Gedigteteorie Flashcards
Strofe bou
koeplet = 2 reëls tersine = 3 reëls kwatryn = 4 reëls kwintet = 5 reëls sestet = 6 reëls oktaaf = 8 reëls
Haikoe
ou versvorm van Japanese oorsprong
bestaan uit 17 sillabes wat oor 3 reëls versprei word patroon: 5-7-5
Kwatryn
‘n Selfstandige gediggie bestaande uit vier reëls tradisionele rymskema is aaba
Italiaanse sonnet
Uiterlike bou: 2 kwatryne en 2 tersines
Innerlike bou:‘n Beeld word in die oktaaf beskryf (gewoonlik ‘n natuurbeeld) en ‘n verdieping en toepassing kom in die sestet voor.
Engelse sonnet
Uiterlike bou: 3 kwatryne en ‘n rymende eindkoeplet Innerlike bou: Die inhoud is ‘n aaneenlopende gedagtestroom wat dan ‘n hoogtepunt of verdieping in die koeplet bereik.
Ballade
‘n eenvoudige lied wat gewoonlik herhalend van aard is.
Elegie
‘n lykdig of ‘n klaaglied wat handel oor die dood van ‘n geliefde
Limeriek
Bestaan uit vyf reëls
Effens humoristies of verspot
Die hoogtepunt van die limeriek is in die laaste versreël.
Rymskema: aabba
Die eerste, tweede en vyfde reëls is ewe lank. Versreëls 3 en 4 is korter.
Vrye vers
Geen vaste rympatroon
Geen vaste strofebou (As daar net een strofe is, kan jy dit nie as ‘n antwoord aanbied nie.)
Min of geen leestekens (kyk wat is van toepassing)
Min of geen hoofletters (kyk wat is van toepassing)
Onreëlmatige versreëllengtes
Dink na:
Waarom kies die digter hierdie digvorm?
Watter stylfiguur gebruik die digter om die gedig tot ‘n eenheid te bind? (bindingselement)
Rymsoorte
Paarrym: aabb
Kruisrym: abab
Omarmende rym: abba
Gebroke rym: abca of abcd
Funksies van rym
Funksies van rym:
- Bind gedig tot ‘n eenheid
- Rymwoorde aan die einde van versreëls word gewoonlik beklemtoon
- Bind rymwoorde semanties aan mekaar
Alliterasie
herhaling van konsonante aan die begin van ‘n lettergreep
Assonansie
herhaling van dieselfde vokale of tweeklanke in opeenvolgende woorde
Enjambement
oorloop van een versreël na ‘n volgende sonder enige leestekens.
Ken funksies en moenie generiese antwoorde gee nie.
Moontlike funksies:
- om aandag af te trek van bepaalde rymwoord
- om eentonigheid van paarrym te verdoesel
- beweging kan deur enjambement gesuggereer word - enjambement kan die ritme van die gedig beïnvloed
Tipgrafie
Dit is die manier waarop die gedig vir ons aangebied of afgedruk word.
In sommige gedigte is woorde ingekeep,‘n asterisk (*) word gebruik of daar is wit blokke oop waar daar letters moet wees (tipografiese wit)
Tipografie gaan dus oor hoe die gedig lyk. En dwing ons om na die gedig te kyk en dit nie net te lees nie.
Sommige digters speel met die idee van tipografie om vormgedigte te maak.
Progressie
Progressie is ontwikkeling of vooruitgang wat in gedig plaasvind. Dit kan byvoorbeeld ‘n beskrywing wees van iemand wat ouer word.
Regressie
Regressie is die teenoorgestelde van progressie. Dit is wanneer agteruitgang beskryf word.
Inversie
Inversie is wanneer die woordorde van ‘n sin omgekeer word.
Dit word gewoonlik gedoen om sekere woorde te beklemtoon of om te verseker dat versreëls rym.