H19 Bewustzijn en functietesten (Thema Bewustzijnsstoornissen) Flashcards
Bewustzijn
Bewustzijn is een staat waarin prikkels worden waargenomen en verwerkt kunnen worden en waar vervolgens een adequate respons op volgt.
Welke twee elementen bevat bewustzijn en wat betekenen deze elementen?
- Niveau van bewustzijn. Dit varieert van wakker tot comateus.
- Inhoud van bewustzijn. Dit is afhankelijk van waarneming, emotie, motoriek en taal.
Wat doet een polysomnografie en waar bestaat het uit?
Een PSG herkent verschillende slaapstadia en bestaat uit een EEG, ECG, registratie van oogbewegingen, spieractiviteit en ademhaling.
Wat zijn de vier stadia van slaap?
- Stadium 1 en 2. Lichte slaap.
- Stadium 3. Diepe slaap. De spiertonus neemt af.
- Stadium 4. REM-slaap. Gehele atonie afgezien van de extrinsieke oogspieren.
Wat is nodig voor een goede nachtrust?
Dat de stadia niet teveel in elkaar overlopen en iemand niet steeds wakker wordt (geconsolideerde slaap).
Hersenstructuren die belangrijk zijn voor een normaal bewustzijn.
- Hersenstam (reticulaire formatie ligt dorsaal)
- Thalami
- Cortex
Waardoor worden de hersenstam, thalami en cortex met elkaar verbonden?
Door een groot netwerk van cortico-corticale verbindingen.
Wat zijn de rollen van de drie hersenstructuren betrokken bij het bewustzijn?
- Hersenstam genereert een signaal vanuit het ascending reticular arousal system (AAS).
- Thalamus fungeert als een schakelstation en geeft het signaal door aan de cortex.
- De cortex genereert op zijn beurt een impuls die tot een motorische of verbale respons leidt.
Bewustzijnsstoornissen vanuit de hersenstam.
- Bloeding
- Infarct
- Maligniteit
- Inklemming/herniatie
Bewustzijnsstoornissen vanuit de thalamus.
- Sinustrombose
- Bilateraal thalamusinfarct
Bewustzijnsstoornissen vanuit de cerebrale cortex
- Metabole stoornis
- Intoxicatie/medicatie
- Hypoxie
- Epileptisch insult
- Diffuse traumatische schade
- Meningitis/cerebritis
Welke hersenstructuur/welk hersengebied regelt het ontstaan van slaap?
De ventrolaterale preoptische nucleus (VLPO) in de hypothalamus. Dit deel wordt gestuurd door de biologische klok en het opbouwen van moeheid gedurende de dag. Tijdens het slapen worden de waakbevorderende monoaminerge kernen maximaal geremd (abrupt systeem).
Wat is een delier en waardoor ontstaat het?
Een delier is een toestand waarbij de patiënt gedesoriënteerd is in plaats en tijd, snel afgeleid is en niet in staat is zijn aandacht snel te wisselen.
Het ontstaat waarschijnlijk door een overactiviteit van dopamine.
Kunnen structurele letsels leiden tot bewustzijnsdaling?
Structurele letsels kunnen alleen leiden tot bewustzijnsdaling als ze dubbelzijdig voorkomen.
Wanneer onstaat er inklemming?
Als er een bloeding in één hemisfeer of in het cerebellum zit leidt dit in eerste instantie niet tot bewustzijnsdaling, omdat het AAS hier niet bij betrokken is. Als er echter oedeem of zwelling ontstaat, dan kan er een inklemming ontstaan.
Het hersenweefsel wordt samengedrukt en verplaatst zich naar een ander compartiment.
Door compressie tegen de randen van de falx cerebri en het tentorium cerebelli kan de hersenstam in verdrukking raken, waardoor bewustzijnsverlies optreedt. Dit kan je vaststellen op een MRI of CT.
Wat is het niet-responsief waaksyndroom?
De hersenstam is relatief gespaard gebleven na bijv. een hartstilstand. De patiënt opent na enige tijd de ogen en er onstaat een zeker dag- en nachtritme. Er wordt met de ogen geknipperd en er zijn spontane oogbewegingen (automatismen).
Verschil met comateuze toestand: de ogen worden tijdens niet-responsief waaksyndroom geopend gedurende periodes. Soms met enig contact door ‘ja’ en ‘nee’ te kunnen antwoorden door knipperen (minimally conscious state)
Wat is het locked-in syndroom?
Een toestand waarbij vrijwel alle communicatiemogelijkheden afwezig zijn doordat de ventraal gelegen piramidebanen zijn aangedaan, net zoals de vezels van de n. abducens en n. facialis.
Dit ontstaat bij een laesie in het voorste deel van de pons (meestal een infarct bij een basilaris trombose).
Het lijkt hierdoor alsof iemand zich in een coma bevindt, maar dat is niet zo. Hersenstam is intact, dus bewustzijn is ongestoord.
Wat kan een patiënt in een coma?
De patiënt opent zijn ogen niet, voert geen opdrachten uit en zegt niets bij aanspreken, flink schudden en uiteindelijk het toedienen van pijnprikkels. Kreunen en lokaliseren van of terugtrekken bij pijnprikkels is vaak nog wel mogelijk.
Wanneer is een patiënt hersendood?
Als er geen activiteit van de hersenen meer is. Wel is er nog enige tijd sprake van hartactiviteit, omdat het hart onafhankelijk van de hersenen functioneert. De patiënt wordt beademd, omdat een deel van de hersenstam nodig is voor de ademhaling.
Glasgow Coma Scale (GCS) wordt gebruikt. Bij een patiënt die hersendood is zijn alle reacties afwezig en is er sprake van middelwijde, lichtstijve pupillen.
