H18 dementie en gedragsstoornissen Flashcards
(30 cards)
hoe kenmerkt het dementie syndroom zich?
geleidelijke achtergang van; geheugen, taal, herkenning en planning. Patiënten kunnen prikkelbaar, agressief en seksueel ongepast gedrag vertonen.
hoe lang leven mensen met dementie gemiddeld
1-20 jaar, gemiddeld 8
4 risicofactoren dementie
- Leeftijd
- Geslacht(meer vrouwen)
- Erfelijke factoren
- Hart- en vaatziekten
Om van een dementiesyndroom te mogen spreken moeten er tenminste 2 van de 4 verschijnselen aanwezig zijn; welke?
- Geheugenstoornis
- Vertraging van handelen en denken
- Afasie, agnosie of apraxie
- Stoornis in uitvoering van taken(plannen) of sociaal afwijkend gedrag.
wie stelt de diagnose dementie?
een multidisciplinair team (geriater, neuroloog, psycholoog, psychiater)
MMSE
Mini Mental State Examination
oriënterend onderzoek dementie
CAMCOG
Cambridge Cognitive Examination
oriënterend onderzoek dementie
2x 4 fasen dementie
- De eerste verschijnselen
- De begeleidingsbehoeftige fase
- De verzorgingsbehoeftige fase
- De verplegingsbehoeftige fase
Fase 1: De bedreigde ik
Fase 2: De verdwaalde ik
Fase 3: De verbogen ik
Fase 4: De verzonken ik
fase 1 dementie; De eerste verschijnselen, ‘‘de bedreigde ik’’
vergeetachtigheid/verstrooidheid. Wordt de vergeetachtigheid beseft dan maakt dat de patiënt onzeker. Hij wordt minder spontaan en passiever.
fase 2 dementie: De begeleidingsbehoeftige fase, ‘‘de verdwaalde ik’’
in deze fase worden routinematige dingen lastiger om uit te voeren. De vergeetachtigheid wordt erger. Door het wegvallen van het kortetermijngeheugen grijpt de patiënt steeds meer terug naar het verleden. Oriëntatie wordt daardoor ook lastiger.
-> in deze fase heeft de patiënt vooral begeleiding nodig.
fase 3 dementie; verzorgingsbehoeftige fase ‘‘de verbogen ik’’
in deze fase weet de patiënt niet meer dat herinneringen van vroeger herinneringen zijn. De patiënt leeft als het ware in het verleden. Het gedrag wordt vreemd en ongepast. Taal wordt grof en stemming wisselend.
fase 4 dementie; De verplegingsbehoeftige fase ‘‘de verzonken ik’’
De patiënt praat en verstaat niets meer. Ook herkend hij niemand meer. Zijn leven draait om eten, drinken en warmte. Het gedrag wordt rustiger. Bij alles wat de patiënt moet doen is hulp nodig.
preseniele Alzheimer
Alzheimer dat begint voor 50ste levensjaar.
seniele Alzheimer
Alzheimer dat begint na 50ste levensjaar.
Seniele plaques
amyloïde plaques
Resten van beschadigde neuronen door ophopingen van β-amyloïd tussen de hersencellen en neurofibrillaire tangels in de hersencellen. Hierdoor treedt verlies van synapsen en neuronen. Het hersenvolume wordt kleiner.
de seniele plaques zijn een normaal verschijnsel bij ouderdom maar bij Alzheimers komen ze in grote getalen voor.
er komen opvallend meer seniele plaques voor op plaatsen waar een acetylcholine prikkeloverdracht is, omdat acetylcholine versneld wordt afgebroken
neurofibrillaire tangels
knopen die bestaan uit onoplosbare ineengestrengelde vezels die in de hersencellen te vinden zijn
diagnose Alzheimers
anamnese + onderzoek.(2 van de 4 verschijnselen )
Beeldvormend onderzoek wordt gedaan om andere oorzaken uit te sluiten.
Je ziet vergrote ventrikels en afwijkingen witte stof. Bij pathologisch onderzoek van de hersenschors zie je seniele plaques
Vasculaire dementie(MID)
multi infarct dementie
Het komt voor bij 5% van de mensen boven de 85.
Belangrijke risicofactoren zijn hoge bloeddruk en artherosclerose.
Bij beeldvormend onderzoek zien we 1 of meerdere grote of kleine CVA’s + dichtheidsveranderingen in de witte stof, vooral de ventrikels, dit noemen we leukoaraiosis.
Bij onderzoek zien we vaak dat deze mensen lichte parese hebben, ataxie, dysartrie enz.
Opvallend is dat soortgelijke bevindingen worden gevonden bij mensen zonder dementie verschijnselen.
Deze vorm kan gepaard gaan met plotselinge achteruitgang bij ieder nieuw infarct, maar dat hoeft niet
leukoaraiosis
dichtheidsveranderingen in de witte stof, (bij MID vooral de ventrikels)
Dementie met lewy-lichaampjes
Bij dementie met lewy-lichaampjes worden de lewylichaampjes voornamelijk gevonden in het cytoplasma van de neuronen in de cortex.
verschijnselen:
- begin stoornis in oriëntatie in ruimte
- concentratie.
- Wisselende aandacht en alertheid.
- Vaak ook tekenen van een delier.
- Later pas geheugenstoornissen en tekenen van parkinsonisme.
De verschijnselen kunnen verschillen per uur of dag.
wanneer spreek je van parkinsonsdementie en wanneer spreek je van dementie met lewy-lichaampjes
Wanneer dementieverschijnselen opspelen binnen 1 jaar na het ontstaan van de zvP, spreken we van dementie met lewy-lichaampjes. Treden de dementieverschijnselen later op spreken we van parkinsonsdementie.
Fronto-temporale dementie
1% van de gevallen.
Begint vaak op wat jongere leeftijd(55-65) en erft dominant over.
Er treedt atrofie op in de frontale en temporale kwab. De nadruk bij deze vorm van dementie ligt vooral op persoonlijkheids- en gedragsveranderingen, naast geheugenstoornis. Ontremd gedrag, taalstoornissen(herhalen zinnen/woorden(palilali) of woorden van anderen(echolalie)), incontinent voor urine.
Fronto-temporale dementie is alleen pathologisch-anatomisch van de ziekte van Pick te onderscheiden.
Fronto-temporale dementie kan optreden in combinatie met ALS
palilali
herhalen zinnen/woorden
echolalie
herhalen van woorden van anderen
