV w Statut Jana Łaskiego 1506 Formula processus 1523 Źródła Prawa Niemieckiego

Question 43

najstarszy spis polskiego prawa zwycajowego  Powstał za potrzeby zakonu krzyżackiego – który po osiedleniu przejął jurysdykcję nad ludnością polską i pruską - wg zasady osobowości prawa – noszenia swojego prawa - konieczność spisania polskiego prawa zwyczajowego  autorem był prawdopodobnie polski urzędnik  Większość przepisów – prawo karne i sądowe  Brak wpływów prawa rzymskiego i kanonicznego  znaleziona w XIX w Elblągu przez Neumanna – zapiski w staroniemieckim jako oprawa innego starodruku  zawiera prawo Lubeckie, Prusów, słowniczek polsko-pruski

Answer 43

Księga Elbląska 2 poł. XIII w.

Question 44

Jak wyglądał przebieg postępowania sądowego i rola ordaliów w Księdze Elbląskiej?

Answer 44

 skargowy proces sądowy, ordalia – sądy boże z udziałem duchownych (pojedynek, próba zimnej wody i gorącego żelaza – zarówno jako kroczenie po nim jak i niesienie w rękach)  współprzysiężnicy – podane dokładne ilości potrzebne do uniewinnienia sprawcy

Question 45

Jakie były zasady odpowiedzialności karnej i różnicowanie kar w zależności od stanu w Księdze Elbląskiej?

Answer 45

 słabe występowanie subiektywnej strony przestępstwa w odpowiedzialności karnej – np. za zabitego na drodze płacił, ten kto go pochował  drobiazgowy katalog przestępstw (np. o zgwałconej dziewczynie idącej do lasu na jagody, jabłka)  odpowiedzialność zbiorowa wsi – płaci karę gdy nie ujawni się winny  różnice stanowe w karze

Question 46

 zawierają Statuty Piotrkowsko – Wiślickie  w języku łacińskim; w połowie XV w. przetłumaczone na polski obowiązywały aż do rozbiorów  Przeważają przepisy prawa karne i postępowania sądowego  przetłumaczone na język polski  normy prawa zwyczajowego poprzedzone regułami z prawa kanonicznego i rzymskiego -liczne maksymy

Answer 46

Statuty Kazimierza Wielkiego Lata 60 XIV w.

Question 47

ciekawe rzeczy wprowadzane w statuch kazimierza wielkiego

Answer 47

 indywidualizacja odpowiedzialności karnej główszczyzna – wykupienie od zemsty rodowej – odkupienie winy za zabicie -nawiązka – kara prywatna za okaleczenia

Question 48

1505 – sejm radomski nakazuje przygotować urzędowy kodeks prawa -autorem kanclerz koronny  spełnia walory kodeksu (był ustawą!) – spisany chronologicznie (łączenie ustaw w jedną)  fundamentalny zwód polskiego prawa ziemskiego  podstawa programu egzekucji „praw i dóbr”  składał się z 2 części: I. zatwierdzone przez króla przywileje szlacheckie, statutu Kazimierza Wielkiego,edykty królewskie, uchwały sejmowe i traktaty międzynarodowe II. nieoficjalna; pomniki prawa niemieckiego, które stanowiły źródło prawa obowiązującego w polskich miastach i sądownictwie wiejskim

Answer 48

Statut Jana Łaskiego 1506

Question 49

udana reforma postępowania sądowego –konstytucja sejmowa  wprowadza (na wzór prawa kanonicznego) apelację od wyroku sądu ziemskiego do króla, a od 1578 do szlacheckiego Trybunału Koronnego  Nie powiodła się całościowa kodyfikacja prawa sądowego gdyż Korekturę praw z 1532 r sejmu odrzucił 2 lata później z obawy przed wzmocnieniem władzy królewskiej  Skodyfikowano prawo litewskie w postaci 3 statutów(1529,1566,1588)

Answer 49

Formula processus 1523

Question 50

Dzieła Bartłomieja Groickiego z Rzeszowa 1558 – Artykuły prawa majdeburskiego, które zowią Speculum Saxonum 1559 – Porządek sądów i praw miejskich prawa magdeburskiego w Koronie Polskiej;najczęściej stosowano w praktyce 1559 – Postępek sądów około karania na gardle polska przeróbka niem. Caroliny  Chciał złagodzić kary i zlikwidować tortury

Answer 50

Źródła Prawa NIemieckiego

Question 51

źródła prawa czeskiego 4

Answer 51

Maiestas Carolina Połowa XIV w. Statut ziemski Zrizeni zemske Kralovstvi Ceskeho 1500 Statut za Habsburgów 1549 Austriacki Kodeks Karny 1707

Question 52

 całościowy projekt czeskiego prawa ziemskiego komisji powołanej przez Karola IV Luksemburskiego  wiele zapożyczeń z prawa rzymskiego i kanonicznego  sąd miał stosować tylko prawo w nim zawarte  niezatwierdzony przez stany nie wszedł w życie, bo m.in.- rzymska zasada, że cesarz nie jest związany prawem (princeps legibus solutus est)

Answer 52

Maiestas Carolina Połowa XIV w

Question 53

projekt opracowany przez 3-os. komisję powołaną przez Władysława II Jagiellończyka – przyjęty przez stany i ogłoszony  1527 – łac. tłumaczenie Iura et constitutiones Regni Bohemiae

Answer 53

Statut ziemski Zrizeni zemske Kralovstvi Ceskeho 1500

Question 54

zastępuje poprzedni, Habsburgowie dążą do likwidacji prawnoustrojowej odrębności krajów korony czeskiej

Answer 54

Statut za Habsburgów 1549

Question 55

Józef I Habsburg narzuca krajom Korony św. Wacława wspólną ordynację kryminalną

Answer 55

Austriacki Kodeks Karny 1707

Question 56

źródła prawa węgierskiego 2

Answer 56

Tripartitum (opus iuris) Kodeks Werböczego 1514 Praxis Criminalis 1687

Question 57

 Nie został promulgowany ale używany w praktyce  gwarantem podmiotowości szlachty zasada nadrzędności prawa wobec monarchy  na polecenie Władysława II Jagiellończyka notariusz kancelarii królewskiej Stefan Werbӧczy  zaakceptowany przez króla i parlament, ale nie został oficjalnie ogłoszony  wykorzystywany w praktyce sądowej  gł. prawo prywatne, też publiczne, karne i postępowanie sądowe  źródło prawa cywilnego na Węgrzech aż do XX w  w karnym prawo zwyczajowe, stanowione o konstrukcje wzorowane na prawie rzymskim np. ogólne ujęcie obrony

Answer 57

Tripartitum (opus iuris) Kodeks Werböczego 1514

Question 58

 koniec XVII zbiór ustaw węgierskich obejmujących prawo od Stefana I (Corpus Iuris Hungarici) do niego dołączono austriacki kodeks karny Habsburgów  Nigdy formalnie nie weszła w życie, ale stosowana w sądach  1 cz. – prawo procesowe  2 cz. – prawo karne materialne

Answer 58

Praxis Criminalis 1687

Question 59

stały organ doradczy księcia Rusi wytworzony z członków uzależnionych rodów książęcych. O składzie decydował władca. -posiadała uprawnienia sądownicze jako instancja odwoławcza i sąd w sprawach o przestępstwa polityczne

Answer 59

Duma Bojarska

Question 60

specjalne organy, które załatwiały zlecenia książęce. Np. skarbowy , pocztowy. Na czele stali bojarzy i personel pomocniczy tzw. Diakowie

Answer 60

prikarze

Question 61

składał się z Dumy Bojarskie, Świętego Synodu-najwyższych dostojników kościelnych, przedstawicieli dworiaństwa miast i pułków strzeleckich- regularnej armii carskiej. Uchwalały one podatki, decydowały o wojnie i pokoju, przyjmowały ustawy np. kodeks prawa Sobornoje Ułozenije z 1649. Władca nie był związany ich uchwałami

Answer 61

Sobory Ziemskie

Question 62

PRAWO RUSKIE A BIZANTYJSKA KULTURA PRAWA

Answer 62

Na zachodzie 1. prawo rzymskie było długo prawem, które nie obowiązuje – uchodziło za dziedzictwo kulturowe zaginionego świata antycznego – przedmiot naukowego opracowania na uniwersytetach 2. było źródłem powstania prawa kanonicznego, a dopiero w nowożytności znalazło posiłkowe zastosowanie, ale w wersji przygotowanej przez średniowiecznych prawników 3. średniowieczna nauka prawa kanonicznego propagowała ideę związania władzy prawem na wschodzie 1. e nie powstały uniwersytety, które w świecie łacińskim odegrały ważną rolę cywilizacyjną 2. z przejmowanych źródeł prawa grecko - rzymskiego zasada, że panujący nie podlega prawom (princeps legibus solutus)

Question 63

źródła prawa Rusi Kijowskiej

Answer 63

Ruska Prawda XI – XII w Sudiebniki(2) 1497, 1550 Stogław 1551 Sobornoje ułożenije 1649

Question 64

najstarszy pomnik prawa Rusi Kijowskiej. Dwie redakcje: Krótka Prawda – głównie prawo karne i procesowe: a) Prawda Jarosława – za czasów Jarosława Mądrego b) Prawda Jarosławiczów – wydana przez jego synów Obszerna Prawda – prawo zobowiązań, rodzinne i spadkowe: a) Nowa redakcja Krótkiej Prawdy b) Statut Włodzimierza Monomacha Przepisy proste, kazuistyczne (np. za wyrwanie wąsa – 12 grzywien)

Answer 64

Ruska Prawda XI – XII w

Question 65

Jak wyglądał system kar w Ruskiej Prawdzie?

Answer 65

Utrzymanie legalności krwawej zemsty Brano pod uwagę nastawienie sprawcy Brak konstrukcji obrony koniecznej – tylko sytuacyjna odpowiedź uznana za niewinną (np. jeśli ktoś uderzył batem, a uderzony odpowiedział mieczem – nie był winny) Kary pieniężne: Płacone księciu (wira) i poszkodowanemu Najcięższe kary: banicja, konfiskata mienia (czasem całej rodziny) – za morderstwo, podpalenie, kradzież konia Brak kar śmierci i okaleczających Środki dowodowe: przysięga, ordalia (próba wody i żelaza), naoczni świadkowie

Question 66

dziedziczenie w Ruskiej Prawdzie

Answer 66

Testamenty najpierw ustne, od XIII w. – pisemne Dziedziczą synowie, ale wyposażają siostry Spadek dzielony równo, najmłodszy syn otrzymuje cały dwór ojcowski Darowizna dla Cerkwi obowiązkowa – w intencji zbawienia Córki (tylko bojarów) dziedziczą przy braku synów Żona nie dziedziczy – tylko zatrzymuje wyprawę

Question 67

przykład prawodawczej działalności władców moskiewskich wcześniej wydawali przywileje, immunitety i statuty (ustavnyje gramoty) regulujące zasady administracji lokalnej; po zjednoczeniu:  1497 - 1 – jednolite prawo dla całego państwa - sądownictwo, postępowanie, prawo karne i cywilne - nawiązanie do Ruskiej Prawdy, ale wprowadzają obok kar pieniężnych – kary śmierci i cielesne (bicie knutem) - zabezpieczenie prawa spadkowego córek w zbiegu z braćmi  2 Iwana IV Groźnego – przejmuje przepisy poprzedniego i uzupełnia - kara więzienia - obowiązuje do Sobornoje Ułożenije (1649)

Answer 67

Sudiebniki(2) 1497, 1550

Question 68

równocześnie z subiednikiem wydano postanowienia synodu kościelnego zwołanego przez Iwana IV  uchwały podzielone na 100 art. jak Subiednik dlatego STO****  kościelne prawo karne, rodzinne, prawo o ustroju sądów biskupich

Answer 68

Stogław 1551

Question 69

9prawo państwowe, administracyjne, karne, cywilne i procesowe  otoczenie władzy cesarskiej boskim nimbem  niejako konstytucja samodzierżawia  poddani składają przysięgę całując krzyż  brak zobowiązań cara wobec poddanych otoczony boskim nimbem  za próby buntu śmierć - często kwalifikowana (fałszowanie monety – zalanie gardła roztopionym ołowiem)  obowiązywało do Zbioru praw Cesarstwa Rosyjskiego (1835)

Answer 69

Sobornoje ułożenije 1649