grafika Flashcards
Grafika realistyczna
W XIX wieku grafika rozwijała się w różnych krajach europejskich, ale szczególnego
znaczenia nabrała we Francji, gdzie przerodziła się w samodzielną dyscyplinę sztuki.
Artyści na drodze licznych eksperymentów uzyskiwali efekty zbliżone do rysunkowych
i malarskich. Popularnymi technikami były: akwaforta, litografia i drzeworyt. Grafikę,
zwłaszcza akwafortę, uprawiało wielu barbizończyków, jak np. Charles Daubigny oraz
Théodore Rousseau. Podobnie jak w malarstwie w dyscyplinie tej powstawały pejzaże,
w tym pejzaże ze sztafażem. Jean Baptiste Camille Corot eksperymentował z technikami, tworząc odbitki, w których uzyskiwał efekty będące zapowiedzią impresjonizmu.
Również Jean François Millet wypowiadał się w grafice, tworząc sceny z życia wsi, w tym
graficzną wersję obrazu Anioł Pański.
W litografii specjalizował się Honoré Daumier, który współpracował z wydawnictwami paryskimi.
Artysta stworzył ponad cztery tysiące prac w tej technice. Były to przeważnie
karykatury. Reagując na rzeczywistość, ośmieszał nie tylko władzę, ale także społeczeństwo
ówczesnej Francji. Niektóre z dzieł dotyczyły króla Ludwika Filipa, czego przykładem jest
upodobnienie monarchy do postaci Gargantui – bohatera powieści François Rabelais’go
– za co Daumier został osadzony w więzieniu. Uwieczniał ludzi z ich śmiesznostkami,
nawykami i słabościami. Podejmował też tematy znacznie poważniejsze, ukazując wydarzenia współczesne z życia społecznego i politycznego. Pokazywał społeczeństwo paryskie,
ale jego bohaterowie byli bezimienni. Istotniejsze było przedstawianie pewnych typów
niż konkretnych postaci. Ich fizjonomie ukazywał w przerysowany sposób. W rysunku
i grafice posługiwał się śmiałą, giętką linią.
Honoré Daumier Ulica Transnonain
W roku 1834 w Paryżu wojsko na rozkaz Adolphe’a Thiersa, ówczesnego ministra spraw wewnętrznych
Francji, dokonało brutalnych represji i mordów na mieszkańcach domu, z którego padł strzał w stronę
jednego z urzędników. Daumier wykonał wówczas litografię o wymiarach ok. 47 x 34 cm ukazującą
skutki rzezi. Na środku pokoju przedstawił zabitego robotnika w białej koszuli, który jest symbolem
nowego męczennika. Nieprzypadkowo nawiązał do układu ikonograficznego Opłakiwania Chrystusa
pędzla Petera Paula Rubensa. Dramatyzm przedstawienia podkreśla sylwetka zabitego dziecka,
przywalonego ciałem mężczyzny. Kompozycja dzieła jest otwarta, by zasugerować skalę dokonanego
mordu. Była to wyraźna krytyka systemu politycznego za czasów Ludwika Filipa we Francji. Skutkiem
wykonania pracy stała się konfiskata litografii i ograniczenie wolności prasy w Paryżu.
